Ο Μίλτος ή Μιλτιάδης Πασχαλίδης είναι ένας τραγουδιστής με
μεγάλο γκελ, διαχρονικά, στον κόσμο. Σε όλες τις δεκαετίες, εννοώ, της
παρουσίας του στα μουσικά μας πράγματα αποτελούσε πάντα μια αγαπημένη επιλογή
για ένα μεγάλο τμήμα του μουσικόφιλου κοινού – ξεκινώντας από ’κείνους που
μεγάλωσαν με αυτή τη δεύτερη μορφή του «έντεχνου» της δεκαετίας του ’90 (του
«έντεχνου» των singers-songwriters εννοώ) και
φθάνοντας αισίως στα παιδιά τους. Τραγουδιστής και τραγουδοποιός δύο γενιών,
δηλαδή, ο Πασχαλίδης έχει μία εκτεταμένη δισκογραφία, που, σ’ ένα βαθμό της,
είναι κάπως... χαοτική. Και εννοώ μ’ αυτό πως υπάρχει πολύ ηχογραφημένο δικό
του υλικό, τοποθετημένο σε δίσκους άλλων, με αποτέλεσμα να μην έχεις εύκολα στο
νου σου το εύρος αυτής της παρουσίας του. Τώρα, όμως, με το 2LP (και CD) «30 Χρόνια / Παράλληλη Δισκογραφία» [Όγδοο
Music Group, 2025] μπαίνει μία τάξη και σ’ αυτό το κεφάλαιο, καθότι 25...
σπαρμένα και περιφερόμενα τραγούδια με ερμηνείες του Πασχαλίδη συγκεντρώνονται,
για να αποτελέσουν την ύλη μιας συγκεκριμένης δισκογραφικής πρότασης, που
συμπίπτει κιόλας με τα 30χρονα της προσωπικής δισκογραφίας του καλλιτέχνη – με
τα 30χρονα από την έκδοση του πρώτου δίσκου του «Παραμύθι με Λυπημένο Τέλος» [Harvest, 1995].
Τα τραγούδια αυτά είναι επιλεγμένα από όλες αυτές τις δεκαετίες, ξεκινώντας από το 1991 και καταλήγοντας στο 2024. «Ο παλιός σκοπός» από το παρθενικό LP των Χαΐνηδων (του 1991), των οποίων ο Πασχαλίδης ήταν βασικό μέλος, είναι η αρχή, για να περάσουμε τραγούδι με τραγούδι σε όλα τα επόμενα κεφάλαια, που είναι πάμπολλα (όσα και τα 25 τραγούδια προφανώς) καλύπτοντας μία μεγάλη, χρονικά, εποχή.
Μία γενική παρατήρηση έχω να κάνω. Η φωνή του Πασχαλίδη στην αρχή μπορεί να είναι ωραία, αλλά ταυτοχρόνως ακούγεται «άγουρη», και με κάπως συγκρατημένες ερμηνείες, όμως, σταδιακά, αυτή θα αρχίσει να αποκτά όλο και μεγαλύτερη σιγουριά, για να φθάσει σ’ ένα ερμηνευτικό peak, σε μια κορυφή, στην τελευταία χοντρικά 15ετία. Είναι η φυσική εξέλιξη, αυτή, μιας φωνής, που δεν κατέστη εξ αρχής... ερμηνευτικά κεντρική. Εννοώ, πως μέσα στις δεκαετίες φάνηκε πως ο Πασχαλίδης άξιζε να επενδύσει στη φωνή του περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο. Και το έκανε, και καλώς έπραξε.
Το πόσο δυνατός ερμηνευτής είναι ο Πασχαλίδης φαίνεται από διάφορα τραγούδια αυτού του διπλού LP κι ένα από τα πρώτα είναι το A6 «Μα εσύ γελάς σαν πρώτα» του Γιώργου Σταυριανού (από έναν δίσκο του 2012). Τo τραγούδι είναι καταπληκτικό, το είχε πρωτοπεί ο Νίκος Γράψας το 1990, αλλά η μεταγενέστερη ερμηνεία του Πασχαλίδη είναι ανώτερη. Όμως και ο Β1 «Χειμωνανθός» (Γιώργος Καζαντζής-Ελένη Φωτάκη), που είχε πρωτοπεί ο Γιάννης Χαρούλης το 2006 στο στόμα του Πασχαλίδη (από ένα digital single του 2019) αποκτά άλλες διαστάσεις. Ωραία τραγούδια από την Side B είναι επίσης το Β4 «Αγκαλιές και ψέματα» του Πάνου Βλάχου (από ένα δίσκο του 2018), όπως και το Β6 «Το τραγούδι απ’ την αρχή» (Πάνος Μαλαχίας-Χαράλαμπος Χατζηνάκης) (από ένα δίσκο του 2022), με τον Πασχαλίδη να καταγράφεται στην ερμηνευτική ωριμότητά του.
Επιλογές «έκπληξη», όμως, αποτυπώνονται και στον δεύτερο δίσκο (του double LP) και τέτοιες είναι (από την τρίτη πλευρά κατ’ αρχάς) η ροκ «Παράσταση θα δώσω» (Νικόλας Κουμπιός-Μάνος Ελευθερίου) από ένα δίσκο-αφιέρωμα στον Μάνο Ελευθερίου (από το 2008), το φοβερό «Εμπιστευτικόν» (Νότης Μαυρουδής-Άλκης Χριστοφέλλης) από ένα CD του 2011, που είχε πρωτοπεί ο Γιάννης Σαμσιάρης το 1984 (ερμηνεία αναφοράς, εδώ, από τον Πασχαλίδη) και βεβαίως το πλέον πρόσφατο (2024) «Μη φοβάσαι σε θυμάμαι» (Χρήστος Νικολόπουλος-Νίκος Αναγνωστάκης), ένα από τα τραγούδια που ξεχώρισαν από τα «Απρόοπτα Κύκλος Β».
Στην τέταρτη πλευρά του άλμπουμ, τώρα, έχουμε ανάμεσα σε άλλα το neo-folk «Όνειρα» του Θοδωρή Κοτονιά (από ένα ψηφιακό single του 2020), με τον Πασχαλίδη να αποδίδει με αίσθημα και δύναμη και ακόμη το πολύ καλό «Του Άη-Γιαννιού» (Δημήτρης Καρράς-Παύλος Σιδηρόπουλος), με ερμηνεία στεντόρεια και ταυτοχρόνως δραματική, με το double LP να κλείνει με το συγκινητικό “Spleen” (Θάνος Μικρούτσικος-Άλκης Αλκαίος), από το δεύτερο «Εμπάργκο» του 2021. Θάνος Μικρούτσικος, Χρήστος Θηβαίος και Μίλτος Πασχαλίδης σε συμφωνία φάσης, σ’ ένα τραγούδι που θα μείνει.
Επικεντρώθηκα σε κάποια από τα τραγούδια του άλμπουμ του Μίλτου Πασχαλίδη «30 Χρόνια / Παράλληλη Δισκογραφία», τα οποία μου άρεσαν περισσότερο. Όμως όλος ο δίσκος εμφανίζει μια ενότητα, την οποία βοηθά και το εμπεριστατωμένο track list, έτσι όπως αναπτύσσεται αυτό από πλευρά σε πλευρά και επί του οποίου, σίγουρα, θα είχε λόγο ο τιμώμενος ερμηνευτής. Δεν επέμεινα σε άλλα τραγούδι του δίσκου, όπως τα «Ένα τρεχαντηράκι» με τους Νεάρχου Παράπλους, «Κομοτηνή» του Θανάση Γκαϊφύλλια, «Μάσκες» του Βαγγέλη Γερμανού, «Πρώτη Μαΐου» του Μάνου Λοΐζου, «Ο θούριος του Ρήγα» του Χρήστου Λεοντή κ.λπ., όχι γιατί είναι υποδεέστερα, αλλά γιατί είναι πιο γνωστά από τις διάφορες εκτελέσεις τους.
Πολύ κατατοπιστικές οι σημειώσεις του ίδιου του Μίλτου Πασχαλίδη, για κάθε ένα από τα 25 τραγούδια, στο μέσα μέρος του gatefold.
Επαφή: https://ogdooshop.gr/%CE%92%CE%B9%CE%BD%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%B1/30_Xronia_Miltos_Pasxalidis_Parallili_Diskografia
Τα τραγούδια αυτά είναι επιλεγμένα από όλες αυτές τις δεκαετίες, ξεκινώντας από το 1991 και καταλήγοντας στο 2024. «Ο παλιός σκοπός» από το παρθενικό LP των Χαΐνηδων (του 1991), των οποίων ο Πασχαλίδης ήταν βασικό μέλος, είναι η αρχή, για να περάσουμε τραγούδι με τραγούδι σε όλα τα επόμενα κεφάλαια, που είναι πάμπολλα (όσα και τα 25 τραγούδια προφανώς) καλύπτοντας μία μεγάλη, χρονικά, εποχή.
Μία γενική παρατήρηση έχω να κάνω. Η φωνή του Πασχαλίδη στην αρχή μπορεί να είναι ωραία, αλλά ταυτοχρόνως ακούγεται «άγουρη», και με κάπως συγκρατημένες ερμηνείες, όμως, σταδιακά, αυτή θα αρχίσει να αποκτά όλο και μεγαλύτερη σιγουριά, για να φθάσει σ’ ένα ερμηνευτικό peak, σε μια κορυφή, στην τελευταία χοντρικά 15ετία. Είναι η φυσική εξέλιξη, αυτή, μιας φωνής, που δεν κατέστη εξ αρχής... ερμηνευτικά κεντρική. Εννοώ, πως μέσα στις δεκαετίες φάνηκε πως ο Πασχαλίδης άξιζε να επενδύσει στη φωνή του περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο. Και το έκανε, και καλώς έπραξε.
Το πόσο δυνατός ερμηνευτής είναι ο Πασχαλίδης φαίνεται από διάφορα τραγούδια αυτού του διπλού LP κι ένα από τα πρώτα είναι το A6 «Μα εσύ γελάς σαν πρώτα» του Γιώργου Σταυριανού (από έναν δίσκο του 2012). Τo τραγούδι είναι καταπληκτικό, το είχε πρωτοπεί ο Νίκος Γράψας το 1990, αλλά η μεταγενέστερη ερμηνεία του Πασχαλίδη είναι ανώτερη. Όμως και ο Β1 «Χειμωνανθός» (Γιώργος Καζαντζής-Ελένη Φωτάκη), που είχε πρωτοπεί ο Γιάννης Χαρούλης το 2006 στο στόμα του Πασχαλίδη (από ένα digital single του 2019) αποκτά άλλες διαστάσεις. Ωραία τραγούδια από την Side B είναι επίσης το Β4 «Αγκαλιές και ψέματα» του Πάνου Βλάχου (από ένα δίσκο του 2018), όπως και το Β6 «Το τραγούδι απ’ την αρχή» (Πάνος Μαλαχίας-Χαράλαμπος Χατζηνάκης) (από ένα δίσκο του 2022), με τον Πασχαλίδη να καταγράφεται στην ερμηνευτική ωριμότητά του.
Επιλογές «έκπληξη», όμως, αποτυπώνονται και στον δεύτερο δίσκο (του double LP) και τέτοιες είναι (από την τρίτη πλευρά κατ’ αρχάς) η ροκ «Παράσταση θα δώσω» (Νικόλας Κουμπιός-Μάνος Ελευθερίου) από ένα δίσκο-αφιέρωμα στον Μάνο Ελευθερίου (από το 2008), το φοβερό «Εμπιστευτικόν» (Νότης Μαυρουδής-Άλκης Χριστοφέλλης) από ένα CD του 2011, που είχε πρωτοπεί ο Γιάννης Σαμσιάρης το 1984 (ερμηνεία αναφοράς, εδώ, από τον Πασχαλίδη) και βεβαίως το πλέον πρόσφατο (2024) «Μη φοβάσαι σε θυμάμαι» (Χρήστος Νικολόπουλος-Νίκος Αναγνωστάκης), ένα από τα τραγούδια που ξεχώρισαν από τα «Απρόοπτα Κύκλος Β».
Στην τέταρτη πλευρά του άλμπουμ, τώρα, έχουμε ανάμεσα σε άλλα το neo-folk «Όνειρα» του Θοδωρή Κοτονιά (από ένα ψηφιακό single του 2020), με τον Πασχαλίδη να αποδίδει με αίσθημα και δύναμη και ακόμη το πολύ καλό «Του Άη-Γιαννιού» (Δημήτρης Καρράς-Παύλος Σιδηρόπουλος), με ερμηνεία στεντόρεια και ταυτοχρόνως δραματική, με το double LP να κλείνει με το συγκινητικό “Spleen” (Θάνος Μικρούτσικος-Άλκης Αλκαίος), από το δεύτερο «Εμπάργκο» του 2021. Θάνος Μικρούτσικος, Χρήστος Θηβαίος και Μίλτος Πασχαλίδης σε συμφωνία φάσης, σ’ ένα τραγούδι που θα μείνει.
Επικεντρώθηκα σε κάποια από τα τραγούδια του άλμπουμ του Μίλτου Πασχαλίδη «30 Χρόνια / Παράλληλη Δισκογραφία», τα οποία μου άρεσαν περισσότερο. Όμως όλος ο δίσκος εμφανίζει μια ενότητα, την οποία βοηθά και το εμπεριστατωμένο track list, έτσι όπως αναπτύσσεται αυτό από πλευρά σε πλευρά και επί του οποίου, σίγουρα, θα είχε λόγο ο τιμώμενος ερμηνευτής. Δεν επέμεινα σε άλλα τραγούδι του δίσκου, όπως τα «Ένα τρεχαντηράκι» με τους Νεάρχου Παράπλους, «Κομοτηνή» του Θανάση Γκαϊφύλλια, «Μάσκες» του Βαγγέλη Γερμανού, «Πρώτη Μαΐου» του Μάνου Λοΐζου, «Ο θούριος του Ρήγα» του Χρήστου Λεοντή κ.λπ., όχι γιατί είναι υποδεέστερα, αλλά γιατί είναι πιο γνωστά από τις διάφορες εκτελέσεις τους.
Πολύ κατατοπιστικές οι σημειώσεις του ίδιου του Μίλτου Πασχαλίδη, για κάθε ένα από τα 25 τραγούδια, στο μέσα μέρος του gatefold.
Επαφή: https://ogdooshop.gr/%CE%92%CE%B9%CE%BD%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%B1/30_Xronia_Miltos_Pasxalidis_Parallili_Diskografia
Σχόλια από το fb...
ΑπάντησηΔιαγραφήΦώντας Τρούσας
https://www.youtube.com/watch?v=6DN6FYroe1g...
Μα εσύ γελάς σαν πρώτα ~ Μίλτος Πασχαλίδης
https://www.youtube.com/watch?v=Ij0eYpEbfNQ...
Μίλτος Πασχαλίδης, Χρήστος Θηβαίος, Θάνος Μικρούτσικος - Spleen | Official
Θοδωρής Τσάτσος
Αν και καταλαβαίνω αυτό που γράφετε, απολύτως υποκειμενική γνώμη, προτιμώ πολύ περισσότερο τη φωνή του στα πρώτα της χρόνια. Οσο περνούν τα χρόνια μου φαίνεται όλο και πιο επιτηδευμένη η προσέγγιση του, ιδίως όταν ερμηνεύει κομμάτια που έχουν πρωτοτραγουδήσει άλλοι
Αλέξανδρος Αλεξανδρής
Είπε και το ξημερώματα του Λάκη Παπαδόπουλου΄και Άκου Δασκαλόπουλου μες τη δεκαετία ,επίσης σημαντικό κομμάτι ,και σίγουρα ο Πασχαλίδης έδειξε ωρίμανση μεγάλη μες τα χρόνια-ίσως όμως και μια ελαφρά επιτήδευση που λέει και ένας παραπάνω σχολιαστής αλλά είχε μια πιο ευρεία διάσταση. Εμένα μου άρεσε πάντως και στις βυθισμένες άγκυρες του 2001.
Θοδωρής Τσάτσος
το 2005 απολάμβανα πολυ και να τον βλέπω συναυλιακά και τους ως τότε δίσκους του. Μετά προφανώς και υπάρχουν πράγματα που μου αρέσουν,αλλά κάπως άρχισα να μην συνδέομαι τόσο. Εννοείται πως είναι πολύ καλη και στεντόρεια φωνή ανεξαρτήτως της δικής μου γνώμης!
Φώντας Τρούσας
Επειδή τον έχω ακούσει live σε ανοιχτό χώρο (όπως και άλλοι φαντάζομαι), ο άνθρωπος έχει φοβερή φωνή, στεντόρεια. Έβγαλε τη δύναμη της φωνής του μέσα στα χρόνια και στη δισκογραφία, καθώς κατάλαβε από τα live πως δεν υπάρχει λόγος να την κρατάει χαμηλά.
Dimitris Makares
στα live φαίνεται ιδιαίτερα
Χειλάς περικλης
Ακριβώς.
Stathis Nikokavouras
Nα τα λεμε αυτα φωντα μου να τα λεμε.και αν του φωναξεις και ΑΕΚΑΡΑΑΑΑ την ωρα που ειναι στη σκηνη εχει ψυχη να τραγουδησει τον υμνο της...αρωστακι ειναι με το δικεφαλο..πασχαλιδης,θαλασσινος πορωμενοι....
Kwstas Agas
Πολύ ωραία παρουσίαση του δίσκου κανείς Φώντα, πολύ κατατοπιστική, ιδίως για κάποιους σαν κι εμένα που δεν έχουμε παρακολουθήσει ιδιαίτερα την πορεία του συγκεκριμένου τραγουδοποιού - ερμηνευτή (το ... ομολογώ: ό, τι τραγούδι του γνωρίζω, είναι από αυτά που έχω ακούσει σε λάιβ άλλων τραγουδοποιών ή τραγουδιστών, οι οποίοι στο ρεπερτόριο τους περιλαμβάνουν και τραγούδια του Μίλτου!)!! Κι όπως και να το κάνουμε, είναι ΠΡΟΣΟΝ ΚΑΙ ΧΑΡΙΣΜΑ για κάποιον που γράφει τραγούδια να διαθέτει ΚΑΙ ωραία φωνή!!