SALAH RAGAB στη μαγεμένη Αραπιά...

Την είδηση έσπειρε πέρυσι το καλοκαίρι στο δίκτυο ο Hartmut Geerken (ο μεγαλύτερος fan, συν ό,τι άλλο, του Sun Ra). "Ο Salah Ragab, ντράμερ και ιδρυτής της πρώτης αιγυπτιακής big band, πέθανε στο Κάιρο, στις αρχές Ιουλίου του '08, σε ηλικία 72 ετών. Από τότε που μυήθηκε στην τζαζ από τον Malik Osman Karim Yacoub (άλλως Mac X Spears), νωρίς στα σίξτις, ο Salah Ragab εμφανίστηκε στη σκηνή με πολύ σπουδαίους ευρωπαίους και αμερικανούς μουσικούς. Η συνεργασία του με τον Sun Ra στα χρόνια του '80 υπήρξε, αναμφισβήτητα, η κορυφαία στιγμή στην καριέρα του. Ως συνθέτης και μαέστρος μιας μεγάλης ορχήστρας, ήταν εκείνος που εισήγαγε αραβικές αρμονίες και ρυθμούς στην τζαζ". Πάλι ο Geerken, στο innersleeve του βινυλίου "Salah Ragab and The Cairo Jazz Band present Egyptian Jazz" [UK. Art Yard, 2006], συμπληρώνει τον εαυτό του... "Κάιρο, Δεκέμβριος 1966. To Randy Weston Sextet, με Ray Copeland, Clifford Jordan, Bill Wood, Ed Blackwell και Chief Bey έπαιξε στο Ewart Memorial Hall του American University. Μετά από ένα συναρπαστικό 'ιστορικό κονσέρτο', που έκλεισε με το πυρακτωμένο 'African cookbook', τρεις κύριοι, που δεν είχαν συναντηθεί ποτέ πριν, μοιράστηκαν ένα τραπέζι στη δεξίωση που ακολούθησε. Ο Salah Ragab, ένας παθισαμένος ντράμερ της τζαζ, ταγματάρχης του αιγυπτιακού στρατού - λίγο μετά θα βρισκόταν επί κεφαλής του τμήματος της 'στρατιωτικής μουσικής', έχοντας στην επίβλεψή του 3000 οργανοπαίκτες. Δεύτερος ο Eduard "Edu" Vizvari, ένας επαγγελματίας μουσικός από την Μπρατισλάβα, που είχε δουλέψει για τρία χρόνια, μπασίστας, στην ορχήστρα του Gustav Brom και τρίτος εγώ - ότι συμπλήρωνα λίγες μέρες στη νέα μου δουλειά, στο Ινστιτούτο Γκέτε. Αν θυμάμαι καλά, ο Ragab ήταν εκείνος που μας είπε πως θα ήθελε να ιδρύσει μία τζαζ μπιγκ μπαντ στο Κάιρο". Στην πράξη δεν ιδρύθηκε μία μπάντα, αλλά δύο - η Cairo Jazz Band και το Cairo Free Jazz Ensemble - αμφότερες με λίγες και εξαιρετικώς δυσεύρευες ηχογραφήσεις. Εν συντομία. Υπάρχει ένα LP του Cairo Free Jazz Ensemble υπό τον τίτλο "Heliopolis", σε παραγωγή του Ινστιτούτου Goethe του Καΐρου, μάλλον από το 1970, ένα LP της Cairo Jazz Band, το οποίο αμφιβάλλω αν το έχει δει ποτέ κανείς (διάβασα σ' ένα site πως εκδόθηκε από κάποιον κρατικό φορέα σε ελάχιστα αντίτυπα, με αφορμή την επίσκεψη του Nixon στην Αίγυπτο το '72), ένα 45άρι στη Sono Cairo από την ίδια περίπου εποχή, με το "Egypt strut" στη μία πλευρά (την extra groovy oriental version του "Watermelon man") και φυσικά το LP της Art Yard (και CD με επιπλέον tracks), το οποίο είναι πλέον εξαντλημένο. Βεβαίως δεν ξεχνάμε το ελληνικό LP στην Praxis του Κώστα Γιαννουλόπουλου "The Sun Ra Arkestra meets Salah Ragab in Egypt" (CD στην Golden Years το 2000), με τον Salah Ragab να παίζει congas στον Ορφέα, τον Φεβρουάριο του '84, ως μέλος της Arkestra. Άλλη ιστορία...Όπως, επίσης, δεν πρέπει να μάς διαφύγει το ελληνικό(!) LP "Egypt, A Holiday Souvenir" [EMI/ Columbia/ Sono Cairo 14C 064-96911] του 1975, στο οποίο ακούγεται το "Amber of the Nile", με τον Salah Ragab, ανάμεσα σε κομμάτια των Mohamed Abdel Wahab, Ali Ismail, Said Darwish, Karim Shouhry-Andrea Rayder και El Rayes Abas. Όσον αφορά στις ηχογραφήσεις του άλμπουμ της Art Yard, αυτές έγιναν στην Ηλιούπολη (του Καΐρου) την εξαετία 1968-73. Η Cairo Jazz Band βρισκόταν στις δόξες της και με 5 σαξόφωνα, 4 τρομπέτες, 4 τρομπόνια, πιάνο, μπάσο, ντραμς, κρουστά, νέι, τούμπα, ακόμη και ηλεκτρική κιθάρα, πυροδοτούσε τις σκηνές σε ξενοδοχεία, λέσχες και πανεπιστήμια. "Σουινγκάτη" όσο νά'ναι και αρκούντως groovy, όσο και "μυστηριακή", με τα νέα (τότε) δεδομένα του '60, η μπάντα παίζει πάνω σε δικού της (6 και 7/8) ρυθμούς, αλλά και σε κλασικά 4/4, εμφανίζοντας ένα νέο πρόσωπο, ικανό, δυνητικώς, να δημιουργήσει καινούριες καταστάσεις. Όλα τα συστατικά υπήρχαν. Η "ελιγκτόνια" δομή, η α λα Randy Weston "άπλα" στους ήχους του βορειο-αφρικανικού κόσμου, η νοητική επικοινωνία με την Arkestra για κάτι που υπερέβαινε το άμεσα αντιληπτό και βεβαίως η προσωπικότητα του μαέστρου Ragab. Allah yarmahu... όπως έγραψαν όλοι...