Τετάρτη 6 Απριλίου 2016

SILVIO RODRIGUEZ μερικά στοιχεία για την περίπτωση ενός διακεκριμένου κουβανού τραγουδοποιού, που άκουγε Dylan και Beatles ήδη από τα τέλη των sixties

Πρωτάκουσα Silvio Rodríguez σχετικώς νωρίς. Εννοώ μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’80 και πάντως πριν τη βρετανική έκδοση του πρώτου άλμπουμ του, του Días Y Flores”, που είχε γίνει για λογαρισμό της Hannibal το 1988. Αιτία ήταν το φεστιβάλ της ΚΝΕ. Επισκεπτόμουν πάντα ως φοιτητής, και λίγο αργότερα, το συγκεκριμένο φεστιβάλ (λέμε για τα χρόνια του ’80 και τις αρχές του ’90) επειδή μ’ ενδιέφεραν τα υπαίθρια βιβλιοπωλεία και δισκάδικα – κυρίως δε τα δεύτερα, επειδή σ’ αυτά εύρισκες δίσκους από τις τότε σοσιαλιστικές χώρες. Δεν ήταν και πολύ πιθανό δηλαδή, εκείνη την εποχή, να εντόπιζες τέτοια άλμπουμ (folk, jazz, rock και avant-garde) πέραν των γιορτών της ΚΝΕ ή των βιβλιοπωλείων της Σύγχρονης Εποχής. (Ok, ήταν πάντα και το Μοναστηράκι εκεί όπου έσκαγε... κάθε καρυδιάς καρύδι). Τώρα, βεβαίως, ορισμένοι βλάκες θα πουν πως ήμουν Κνίτης κ.λπ, κ.λπ., τις γνωστές αηδίες δηλαδή που λένε και ξαναλένε, όμως Κνίτης δεν υπήρξα ποτέ (όχι πως αν είχα υπάρξει θα ντρεπόμουν να το πω, σιγά τα ωά!). Τούτο, φυσικά, μπορεί να το επιβεβαιώσουν όλοι οι φίλοι και οι γνωστοί μου. Θα μπορούσε δε να το επιβεβαιώσει ακόμη και ο παλιός συμφοιτητής μου στο Πολυτεχνείο, ο Μάκης Παπαδόπουλος, που τώρα είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ και υπεύθυνος οικονομικού του κόμματος (γνωστός δε και από τις τηλεοπτικές εμφανίσεις του). Με τον Μάκη ήμασταν σε διαφορετικά στρατόπεδα εκείνα τα χρόνια (και τώρα είμαστε) και πάντα συγκρουόμασταν είτε στο Γενικό Τμήμα της Πολυτεχνικής, στο οποίο ήμασταν εκπρόσωποι φοιτητικών παρατάξεων (εκείνος της ΚΝΕ), είτε στους διαδρόμους και τα κυλικεία. Anyway

To “Días Y Flores” πρωτοβγήκε στην Κούβα το 1975. Το εξώφυλλο που βλέπετε είναι της αγγλικής έκδοσης στη Hannibal από το 1988
Φεστιβάλ της ΚΝΕ λοιπόν και… πάντα στη σακούλα δίσκοι της Μελόντια, της Amiga, της Supraphon, της Electrecord, της Muza, της Balkanton και βεβαίως της Areito και της Egrem από την Κούβα. Εντάξει, δεν έχω πολλά κουβανέζικα άλμπουμ από ’κείνα τα χρόνια, ούτε ήξερα καλά-καλά τι αγόραζα – αν και δεν αγόραζα εντελώς στην τύχη. Από τα… ψευτοϊσπανικά μου προσπαθούσα να εντοπίσω κάτι στις liner notes που να με οδηγούσε κάπου, αν και πιο πολύ παρασυρόμουν από τα εξώφυλλα. Άφηνα τη διαίσθηση, δηλαδή, να δράσει, με… εξαιρετικά τις περισσότερες φορές αποτελέσματα. Κάπως έτσι είχα αγοράσει και το άλμπουμ “Mujeres” του Silvio Rodríguez, που είχε κυκλοφορήσει στην κουβανική Areito το 1978. Με είχε εντυπωσιάσει, θέλω να πω, το πολύχρωμο (σαν ψυχεδελικό) εξώφυλλο, που αργότερα μου θύμισε, έντονα, covers της tropicalia (όταν τα είδα για πρώτη φορά), για να μην μιλήσω ακόμη και για το “Ad Gloriam” των Ιταλών (Le) Orme. 

Ο Silvio Rodríguez είχε γεννηθεί στο San Antonio de los Banos, κοντά στην Αβάνα, το 1946 (αυτά τα έγραφα στο Jazz & Τζαζ, στο τεύχος 77/78, το καλοκαίρι του 1999, όταν ακόμη στο internet εύρισκες από ελάχιστα έως τίποτα για την περίπτωσή του). Στα 16 του, την εποχή όπου ο Dylan κυκλοφορούσε τον πρώτο δίσκο του, ο Rodríguez έπιανε κιθάρα στα χέρια του, ενώ το 1969, όταν ο Dylan… έβγαζε στο σφυρί όλη τη δεκαετία, ο Rodríguez ήταν μέλος του Grupo De Experimentación Sonora Del ICAIC, ενός από τα σημαντικότερα συγκροτήματα που ανέδειξε ποτέ η Κούβα. Άλλα μέλη των ICAIC ήταν τότε οι Leo Brouwer (leader) και ο Pablo Milanés (αντιλαμβάνεστε το βάρος των ονομάτων).
Τότε, εκείνη την εποχή (late sixties), ο Rodríguez αρχίζει παραλλήλως να διαμορφώνει και να διαμορφώνεται από το κίνημα του «νέου τραγουδιού» (nueva trova), το οποίο στηριζόταν μορφολογικώς στον Dylan, στους Beatles και φυσικά στο παραδοσιακό κουβανέζικο τραγούδι, ενώ οι στίχοι του καταπιάνονταν με κοινωνικά και ερωτικά θέματα (όπως παντού στον κόσμο). Το nueva trova, που απέκτησε γρήγορα ισχυρές βάσεις τόσο στο λαό, όσο και στη διανόηση, δεν ήταν ένα τραγούδι κολακείας προς το καθεστώς. Κρατούσε κριτική στάση, πάντα μέσα από μια μαρξιστική θεώρηση των πραγμάτων, ενώ η αμφισημία του έδινε τη δυνατότητα στο κοινό και τους καλλιτέχνες να επικοινωνούν μεταξύ τους με μια δική τους γλώσσα. 

Λέει χαρακτηριστικώς ο Silvio Rodríguez, σε μια συνέντευξή του από το 1980, που είναι τυπωμένη στο οπισθόφυλλο του άλμπουμ τής Luaka BopLos Grandes Exitos”, που κυκλοφόρησε το 1991 με τις ευλογίες του David Byrne – κάποιοι τα έχουν ξεχάσει όλα αυτά, και δε μιλάω για τους άσχετους, που δεν τα πήραν ποτέ χαμπάρι…
«Από το 1964 έως το 1965, όταν άρχισα να συνθέτω πιο ρυθμικά τραγούδια, μέχρι το 1967, όταν απολύθηκα από το Στρατό, ήμουν πολύ παραγωγικός. Πιο πολύ έγραφα τραγούδια αγάπης, δίχως να καταπιάνομαι με τα γεγονότα του καιρού, αν και από τότε ξεκίνησα να γράφω σιγά-σιγά και τα πολιτικά τραγούδια μου. Ένα από τα πρώτα μου ήταν το “Por qué” που αναφερόταν στις φυλετικές διακρίσεις στις ΗΠΑ, ενώ ένα επόμενο ήταν το “La leyenda del águila” και ήταν αντιπολεμικό τραγούδι, υπερασπιστικό προς το Βιετνάμ. Κατόπιν έγραψα κι άλλα τραγούδια για τον πόλεμο στο Βιετνάμ.(…)
Γύρω στο 1969 άκουσα Bob Dylan για πρώτη φορά. Εκείνα τα χρόνια τού αμερικανικού εμπάργκο τα πράγματα ήταν πολύ σκληρά για όλους μας. Όπως, όμως, τα χρόνια περνούσαν και όλοι καταλάβαιναν πως η Επανάσταση είχε έρθει για να μείνει, πολλές ήταν οι κυβερνήσεις που συνήψαν διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα. Όταν οι ΗΠΑ κήρυξαν το εμπάργκο κατά της Κούβας, μόνο η Σοβιετική Ένωση, οι σοσιαλιστικές χώρες, και μια χούφτα φίλοι, όπως το Μεξικό, τόλμησαν ν’ ανοίξουν και να διατηρήσουν σχέσεις μ’ εμάς. Και κάπως έτσι δεν είχα την ευκαιρία ν’ ακούσω τον Dylan μέχρι τα τέλη του 1968, αρχές ’69 (σ.σ. τ’ ακούει αυτά ο άσχετος περί τα μουσικά Πάσχος Μανδραβέλης;).
Εδώ πρέπει να πω πως οι Beatles ήταν εκείνοι που άφησαν διαρκέστερο αποτύπωμα σ’ εμένα (σ.σ. τα ξανακούει αυτά ο άσχετος περί τα μουσικά Πάσχος Μανδραβέλης), αφού οι Beatles ήταν εκείνοι που είχαν επεκτείνει όλες τις παραδοσιακές παραμέτρους τής λαϊκής μουσικής. Έφτιαχναν δηλαδή τη δική τους καλλιεργημένη μουσική (δεν μεταφράζω «κουλτουριάρικη», αν και ο Rodríguez λέει “cultured”, επειδή ο όρος στη γλώσσα μας έχει αρνητική σημασία), που είχε ταυτοχρόνως και λαϊκή απήχηση. Ήμουν ανέκαθεν παθιασμένος ακροατής της λεγόμενης “σοβαρής” μουσικής (Μπετόβεν, Τσαϊκόβσκι, Μότσαρτ, Μπραμς, Στραβίνσκι…) και κάπως έτσι άρχισα να παρατηρώ το πώς οι Beatles είχαν φθάσει τόσο μακριά από τα επίσημα, να τα πούμε, αισθητικά πρότυπα. Και ταυτίστηκα μ’ αυτή τη στάση, γιατί ήμουν κι εγώ διατεθειμένος να πειραματιστώ με το τραγούδι»
Οι Beatles λοιπόν ήταν από τις βασικές επιρροές του κουβανού τραγουδοποιού ήδη από τα late sixties.

Το πρώτο LP του Silvio Rodríguez κυκλοφόρησε το 1975 κι είχε τίτλο “Días Y Flores” [Egrem], όπως προείπαμε. Περιείχε δε ένα από τα εξοχότερα δείγματα του nueva trova το “Playa Girón” (Κόλπος των Χοίρων) – γνωστή η ιστορία. Το δε Mujeres” [Egrem/ Areito], που είχα βρει σ’ εκείνο το παλιό φεστιβάλ της ΚΝΕ, κυκλοφόρησε το 1978 κι ήταν/είναι ένας θαυμάσιος αφηγηματικός δίσκος, ένας ύμνος θα μπορούσε να πούμε προς τον έρωτα και την Επανάσταση στην πιο ιδεαλιστική όψη τους. Ξεχωρίζουν από ’κει το φερώνυμο “Mujeres”, το “En estos días, το κελαρυστό “¿Qué Hago Ahora?”… 

Τώρα, θα μπορούσε κάποιος να ρωτήσει (να τον πούμε καλοπροαίρετο)... πού εύρισκε o Silvio Rodríguez τους δίσκους των Beatles, για να τους ακούσει; Δεν ξέρω. Αν έπαιρνα εγώ τη συνέντευξη θα τον ρωτούσα. Πολύ πιθανόν να εισάγονταν δίσκοι των Beatles στην Κούβα από τις σοσιαλιστικές χώρες (γιατί δίσκοι και τραγούδια των Beatles είχαν κυκλοφορήσει και στη Σοβιετική Ένωση και στην Ανατολική Γερμανία και στην Τσεχοσλοβακία και αλλού, ήδη από τα sixties), ή μπορεί να έφθαναν μέσω των διεθνών φεστιβάλ τραγουδιού, που γίνονταν στη χώρα ήδη από το 1967. Ένα απ’ αυτά ήταν και το περιώνυμο Festival International του Varadero (στη βόρεια πλευρά του νησιού, απέναντι από το Miami). Στο Varadero 70 είχαν συμμετάσχει, ανάμεσα σε άλλους, οι (Los) Bravos, η Catherine Ribeiro με τους Alpes (ε ρε τι άκουγαν οι Κουβανοί!), οι Dik Dik, ο Lluís Llach, η σπουδαία Barbara Dane από τις ΗΠΑ, ο Sergio Endrigo, ακόμη και ο Costa Cordalis!

Ορισμένοι αδαείς νομίζουν πως οι Rolling Stones ήταν το πρώτο δυτικό συγκρότημα, που εμφανίστηκε ποτέ στην Κούβα! Δεν είναι ν’ απορείς… Είναι οι ίδιοι χαζοί που νομίζουν ότι από την 17/4/1967 (όταν έπαιξαν οι Rolling Stones στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας), μέχρι την εμφάνιση των Police στο Σπόρτιγκ, το 1980, δεν ξαναπάτησε ξένος rocker στην Ελλάδα.

19 σχόλια:

  1. Α... μα πολύ ωραία. Να σας γράψω 100.000 ονόματα ροκ συγκροτημάτων που την 40ετία 1966-2016 ενώ έπαιζαν παντου, ΔΕΝ εμγανίστηκαν στη Κούβα -και φυσικά δεν επρόκειτο ποτέ να εμφανιστούν λόγω απαγόρευσης καθεστώτως;

    Το ότι είδαν Alpes ή I Dik-Dik ή ότι προ Stones είχαν προσκληθεί οι Audioslave δεν μου λέει παντελώς τίποτα όταν δεν έχει επιτραπεί να δουν χιλιάδες πρωτοκλασσάτους.

    "If you didn't play traditional Cuban music, if you didn't play salsa, you were a big freak or like a ghost -nobody wanted to know you. It was hard to find places to practice, there was no support. Bands that were just starting out practically had to make their own instruments."
    (Fanny Tachín Orizondo, κιθαρίστας των heavy metal κουβανών Hipnosis -Havana)
    ...από το 2005 και μετά μπορούμε ουσιαστικά να μιλάμε για τοπική σκηνή.



    ΥΓ. Μόνο στην αριστερή Γιουκοσλαβία τα πράγματα προσωμοίωζαν στη Δύση σε ότι είχε να κάνει με εμφανίσεις δυτικών ροκ σχημάτων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ανώνυμε δεν κατάλαβες.
      Εγώ δεν συνέκρινα την Κούβα με την Αγγλία ή τη Γερμανία, όσον αφορά στα rock live. (Αν και την συγκρίνω, άμα θες, με την Ελλάδα, την Πορτογαλία, ή την Ισπανία – εκτός κι αν νομίζεις πως το ροκ ήταν απαγορευμένο σ’ αυτές στις χώρες στα sixties όπως ήταν τάχα στην Κούβα…).
      Άλλο είπα. Είπα ότι το ροκ δεν ήταν απαγορευμένο, αφού και ξένα ροκ συγκροτήματα εμφανίζονταν στην Κούβα ήδη από τα sixties και κουβανέζικα ροκ ή περί το ροκ συγκροτήματα υπήρχαν από ’κείνη ήδη την εποχή. Θες να σου πω, τώρα, ονόματα; Ψάξε βρες τα μόνος σου. Υπάρχουν στο δίκτυο.
      Ξαναλέω, δε, πως το ροκ δεν ήταν αναγκαστικά προτεραιότητα στην Κούβα.

      Σταματήστε να σκέφτεστε, για τους Κουβανούς ή και για όποιους… Κουβανούς, όπως σκέφτεστε για τους Ολλανδούς ή για τους Γάλλους.
      Και όπως έγραψα και χθες (5 Απριλίου 2016 - 4:26 μ.μ.)…
      «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη εκδήλωση ρατσισμού και φασισμού από το να θέλεις να περάσεις, δια της βίας, τις όποιες δικές σου αξίες ως υπέρτατα “θέσφατα” σε χώρες και σε λαούς, που δεν τις είχαν και έχουν ανάγκη (επειδή συνήθως έχουν πολύ ισχυρό, δικό τους, λαϊκό πολιτισμό). Και δεν ισχύει μόνο για το ροκ αυτό – ισχύει και για πολλά άλλα. Παρά ταύτα οι Κουβανοί, όταν έκριναν, δεν αδιαφόρησαν ούτε για το ροκ, ούτε για την τζαζ, ούτε για την αβαντγκάρντ, ούτε για τίποτ’ άλλο. Αυτά είναι γνωστά πράγματα σε όσους ξέρουν και ψάχνουν από παλιά (όχι τώρα). Στα “ζώα”, φυσικά, δεν είναι, ούτε θα γίνουν ποτέ».
      Το «ζώα» δεν πάει σ’ εσένα, μην παρεξηγηθείς. Το σχόλιο σου το κρίνω καλοπροαίρετο.

      Η δήλωση, που μου παραθέτεις εμένα δεν μου λέει απολύτως τίποτα. Δεν τον ξέρω τον κύριο, ούτε ξέρω τι καπνό φουμάρει. Κι εν πάση περιπτώσει εγώ μετράω περισσότερο τα λόγια των παλιών μουσικών, που έζησαν τα πράγματα από τις αρχές των sixties, και όχι κάποιον που μπορεί να μην είχε καν γεννηθεί εκείνη την εποχή και που μπορεί να φτύνει (δεν ξέρω…) τη συγκλονιστική ντόπια μουσική παράδοση. Υπάρχουν και Έλληνες ας πούμε που λένε ένα κάρο σαχλαμάρες, τις οποίες αν τις διαβάσει κάποιος στην… Κούβα μπορεί να πει… κοίτα ρε, στην Ελλάδα δεν γίνονταν ροκ συναυλίες από το 1967 έως το 1980! Καταλαβαίνεις, νομίζω, τι θέλω να πω…

      Για την Γιουγκοσλαβία έχεις δίκιο. Πάλι καλά που υπάρχουν άνθρωποι, εσύ, που παραδέχονται και μερικές αλήθειες.

      Διαγραφή
  2. Το βιολί βιολάκι τους οι ναζήδες..

    Λέω να κάνω καμιά λίστα με το πόσα "ροκ μεγαθήρια" έπαιξαν λάϊβ στη Χιλή του Πινοσέτ, στη Νότια Αφρική, στην Ινδονησία του Σουχάρτο, στο Ν. Βιετναμ , στην Ισπανία του Φράνκο και στην Πορτογαλία του Σαλαζάρ.
    Το ότι εκεί επιτρέπονταν φαντάζομαι πρέπει να μας οδηγήσει σε ανάλογα συμπεράσματα έτσι;

    Τάκης Μιχαηλίδης , Θεσσαλονίκη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Είχαν ακούσει άραγε ιταλικό progressive αυτοί οι κουβανοί στα τέλη των seventies;

    Εγώ τους βρίσκω πάντως αρκετά ενημερωμένους, με τους λίγους κολυβοήχους που έχω ακούσει...

    https://www.youtube.com/watch?v=N9XUYMV4sp4

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Και αυτοί spacefreak... γκρουπάρα.
      Grupo de Experimentación Sonora del ICAIC (τους ανέφερα και στο κείμενο).

      https://www.youtube.com/watch?v=EdtdSnr3rZU

      Διαγραφή
    2. Στην καπιταλιστική αϊτή -που προσφέρεται για γενικότερες συγκρίσεις με την κούβα- έχουν παίξει οι rolling stones?

      Διαγραφή
  4. Προσωπικά μου είναι αδιάφορο που έπαιξαν ή που δεν έπαιξαν οι οποιοιδήποτε. "Τυχεροί" ή "άτυχοι" όσοι τους είδαν ή δεν τους είδαν.
    Κατα τ'άλλα πολυ επιμορφωτικό ποστ, ειδικά στα δύο τελευταία σχόλιά σας κύριοι. Πάντα αναρωτιόμουν για τη ροκ σκηνή της Κούβας, αλλά ποτέ δεν το είχα ψάξει, ευχαριστώ. Η μουσική μίλησε και πάλι (σε γλώσσα που όλοι καταλαβαίνουμε).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Έχω ένα καταπληκτικό album τους του 1974 στην εταιρεία Areito το οποίο είναι εντελώς ψυχεδελικό, με αρκετά latin/folk στοιχεία. Δεν έχω τσεκάρει τη πλήρη δισκογραφία τους, αλλά έχει ένα μαύρο εξώφυλλο με ένα ροζ σπειροειδές σχήμα και πολύχρωμα γράμματα. Ειδικά η πρώτη πλευρά με μόλις δύο μεγάλα κομμάτια στα όρια του freak-out είναι να ξυλιάζεις...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. spacefreak, συμπτωματικά αυτή τη στιγμή "εξερευνούσα" το εν λόγω γκρουπ και μέχρι στιγμής έχω μείνει έκπληκτος! Οι τύποι είναι φοβεροί μουσικοί! Δειγματοληπτικά απ'όσα έχω ακούσει μέχρι στιγμής:

    https://www.youtube.com/watch?v=gT9UXWrR9gI

    https://www.youtube.com/watch?v=9jM-x7KAHx8 (από το άλμπουμ που αναφέρεις)

    https://www.youtube.com/watch?v=zXspnf3KFN0 (πιο πειραματικό)

    https://www.youtube.com/watch?v=391Ll-aLw-s

    και συνεχίζω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κούβα και τα μυαλά στη σάλσααααα!!!

    https://www.youtube.com/watch?v=eeLikllVsKk&nohtml5=False

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. κνιτης ειναι νοοτροπια, οχι απλα κομματικη ταυτοτητα, δε χρειαζεται να γραφτηκες στο κομμα για να εισαι κνιτης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Και ο μαλάκας είναι εκ γενετής ιδιότητα, δεν χρειάζεται διάγνωση από ιατρικό συμβούλιο.

      Διαγραφή
  9. Πού είναι, γιατί κρύφτηκαν οι … σπουδαρχίδηδες του ροκ; Πού είναι να μας πουν για το… απαγορευμένο ροκ στην Κούβα; Δεν βρήκαν τίποτα στο internet να αντιγράψουν;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ακούστε κι αυτούς:
    https://www.youtube.com/watch?v=-kurfVWSLYc

    Manwolf Louie

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Α ΜΕΡΟΣ

    Κάποιος ανόητος και πάντα ανώνυμος σπουδαρχίδης έστειλε σε σχόλιο το μεσημέρι κάτι σελίδες του Κατσάπη από το βιβλίο του «Ήχοι και Απόηχοι/ Κοινωνική Ιστορία του Ροκ εν ρολ Φαινομένου στην Ελλάδα, 1956-1967» [Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Αθήνα 2007] που υπάρχει στο δίκτυο, για να μου υποδείξει… πώς ακριβώς το rock ήταν απαγορευμένο στην Κούβα (γιατί εγώ αυτό ρώτησα λίγο νωρίτερα… σήμερα την 10:47 π.μ., δες πιο πάνω). Μόνο που ο Κατσάπης δεν γράφει τίποτα περί rock και Κούβας, ψελλίζοντας κάτι περί jazz και Ανατολικής Ευρώπης, στα χρόνια λίγο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ότι είναι γρόθος ο ανώνυμος σχολιαστής είναι εξακριβωμένο.

    Κατ’ αρχάς δεν μπορώ να καταλάβω, σε σχέση με το βιβλίο του Κατσάπη, πού κολλάει το τι γινόταν με την jazz στη Σοβιετική Ένωση το 1946, με το τι συνέβαινε στην Ελλάδα με το rock το 1956-1967. Αυτό το «λάθος» το είχα επισημάνει και στο «Πρόβλημα Νεολαία», καθώς ο Κατσάπης ανακατεύει κι εκεί, στην ύλη του, δεκάδες άσχετες σελίδες με το θέμα του. Προφανώς, εκείνο που καίει τον συγγραφέα είναι να δείξει πως η jazz… κυνηγιόταν από τους κομμουνιστές και όχι τι γινόταν με τη «Θεία από το Σικάγο» στην Αθήνα του ’57, όταν όλη η Αθήνα ξεσάλωνε με το rock n’ roll. Έστω. Βιβλία με λάθος τίτλους υπάρχουν δεκάδες. Αν και μικρό το πρόβλημα όταν το λάθος περιορίζεται μόνο στους τίτλους…

    Η πηγή του Κατσάπη επί του προκειμένου είναι ουσιαστικώς… ΜΙΑ. Το βιβλίο τού Timothy Ryback “Rock Around the Block”. A History of Rock Music in Eastern Europe and the Soviet Union” [Oxford University Press, New York 1990], που το έχω τουλάχιστον μια εικοσαετία στη βιβλιοθήκη μου, έχοντάς το διαβάσει με μεγάλες επιφυλάξεις.

    Το λάθος του Κατσάπη, εδώ, δεν είναι μόνον η ΜΙΑ πηγή (την οποίαν ακρίτως αναπαράγει), αλλά το γεγονός πως αγνοεί, την παράδοση της σοβιετικής jazz, την προπολεμική περίοδο, για την οποία μαρτυρούν τα δυο δεκάδες τουλάχιστον LP της σειράς “Anthology of Soviet Jazz”, που τύπωσε η Μελόντια στη δεκαετία του ’80 και που ανθολογούν εντυπωσιακές κάποιες φορές ηχογραφήσεις σοβιετικού swing (και γενικότερα jazz) από τις δεκαετίες του ’20, του ’30 και του ’40. (Για να μη μιλήσω για βιβλία). Αυτά οι σπουδαρχίδηδες σαχλοσχολιαστές μου δεν τα ξέρουν και δεν τους μέμφομαι γι’ αυτό.

    (συνεχίζεται)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

    Έτσι, λοιπόν, εκείνο που έπρεπε να γράψει ο Κατσάπης στο βιβλίο του –αφού ήθελε να καταπιαστεί με τη σοβιετική jazz, αν και δεν υπήρχε λόγος σ’ ένα βιβλίο για τη… «Θεία από το Σικάγο», το ξαναλέω– ήταν να επισημάνει πως μόνο μετά τον Πόλεμο, και για λίγα μόλις χρόνια, η jazz περιέπεσε σε μια κάποια δυσμένεια στη Σοβιετία (χωρίς ποτέ να εξαφανιστεί), για τους γνωστούς ψυχροπολεμικούς λόγους, και δίχως να προσπαθεί να δημιουργήσει εντυπώσεις.
    Να πει, ας πούμε, πως ο μεγάλος Oleg Lundstrem κατά το 1947 και μετά μπόρεσε να διατηρήσει την ορχήστρα του στο Καζάν, γράφοντας-παρουσιάζοντας και καινούριες συνθέσεις. Λεπτομέρειες θα μου πείτε. Καθόλου θα πω, όταν κάποιος βγάζει συμπεράσματα για την σοβιετική jazz της περιόδου, φθάνοντας μάλιστα σε αστειότητες του τύπου «δήμευση των σαξοφώνων».

    Να πει επίσης πως στην Πολωνία για παράδειγμα η jazz δεν είχε κανένα ουσιαστικό πρόβλημα ούτε εκείνη την εποχή (όπως μαρτυρά η σειρά της Muza “Polish Jazz 1946-1956”), επισημαίνοντάς μας τις πάμπολλες σχετικές ηχογραφήσεις, και όχι να κάθεται και ν’ αντιγράφει τον Ryback (φυσικά τον αναφέρει ως πηγή, αλλά η άκριτη αντιγραφή είναι άκριτη αντιγραφή).
    Επίσης, για το σωστό του πράγματος θα έπρεπε να δοθεί το ίδιο βάρος και στο κυνήγι των αριστερών και των κομμουνιστών στις ΗΠΑ την ίδια εποχή (μακαρθισμός κ.λπ.), όταν καταστράφηκαν χιλιάδες καριέρες, με ανθρώπους να οδηγούνται σε αυτοκτονίες κ.λπ. Λέει κάτι ο Κατσάπης για τον ταλαιπωρημένο από τον «μακαρθισμό» Paul Robeson, αλλά αυτό είναι σταγόνα στον ωκεανό. Το καλλιτεχνικό δυναμικό στις ΗΠΑ που εξοντώθηκε στα χρόνια του μακαρθισμού είναι άπειρο. Για να μη μιλήσουμε για το ρατσιστικό… και για το πόσο υπέφεραν μαύροι μουσικοί της jazz και του blues την ίδιαν εποχή (από τον Charlie Parker, μέχρι την Billie Holiday – άσε τους λιγότερο γνωστούς ή τους «ανώνυμους», αυτούς τους έφαγε το μαύρο σκοτάδι). Θυμάμαι τον Mick Jagger, και το σημειώνω από μνήμης αυτό, να λέει κάποτε πως όταν πήγε στην Chess στο Σικάγο είχε δει εκεί τον Muddy Waters να βάφει το στούντιο κι έπαθε πλάκα (κι αυτό στα mid-sixties ε;). Ποιος ξέρει τι «γραμμάτια» ξεπλήρωνε…

    Όταν η jazz επί κομμουνισμού στη Σοβιετία δεν είχε πρόβλημα για 65 χρόνια και είχε κάποια ζόρια για 5-6 –λόγω του ψυχροπολεμικού κλίματος αμέσως μετά τον Πόλεμο– δεν μπορεί να βαραίνουν τα δεύτερα εις βάρος των πρώτων. Αυτό δεν είναι έρευνα, δεν είναι ιστορία, είναι μεροληψία, που έχει απώτερους σκοπούς. Προφανείς… προφανώς (και εννοώ τον αντικομμουνισμό).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Διάφοροι απολογητές τής δικτατορίας των αγορών βγήκαν να μας ενημερώσουν για το σύνταγμα της Κούβας. Δεν κοιτάνε το ελληνικό σύνταγμα, που έχει καταντήσει κουρέλι!
    Ας πάνε να ρωτήσουν τον Silvio Rodríguez, εν πάση περιπτώσει, ποια είναι η γνώμη του για το κουβανικό.

    http://www.plenglish.com/index.php?o=rn&id=6354&SEO=silvio-rodriguez-condolences-to-universe-over-fidel-castros-death

    ΑπάντησηΔιαγραφή