KAΪMAKI mataroa

Παράξενη περίπτωση concept άλμπουμ, αλλά έχει τη σημασία του (και το concept και το άλμπουμ). Το Καϊμάκι, είναι γαλλικό συγκρότημα το οποίον αποτελούν οι Dimitra Kontou τραγούδι, ανάγνωση κειμένων, Arnaud Biscay ντραμς, Adrien Daoud σαξόφωνα, Mathieu Donarier σοπράνο, κλαρίνο, μπάσο κλαρίνο, Stepahne Tsapis πιάνο, fender rhodes, συνθέσεις, ενορχηστρώσεις, Matthieu Boccaren ακορντεόν, Arthur Decloedt κοντραμπάσο και Andreas Tsapis ανάγνωση κειμένων. Όπως αντιλαμβάνεστε, από τα ονόματα ήδη, η σύμπραξη είναι ελληνο-γαλλική, αφού οι Στέφανος Τσάπης (υιός), Ανδρέας Τσάπης (πατήρ) και Δήμητρα Κόντου είναι συμπατριώτες μας, ενώ τόσο το θέμα, όσο και τα κείμενα, αλλά και κάποια από τα τραγούδια του “Mataroa” έχουν ξεκάθαρη ελληνική προέλευση. Ορισμένες βασικές επεξηγήσεις.

Ο τίτλος του άλμπουμ καθορίζει πολλά (και στο ηχο-ακουστικό πεδίο). Το Mataroa ήταν το καράβι που θα μετέφερε (στα τέλη του 1945) μία μερίδα της ελληνικής διανόησης, κυρίως Αριστερούς, από τον Πειραιά, στον Τάραντα της Απουλίας, έχοντας ως βασικό προορισμό το Παρίσι. Ανάμεσα στους επιβαίνοντες και οι Κορνήλιος Καστοριάδης, Κώστας Παπαϊωάννου, Μάτση Χατζηλαζάρου, Νίκος Σβορώνος, Άδωνις Κύρου, Αριστομένης Προβελέγγιος, Ανδρέας Κέδρος, Μιμίκα Κρανάκη. (O Γιάννης Ξενάκης πήγε λίγο αργότερα μόνος του στη Γαλλία, όπως μας πληροφόρησε φίλος). Έτσι λοιπόν η ομάδα Καϊμάκι συγκροτεί ένα jazz άλμπουμ, ή ethnic-jazz ας το πούμε καλύτερα, με ωραία ενταγμένα αυτοσχεδιαστικά στοιχεία και ακόμη ωραιότερες εναρμονίσεις, στηριγμένο σε κείμενα του Γιάννη Ρίτσου και του Ανδρέα Κέδρου, σε συνδυασμό με δημοτικά τραγούδια («Στη στεριά δε ζει το ψάρι»), αντάρτικα («Το τραγούδι του Άρη»), ρεμπετο-λαϊκά («Πριν το χάραμα» των Γ. Παπαϊωάννου-Χ. Βασιλειάδη), και βεβαίως original συνθέσεις του Στέφανου Τσάπη. Όπως γράφει και ο ίδιος:

«Για κάποια χρόνια τώρα η ιστορία του Mataroa με ακολουθούσε. Διαβάζοντας το βιβλίο του Ανδρέα Κέδρου ‘Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο’ θέλησα να γράψω ένα κομμάτι για την ιστορία αυτού του πλοίου και του ταξιδιού του νεαρού Έλληνα προς το Παρίσι, μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Στο πρώτο μέρος οι πρωτότυπες συνθέσεις του άλμπουμ είναι χτισμένες γύρω από τη μαρτυρία του Κέδρου, ακολουθώντας το ταξίδι του· το ταξίδι της ελπίδας. Ο Εμφύλιος ξέσπασε μετά το τέλος του Πολέμου. Είκοσι χρόνια αργότερα συνέβη η δικτατορία των συνταγματαρχών. Έτσι κάπως ενσωματώσαμε στο δίσκο ποιήματα που έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας. Στο δεύτερο μέρος του δίσκου θα ερμηνεύαμε τραγούδια του λαϊκού ρεπερτορίου, ένα τραγούδι των Κλεφτών από τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά κι ένα τραγούδι αφιερωμένο στον καπετάνιο Άρη Βελουχιώτη. Βρήκα ενδιαφέρον το να βάλω δίπλα-δίπλα κείμενα του Κέδρου και του Ρίτσου. Ο ένας έμεινε στην Ελλάδα(…). Είναι κάπως σαν ένας φανταστικός διάλογος που αναπτύσσεται μεταξύ των δύο ανδρών. Ένα από τα κείμενα του Ρίτσου έχει τίτλο ‘Επιστολή προς τη Γαλλία’. Πρόκειται για ένα λόγο που διαβάστηκε από τον ίδιο τον Ρίτσο στην Πλατεία Συντάγματος, την 14/7/1945. Λίγους μήνες αργότερα, ο Κέδρος και άλλοι 200 ​​νέοι φοιτητές θα επιβιβάζονταν στο Mataroa, για να έρχονταν στο Παρίσι.(…) Ο πατέρας μου γεννήθηκε το 1945 στον Πειραιά κι έφυγε το 1969 υπό την Ελλάδα (επί χούντας), για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Παρίσι. Είναι τελικά η ιστορία του πατέρα μου, που λέγεται συγκρατημένα και μ’ έναν έμμεσο τρόπο… Είναι αυτός που διαβάζει τα κείμενα του Ανδρέα Κέδρου στο άλμπουμ».

Ίσως δεν χρειάζεται να πω κάτι περισσότερο, παρ’ εκτός ότι το “Mataroa” [gunukmusic, 2011] είναι ένα σύγχρονο, φορτισμένο συγκινησιακώς άλμπουμ, που σε κερδίζει, ως ακροατή, από πολλά και διαφορετικά σημεία… 
Επαφή: www.kaimaki.fr