ήχοι από την Κολομβία και το Τρίνινταντ

Η βρετανική Soundway συνεχίζει την εκδοτική και επανεκδοτική της δραστηριότητα, προσφέροντας latin, caribbean, afro, funk και afro-funk σχήματα και καλλιτέχνες (παλαιότερους και σημερινούς) απ’ όλον το γλόμπο. Ας επιχειρήσουμε να πάρουμε λίγο μυρωδιά γύρω από το τι συνέβαινε στην Κολομβία, τις πολύ προηγούμενες δεκαετίες...

Δεν πήγε να εγκατασταθεί για καλό ο Quantic στην λατινοαμερικανική χώρα αυτό είναι σίγουρο… Δεν ασχολήθηκε μόνο με το δικό του Combo Bárbaro, δεν διευθέτησε μόνον το προσωπικό του πάθος για τη μουσική της χώρας, αλλά έψαξε εις βάθος, ανέσυρε, επεξεργάστηκε, κατάταξε και εν τέλει ανθολόγησε σ’ ένα 2CD (και 3LP) για όλους μας –ok, δεν ήταν ο πρώτος– την ιστορία της λαϊκής μουσικής της χώρας, της cumbia και του porro. Κάπως έτσι το “The Original Sound of Cumbia”, με υπότιτλο “The History of Colombian Cumbia & Porro, As Told by the Phonograph 1948-79”, ανακηρύχθηκε ως ένα σύγχρονο project-μνημείο από τα Μέσα και τον Τύπο. Δεν ξέρω αν είναι. Εκείνο που ξέρω –και ακούω–, είναι ένα σύνολο 55 σκοπών και τραγουδιών (να το πω απάνθισμα; – ας το πω), που σε κερδίζουν με την απλότητα, τη μουσικότητα και βεβαίως τη χορευτικότητά τους.

Το πρώτο CD περιλαμβάνει ηχογραφήσεις από τις 78 στροφές (το κύριο μέρος πέφτει στη δεκαετία του ’50) και με τους δίσκους να τυπώνονται σε μικροποσότητες στην Αμερική και να εισάγονται στην Κολομβία, οδεύοντας για τη ραδιοφωνία και τα… καφενεία (που είχαν γραμμόφωνα και μπορούσε να τους μεταδώσουν). Ετικέτες; Πολλές και με ωραία ονόματα (Rico, Cu-Ca, Curro, Caribe, Rafalo, Zeida, Ondina, Tropical, Sello Vergara…). Ορχήστρες; Πολλές και με ακόμη ωραιότερα (Conjunto Los Rumberos, Rafel Yepes Crespo con sus Negros de la Region, Baldomero Urieles con Efrian Burgos y su Conjunto, Lalito y Conjunto Colombia, Los Hermanitos Ferreyra…) Αυτά και άλλα πολλά (και ειδικότερα) σημειώνει ο Quantic στις κατατοπιστικές σημειώσεις του ενθέτου. Στο δεύτερο CD ανθολογούνται πιο καινούριες εγγραφές (από την εποχή των δίσκων 33 και 45 στροφών), από εκείνες δηλαδή που δίνουν σταδιακώς στην cumbia την πιο σύγχρονη ακουστική εικόνα της. Ακούγονται κομμάτια των Alberto Pacheco, Lucho Campillo, Carlos Román, Toño Fernández, Anibal Velasquez κ.ά., ενώ στο ένθετο γίνεται λόγος για τον Luis Enrique Martinez, τον άρχοντα του vallenato (ένα παράκτιο στυλ συντεθιμένο από στοιχεία puya, son, meringue και paseo, όπως σημειώνει ο Quantic), την πρωτοκαθεδρία της Medellín ως ηχογραφικό κέντρο, την ανάπτυξη του porro στις πόλεις Sincelejo, Monteria και San Pelayo, την αγροτική cumbia του νότου και άλλα διάφορα ενδιαφέροντα· για όσους επιθυμούν, εν πάση περιτπωσει, να ρίξουν μία πρώτη σοβαρή ματιά στη μουσική τής λατινοαμερικανικής χώρας.

Ένα άλλο δισκάκι που έχει ενδιαφέρον (κυκλοφόρησε πέρυσι) ήταν τo “Ifetayo” ή “Love Excells All” της Black Truth Rhythm Band μιας άγνωστης μαύρης μπάντας από το Τρίνινταντ. Πρόκειται για μία σπάνια ηχογράφηση της τοπικής Philips από το 1976 που ξανατυπώθηκε σε CD και σε LP (με bonus ένα 1-sided 7ιντσο;) και η οποία αφορά σ’ ένα άλλο ηχητικό πλαίσιο του νησιού· πέραν από τη soca δηλαδή και τα ποικίλα παρακλάδια της. Οι Black Truth Rhythm Band δεν ήταν μία μπάντα που έπαιζε απλώς μαύρη μουσική, αλλά μία μπάντα που έπαιζε μαύρη μουσική με αφρικανικές επιρροές – κάτι που φαίνεται εκ πρώτης και στα ντυσίματα των μουσικών, στο εξώφυλλο του δίσκου. James Brown από την μια μεριά (και όσα άλλα αμερικανικά ονόματα, μπορεί ο καθένας να ανακαλέσει), αλλά από την άλλη κι ένα spiritual soul έως και afro-funk style, στηριγμένο στα conga-drums και ακόμη στην καλίμπα (καθοριστικός ο ήχος της στο “Save D musician”), το μπάσο και το φλάουτο τού Oluko Imo· του leader ας τον πούμε έτσι του συγκροτήματος (αργότερα μπήκε στους Egypt 80, ηχογραφώντας το 1988 το LP “Oduduwa” με τον Fela Anikulapo- Kuti). Υπάρχουν βεβαίως κομμάτια στο “Ifetayo” που ηχούν… καραϊβικώς (π.χ. το “Aspire”), ή ακόμη και… τζαμαϊκανικώς (“You people”), αλλά εκεί όπου το πράγμα αποκτά τις σωστές afro διαστάσεις του είναι στο εναρκτήριο “Ifetayo”, στο “Save D musician” που προαναφέραμε, στο “Kilimanjaro” (πολύ κοντά στο στυλ των Mombasa) και βεβαίως στο έσχατο 8λεπτο mid-tempo “Umbala” (ουμπάλα και όχι… ούμπαλα) με το περιγραφικό παίξιμο στο όργανο, τα υπνωτικά φωνητικά και το ακρογωνιαίο rhythm section (με την ενισχυμένη κρουστή συνεισφορά). Ωραίο άκουσμα.