THE JUNIORS – ERIC CLAPTON θυμόμαστε το δυστύχημα που συγκλόνισε την Αθήνα, πριν 50 χρόνια

Ήταν Κυριακή 10 Οκτωβρίου 1965 (πριν 50 χρόνια ακριβώς). Γύρω στις 6:15 το απόγευμα. Ο δρόμος ήταν ολισθηρός λόγω βροχής. Ένα φορτηγό επί της… δημοσίας οδού Αθηνών-Λαμίας, κάπου εκεί κοντά προς τις εργατικές κατοικίες της Νέας Φιλαδέλφειας, κι ενώ κατευθυνόταν προς την Λαμία ντεραπάρει, περνάει τη διαχωριστική νησίδα, που δεν είχε προστατευτικά κιγκλιδώματα φυσικά, μπαίνει στο αντίθετο ρεύμα και καρφώνεται πάνω σ’ ένα Πεζώ, το οποίον οδηγούσε ο 30χρονος μάνατζερ του συγκροτήματος Juniors Γιάννης Κρασούδης. Η σύγκρουση υπήρξε σφοδρή. Από τα συντρίμμια του ΙΧ ανασύρονται νεκροί ο Κρασούδης, η σύζυγός του Ελένη ετών 26, ο Θάνος Σουγιούλ οργανίστας και «ψυχή» των Juniors ετών 22, η μνηστή του Νανά Μπενέτου 18 ετών (χορεύτρια στο μπαλέτο του Φώτη Μεταξόπουλου), ενώ τραυματίζεται βαριά ο 19χρονος κιθαρίστας Αλέκος Καρακαντάς (αν κάποιες από τις ηλικίες δεν είναι και τόσο ακριβείς μικρό το κακό). Το δυστύχημα συγκλονίζει την Αθήνα της εποχής, γίνεται θέμα στα μέσα και τον Τύπο, όπως ευρύτερο θέμα γίνεται και η ανύπαρκτη «οδική ασφάλεια», που στέλνει στον τάφο κάμποσους νέους, ή λιγότερο νέους, κάθε βδομάδα.

εφ. Ελευθερία, 14/10/1965

Για το χώρο του ελληνικού ροκ το δυστύχημα αυτό συνδέεται με πολλά. Όχι μόνο με το θάνατο του Σουγιούλ και των υπολοίπων νέων ανθρώπων, ή με τον σοβαρό τραυματισμό του Καρακαντά, δηλαδή με την ανακοπή της επιτυχημένης πορείας των Juniors, αλλά και με κάτι άλλο… παγκοσμίου ροκ ενδιαφέροντος. Με την αντικατάσταση του Καρακαντά από τον Eric Clapton στη σύνθεση των Juniors, για καμμιά δεκαριά μέρες.

Ο Clapton βρισκόταν στην Ελλάδα με τους Glands, δηλαδή την Greek Loon Band και την μετεξέλιξή της τους Faces ήδη από τον Αύγουστο του ’65, έπαιζε με τους Faces (που είχαν πλέον για ντράμερ τον Μάκη Σαλιάρη) support στους Juniors στο Ιgloo της Κυψέλης, ενώ μετά το δυστύχημα της 10ης Οκτωβρίου καλείται από τον ιδιοκτήτη του κλαμπ Γιώργο Καραμουσαλή να πάρει τη θέση τού ευρισκόμενου στο νοσοκομείο Καρακαντά, ώστε το ελληνικό συγκρότημα να μην διακόψει τις εμφανίσεις του. Όπερ και εγένετο. Ο Eric Clapton ποζάρει ως μέλος των Juniors σε δύο τουλάχιστον φωτογραφίες, αμφότερες τραβηγμένες μετά το δυστύχημα… Η μία από το Igloo προφανώς (με τα μέλη των Juniors να φορούν άσπρες μπλούζες και μαύρο περιβραχιόνιο – το ίδιο και ο Clapton) και η δεύτερη από την επιμνημόσυνη συναυλία στον κινηματογράφο Τερψιθέα του Πειραιώς, την 17/10/1965 (με τον Clapton να είναι μαυροντυμένος… στην Α/Μ φωτογραφία). Όλα αυτά είναι πλέον γνωστά κι έχουν γραφεί (και) στο δισκορυχείον σε δύο παλαιότερες αναρτήσεις (την 14/8/2010 και την 18/9/2010), που μάζεψαν συνολικώς 233 σχόλια!

Θάνος Σουγιούλ

Παρότι τα βασικά γεγονότα τα είχα στο μυαλό μου εδώ και πολλά χρόνια (από τα μέσα του ’80 χοντρικώς) υπήρχε, πάντα, κάτι που μου κέντριζε το ενδιαφέρον και… ακόμη το ψάχνω. Το… αν ήξεραν οι Juniors και όποιοι άλλοι, ποιος ακριβώς ήταν ο Eric Clapton, την εποχή εκείνη. Αν ήταν γι’ αυτούς δηλαδή ο κιθαρίστας των Yardbirds στο “For your love” –που είχε κυκλοφορήσει στην Αγγλία τον Φλεβάρη του ’65 και που είχε τυπωθεί και σε ελληνικό 45άρι λίγο αργότερα– και όχι ο «Eric o Άγγλος».

Πληροφοριακά να πω πως το “For your love” περιλαμβάνεται στη στήλη “Hits of the World” στο τεύχος 29 των Μοντέρνων Ρυθμών (12/5/1965), ενώ μπαίνει στο ελληνικό Top-30, που δημοσιεύεται στο τεύχος 30 των Μ.Ρ. της 26/5/1965, κατ’ ευθείαν στη θέση 24. Η πορεία του από ’κει και πέρα ήταν η εξής: την 9/6/1965 φθάνει στη θέση 15, την 23/6 παραμένει στην 15, την 7/7 ανεβαίνει στην 8, την 21/7 φθάνει στη θέση 2 (πίσω από το “The last time” των Rolling Stones), την 4/8 πέφτει στη θέση 4, την 18/8 είναι νούμερο 1, την 1/9 νούμερο 2 και την 15/9 νούμερο 6 (σ’ αυτό το τεύχος των Μ.Ρ., το #38, δημοσιεύονται και οι στίχοι του), πριν το τραγούδι βγει από το τοπ. Θέλω να πω, με όλα αυτά, πως το “For your love” ήταν πασίγνωστο στην Ελλάδα των mid-sixties και πως αποκλείεται να μην το είχαν ακούσει και οι Juniors. Το ζήτημα είναι αν είχαν προσέξει, και αν είχε εντυπωθεί στη μνήμη των μελών τού συγκροτήματος, εκείνο που φαινόταν στην ετικέτα του ελληνικού single “For your love/ Got to hurry” [Columbia SCMG 265], ήτοι το… “Featuring Evic ‘Slowhand’ Clapton”[sic]. Λέτε να έκανε εκείνο το “Evic” τη ζημιά; Πλάκα κάνω…

Η Νανά Μπενέτου (μνηστή του Θάνου Σουγιούλ) στην άκρη δεξιά

Το πιο πιθανόν είναι, λοιπόν, οι έλληνες μουσικοί να μην είχαν αντιληφθεί, τον Οκτώβριο του ’65, πως βρίσκονταν πριν ή μετά το δυστύχημα στο ίδιο μαγαζί, και στο ίδιο γκρουπ εν συνεχεία, με τον Eric Clapton, τον κιθαρίστα τού “For your love” (εγώ είμαι σίγουρος δηλαδή πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι τίποτα). Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, επειδή το “For your love” ήταν πασίγνωστο, θα έπρεπε να είχε σειστεί ο τόπος! Απεναντίας, βλέπουμε πως ακόμη και οι μουσικοδημοσιογράφοι (που υποτίθεται πως ψάχνουν περισσότερο τα πράγματα), όπως και η σύνταξη των Μοντέρνων Ρυθμών βρίσκονταν σε άγρια μεσάνυχτα. Είναι δε χαρακτηριστικό αυτού που λέμε το… φοβερό «σαλόνι» του τεύχους 41 (27/10/1965) των Μ.Ρ. Στην αριστερή σελίδα, την 12, δημοσιεύεται η γνωστή πια φωτογραφία από την Τερψιθέα, με τους Συργιάννη και Σαραντή να γράφουν για τον... «μαυροντυμένο κιθαρίστα των Φαίησις –αγγλικό συγκρότημα που εμφανίζεται στο Ιγκλού– Έρικ Κλέμπτον[sic], ο οποίος αναπλήρωσε τον άλλον άτυχο του συγκροτήματος, τον Αλέκο (Καρακαντά)» (στην λεζάντα το όνομα πάντως είναι γραμμένο με… σωστά ελληνικά, ως Έρικ Κλάπτον), ενώ στην δεξιά σελίδα, την 12, ο Κώστας Νίκας γράφει, μετά από μιαν επίσκεψή του στο Λονδίνο: «Με την άνοιξι, και σύμφωνα με το παράδειγμα του Έρικ Κλάπτον (ενός κιθαρίστα των Γιάρντμπέρντς), τ’ αγόρια φτιάχνουν τα μαλλιά τους κοντά…». Δύο κείμενα σε δυο αντικριστές σελίδες ενός περιοδικού ν’ αναφέρονται με τρόπο που να σε κάνει ν’ απορείς στο ίδιο ακριβώς πρόσωπο. Κανείς από τους τρεις δημοσιογράφους δεν είχε πάρει χαμπάρι τίποτα. Κανείς τους δεν μπορούσε να κάνει τη σύνδεση. Ακόμη και για την σύνταξη του περιοδικού οι… δύο κιθαρίστες ήταν δύο διαφορετικά πρόσωπα!

Οι Juniors, γιατί να ήξεραν, τώρα, κάτι περισσότερο; Αν ήξεραν θα το κραύγαζαν! Εξάλλου, αν ο Clapton τους είχε συστηθεί απλώς ως “Eric” (όπως είναι το πιο πιθανόν, για να μην πω το βέβαιο) τίποτα δεν θα τους έλεγε ακόμη κι αυτό. Τα μέλη του γκρουπ, όπως και όλοι οι υπόλοιποι Έλληνες εκείνη την εποχή άιντε να ήξεραν τον… Evic ‘Slowhand’ Clapton”, και τούτο… αν είχαν συγκρατήσει εκείνο που αναγραφόταν στο 45άρι. Αν λέω… Το “Eric” σκέτο αποκλείεται να σήμαινε κάτι ιδιαίτερο δηλαδή, ή να παρέπεμπε σε κάτι… Αυτά σε πρώτο χρόνο, γιατί… το τι μπορεί να λέει ο καθένας σήμερα δεν έχει και τόσο νόημα…

Δεν θα έγραφα αυτό κείμενο, τώρα, αν δεν είχα –από τη μεριά μου– κάτι καινούριο να προσθέσω. Κάτι που το ανακάλυψα πριν κάποιο καιρό κι έχει το νόημά του (πάνω σ’ αυτό που συζητάμε). Ένα τεύχος του περιοδικού Αθηναία από τον Νοέμβριο του 1965 (κυκλοφόρησε δηλαδή λίγο μετά τα γεγονότα, το δυστύχημα του Οκτωβρίου, τη συναυλία των Juniors-Clapton στην Τερψιθέα, την επιστροφή του άγγλου μουσικού στην πατρίδα του…), στο οποίο υπάρχει ένα δακρύβρεχτο κι-εγώ-θα-πω κουτσομπολίστικο κείμενο κάποιου Γιώργου Μαρκέζη, που περιλαμβάνει όμως ορισμένα στοιχεία και μερικές ενδιαφέρουσες φωτογραφίες (βλέπουμε κάποιες απ’ αυτές). Ξεκινούσε ο Μαρκέζης:

«Πέθανε πολύ νέος. Έγραψαν πολλά γι’ αυτόν. Κι όμως ο Θάνος Σουγιούλ δεν έπρεπε να πεθάνη. Ήταν τόσο κεφάτο, τόσο ευτυχισμένο και όμορφο παιδί, που, όλοι όσοι τον ήξεραν και έμαθαν για το δυστύχημα, έμειναν άφωνοι (σ.σ. φαντάζομαι πως κι εκείνοι που θα ήξεραν τα υπόλοιπα θύματα του τροχαίου, θα έμειναν το ίδιο άφωνοι…). Το ρεπορτάζ της Αθηναίας, που ακολουθεί, είναι περισσότερο ένα αφιέρωμα στον νεαρό πλαίυ μπόυ που τελείωσε τη ζωή τους στους τροχούς μιας καρμανιόλας, παρά ένα ρεπορτάζ. Γράφτηκαν τόσα για την “καρατόμησι”, που η Αθηναία τόσον καιρό μετά, δεν θα ’χε να προσθέση τίποτα. Μπορεί όμως να παρουσιάση τον αληθινό Σουγιούλ, το παιδί που πέθανε τζούνιορ, όπως λίγοι τον ήξεραν. Μια φωτογραφική αναδρομή, στο οικογενειακό του άλμπουμ. Μια συζήτησι με τους φίλους του. Μια ματιά στην ζωή που δεν ολοκληρώθηκε. Αυτός είναι ο Θάνος».

Ο Μαρκέζης είναι ο πρώτος, αποδεδειγμένα, που συνδέει τον Eric Clapton που έπαιζε στους Juniors, τον Οκτώβριο του ’65, με τον Clapton των Yardbirds (και μάλιστα πριν ο Clapton γίνει μέγιστη φίρμα μέσω του Mayall ή των Cream) – και το γράφω τούτο, παρότι αμφιβάλλω σφόδρα αν ο Μαρκέζης κατανοούσε τη σημασία του γεγονότος. Διαβάζουμε χαρακτηριστικά: «Λίγες μέρες αργότερα, όταν περνούσε το πρώτο φούσκωμα στο στήθος, οι Τζούνιορς σκέφτηκαν πως έπρεπε να ζήση εκείνο που είχαν φτιάξει μαζί με τον Θάνο. Ο Έρικ, ο παλιός κιθαρίστας των Γιάρντεμπερντς[sic], που έπαιζε τώρα με τους Φέισες στο Ιγκλού, έγινε προσωρινά κιθαρίστας τους». Ο δημοσιογράφος διατυπώνει σαν κάτι να... τρέχει στα γύφτικα! Και με το δίκιο του ίσως… Πάνω ακριβώς από την παράγραφο αυτή υπάρχει η φωτογραφία του Eric Clapton (μία τρίτη φωτογραφία δηλαδή, κοντινή και καθαρή) με την λεζάντα που βλέπετε…

Είναι λογικό να υποθέσει κανείς πως το εξασέλιδο φωτο-κείμενο του Μαρκέζη στην Αθηναία διαβάστηκε στην εποχή του. Και βασικά πρέπει να διαβάστηκε από τα μέλη των Juniors. Δεν γίνεται να μην διαβάστηκε. Άρα, δεν είναι παράλογο να υποθέσει κανείς, πως οι Juniors (και όποιοι άλλοι), ήδη από τον Νοέμβριο του ’65, γνώριζαν πως για κάποιες νύχτες (ή μέρες) συνυπήρξαν σε πάλκα της Αθήνας και του Πειραιά με τον Eric Clapton των Yardbirds. Φαντάζομαι, δε, σ’ αυτό το σημείο, μια κάποια πλάκα τέλος πάντων που θα έπαθαν.

Έτσι, εγώ προσωπικώς, θα δικαιολογήσω όσα μέλη του γκρουπ (και όποιους άλλους της παλιάς φρουράς) μπορεί να έλεγαν μέσα στα χρόνια, ή σήμερα, πως γνώριζαν με ποιον είχαν να κάνουν ήδη από τότε… Από πότε; Μα από τον Νοέμβριο του ’65. Από τον Νοέμβριο όμως, και όχι από τον Οκτώβριο. Εκτός αν αποδειχθεί κι αυτό. Με ντοκουμέντα της εποχής όμως ε… Όχι με τωρινές συνεντεύξεις…

Να πέσει το rhythm n’ blues…