οι «Μαρτυρίες» του Δήμου Μούτση είναι ένας κορυφαίος δίσκος της πρώιμης μεταπολίτευσης – σπουδαία τραγούδια και ανάμεσά τους το συνταρακτικό «Επιστράτευση 20 Ιουλίου 74» με τον Μανώλη Μητσιά

Υπάρχουν διάφοροι ελληνικοί δίσκοι, που θα μπορούσε να εκφράζουν το «πνεύμα της Μεταπολίτευσης». Τονίζω τη λέξη «πνεύμα», γιατί στην πρώιμη Μεταπολίτευση (έως και το 1976) κυκλοφόρησαν κάποιες εκατοντάδες δίσκοι, αλλά λίγοι εξ αυτών, συγκριτικά, θα «έπιαναν» το zeitgeist της εποχής. Το πέρασμα, εννοώ, από τη χούντα στη δημοκρατία.
Ανάμεσα σ’ αυτούς τους δίσκους κυρίαρχη θέση έχουν εκείνοι που, για τον έναν ή το άλλο λόγο, δεν θα μπορούσε να βγουν το πρώτο επτάμηνο του ’74 (ή και νωρίτερα). Φυσικά, οι δίσκοι του Μίκη Θεοδωράκη είναι οι πρώτοι που θα μας έρθουν αμέσως στο νου. Κομμένοι από τη δικτατορία, δημιουργούν από τον Αύγουστο του ’74 και μετά, από μόνοι τους σχεδόν, τον ήχο της πρώιμης Μεταπολίτευσης. Επίσης τα «Τραγούδια του Δρόμου» (1974) του Μάνου Λοΐζου ή τα «10 Χρόνια Κομμάτια» του Διονύση Σαββόπουλου (1975) είναι τέτοιοι δίσκοι. Υπάρχουν κι άλλοι φυσικά, γνωστοί και λιγότερο γνωστοί, με τις «Μαρτυρίες» του Δήμου Μούτση να φέγγουν ασυζητητί ανάμεσά τους, αποτελώντας μία από τις κορυφαίες καταγραφές της περιόδου.

Πότε κυκλοφόρησαν οι «Μαρτυρίες» από την ΕΜΙΑΛ (EMI / Columbia); Η επίσημη ημερομηνία είναι 13 Νοεμβρίου 1974, με την ηχογράφηση να συμβαίνει τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς, περιλαμβάνοντας τραγούδια, συντεθειμένα τους τελευταίους μήνες της χούντας ή ίσως (κάποια, λίγα) και στους πρώτους μήνες της Μεταπολίτευσης. Σίγουρα οι «Μαρτυρίες» ήταν ένας πολιτικός δίσκος, με πολλά κοινωνικοπολιτικά μηνύματα, και ο πρώτος «πολιτικός» του Δήμου Μούτση, αφού οι τρεις προηγούμενοί του, ο «Άγιος Φεβρουάριος», ο «Συνοικισμός Α» και οι «Στροφές», περιείχαν άλλου είδους τραγούδια. Όπως θα σημείωνε και ο ίδιος ο συνθέτης στο οπισθόφυλλο του LP:
«Είναι μεγάλη ικανοποίηση για μένα να παρουσιάσω σ’ αυτό το δίσκο τις δέκα λαϊκές μου μπαλάντες, τις Μαρτυρίες μιας δύσκολης εποχής που όλοι μας περάσαμε. Τον καιρό που τις έγραφα δεν φανταζόμουν ότι θα ’φταναν πιο πέρα από μερικούς φίλους μου, που μ’ άκουγαν σπίτι μου να τις τραγουδάω καμιά φορά. Η συμμετοχή του Μητσιά οπωσδήποτε θετική. Η Λαβίνα κι ο Χρήστος Λεττονός ήταν μαζί μου από τότε κι έζησαν τα τραγούδια αυτά σχεδόν από τη γέννησή τους. Έτσι χωρίς καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια, και με τη λιτότητα που τα τραγουδάνε κάθε βράδυ μαζί μου στη Λήδρα, τραγούδησαν και στον δίσκο αυτό μερικά από τα πιο αγαπημένα μου τραγούδια».
Η Λήδρα ή και Στούντιο Λήδρα, του Κώστα Μανιουδάκη, στην Κέκροπος 12 στην Πλάκα, ήταν μία από τις πιο δημοφιλείς μπουάτ της εποχής. Φυσικά, επί δικτατορίας, από το τέλος του ’71 έως και τη σεζόν 1973-74,  η Λήδρα ήταν το στέκι του Γιάννη Μαρκόπουλου και των συνεργατών του (Νίκος Ξυλούρης, Μέμη Σπυράτου, Θέμης Ανδρεάδης κ.ά.) και αυτό σημαίνει πολλά – υπό την έννοια πως η Λήδρα συγκέντρωνε την πιο αριστερή (παραδοσιακά) αντιδικτατορική νεολαία, που είχε μεγαλώσει με το «νέο κύμα» και το «έντεχνο» τραγούδι, το οποίο εκτιμούσε, εν αντιθέσει με το Κύτταρο ας πούμε του Σαββόπουλου, που συγκέντρωνε την αριστερή ιντελιγκέντσια και τους ροκάδες (ή όσους άκουγαν ροκ τέλος πάντων). Εντάξει, σχηματικοί είναι αυτοί οι διαχωρισμοί, γιατί σίγουρα θα υπήρχαν άνθρωποι, που θα πήγαιναν και στους δύο χώρους, αλλά και τα «σχήματα» λειτουργούν σ’ ένα βαθμό και, το κυριότερο, δεν χάνουν ποτέ το νόημά τους.
Την ίδια εποχή, στο τέλος του ’73 ας πούμε, ο Δήμος Μούτσης ήταν στο Ζυγό, μαζί με την Βίκυ Μοσχολιού, ενώ είχε γραφτεί (Οκτώβριος ’73) πως θα παρουσίαζαν από κοινού και τραγούδια βασισμένα σε ποιήματα του Αλέκου Παναγούλη (που είχε βγει από τη φυλακή, τον Αύγουστο του ’73, λόγω της αμνηστίας και της ειδικής χάρης, που του είχε δοθεί), κάτι, όμως, που τελικά δεν θα συνέβαινε. Την επόμενη σεζόν (1974-75) ο Μούτσης θα ήταν στη Λήδρα, στο στέκι του Μαρκόπουλου, που πλέον είχε μετακομίσει στο Κύτταρο (στο στέκι του Σαββόπουλου). Σ’ ένα δίστηλο της εφημερίδας «Ριζοσπάστης» (2 Νοε. 1974) διαβάζουμε, κάτω από τον τίτλο «Απαγορευμένα τραγούδια του Δ. Μούτση στη Λήδρα»:
«Στην μπουάτ Λήδρα ο Δήμος Μούτσης παρουσιάζει την καινούργια του δουλειά: τους “Αργοναύτες” σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, την “Τρύπια δεκάρα” σε στίχους ΛΟΓΟ, τις “Μαρτυρίες”, που αποτελούνται από δέκα λαϊκά τραγούδια και την “Τετραλογία” σε στίχους Καβάφη, Ρίτσου, Σεφέρη και Καρυωτάκη. Τα τραγούδια ερμηνεύουν οι νέοι τραγουδιστές Άλκηστη Πρωτοψάλτη, Βασιλική Λαβίνα, Μιχάλης Ακριβόπουλος και ο Χρήστος Λεττονός».
Πιο κάτω, στο ίδιο δίστηλο, θα μιλούσε και ο Δήμος Μούτσης, λέγοντας τα εξής:
«Τα περισσότερα από τα τραγούδια που παρουσιάζω φέτος στη Λήδρα είναι γραμμένα τα τελευταία χρόνια, κάτω από το ανελεύθερο δικτατορικό καθεστώς. Τo 90% του ρεπερτορίου ήταν αδύνατο να παρουσιαστεί τότε. Όμως πιστεύω ότι είναι προτιμότερο να δείχνει κανείς με τη δουλειά του αυτά που έχει να πει και όχι να περιορίζεται στο να επαναλαμβάνει τι δεν μπορούσε να κάνει στην εφταετία. Όσο για τους τραγουδιστές, χρησιμοποίησα αποκλειστικά νέους, γιατί το είδος της μουσικής είναι τέτοιο, που μόνον άνθρωποι άφθαρτοι και με πρωτόγονη ευαισθησία θα μπορούσαν να παρουσιάσουν».
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/martyries-toy-dimoy-moytsi-enas-koryfaios-diskos-tis-proimis-metapoliteysis