Δευτέρα 30 Ιουλίου 2012

κάτι ακόμη για το αθηναϊκό underground…

Στην προηγούμενη ανάρτηση της 8ης Ιουλίου είναι αλήθεια πως γκρίνιαξα. Ασχολήθηκα μ’ ένα μόνο κεφάλαιο του βιβλίου «Το Αθηναϊκό Underground» [εκδ. ATHENS voice books, Αθήνα 2012] που αφορούσε στη μουσική (καθότι αυτός είναι ο τομέας που με νοιάζει περισσότερο) και φάνηκε σαν να υποτιμώ το όλον project (όπως μου επεσήμαναν κι ένας-δυο φίλοι). Φυσικά, από τη μεριά μου δεν υπήρχε ουδεμία τέτοια διάθεση και πρόθεση, κι αν έτσι φάνηκε οφείλω να ζητήσω συγγνώμη απ’ όσους αισθάνθηκαν, λόγω των (στοχευμένων) γραπτών μου, να υποτιμάται η συνολική προσπάθεια. Όπως είχα γράψει και τότε «στο χώρο λειτούργησε έκθεση εντύπων, πινάκων, κολάζ, σχεδίων, ενώ έγιναν συγχρόνως προβολές ταινιών και συζητήσεις σχετικές με το αντικείμενο – παρήχθη δηλαδή ένα έργο, το οποίο καθοδήγησαν και επόπτευσαν ο Θανάσης Μουτσόπουλος και ο Νεκτάριος Παπαδημητρίου». Παρακολούθησα μερικές από τις εκδηλώσεις –όλες είχαν ενδιαφέρον–, συζήτησα με ανθρώπους, γνώρισα (από κοντά) και κάποιους από τους πρωταγωνιστές της ιστορίας, και γενικώς πέρασαν «ζωντανά» μερικά ζεστά καλοκαιρινά βράδια. Αν σε κάτι πρέπει να σταθώ περισσότερο τούτο έχει να κάνει με την έκθεση πινάκων, εντύπων, κολάζ και σχεδίων, που ήταν κατ’ εμέ το πιο σημαντικό κομμάτι όλης τής ιστορίας.
Από τους διοργανωτές πληροφορήθηκα κατ’ αρχάς τις δυσκολίες που προέκυψαν στην εύρεση των έργων και των εντύπων. Ως γνωστόν πολλοί καλλιτέχνες –και όχι μόνον εκείνοι που παρουσιάστηκαν με έργα τους στο CAMP!, που αποτελούν, ούτως ή άλλως, μία ειδική κατηγορία– δεν λειτουργούν με τη δική μας λογική. Τη λογική του «μαζώχτρα», του συλλέκτη, του μελετητή ή του απλώς φιλότεχνου. Ζουν το παρόν μέσω των έργων τους, τα οποία για εκείνους έχουν εφήμερο χαρακτήρα, και για τα οποία (συνήθως) δεν είναι οι καλύτεροι κριτές των. Μου έχει τύχει κι εμένα, ορισμένες φορές, να συνευρεθώ με ανθρώπους-καλλιτέχνες που θεωρούν τις μετριότητές τους «αριστουργήματα», υποτιμώντας και απαξιώνοντας τα πραγματικά σημαντικά τους. Έτσι είναι φυσικό, συχνά, αξιόλογα έργα να είναι χαμένα, πεταμένα ή κατεστραμμένα, ενώ άλλα λιγότερο σημαντικά (θα μου πείτε «ποιος το κρίνει αυτό;» – μην πιάσουμε τώρα τέτοια συζήτηση) να έχουν διασωθεί και να προβάλλονται ως «χαρακτηριστικά», αν όχι ως «αριστουργήματα». Οι διοργανωτές πάλεψαν για να εξασφαλίσουν ό,τι καλύτερο και αυτό προβλήθηκε στην έκθεση (σε επίπεδο έργων).
Με τα έντυπα η ιστορία είναι διαφορετική. Επειδή τα έντυπα –και τα underground εννοείται– κυκλοφορούν σε πολλά αντίτυπα (όταν λέω «πολλά» υπολογίστε μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες) υπάρχει περίπτωση να εντοπιστούν με λίγη τύχη, ακέραια, ακόμη και σήμερα σε διάφορες ιδιωτικές συλλογές ή στα παλαιοβιλιοπωλεία, στα υπαίθρια παζάρια και αλλαχού. Πιο δύσκολο, φυσικά, είναι τούτο για τα έντυπα των δεκαετιών ’60 και ’70, ενώ πιο εύκολο φαίνεται για εκείνα της δεκαετίας του ’80. Αν και ούτε αυτό ισχύει στον απόλυτο βαθμό, επειδή τα έντυπα των eighties δεν τα πετούν όσοι τα έχουν στις βιβλιοθήκες τους (άνθρωποι της ηλικίας μου ας πούμε), ενώ εκείνα των sixties και των seventies βρίσκονται στις αγορές επειδή τα ξεφορτώνονται οι… κληρονόμοι. Εν πάση περιπτώσει. 
Στην έκθεση είδα έντυπα τα οποία δεν είχα ξαναδεί, ενώ, για κάποια αγνοούσα και την ύπαρξής τους (κυρίως τα φεμινιστικά και τα comics). Έτσι, είδα περιοδικά που τα ξέρω-ψάχνω χρόνια (όχι εντατικώς – αν πέσουν στο μάτι μου), όπως το Φάσμα του σκηνοθέτη Δημήτρη Παναγιωτάτου (βγήκαν δύο τεύχη το 1971, όπως μάς πληροφορεί ο Νεκτάριος Παπαδημητρίου στο βιβλίο «Το Αθηναϊκό Underground»), το Μετείκασμα του Κώστα Φέρρη από το 1980 (ένα τεύχος) και το Μουσικό Αυτί του Στέλιου Παπαθανασόπουλου (δύο τεύχη το 1978), και άλλα που δεν τα ήξερα καν όπως το Tarkidi των Αντώνη και Σπύρου Χατζάρα (βγήκαν 3 τεύχη το 1980) και το Καζανάκι του Δημήτρη Κορρέ (ένα τεύχος το 1980). Φυσικά, από τις προθήκες δεν απουσίαζε το βαρύ πυροβολικό του χώρου, τεύχη δηλαδή των περιοδικών Ανοιχτή Πόλη, Ιδεοδρόμιο, Κούρος, Λωτός, Μορμώ, Πάλι, Panderma, Πεζοδρόμιο, Residu, Σήμα, Σινεμά (το παλαιό Σινεμά, του Μάκη Μωραΐτη), Συν και Πλην, Τραμ, Τρύπα, Τzaz, Φιλμ, Χιονάτη για μεγάλους… Νομίζω δηλαδή πως υπήρχαν τεύχη από τα περισσότερα (αν όχι απ’ όλα), για όλα όμως (μα και για ακόμη περισσότερα) υπάρχουν πληροφοριακά στοιχεία στο κεφάλαιο του βιβλίου «Underground Press/ Έντυπα ενάντια στο ρεύμα/ (Από τους beat στα fanzinesαπό τον Νεκτάριο Παπαδημητρίου.
Καλή συνέχεια…

10 σχόλια:

  1. Γλυφτήκατε ωραία Φώντα;
    Μην και στραβώσουν οι curators, έτσι;

    Μακάρι να'χες ασχοληθεί με κεφάλαιο του βιβλίου. Με μένα ασχολήθηκες, προσωπικά και στοχευμένα -και για την ανάγκη στρέβλωσες γραπτά, μέχρι και ανύπαρκτα δικά μου χωρία παρέθεσες. Χώρια το πόσο ανήθικο είναι να απαντάς σε κάτι που ο κόσμος δεν έχει πρόσβαση, ώστε να σχηματίσει δική του άποψη. Ένα σκαν του κειμένου έστω, θα αρκούσε.

    Αλλά ο στόχος ήταν άλλος, έτσι κι αλλιώς.
    Καληνύχτα.

    ΥΓ. Επειδή κάτι μου λέει ότι αυτό το σχόλιο εδώ θα το πληρώσω και θα επανέλθεις με γκρίνια/κριτική επί του πρότζεκτ Χρήστου. Σε συμβουλεύω να προσέξεις μια φορά παραπάνω εκεί, γιατί θα φας τα μούτρα σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Costinho είναι λογικό να είσαι θυμωμένος και να νοιώθεις θιγμένος, και πάνω σ' αυτή τη βάση είναι θεμιτό να πεις και μια κουβέντα παραπάνω. (Τώρα, μετά το "γλύψιμό" μου είμαι έτοιμος να καταλάβω τη θέση τού... πάπα τού αθηναϊκού underground - οι... ευθύνες πολλές).

    Εγώ θα περιμένω να απαντήσεις επί της ουσίας σε όσα εθίγησαν στην προηγούμενη ανάρτηση, όποτε θελήσεις και αν θελήσεις.
    Αν σ' ενδιαφέρει ο διάλογος είμαι έτοιμος να τον κάνω, και δημοσίως (στο blog) και face to face (να πιούμε μια μπύρα), αλλά με μία παράκληση. Σε παρακαλώ άφησε να περάσει ο Αύγουστος. Είμαι κουρασμένος και θέλω να ξεκουραστώ. Υπόσχομαι από τον Σεπτέμβριο να μιλήσουμε για ό,τι θέλεις - αν θέλεις.

    Καλή επιτυχία στην ταινία σου. Αν αξίζει (το εύχομαι) θα είμαι από τους πρώτους που θα γράψουν καλά λόγια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Το ρήμα γλείφω γράφεται με ει (για να μην ξεχνιόμαστε)...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Costinho, asxeta me to an glyfthke wraia i oxi o Fontas, to arthro sou htan gia klamata...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ...mporoume kai emeis na mathoume poios htan o "allos" stoxos? i mipws thes na dithen mysthriwdhs?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Τα θέματα με τις ορθογραφίες δε με απασχολούν. Όχι πως δεν είναι σημαντικά, αλλά εν πάση περιπτώσει εδώ δεν γράφω για να μαθαίνω ορθογραφία τον οποιονδήποτε. Άλλα είναι τα σοβαρότερα και τα σημαντικότερα.
    Πέραν των υπονοουμένων που αφήνει ο Costinho για μένα, καθώς αναφέρεται σε «γλυψίματα» και σε «άλλους στόχους» (ας γίνει πιο συγκεκριμένος, αν το επιθυμεί), εκείνο που τον εκθέτει (κατά τη γνώμη μου) είναι πως με χαρακτηρίζει «ανήθικο» επειδή δεν σκάναρα, όπως λέει, το κείμενό του… ώστε ο κόσμος να έχει πρόσβαση σχηματίζοντας τη δική του άποψη.
    Δηλαδή κατά τον Costinho, όταν γράφεται κριτική για μια ταινία, και δημοσιεύεται σε μιαν εφημερίδα, θα πρέπει η εφημερίδα να μοιράζει ταυτοχρόνως και το DVD της ταινίας, ώστε οι αναγνώστες που δεν θα έχουν δει το φιλμ –και διαβάσουν πρώτα την κριτική– να το έχουν υπ’ όψιν τους (το φιλμ) πριν συμφωνήσουν ή όχι με τα γραφόμενα. Δεν χρειάζεται να πω πως κάτι τέτοιο ακούγεται στ’ αυτιά μου εντελώς γελοίο (ο Costinho φαίνεται πως αγνοεί παντελώς το ρόλο της κριτικής).
    Η κριτική ως γνωστόν αφορά, πρωτίστως, στο έργο και τον δημιουργό του και μόνο συνεκδοχικώς πληροφορεί (και) τον αναγνώστη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανώνυμε της γκρήκλις συφοράς, για κλάματα είναι μια γνώμη όταν έχει επιλέξει να ρίχνει τα βέλη της από θέση που δεν διεκδικεί ή κατοχυρώνει ευθύνη -ας πούμε αυτή της πλήρους ανωνυμίας. Επίσης, η κρίση "για κλάματα" -χωρίς υποψία συνοδευτικού επιχειρήματος- δεν είναι γνώμη, αλλά ροχάλα.

    Φώντα, νόμιζα πως ήθελες να περάσει ο Αύγουστος πριν ξαναπιάσουμε το θέμα. Δεν είμαι βέβαιος ότι βοηθάς με τον τρόπο σου να γίνει ο οποιοσδήποτε διάλογος, αλλά ας πω εδώ μόνο πως όταν έκανα λόγο περί ηθικής στάσης, εννοούσα ότι το σκαν τουλάχιστον θα προστάτευε εμένα από τις στρεβλώσεις και τις λαθροχειρίες σου, όχι από την κριτική. Όσο για την τελευταία, βαράτε ελεύθερα -νο πρόμπλεμ. Απ'ό,τι διαπιστώνω, αυτό είναι το αγαπημένο χόμπι εδώ και όχι κουβέντα επί της ουσίας, με ενδιαφέρον και εκτίμηση ανάμεσα στους συνομιλητές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Costinho συνεχίζεις να με εγκαλείς και μάλιστα για τετριμμένους λόγους. Γύρισα από τις διακοπές νωρίτερα απ’ ό,τι υπολόγιζα, είδα τα σχόλια και απάντησα. Αυτό είναι όλο. Αλλά ακόμη κι αυτό σ’ ενοχλεί όπως φαίνεται…
    Για ποιες «στρεβλώσεις» και «λαθροχειρίες» μιλάς χριστιανέ μου; Αφήσαμε τα «γλυψίματα» και τους «άλλους στόχους», αλλά παρ’ όλα αυτά συνεχίζουμε να λέμε ό,τι μας κατέβει.
    Μπες στην ουσία των θεμάτων που εθίγησαν (αν θέλεις), γιατί αλλιώς χάνουμε το χρόνο μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ζητώ συγγνώμη αν σπαταλώ τον πολύτιμο χρόνο κάποιου. Εγώ στο μεταξύ θα θυσιάσω λίγο από τον δικό μου, για να τοποθετηθώ εξ ανάγκης επί της ουσίας. Δωσ'μου λίγες μέρες μόνο και θα στ'απαντήσω όλα.

    Ξέχασα να απαντήσω στον αγγλομαθή πως thelw na dithen mysthriwdhs.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Για ένα θα σε παρακαλέσω μόνο.

    Ό,τι θέλεις να πεις (όποτε το πεις) να μπει ως σχόλιο στην ανάρτηση «ΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ UNDERGROUND»

    http://diskoryxeion.blogspot.gr/2012/07/underground.html

    και όχι εδώ, προκειμένου η απάντησή σου να είναι κάτω από την κριτική μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή