ΔΙΣΚΟΙ JAZZAWAY η jazz στο Όσλο σήμερα

Η Jazzaway Records δημιουργήθηκε από τον σαξοφωνίστα Jon Klette (leader των Jazzmob), στο Όσλο, το 2003. Μέσα σε 7 χρόνια έχει κατορθώσει να κυκλοφορήσει περί τα 45 CD, παρουσιάζοντας ένα πλήρες προφίλ της norwegian jazz, εντός του οποίου παρεμβαίνουν (και) θυελλώδεις αμερικανικές προσωπικότητες…

Στη Νορβηγία η modern jazz έχει τεράστια παράδοση, ήδη από τα χρόνια του ’60. Παγκοσμίως γνωστή από τους μουσικούς που έχτισαν πρόσωπο – και το πρόσωπό της – μέσα από την ECM, η nordic jazz έχει ένα βάθος, το οποίο δεν είναι εύκολο να καταγραφεί μόνον από τα major labels. Εκεί ακριβώς επεισέρχονται οι μικρές εταιρίες, οι οποίες και εμφανίζουν τις σχετικές… λεπτομέρειες. Πρόσφατες κυκλοφορίες της Jazzaway αφορούν σε άλμπουμ των FLUX, Crimetime Orchestra, Jazzmob, Sam Newsome & Lucian Ban κ.ά. Ας ρίξουμε όμως μια ματιά σε πέντε απ' αυτές του πρόσφατου παρελθόντος…Ο Nils-Olav Johansen είναι κιθαρίστας, πληκτρονίστας και τραγουδιστής, αλλά κι ένας από τους πιο… απασχολημένους sidemen της σκηνής την τελευταία 15ετία. Το “My Deal” [Jazzaway JARCD038, 2007] υπήρξε το πρώτο του προσωπικό άλμπουμ ως leader, και ταυτοχρόνως μία εντελώς ιδιοσυγκρασιακή απόπειρα να διαβαστεί το κλασικό αμερικανικό songbook, συν κάποια ακόμη στάνταρντ, μ’ έναν τρόπο που να ξεπερνά (σχεδόν) τη φαντασία. Ο Johansen δεν δρα, σώνει και καλά, αποδομητικώς. Δεν σπάει τις αρμονίες, κάνοντας τα τραγούδια αγνώριστα. Απλώς παίζει λίγο με τους ρυθμούς και αυτοσχεδιάζει πάνω στις μελωδίες και με τους τρεις του ρόλους· του τραγουδιστή, του keyboard player, του κιθαρίστα. Το αποτέλεσμα βγάζει μίαν αίσθηση μοντερνισμού, την οποίαν σπανίως την συναντάς σε τέτοιου είδους κομμάτια. Δεν θα μιλούσα για κάποιο είδος nu-jazz, όσο για μιαν καθ’ όλα επιτυχημένη απόπειρα να φορεθούν… καινούρια καλύμματα στα πιο παλιά μας έπιπλα. Ο Johansen τραγουδά σαν crooner του νέου καιρού, τα πλήκτρα του γρυλλίζουν σαν τριζόνια (“Once upon a summertime”, “The song is you”), οι κιθάρες του λαλάνε με ποικίλους τρόπους (ταχύτατοι δακτυλισμοί, ποικιλία ηχοχρωμάτων – απίθανο το country “Bye bye blackbird”), δίχως ποτέ και πουθενά να χάνεις επαφή μ’ αυτά τα πασίγνωστα τραγούδια (κορυφαίο το “Stella by starlight”). Τον βοηθούν προσέτι οι: Mats Eilertsen μπάσο, Andreas Bye ντραμς, Reidar Skar ντιτζεϊκά.Όλοι γνωρίζουν τον αμερικανό reedman Sonny Simmons από τα άλμπουμ του στην Contemporary και την ESP-Disk’ στα sixties, κι επίσης από τη συνεργασία του με τον Eric Dolphy, τον Elvin Jones και άλλους διαφόρους. Μουσικός αναγνωρισμένος, κυρίως γιατί υποστήριξε με όλες του τις δυνάμεις την παρουσία του αγγλικού κόρνου στα jazz combos, ο Simmons εξακολουθεί να βρίσκεται στη σκηνή και να παράγει έργο.

Τον Οκτώβριο του 2004 ο Sonny Simmons επισκέπτεται τη Νορβηγία, το Όσλο πιο συγκεκριμένα, για μία σειρά παραστάσεων. Εκεί ήταν, όταν τον έπιασε ο Jon Klette, ζητώντας του να τον ηχογραφήσει για την νεοσυσταθείσα, τότε, εταιρία του. Και όντως. Τον Δεκέμβριο του ’04, τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο του ’05, ο Simmons θα γράψει αρκετό υλικό (υπό την ηχητική επίβλεψη του Jan Erik Kongshaug), το οποίον και θα δει το φως της δισκογραφίας, λίγο αργότερα, σε τρία κανονικά CD.

Το πρώτο είχε τίτλο “Plays the Music of Vidar Johansen, The Traveller” [Jazzaway JARCD011, 2005]. Ο Simmons, απ’ όσα αναφέρονται στο booklet, ήθελε να ηχογραφήσει κάτι με έγχορδα. Ο Klette δεν του χάλασε το χατίρι. Φώναξε το φίλο του πνευστό Vidar Johanson (παλιά καραβάνα κι αυτός) να συνθέσει κάτι για ένα string quartet (δύο βιολιά, βιόλα, τσέλο) και για ένα jazz quartet (Sonny Simmons άλτο, αγγλικό κόρνο, Anders Aarum πιάνο, Mats Eilertsen κοντραμπάσο, Ole-Thomas Kolberg ντραμς). Το αποτέλεσμα κρίνεται ως αξιόλογο. Τα έγχορδα έχουν σεμνή παρουσία, κινούμενα πλησίον της jazz του Simmons· εννοώ εκείνου του spiritual feeling που διακρίνει τον αμερικανό μουσικό από 50ετίας. Τα soli του στο άλτο είναι αυτά που είναι, αλλά εκείνα στο κόρνο (“Humprhey”) είναι άλλο πράγμα.Στο δεύτερο CD “I’ll See You When You Get There” [Jazzaway JARCD025, 2006] έχουμε ακριβώς τους ίδιους μουσικούς, πλην του string quartet. Οι συνθέσεις, επτά στον αριθμό, ανήκουν στον Simmons, ενώ υπάρχουν και δύο 4λεπτες versions του “Round midnight” και του “Tenderly”. Η μπάντα, εδώ, φαίνεται βασικά να συνοδεύει-παρακολουθεί των Simmons στους αυτοσχεδιασμούς του. Έχει, συνήθως, μικρό χρόνο συμμετοχής σ’ ένα «μπροστά» επίπεδο, καλύπτοντας με γνώση το background, επί του οποίου θα ξετυλίξει τις ιδέες του ο Αμερικανός. Κομμάτια όπως το “Colours” π.χ. φανερώνουν την αξία των Νορβηγών στη διαμόρφωση του ιδανικού χώρου (άπιαστος ο κοντραμπασίστας Eilertsen) και βεβαίως την πρωτοκαθεδρία του Simmons στο… jazz κόρνο, με το απίθανο σόλο του (με vibrato).

To τρίτο CD είχε τίτλο “Last Man Standing”, κυκλοφόρησε το 2007, αλλά, γι’ αυτό, θα γράψω άλλη φορά…Περισσότερο από δέκα χρόνια πριν είχα επισημάνει στο Jazz & Τζαζ δύο ρουμάνικα CD – το “Changes, Live at Green Hours” του 1998 και το “From Now On…” του 1999 – ενός σχηματισμού, που άκουγε στο όνομα Jazz Unit. Πιανίστας σ’ εκείνο το γκρουπ ήταν ο Lucian Ban, ένας μουσικός που τιμά, και αυτός, το roster της Jazzaway. Το “Playground” [Jazzaway JARCD018, 2005] είναι ένα… jazz-jazz CD, ερμηνευμένο με ζωντάνια από ένα «τυπικό» κουαρτέτο. Ο Lucian Ban πιάνο, ο Παναμέζος Jorge Silvester άλτο, ο Brad Jones μπάσο και ο Derrek Phillips ντραμς, οι Asymmetry δηλαδή, αποδίδουν 9 δικές τους συνθέσεις, που κινούνται άλλοτε κοντά στο post-bop των early sixties, άλλοτε πλησίον της πρώιμης ελευθερίας του Ornette Coleman και άλλοτε κοντά στην coolness και τον ρομαντισμό ενός Jimmy Giuffre. Το γκρουπ δηλαδή, και ιδίως ο Ban, έχουν/έχει μελετήσει πλείστα όσα μουσικά κεφάλαια, επιχειρώντας ένα ολοκληρωμένο update της jazz history από το οποίο δεν απουσιάζει ούτε το… τραγούδι (το “Silence”, αφιερωμένο στην Shirley Horn, είναι άσμα άνευ στίχων).Περίπτωση ο βαρυτονίστας Alex Harding. Γεννημένος στο Detroit πριν από 43 χρόνια, δηλώνει fan της spiritual jazz των sixties. Μέσα στο Hamiet Bluiett’s Baritone Group, αλλά και στη Sun Ra Arkestra (υπό τον Marshall Allen), ο Harding έχει ήδη ένα έργο πίσω του – όπως μαρτυρούν, εξάλλου και οι άπειρες συνεργασίες του (από τον Muhal Richard Abrams και τον Lester Bowie, μέχρι τον Oliver Lake και τον Greg Osby) –, έργο το οποίον αποκτά μία απόλυτη προσωπική χροιά, καθώς αναφερόμαστε στο άλμπουμ του “The Calling” [Jazzaway JARCD017, 2005]. Ηχογραφημένο στο Brooklyn, τον Αύγουστο του ’05, από την Blutopia, δηλαδή τους Lucian Ban πιάνο, Brad Jones κοντραμπάσο, Nasheet Waits ντραμς, Andrew Daniels κρουστά και φυσικά τον ίδιον τον Alex Harding βαρύτονο σαξόφωνο και μπάσο κλαρίνο, το “The Calling” είναι ένα έργο με σαφείς «πνευματικές» διαστάσεις. Από τη φερώνυμη προσευχή (“The calling”) και το afro… spiritual take my hand, έως το “Sketch” του Sun Ra και το έσχατο παραδοσιακό “Shades of Ellegua”, εκείνο που διαφαίνεται, σε κάθε track της «Κλήσης», είναι η απόλυτη αφοσίωση της μπάντας σ’ έναν ήχο που έρχεται από πέρα. Κορυφαία σύνθεση το “Cultural warrior”, με τα spacey και haunted patterns να συναρπάζουν.

Τελευταίο... Τρεις τύποι, ο Andrew D’Angelo πνευστά, ο Anders Hana κιθάρες (μέλος και της Crimetime Orchestra) και ο Morten J. Olsen ντραμς, δηλαδή οι Morthana, υποστηρίζουν στο “7 0038412 40866 0” [Jazzaway JARCD008, 2004] ένα extreme improv-noise υλικό, κινούμενοι στα όρια του core, το οποίον εκτιμάται και αποτιμάται υπερ-θετικώς στην Ιαπωνία. Τι πιο λογικό;
Επαφή: www.jazzaway.com