ΘΑΡΣΕΙΝ ΧΡΕΙ με αφορμή μιαν επέτειο

Οι Θαρσείν Χρει (και όχι Θαρσείν Χρη, όπως είναι το σωστό) υπήρξαν ένα από τα γκρουπ που έλαβαν μέρος στο Pop Festival ’73· και όχι απλώς έλαβαν μέρος, αλλά κατόρθωσαν με το «Μέρα βροχερή» του Γιώργου Μπιλικά να μπουν στον τελικό, παίρνοντας το τρίτο βραβείο καλύτερου τραγουδιού. (Το κομμάτι υπάρχει φυσικά στο άλμπουμ “Pop Festival ’73” που κυκλοφόρησε από την EMI/ Columbia [SCXG 99] εκείνη τη χρονιά).

Το «Μέρα βροχερή», που το άκουσα για πρώτη φορά στα μέσα του ’80, ήταν πραγματικά καλό και μαζί με τα κομμάτια των Κάστορες, των Πεταλούδα, των Βύρωνες, των Liga, των Σκορπιός και των Boomerang (άπαντα με ελληνικό στίχο) απεδείκνυε πως η ελληνική σκηνή είχε ακόμη πράγματα να δώσει σε μιαν εποχή που συνέπιπτε, χρονικώς, με την τελευταία φάση της δικτατορίας. Φυσικά, το πόσο ακμαία ήταν η σκηνή (και αναφέρομαι, βασικά, στο πλήθος των γκρουπ και όχι κατ’ ανάγκην στην ποιότητά τους) θα μπορούσε να το συμπεράνει κανείς, σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό, αν είχε υπ’ όψιν του όλες τις συμμετοχές του Pop Festival – τα δεκάδες σχήματα δηλαδή, που ελάχιστοι πια τα θυμούνται, και τα οποία δεν κατόρθωσαν να μπουν στο σχετικό LP. Για κάποια απ’ αυτά, όπως την Παρέα του Σταύρου Παπασταύρου ή τους Familiar Love του Βασίλη Αβραμίδη, ήδη έχω αναφερθεί στο Δισκορυχείον, ενώ για κάποια άλλα, αν το φέρει η περίσταση, θα αναφερθώ στο μέλλον…

Οι Θαρσείν Χρει σχηματίστηκαν το 1973 στην Αθήνα από τους Γιώργο Μπιλικά ακουστικές, ηλεκτρικές κιθάρες, φωνή, Μπάμπη Μαραγκό (πέθανε τον προηγούμενο Απρίλιο) ηλεκτρικές κιθάρες, φυσαρμόνικα, φωνή, Κώστα Χαλβαδάκη μπάσο και Τόλη Πιπερά ντραμς –οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, με θητεία σε προηγούμενα συγκροτήματα, όπως στους Boems– και μ’ αυτήν ακριβώς την line-up συμμετείχαν με τη «Μέρα βροχερή» στο Pop Festival ’73. Την άνοιξη του ’74 ο Πιπεράς αποχωρεί από το γκρουπ και με τον Δημήτρη Δημητράκα στη θέση του (γνωστός από δεκάδες μεταγενέστερες συμμετοχές, αλλά κυρίως από την παρουσία του στους Panx Romana) οι Θαρσείν Χρει ηχογραφούν κάμποσο υλικό, συμμετέχοντας σε live της εποχής (π.χ. την 26/5/1974 στο Σινέ Ιωνία της Νέας Ιωνίας μαζί με τους Καταλύτες του Διονύση Τσακνή και τους Ρούκουνες). Εκείνο το υλικό, στο οποίο περιλαμβανόταν και το «Μέρα βροχερή» σε άλλη εκτέλεση, πρωτοκυκλοφόρησε, ως «1974!», το 2004 (30 χρόνια μετά δηλαδή), αποτελώντας το πρώτο LP της Anazitisi Records [ARLP 70-1]. (Ωραία, limited έκδοση τετρακοσίων αντιτύπων unipak βινυλίου). Ας πω λοιπόν πως όλες οι ειδικές πληροφορίες προέρχονται από τα αναγραφόμενα στο μέσα μέρος του unipak, και πως ξαναθυμάμαι (και ξανακούω) τους Θαρσείν Χρει με αφορμή τα δεκάχρονα της εταιρείας.

Τα πιο πολλά από τα τραγούδια του αθηναϊκού γκρουπ είχαν ενδιαφέρον, δημιουργώντας μιαν ευχάριστη folk-rock (κάπως περισσότερο προς το rock, παρά προς το folk) ατμόσφαιρα. Και όπως είχα γράψει και στο Jazz & Τζαζ (#141, 12/2004) σχετικά με το «1974!»: «Το “Μέρα βροχερή” ξεχωρίζει από το υλικό του άλμπουμ –είναι προτιμότερη η παρούσα εκδοχή με τις δυνατές κιθάρες από την πιο folky του Pop Festival– ενώ στη μνήμη κολλάνε αμέσως τα “Πέντε του Μάρτη” και “Τα χαμόγελα”, με τις ωραίες μελωδίες και την cool ερμηνεία του Μπάμπη Μαραγκού». Ακούγοντας δε το «1974!» ξανά, τώρα, νομίζω πως τα κομμάτια των Θαρσείν Χρει μαζί με τα ανάλογα των Morka, που είχαν χρονικώς προηγηθεί, καθώς και μ’ εκείνα των Αγάπανθος που θ’ ακολουθούσαν, σχηματίζουν μία τριάδα συγκροτημάτων-άλμπουμ με κάπως κοινά χαρακτηριστικά· όχι μόνον από συνθετική, αλλά και από στιχουργική πλευρά. Απλές και ενίοτε εμπνευσμένες μελωδικές γραμμές, ενδιαφέρουσα έως πολύ ενδιαφέρουσα αρμονική διαχείριση, folk ηχοχρώματα (όχι κατ’ ανάγκην ελληνο-παραδοσιακά, όσο κυρίως αμερικανο/ αγγλοσαξονικά), απλοί, ήπιοι, «εσωτερικοί» έως και θλιμμένοι στίχοι, με κάποιες πρωτόλειες κοινωνικές αναφορές.

Οι Θαρσείν Χρει εμφανίστηκαν ζωντανά στην Αθήνα και την επαρχία, τον χρόνο που βρέθηκαν μαζί, για να διαλυθούν περί το καλοκαίρι του ’74, λόγω της νέας πολιτικοκοινωνικής κατάστασης που διαμόρφωνε συνολικώς η Μεταπολίτευση (με την άνθηση του πολιτικού και αντάρτικου τραγουδιού) και ειδικώς το Κυπριακό (με την επιστράτευση). Παρά ταύτα οι περισσότεροι από τους μουσικούς του γκρουπ δεν χάθηκαν, εντελώς, από τα πράγματα. Ο Γιώργος “Orfeus” Μπιλικάς ακούστηκε και στα 80s με τους Νεπάλ (συμμετείχαν στις ΑΕΤΑ, άλλως Ανεξάρτητες Εκφραστικές Τάσεις), τους Anaconda και τους Anaconda Snake Band, αλλά και στα 00s με τους ΦωΛύ Μπι ΦούνΤα και τους Orfa Band (όπως διάβασα στο BiblioNet). O Μπάμπης Μαραγκός στη Μεταπολίτευση τραγουδά αντάρτικα στην Πλάκα με το συγκρότημα Λημέρι (κάποτε είχα δει κι ένα σχετικό βίντεο στο YouTube, αλλά τώρα δεν μπορώ να το βρω), συνεργάζεται σε live με τον Γιώργο Μπιλικά, ενώ συμμετείχε και στο Jesus Christ Superstar (ως Καϊάφας), που ανέβηκε την περίοδο 1978-79 από τους Δημήτρη Μαλαβέτα και Μίμη Πλέσσα στο Θέατρο Καλουτά (η πληροφορία προέρχεται από το MusicHeaven). Το 2005, ο Μαραγκός, ολοκληρώνει κι ένα προσωπικό CD («Τραγουδόσαυρος»), σε παραγωγή του Δημήτρη Δημητράκα, το οποίον, πιθανώς, να μην κυκλοφόρησε κανονικά. Για τον Χαλβαδάκη δεν έχω στοιχεία, ο Δημητράκας έπαιξε σε πάμπολλα μεταγενέστερα συγκροτήματα (Schmetterling, T.V.C, Συμμορία, Panx Romana, Ριφιφί, Δούρειος Ίππος…), έχοντας και προσωπική δισκογραφία, ενώ ο Τόλης Πιπεράς, που την περίοδο 1973-74 εμφανιζόταν (και) με τους Νώε, αργότερα παίζει ντραμς στον «Σταυρό του Νότου» του Θάνου Μικρούτσικου, συμμετέχοντας στους Carma και σε διάφορες άλλες ηχογραφήσεις (με Μίκη Θεοδωράκη, Βασίλη Παπακωνσταντίνου κ.ά.).