ROBERT LAX ο «άγιος» της ποιητικής πρωτοπορίας και η μακρόχρονη παραμονή του στα ελληνικά νησιά – γεννημένος Εβραίος, έγινε Καθολικός και βρήκε ό,τι αναζητούσε ανάμεσα στους Έλληνες Ορθόδοξους ψαράδες και σφουγγαράδες

Πάντα υπάρχει τρόπος να ανακαλύψεις κάτι από φαινομενικά άσχετες πηγές. Το να ανακαλύψεις, πάντως, έναν σημαντικό ποιητή μέσα από τους δίσκους, μέσα από την μουσική, μέσα από την τζαζ ειδικότερα, μπορεί να μην είναι και τόσο σπάνιο ή πρωτόγνωρο – όταν όμως έχουμε να κάνουμε με την περίπτωση τού αμερικανού ποιητή Robert Lax (1915-2000), τότε το γεγονός αποκτά αυτομάτως άλλη, μεγάλη, σημασία.
Ο Robert Lax ως ποιητής της πρωτοπορίας, που διακόνησε και επεξεργάστηκε (και) την πειραματική ποιητική γραφή, δεν θα μπορούσε να αφήσει αδιάφορους, μέσα στα χρόνια, σημαντικούς μουσικούς της πιο προχωρημένης τζαζ και της ηλεκτρικής avant (δεν ήταν ο μόνος εξάλλου). Ανάμεσα σ’ αυτούς που ασχολήθηκαν με το έργο του είναι ο  γερμανός βιμπραφωνίστας, φλαουτίστας & μπασο-κλαρινετίστας Gunter Hampel (γενν. 1937), ο συμπατριώτης του αυτοσχεδιαστής & συγγραφέας Hartmut Geerken (γενν. 1939), ο άγγλος κιθαρίστας, συνθέτης & αυτοσχεδιαστής Fred Frith (γενν. 1949) και ορισμένοι ακόμη.
Να πούμε για τον Gunter Hampel κατ’ αρχάς, έναν μουσικό με τεράστια, παγκόσμια, τζαζ-συνεισφορά, πως έχει έρθει κάμποσες φορές στην Ελλάδα (βασικά μέσω του Ινστιτούτου Γκαίτε) και γι’ αυτό δεν είναι εντελώς άγνωστος στη χώρα. Είχε παίξει στη Θεσσαλονίκη, στο αμφιθέατρο της Φυσικομαθηματικής Σχολής του ΑΠΘ, τον Φλεβάρη του 1965 (τόσο παλιά!), στην Αθήνα, στο θέατρο Αλάμπρα (στο πλαίσιο του φεστιβάλ Praxis) τον Μάρτιο του 1982 κ.ά. Σ’ ένα free jazz άλμπουμ του από το 1969 στην γερμανική εταιρεία Wergo, υπό τον τίτλο “Gunter Hampel Group + Jeanne Lee” (συνεργασία με την τραγουδίστρια Jeanne Lee), ακούγονταν και τα ποιήματα τού Robert Lax “The capacity of the room” και “Air”.

Μελετητής τού έργου τού Robert Lax, και όχι μόνον αυτού, υπήρξε / είναι και ο συμπατριώτης τού Hampel, ο Hartmut Geerken – γνωστός και από την «μανιακή» ενασχόλησή του με τον περίφημο Sun Ra.
Ο Geerken κάποια στιγμή (στις αρχές της δεκαετίας του ’80) έγινε πολύ γνωστός στην Ελλάδα, καθώς υπήρξε φίλος τού αείμνηστου παραγωγού κ.λπ. Κώστα Γιαννουλόπουλου, στο label του οποίου Praxis θα κυκλοφορούσαν διάφορα άλμπουμ του, όπως τα: “Continent” (1981), μαζί με τον πολυοργανίστα John Tchicai, “Cassava Balls” (1985), μαζί με τους Famoudou Don Moye / John Tchicai και ακόμη τα “The African Tapes Vol.1” (1987) και “The African Tapes Vol.2” (1988) επίσης από το ίδιο τρίο (Moye / Tchicai / Geerken).
Το 1982 ο Κώστας Γιαννουλόπουλος τυπώνει το βιβλίο του Ανθολογία Συγκεκριμένης Ποίησης [Νεφέλη], στο οποίο συμπεριλαμβάνεται κι ένα οπτικό («συγκεκριμένο») ποίημα του Robert Lax.
Στο βιβλίο είχε τεράστια συνεισφορά ο Geerken, καθώς παραχώρησε το αρχείο του στον Γιαννουλόπουλο προς μελέτη (με τον Γιαννουλόπουλο να τον ευχαριστεί στην Εισαγωγή του ειδικώς γι’ αυτό). Μάλιστα, εκείνη την εποχή (13 έως 16 Μαΐου 1982), είχε οργανωθεί στην Αθήνα, στο Ινστιτούτο Γκαίτε, το διεθνές «Συμπόσιο συγκεκριμένης ποίησης», στο οποίο η συμβολή του Geerken υπήρξε ακρογωνιαία.
Δύο χρόνια αργότερα, το 1984, στις 27 Φεβρουαρίου, ο Geerken θα προσκαλούσε τον Robert Lax, που τότε ζούσε στην Πάτμο, να έρθει στην Αθήνα για να παρακολουθήσει τη συναυλία τού Sun Ra και της Arkestra στον Ορφέα (για το φεστιβάλ Praxis του Γιαννουλόπουλου). Ο Robert Lax ήρθε, παρακολούθησε και μάλιστα φωτογράφησε τον Sun Ra. Οι φωτογραφίες αυτές υπάρχουν στο εξώφυλλο και την προμετωπίδα τού βιβλίου Sun Ra / The Immeasurable Equation / The Collected Poetry and Prose compiled and edited by James L. Wolf and Hartmut Geerken [WAIAWHILE, 2005].
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/articles/book_articles/305978/robert-lax-o-agios-tis-poiitikis-protoporias-kai-i-makroxroni-paramoni-toy-sta-ellinika-nisia