Σάββατο 25 Μαΐου 2013

ΛΑΚΗΣ ΧΑΛΚΙΑΣ ο κορυφαίος εν ζωή έλληνας τραγουδιστής

Πριν λίγες ημέρες «αναγκάστηκα» ν’ ακούσω για κάποιο λόγο τους «Μετανάστες» [ΕΜΙ/ Columbia 2J 062-70135] του Γιάννη Μαρκόπουλου σε στίχους Γιώργου Σκούρτη. Ο δίσκος ηχογραφήθηκε στα στούντιο της Columbia στο διάστημα Μάιος-Ιούνιος 1974 (πριν την πτώση της χούντας δηλαδή) με ερμηνευτές την Βίκυ Μοσχολιού και τον Λάκη Χαλκιά και οργανοπαίκτες τους Κώστα Παπαδόπουλο μπουζούκι, Αριστείδη Μόσχο σαντούρι, Μάριο Κώστογλου κιθάρα, Χάρη Καλέα πιάνο, Νίκο Κεχαγιά μπάσο και Σπύρο Λιβιεράτο κρουστά. Το άλμπουμ ακούστηκε πολύ τους πρώτους μήνες (και τα πρώτα χρόνια) της Μεταπολίτευσης, βγάζοντας τραγουδάρες. Δύο τουλάχιστον απ’ αυτά τα κομμάτια συγκαταλέγονται (ας χρησιμοποιήσω τρίτο πληθυντικό) μεταξύ των ωραιοτέρων ελληνικών τραγουδιών πέραν από εποχές και είδη. Το συγκλονιστικό (για πόσα τραγούδια μπορείς να πεις αυτή τη λέξη και να έχει 100% νόημα;) «Μιλώ για τα παιδιά μου» με τη Βίκυ Μοσχολιού και το απίστευτο ζεϊμπέκικο «Η φάμπρικα» με τον Λάκη Χαλκιά.
Γιώργος Σκούρτης, Βίκυ Μοσχολιού, Γιάννης Μαρκόπουλος, Λάκης Χαλκιάς (από το οπισθόφυλλο του άλμπουμ)
Μου κάνει εντύπωση το γεγονός πώς αυτός ο μοναδικός τραγουδιστής, ο Λάκης Χαλκιάς, δεν αναγνωρίστηκε όσο και όπως θα έπρεπε όλα τα επόμενα χρόνια. Πώς και γιατί δεν θεωρείται ισάξιος δηλαδή ενός Ξυλούρη, ενός seventies Νταλάρα, μιας παντοτινής Μοσχολιού, ή έστω μιας Αλεξίου κι ενός Μητροπάνου. Αυτό εννοώ (και δεν αναφέρομαι στους ερμηνευτές της προηγούμενης γενιάς, στον Καζαντζίδη, τον Μπιθικώτση κ.λπ.). Καταλαβαίνω, όπως πολλοί εξάλλου, και αυτά που φαίνονται κι εκείνα που είναι… κάπως κρυμμένα και δεν φαίνονται. Ο Λάκης Χαλκιάς δεν τραγούδησε το πολύ (σε ποσότητα) «έντεχνο» ρεπερτόριο, ώστε να περάσει «με το έτσι θέλω» και σε άλλες σφαίρες. Ούτε σπρώχτηκε ποτέ από κάποιαν εταιρεία ή από κάποιο μιντιακό μηχανισμό. Δεν υπήρξαν έντυπα, τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, παραγωγοί, μολυβοσπρώχτες, που σε συνεννόηση, σε κοινή γραμμή και σε συμφωνία φάσης (για αιώνες…) να μας τον κάνουν κατάπλασμα (είτε το άξιζε, είτε όχι). Ούτε επίσης τον έκανε «θέμα» ο Πανούσης… για να πιάσουμε και την άλλη πλευρά. Δεν επιβλήθηκε υποχρεωτικώς και δια νόμου. Υπήρξε, και είναι, βασικά, ένας τραγουδιστής της παράδοσης, που έτυχε να πει (στη δεκαετία του ’70 κυρίως) και μερικά σπουδαία τραγούδια συνθετών (βασικά του Μαρκόπουλου). Επίσης, και αυτό είναι το σημαντικότερο όλων, λόγω χαρακτήρα και αντιλήψεων προφανώς, δεν φαίνεται να ήταν-είναι από τους ανθρώπους που θα ελίσσονταν διαρκώς σε συστήματα και καταστάσεις –νουδούδες, πασόκια, συγκυβερνήσεις… και ό,τι άλλο μεσολάβησε– ώστε να επωφελείται διαρκώς και ν’ ανεβαίνει, όντας «μέσα στα πράγματα». Περαιτέρω, ο Χαλκιάς είναι κομμουνιστής (είχε κατεβεί, ανάμεσα σε άλλα, με το ψηφοδέλτιο του ΚΚΕ στη Β Αθήνας, το 2007). Δεν ξέρω τι σημαίνει για τον καθένα η λέξη «κομμουνιστής», ούτε μ’ ενδιαφέρει να το συζητήσω τώρα –ας μην σπεύσουν οι γνωστοί μαλακοτρίβες– εκείνο που λέω είναι πως αν έχει παίξει έναν (αρνητικό) ρόλο η πολιτική τοποθέτηση του καλλιτέχνη στην (μη) υπέρτατη καταξίωσή του, τότε μιλάμε για «έγκλημα». Δεν μπορεί να «βήχει» ο κάθε… καρακαηδόνης και να εμφανίζεται ως μεγάλος τραγουδιστής, και ο Χαλκιάς, με τους τόνους φωνής, να είναι δεύτερος· ούτε καν δεύτερος δηλαδή. Δεν το δέχομαι. Για να μην πω δεν το ανέχομαι. Κι αυτό το υποστηρίζω, γιατί στη φωνή του Λάκη Χαλκιά συνωθούνται όλα τα τεχνικά και συναισθηματικά φορτία στον υψηλότερο βαθμό. Φωνή καθαρή, λαμπερή, στεντόρεια, με απόλυτη άρθρωση (δεν φεύγει σύμφωνο και τα φωνήεντα στρογγυλά, σαν συμπαντικές σφαίρες) και βεβαίως εκφραστικότητα, πάθος, λεβεντιά, αντρίκια έκφραση (υπάρχουν και γυναίκες που τραγουδούν «αντρίκια», μην δοθεί άλλο νόημα στη λέξη). Ακούω τη «Φάμπρικα», συνεχώς, τις τελευταίες ώρες και συγκινούμαι. Τι μεγάλο τραγούδι! Τι μέγιστο τραγούδι! Και τι δύσκολο! Τι ακατόρθωτο! Δοκιμάστε να τραγουδήσετε μόνον τις πρώτες λέξεις… «η φάμπρικα, η φάμπρικα δεν σταματά…»… για να δείτε τι εννοώ. Είναι απίστευτα τα «τσακίσματα» της φωνής του Χαλκιά, προκειμένου να βγει αυτό που βγαίνει. Είναι ανεπανάληπτη η ερμηνεία του, είναι μοναδικός ο τρόπος που χειρίζεται το μελωδικό βάρος του άσματος. Δεν υπάρχει δεύτερος. Δεν μπορεί να υπάρξει δεύτερος.
Κι ενώ άκουγα και ξανάκουγα τους «Μετανάστες», είπα κάποια στιγμή να πάω και στο YouTube για να δω «τι παίζει». Δεν το περίμενα. Είδα τη «Φάμπρικα» ανεβασμένη 25 φορές(!), με περισσότερα από 470.000 χτυπήματα(!) συνολικώς. Πολύ το ευχαριστήθηκα! Είδα, δε, όλες τις νεότερες εκτελέσεις επιβεβαιώνοντας εκείνο που γνώριζα. Πως ο Χαλκιάς τραγουδά και σήμερα όπως τότε, για να μην πω καλύτερα από τότε. Είναι απίστευτο! Όταν οι τραγουδιστές εκείνης της εποχής έχουν χάσει το 70, το 80% της φωνής τους, ο Χαλκιάς στέκεται εκεί, ψηλά, λες και σταμάτησε ο χρόνος. Γι’ αυτό υποστηρίζω πως πρόκειται για τον μεγαλύτερο εν ζωή λαϊκό τραγουδιστή. Γιατί η φωνή του παραμένει μεγάλη, δυνατή και εκφραστική. Μία φωνή απαιτήσεων. Απολαύστε τον, εδώ, με την ένταση στο maximum, από τη «ζωντανή» εκπομπή του Σπύρου Παπαδόπουλου, αλλά μη δώσετε ιδιαίτερη σημασία στο ακροατήριο· πέραν από την πάντα όμορφη, και «εκεί» («είναι εκεί»), Δήμητρα Χατούπη, τον αποσβολωμένο Βασίλη Λέκκα και τον αληθινά συγκινημένο Γιάννη Δημαρά προς το τέλος…

7 σχόλια:

  1. γι αυτο(κ οχι μονο) σε παμε τρουσα
    χρηστος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κ-α-τ-α-π-λ-η-κ-τ-ι-κ-ό!
    Από τα πιο ωραία άρθρα και ολωσδιόλου εύστοχο στις παρατηρήσεις του.
    Πραγματικά υπέροχη ήταν και η δισκογραφική συνάντηση του Λάκη Χαλκιά με τον Βαγγέλη Κορακάκη σε πιο λαϊκούς δρόμους, απ' ό,τι τον έχουμε συνηθίσει, πριν από μερικά χρόνια (Λεβέντικες καρδιές, 2009).
    Ίσως το γεγονός ότι κρατήθηκε μακριά (είτε από επιλογή του είτε όχι) και δεν ξοδεύτηκε ψυχικά και σωματικά όπως άλλοι καλλιτέχνες που αναφέρονται μες στο άρθρο να είναι και το μυστικό της εντυπωσιακής φωνής και εν γένει παρουσίας του ακόμη και τώρα.
    Επίσης η αξιοπρέπεια που εκπέμπει αυτός ο άνθρωπος τραγουδώντας και το καθαρό χαμόγελό του σου ευφραίνουν την ψυχή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Για μένα το κορυφαίο τραγούδι του Μαρκόπουλου κι ένα από τα καλύτερα της ελληνικής δισκογραφίας είναι το παραγνωρισμένο "Κι είδα γυναίκες" από τη "Θητεία". Ο Χαλκιάς το τραγουδάει με τρόπο Α-Ν-Ε-Π-Α-Ν-Α-Λ-Η-Π-Τ-Ο.
    Εύγε για το άρθρο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ποιος θα διαφωνήσει για το «ανεπανάληπτο» του Χαλκιά και στο συγκεκριμένο άσμα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ευχαριστώ τον αναγνώστη που επικοινώνησε (και δεν ήθελε να δημοσιευτεί το σχόλιό του).

    Δεν το ήξερα το πιο καινούριο τραγούδι του Χαλκιά κι ευχαριστώ για την γνωστοποίηση. Δίνω και το link για να το ακούσει όποιος ενδιαφέρεται…

    http://www.youtube.com/watch?v=ZxJLH76VAlU

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Αγαπητέ μου φίλε Φώντα Τρούσα, μόλις τώρα διάβασα το άρθρο σου και πίστεψέ με έχω κατασυγκινηθεί. Με όλα αυτά τα ερωτήματά σου είσαι από τους πολύ λίγους που έχω διαβάσει που έχουν ασχοληθεί με μένα και που με έχεις αναλήσει τόσο βαθιά. Πιστεύω κάποια στιγμή να γνωριστούμε και από κοντά, αλλά αυτό που θέλω να ξέρεις και να μάθουν και όλοι οι καλοί μου φίλοι που μπορεί να διερωτώνται το γιατί; ένα μπορώ να πω σε όλους σας ότι ποτέ δεν είπα τραγούδια που προσπάθησαν να μου φωρτόσουν με το ζόρι οι δισκογραφικές εταιρείες. Τραγούδια που για μένα ήταν από αυτά που θεωρούσαας τα πούμε "όχι τόσο καλά για μένα". Έτσι ήμουν πάντα αρνητικός, οπότε δεν ήμουν και καλός συνεργάτης. Τέλος αν προσέξεις το έργο μου με τίτλο: 2500 Χρόνια Ελληνική Μουσική (Από τον Όμηρο μέχρι σήμερα) θα καταλάβεις ότι με τις έρευνες που έχω ασχοληθεί, μιας δεκαετίας περίπου μακριά από τα δρώμενα του χώρου μου και που μελετούσα και ερευνούσα προς κάθε κατεύθυνση μέχρι να το ολοκληρώσω, πιστεύω φίλε μου πως άφησα μαζί με τους συνεργάτες μου μια παρακαταθήκη πολιτιστική πολύ ακριβή για τις επόμενες γενιές. Και πάλι ένα μεγάλο ευχαριστώ για το τόσο κατατοπιστικό άρθρο! και ένα μεγάλο ευχαριστώ στους φίλους που σχολίασαν το κομμάτι σου. Δεν είμαι φανατικός κομπιουτεράς γι' αυτό και άργησα πολύ να σε βρω. Πιστεύω να μη σε χάσω φίλε Φώντα. Να είσαι καλά!!! το Εmail είναι Αν θέλεις να επικοινωνήσεις. Ευχαριστώ!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι μεγάλη τιμή για το blog και για μένα προσωπικά το σχόλιό σας κ. Χαλκιά. Έγραψα αυτό που νοιώθω χρόνια τώρα, όταν σας ακούω να τραγουδάτε (ζωντανά ή από τους δίσκους και το YouTube). Αντιλαμβάνομαι πώς πορεύεστε στην Τέχνη σας και αυτό με οδηγεί να σχηματίσω μία συνολική άποψη για τον τρόπο που αντιμετωπίζετε τα πράγματα. Έτσι, ο χαρακτηρισμός «ο κορυφαίος εν ζωή έλληνας τραγουδιστής» δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει και αυτό.
      Αν και γνωρίζω τη δουλειά σας «2500 χρόνια Ελληνική Μουσική / Από τον Όμηρο μέχρι σήμερα» δεν έχω ασχοληθεί πραγματικά μ’ αυτήν. Θ’ αναζητήσω λοιπόν την αφορμή (αν και δεν μπορεί να υπάρξει άλλη καλύτερη απ’ αυτήν), όπως και το χρόνο για να το κάνω.
      Να είστε πάντα καλά, ώστε να σας ακούμε και να σας απολαμβάνουμε!

      Διαγραφή