BLIND WILLIE JOHNSON ένα tribute με αξία από την Alligator, για τον θρύλο των θρησκευτικών blues

Πέρυσι κυκλοφόρησε από την Alligator ένα πράγματι δυνατό άλμπουμ. Εμείς θα πούμε τώρα λίγα λόγια, με κάποια καθυστέρηση δηλαδή, αν και ποτέ δεν είναι αργά, όταν είναι να γράψεις για δίσκους τέτοιας δυναμικής, που έχουν «από τη μάνα τους» μιαν αναντίρρητη και αυταπόδεικτη αξία.
Τι έχουμε λοιπόν εδώ; Ένα tribute στον Blind Willie Johnson (1897-1945) τον θρύλο τραγουδοποιό τού θρησκευτικού blues (ήταν ευαγγελικός), που επηρέασε με τα τραγούδια του (“Dark was the night – cold was the ground”, “John the Revelator”, “Lord I just can’t keep from crying” κ.λπ.) κόσμο και κοσμάκη από τα sixties και μετά.

Ο Blind Willie Johnson έζησε λίγο, μόλις 48 χρόνια, και ηχογράφησε, ό,τι ηχογράφησε, επίσης σε ελάχιστα χρόνια – από το 1927 έως το 1930. Πολλά πράγματα για τη ζωή του δεν είναι γνωστά, όμως όταν «ανακαλύφθηκε» κι αυτός στο δεύτερο μισό του ’50, μέσω μιας έκδοσης που είχε επιμεληθεί ο Samuel B. Charters για την Folkways (1957), τα τραγούδια του άρχισαν να ακούγονται περισσότερο και να γνωρίζουν διασκευές καθ’ όλη τη διάρκεια των sixties (Leon Bibb, Geoff Muldaur, Davy Graham, John Renbourn, John Hammond, Blues Project, Grateful Dead, Captain Beefheart, Ten Years After…), κάτι που συνεχίστηκε φυσικά έως και τις μέρες μας.

Το τραγουδιστικό στυλ του Blind Willie Johnson ήταν σφόδρα επηρεασμένο από τα gospel, ενώ το slide παίξιμό του στην κιθάρα εντάσσεται στο κλασικό ύφος του country blues (π.χ. κοντά σ’ εκείνο του Blind Lemon Jefferson). Η θεματολογία, επίσης, ήταν εκείνη που έκανε διακριτά τα τραγούδια τού Blind Willie, καθώς σε αυτά εξέφραζε πραγματικά μύχιες ή και μεταφυσικές έσω καταστάσεις, μ’ έναν βαθιά συναισθηματικό σχεδόν εκστατικό και συντριμμένο ψυχικά τρόπο. Τούτο, φυσικά, εκτιμήθηκε σφόδρα στην πορεία και κάπως έτσι τα τραγούδια του έφθασε να επηρεάζουν τους πάντες, ακόμη και τώρα (άκου π.χ. σύγχρονες versions από White Stripes και Bill Frisell μέχρι Gov’t Mule και Nick Cave).

Συνήθως πίσω από τέτοια projects, όπως το παρόν “God Don’t Never Change, The Songs of Blind Willie Johnson” [Alligator/ AN Music, 2016] βρίσκεται πάντα κάποιος άνθρωπος, που θα κινήσει τα νήματα, που θα βρει τους καλλιτέχνες, που θα τρέξει και θα εμψυχώσει γενικώς – κι έτσι κι εδώ ο άνθρωπος αυτός υπάρχει και λέγεται Jeffrey Gaskill. Για να πω την αλήθεια το επώνυμο “Gaskill” δεν μου έλεγε απολύτως τίποτα και αν δεν διάβαζα στο πολύ καλό booklet πως ο ίδιος ήταν πίσω και από το “The Gospel Songs of Bob Dylan”, που είχε βγει από την Columbia το 2003, δεν θα μπορούσα να κάνω με τίποτα μια κάποια σύνδεση. Τέλος πάντων… αυτά μικρή σημασία έχουν. Αν και ίσως δεν έχει εντελώς μικρή σημασία το γεγονός πως ο Gaskill δεν ήξερε τίποτα για τον Blind Willie μέχρι το 2002 (το λέει ο ίδιος, και είναι προς τιμήν του), παρότι πολλά τραγούδια του τα γνώριζε από «τρίτους». Εν πάση περιπτώσει ο Gaskill δούλεψε καλά για χρόνια, και όχι χωρίς ζόρια, μέχρι να χτυπήσει την πόρτα του Iglauer (το αφεντικό της Alligator), ίνα δει τον κόπο του «ζωντανό» σ’ αυτό το ultra περιποιημένο CD.

Έντεκα από τα πιο γνωστά blues του Blind Willie Johnson αποδίδονται λοιπόν εδώ από πάρα πολύ γνωστούς έως και απλώς γνωστούς καλλιτέχνες και συγκροτήματα, φανερώνοντας, κατ’ αρχάς, κάτι σημαντικό, πως η μεγάλη λαϊκή τραγουδοποιία των twenties (και των thirties κ.λπ.) παραμένει ζωντανή στην Αμερική, και ακόμη πως χώρες σαν και τη δική μας, με ανάλογη (απλώς ανάλογη) αριστουργηματική μουσική από την ίδιαν εποχή, βρίσκονται ακόμη στην κοσμάρα τους. Πού είναι ένα ανάλογο ελληνικό πρότζεκτ για τον Σωτήρη Γαβαλά ή για τον Ανέστη Δελιά; Θα περιμένουμε δεκαετίες ακόμη…

Από τις versions πάνω στα αθάνατα τραγούδια του Blind Willie Johnson ξεχωρίζω εκείνες του Tom Waits στα “The soul of a man” και “John The Revelator” (μόνο ο Captain Beefheart θα τα έλεγε καλύτερα), ενώ από κοντά τοποθετώ τα “It’s nobody’s fault by mine” και “God don’t never change” με την Lucinda Williams (τι φωνάρα διατηρεί αυτή η γυναίκα ακόμη!), καθώς και το “Mother’s children have a hard time” με τους Blind Boys of Alabama. Επίσης το “Keep your lamp trimmed and burning” από τον Derek Trucks και την Susan Tedeschi. Μερικές εκδοχές δεν με αγγίζουν και τόσο, παρότι το έχουν σε επάρκεια το gospel στοιχείο, καθώς ακούγονται κάπως… εκκωφαντικές (το “Trouble will soon be over” με τη Sinead O’ Connor π.χ.), ενώ ορισμένες άλλες δεν πείθουν και τόσο για την «κόλασή» τους, όπως το “Dark was the night – Cold was the ground” με την Rickie Lee Jones. Άλλες πάλι έχουν ένα ποπ/ροκ επίχρισμα που επίσης δεν μου μοιάζει και τόσο συμβατό με την τραγουδοποιία τού Blind Willie –αλλά ok–, όπως ας πούμε η εκδοχή των Cowboy Junkies στο “Jesus is coming soon”.

Σε γενικές γραμμές το “God Don’t Never Change” είναι ένα αρκετά καλό και δυνατό tribute (ας είναι καλά ο Τομ και η Λουσίντα πρώτα-πρώτα), αν και σ’ αυτές τις περιπτώσεις εγώ θα πω το κλασικό.

Όσοι διαβάζουν λοιπόν αυτές τις γραμμές ας ψάξουν ν’ ακούσουν πρώτα τα πρωτότυπα τραγούδια τού Blind Willie Johnson και μετά ας περάσουν μια βόλτα και από τις versions. Έτσι, μόνον, το κέρδος θα είναι πολλαπλό.