Η επαναφορά του
ονόματος του Κώστα Γαβρά στο προσκήνιο, λόγω του πρόσφατου Adults in The Room, μας δίνει την αφορμή να αναφερθούμε στην καλύτερη, ίσως, ταινία του,
την Κατάσταση Πολιορκίας ή État de Siège όπως ήταν ο γαλλικός τίτλος της από το 1972/73 και επίσης να θυμηθούμε
την εκπληκτική μουσική που είχε γράψει για ’κείνην ο Μίκης Θεοδωράκης.
Μετά από λίγο καιρό με επισκέφθηκε ο Υβ Μοντάν στο σπίτι μου και ανήσυχος μου
είπε ότι ενώ στην αρχή ο Γαβράς είχε βάλει στο φιλμ όλη τη μουσική, στη
συνέχεια αφαίρεσε ένα μεγάλο μέρος της, πράγμα που τον λυπούσε, δεδομένου ότι
του άρεσε πολύ όπως την είχε ακούσει αρχικά. “Το φιλμ φτωχαίνει” μου είπε,
“κάνε κάτι για να ξαναμπεί”.
Σε λίγο βρεθήκαμε και οι τρεις και είδαμε το φιλμ με την κομμένη μουσική. Όταν ρώτησα τον Γαβρά γιατί το έκανε, μου είπε ότι τελικά φοβόταν ότι αυτός ακριβώς ο επικός χαρακτήρας της μουσικής θα δημιουργούσε ψευδαισθήσεις και αυταπάτες, μιας και ο ίδιος πίστευε ότι ο αγώνας των Tupamaros είναι αδιέξοδος.
Νομίζω ότι είχε τελικά δίκιο. Είχα όμως κι εγώ δίκιο γιατί, όπως είπα, ο Γαβράς όχι μόνο παρακολουθούσε τη φωνοληψία, αλλά και δεν έκρυβε τον ενθουσιασμό του. Κρίμα, γιατί θα μπορούσα να συνθέσω διαφορετικά πράγματα από τη στιγμή που θα έβλεπα το φιλμ πιο πολύ με ρεαλιστικό, παρά με ιδεαλιστικό ρομαντικό τρόπο.
Πάντως στο CD υπάρχει η ολοκληρωμένη μουσική, όπως δυστυχώς δεν μπήκε τελικά στο φιλμ».
Όποιοι έχουν δει
τη συγκριμένη ταινία του Κώστα Γαβρά από το 1973 (πρώτη προβολή στη Γαλλία στις
8 Φεβρουαρίου 1973), έχοντας ακούσει κιόλας το σάουντρακ του Μίκη Θεοδωράκη, θα
θυμούνται ενδεχομένως, ανάμεσα σε άλλα, πως η μουσική του έλληνα συνθέτη που ακούγεται
στο φιλμ είναι ελάχιστη.
Μου είχε κάνει
εντύπωση αυτό από την πρώτη φορά που είδα το φιλμ – και δεν ήξερα γιατί
συνέβαινε. Τελικά το έμαθα μέσω μιας CD-επανέκδοσης
του σάουντρακ, που είχε γίνει το 2003 από την FM Records. Εκεί υπήρχε ένα σημείωμα του Μίκη
Θεοδωράκη, το οποίο μας πληροφορούσε σχετικά:
«Τις μέρες των Χριστουγέννων του 1972 τις
περάσαμε με τον Κώστα Γαβρά και τους μουσικούς σ’ ένα στούντιο στο Παρίσι,
ηχογραφώντας τη μουσική του φιλμ “Κατάσταση Πολιορκίας”. Η παρουσία του σκηνοθέτη
καθ’ όλη τη διάρκεια της φωνοληψίας σημαίνει ότι υπήρξε απολύτως σύμφωνος για
το ύφος και το χαρακτήρα της μουσικής.
Στο φιλμ αυτό, εκτός από τους μουσικούς της ορχήστρας μου, χρησιμοποίησα και τους Χιλιανούς Los Calchakis. Κι αυτό γιατί είδα το φιλμ σαν μια πτυχή του έπους του αγώνα των Νοτιοαμερικάνων εναντίον του βορειοαμερικάνικου ιμπεριαλισμού και των μεθόδων του, όπως τις περιγράφει και ο Pablo Neruda στο “Canto General”, που κατά σύμπτωση συνέθετα εκείνο τον καιρό. Άλλωστε μόλις είχα επιστρέφει από τη Χιλή του Αλλιέντε και ήμουν γεμάτος από εμπειρίες, συναισθήματα και ήχους. Θυμάμαι μάλιστα ότι κατά την επιστροφή μας από το Σαντιάγκο, το αεροπλάνο έκανε σκάλα στο Μοντεβιδέο. Οι επιβάτες θα έπρεπε να μείνουν στις θέσεις τους, όμως άνοιξε η πόρτα και άκουσα το όνομά μου. Βγήκα στην πόρτα και είδα στην πίστα τον Κώστα Γαβρά περιστοιχισμένο από Tupamaros, όπως μου είπε, που τραγουδούσαν όλοι μαζί στα ισπανικά τον “Αντώνη” από το “Mauthausen”. Ηρωικές εποχές!
Στο φιλμ αυτό, εκτός από τους μουσικούς της ορχήστρας μου, χρησιμοποίησα και τους Χιλιανούς Los Calchakis. Κι αυτό γιατί είδα το φιλμ σαν μια πτυχή του έπους του αγώνα των Νοτιοαμερικάνων εναντίον του βορειοαμερικάνικου ιμπεριαλισμού και των μεθόδων του, όπως τις περιγράφει και ο Pablo Neruda στο “Canto General”, που κατά σύμπτωση συνέθετα εκείνο τον καιρό. Άλλωστε μόλις είχα επιστρέφει από τη Χιλή του Αλλιέντε και ήμουν γεμάτος από εμπειρίες, συναισθήματα και ήχους. Θυμάμαι μάλιστα ότι κατά την επιστροφή μας από το Σαντιάγκο, το αεροπλάνο έκανε σκάλα στο Μοντεβιδέο. Οι επιβάτες θα έπρεπε να μείνουν στις θέσεις τους, όμως άνοιξε η πόρτα και άκουσα το όνομά μου. Βγήκα στην πόρτα και είδα στην πίστα τον Κώστα Γαβρά περιστοιχισμένο από Tupamaros, όπως μου είπε, που τραγουδούσαν όλοι μαζί στα ισπανικά τον “Αντώνη” από το “Mauthausen”. Ηρωικές εποχές!
Σε λίγο βρεθήκαμε και οι τρεις και είδαμε το φιλμ με την κομμένη μουσική. Όταν ρώτησα τον Γαβρά γιατί το έκανε, μου είπε ότι τελικά φοβόταν ότι αυτός ακριβώς ο επικός χαρακτήρας της μουσικής θα δημιουργούσε ψευδαισθήσεις και αυταπάτες, μιας και ο ίδιος πίστευε ότι ο αγώνας των Tupamaros είναι αδιέξοδος.
Νομίζω ότι είχε τελικά δίκιο. Είχα όμως κι εγώ δίκιο γιατί, όπως είπα, ο Γαβράς όχι μόνο παρακολουθούσε τη φωνοληψία, αλλά και δεν έκρυβε τον ενθουσιασμό του. Κρίμα, γιατί θα μπορούσα να συνθέσω διαφορετικά πράγματα από τη στιγμή που θα έβλεπα το φιλμ πιο πολύ με ρεαλιστικό, παρά με ιδεαλιστικό ρομαντικό τρόπο.
Πάντως στο CD υπάρχει η ολοκληρωμένη μουσική, όπως δυστυχώς δεν μπήκε τελικά στο φιλμ».
Η συνέχεια εδώ...
Aπό το facebook...
ΑπάντησηΔιαγραφήΓιώργος Χαρωνίτης
Το πιθανότερο είναι ότι ο Μίκης χρησιμοποίησε για το σάουντρακ τα κομμάτια που ήδη είχε συνθέσει για το "Canto General" - και τα οποία είχε ακούσει ο Neruda το 1972 στο Παρίσι.
Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
Τα έχω γράψει κι εδώ: >>Η αρχή, λοιπόν, για το ελληνικό “Canto General” ήταν οι Aparcoa και ο Mario Lorca, ενώ στο γενικότερο λατινοαμερικανικό επαναστατικό κλίμα συνέβαλε οπωσδήποτε και το soundtrack από την ταινία “État de siege” (Κατάσταση Πολιορκίας) του Κώστα Γαβρά, με τους (Los) Calchakis, το οποίο ο Θεοδωράκης συνέθετε σχεδόν ταυτοχρόνως με το “Canto General” προς το τέλος του 1972, στο Παρίσι. Εξάλλου, διάφορα θέματα από την «Κατάσταση Πολιορκίας» ακούστηκαν επεξεργασμένα και στο “Canto General”, όπως το “Pueblo en lucha”, το “Tupamaros”, ή το “America insurrecta”, που ενσωματώθηκαν στο “Los Libertadores”.<<
https://www.lifo.gr/team/sansimera/59409