ΑΜÉLIA MUGE – ΜΙΧΑΛΗΣ ΛΟΥΚΟΒΙΚΑΣ αρχιπέλαγος

Δεν είμαι σίγουρος πόσες εγγραφές του Μιχάλη Λουκοβίκα έχω ακούσει – έχω ακούσει όμως, σίγουρα, το άλμπουμ του «Το Χρυσάφι Τ’ Ουρανού» (2008), για το οποίο πρέπει να είχα γράψει καλά λόγια, παλαιά, στο Jazz & Τζαζ. Τώρα, μετά από δέκα χρόνια δηλαδή, έρχομαι ξανά σ’ επαφή μ’ ένα άλμπουμ του Μιχάλη Λουκοβίκα, το “Archipelagos” [Periplus (AMML), 2017], το οποίο μοιράζεται ο έλληνας συνθέτης με την πορτογαλίδα τραγουδίστρια, εικαστικό και μουσικό Amélia Muge. Ο τίτλος του άλμπουμ υπονοεί οπωσδήποτε και το concept που εδώ ακολουθείται, το οποίο, χοντρικά, αφορά σε μια μουσική περιδιάβαση που ξεκινά από τα πορτογαλικά παράλια (του Ατλαντικού), φθάνοντας έως και τα ανατολικά παράλια της Μεσογείου. Ένα φανταστικό αρχιπέλαγος, δηλαδή, που αποκτά κοινά «πατήματα» μέσα από τα λόγια και τους ήχους. Σ’ αυτό το ταξίδι των Muge-Λουκοβίκα συμπαρίστανται… δεκάδες μουσικοί, από τους οποίους κάποιοι είναι βασικοί, κάποιοι guests και κάποιοι επιπρόσθετοι. Οι βασικοί πάντως είναι οι ακόλουθοι: Amélia Muge φωνή, κιθάρα, braguesa, κρουστά, Μιχάλης Λουκοβίκας φωνή, ακορντεόν, ηχητικά εφφέ, Μάνος Αχαλινωτόπουλος κλαρίνο, φωνή, Κυριάκος Γκουβέντας βιολί, βιόλα, Χάρης Λαμπράκης νέυ, φλογέρα με ράμφος, Maria Monda τρίο (Sofia Adriana Portugal, Susana Quaresma, Tânia Cardoso), Δημήτρης Μυστακίδης κιθάρα, μπουζούκι, μπαγλαμάς, τζουράς, Ricardo Parreira πορτογαλική κιθάρα, António Quintino κοντραμπάσο, Filipe Raposo πιάνο, ακορντεόν, συνθετητές και José Salgueiro, κρουστά.

Οι μουσικές του «Αρχιπελάγους» δεν είναι εύκολο να περιγραφούν, καθότι, ταυτιζόμενες με τους γεωγραφικούς σταθμούς ενός τέτοιου ταξιδιού, αποκτούν, κάθε φορά, και διαφορετικά χαρακτηριστικά. Το να γράψεις “ethnic”, λοιπόν, είναι βεβαίως κάτι απλό και ενδεχομένως «σωστό» –αν το ethnic ιδωθεί όχι ως μια ταμπέλα, προκειμένου κάτι να πουληθεί, αλλά ως μια σοβαρή απόπειρα να αναδυθούν και να αναδειχτούν μουσικές μιας ευρύτερης περιοχής, προφανούς αισθητικής αξίας–, αλλά από την άλλη (το ethnic) δεν μπορεί παρά να είναι και περιοριστικό, επειδή το concept στο «Αρχιπέλαγος» δεν έχει να κάνει μόνο με τις μουσικές. Σ’ αυτήν την περιδιάβασή τους, λοιπόν, ο Λουκοβίκας και η Muge μετέρχονται δείγματα ή σπαράγματα έργων διαφόρων δημιουργών (ποιητές, λογοτέχνες και μουσικοί φυσικά), από διαφορετικά μέρη ή ιστορικές εποχές, που τους έχουν επηρεάσει σ’ αυτή τη συγκρότηση τού οράματός τους. Ανάμεσά τους και οι Τούντας, Τσιτσάνης, Μητσάκης, Saramago, Violeta Parra, Pessoa, Hölderlin, Ευριπίδης κ.ά.

Έτσι, και πάρα το γεγονός πως υπάρχει ένα πλήθος υπαινιγμών και πασίδηλων επιρροών στα τραγούδια του «Αρχιπελάγους», εντούτοις το τελικό αποτέλεσμα δεν μοιάζει, ούτε είναι, έρμαιο όλων αυτών (των αναφορών). Υπάρχει συνοχή, θέλω να πω, και σοβαρή προσπάθεια να ενσωματωθούν τα πάντα (από fados, μέχρι λαϊκο-ρεμπέτικα, και από τα δικά μας δημοτικά μέχρι τα διάφορα και κατά τόπους φολκλορικά) σ’ ένα σώμα, μέσα από μια χαλαρή, αλλά ουσιαστική αιτιολόγηση, που έχει να κάνει με το μουσικό και τραγουδιστικό πάθος, τη μελέτη και τον σεβασμό όλων αυτών των ποικιλώνυμων παραδόσεων.

Το σοβαρό αποτέλεσμα και η δουλειά, που τρέχει πίσω από το «Αρχιπέλαγος»,  φαίνεται παντού, και ειδικότερα σε μερικά από τα τραγούδια, που έτσι κι αλλιώς θα τα χαρακτήριζα καταπληκτικά. Ανάμεσά τους τα “The hours (As horas)”, “Uma ilha, Utopia”, “Um início” και “Nostalgia: Cantar de emigração”.

Να πούμε, τέλος, πως τo άλμπουμ κυκλοφορεί σε συσκευασία διπλού CD. Τo ένα είναι το “Archipelagos”, ενώ το δεύτερο αφορά σ’ ένα πολυσέλιδο τρίγλωσσο booklet (χρησιμότατο, όσον αφορά στην ανάγνωση του συνολικότερου project).