LISA HILTON καλειδοσκόπιο

Τα τελευταία χρόνια πληροφορήθηκα για την συνθέτιδα και πιανίστα της jazz Lisa Hilton. Το λέω γιατί η Hilton βρίσκεται στη σκηνή σχεδόν 20 χρόνια, έχοντας ηχογραφήσει 18 προσωπικά CD. Ανακαλώ, μάλιστα, με αφορμή την πιο πρόσφατη δουλειά της που έχει τίτλο “Kaleidoscope” [Ruby Slippers Productions, 2014] και που είναι, για ακόμη μια φορά, τυπωμένη σε δική της ανεξάρτητη παραγωγή, το προηγούμενο άλμπουμ της “Getaway” (2013), ένα σπάνιας ομορφιάς έργο για το οποίον είχα γράψει πέρυσι τα καλύτερα («ένα πολύ σημαντικό piano-trio άλμπουμ, που ρέει με την αίσθηση του soundtrack») κι εδώ στο δισκορυχείον.

Η Hilton φαίνεται λοιπόν πως θα συνεχίζει να μας εκπλήσσει, αφού κάθε νέα δουλειά της, όπως διαπιστώνω τον τελευταίο καιρό, έρχεται άλλοτε να προσθέσει και άλλοτε να... αφαιρέσει τινές διαστάσεις, προτείνοντας πάντα κάτι νέο. Στο “Kaleidoscope” ας πούμε το νέο, ή καλύτερα το ένα από τα «νέα», ακούει στο όνομα του τενορίστα J.D. Allen, ενός παίκτη με βαθειά και «σκληρά» φυσήματα, που προσφέρει ξεχωριστές bop αισθήσεις στα κομμάτια που ακούγεται (το επισημαίνω επειδή στο “Getaway” η Hilton εμφανιζόταν σε σχήμα τρίο με τους Larry Grenadier και Nasheet Waits σε μπάσο και ντραμς αντιστοίχως). Η line-up του “Kaleidoscope” λοιπόν είναι Lisa Hilton πιάνο, Larry Grenadier μπάσο, Marcus Gilmore ντραμς, J.D. Allen τενόρο… και δεν χρειάζεται να γράψω για το τι ακριβώς σημαίνουν αυτά τα ονόματα που παρατάσσονται δίπλα της σ’ αυτήν την νεοϋορκέζικη εγγραφή. Πρόκειται απλώς για τρεις σημαντικές προσωπικότητες της σύγχρονης jazz, αν σκεφθούμε πως ο Grenadier είναι κολλητός του Brad Mehldau, πως ο Gilmore έχει παίξει με Chick Corea, Vijay Iyer κ.ά. και πως ο Allen έχει σταθεί δίπλα στους Lester Bowie, Betty Carter, Ron Carter, Jack DeJohnette, David Murray, Wallace Roney και πάει λέγοντας.

Και στο παρόν CD μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά της τέχνης/τεχνοτροπίας της Lisa Hilton είναι όσο πρέπει εμφανή. Κατ’ αρχάς το ιμπρεσιονιστικό περιβάλλον που οικοδομεί η συνθέτιδα. Έπειτα η διάχυσή της σ’ ένα μεγάλο κομμάτι τής τζαζ ιστορίας, που μπορεί να ξεκινά από το bebop, να περνά από την (groovy) soul-jazz των late 50s/early 60s, για να καταλήξει, μέσω του Monk, στον μινιμαλισμό και την πρωτοπορία (γιατί όχι και στην pop, όπως διαπιστώνεται στην πορεία). Έπειτα, αυτή η τάση της Hilton να συνθέτει συχνά έχοντας στο νου της το τραγούδι. Φωνή δεν υπάρχει στο “Kaleidoscope”, αλλά κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί πως μελωδίες όπως εκείνη του “Whispered confessions” ή του “Stepping into paradise” δεν θα μπορούσε να τραγουδηθούν. Ακούγοντας, έτσι, και με κάποια σειρά τα tracks του CD είναι εύκολο να διαπιστωθεί αυτό το «ξερό», βαθύ groove στο “Simmer”, που παραπέμπει στον καλύτερο Hancock των sixties, είναι εύκολο να δει κανείς την άψογη δουλειά στις διασκευές (τόσο στο κλασικό “When I fall in love”, όσο και στο “One and only” της Adele), ή να επιβεβαιώσει τις διαφορετικές επιδράσεις στο “Bach/ Basie/ Bird boogie blues bop”. Γενικώς, κάθε track του “Kaleidoscope” είναι και μια διαφυγή προς κάτι άλλο – ένα γεγονός που φανερώνει, από την μια μεριά, την συνθετική μαεστρία της Hilton και από την άλλη την συμβολή στο οριστικό αποτέλεσμα μιας ομάδας άψογων οργανοπαικτών.

Επαφή: www.lisahiltonmusic.com

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΖΟΠΟΥΛΟΣ οι Αρηανοί

ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΟΦΛΕΡ
2. ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΦΥΣΗ (ΦΡΑΝΣΟΥΑΖ)
Κι ωστόσο ο Κ. έφυγε. Πήγε στην Κρήτη. Μόνος του. Χωρίς σλήπινγκ-μπαγκ. Με το καράβι και το λεωφορείο. Στον ήλιο και τη θάλασσα. Στην άμμο, στα βράχια, στις σπηλιές, στα Μάταλα. Γυναίκες, τσαντήρια, χίππηδες πορείες στα λαγκάδια μέχρι να βγει κανείς απέναντι σε κόλπους ερημικούς κι ανθρώπους γυμνούς στον ήλιο.
Όταν γύρισε, (μετά από δύο ημέρες), είχε πίσω του την εξής θλιβερή ιστορία:
Στο καράβι, (τηλεοράσεις, καφέδες, χαρτιά, σκουπίδια), περπατούσε με την καθαρή άσπρη φανέλλα του και το καινούργιο του παντελόνι, και κοιτούσε γύρω του. Δεν ανακάλυψε τίποτα. Ένοιωθε άβολα και εκτός περιβάλλοντος δεν ήξερε και τι γύρευε κει πέρα. Ένοιωσε μόνος του (βέβαια ήτανε μόνος του). Κάπου τον πήγαιναν μακρυά απ’ το σπίτι του –αυτό ήξερε– και για ποιο λόγο; Αλλά και ποιο σπίτι του; (…)
Στα Μάταλα τον πήγαν κάτι Γερμανοί με τ’ αυτοκίνητό τους. Στο δρόμο έμαθε τα ονόματα των δέντρων στα γερμανικά, καθώς και ότι η επιφάνεια της θάλασσας στην Κρήτη ανεβαίνει διαρκώς. Έμαθε ακόμη ότι ορισμένα φαγητά στην Ελλάδα δεν τα τρώνε ο καθένας σε ξεχωριστό πιάτο, αλλά όλοι μαζί από το ίδιο.
Ύστερα τον άφησαν κάπου στο δρόμο. Ύστερα πέρασ’ ένα φορτηγό. Πάλι αμπέλια και λαγκάδια, ώσπου στα Μάταλα, στην κεντρική, ας πούμε, πλατεία του χωριού, πηδάει κάτω απ’ την καρότσα, με τη βαλίτσα στο χέρι, δίπλα στο περίπτερο, κι ήταν εκεί μία Ολλανδέζα. Ύστερα η Ολλανδέζα έφυγε.
Ο Κ. έμεινε. Άλλωστε μόλις είχε φτάσει.
Βρήκε δωμάτιο.
Αργότερα βρήκε και τη Φρανσουάζ. Αντάλλαξαν απόψεις: Ο Μάης του ’68 πέρασε, χίππηδες δεν υπάρχουν πια, (αν και υπήρχαν εκεί γύρω κάτι με γένεια), τα Μάταλα δεν είν’ όπως και πρώτα, στις σπηλιές δεν μένει πια κανείς, γίνανε όλοι μάνατζερ ή γυρίσανε σπίτια τους (ε, βέβαια γυρίσανε, σκέφτηκ’ ο Κ.).(...)

Ήταν ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Λαζόπουλου Οι Αρηανοί [Ελεύθερος Τύπος, Αθήνα α.χ., μάλλον πρόκειται για έκδοση του 1976]. Περιέχονται τα διηγήματα: Αλέξανδρος Κόφλερ ο Γκρίζος Άνθρωπος, Λούις ο Μαρκήσιος του Λερουά, Καθημερινότητες (Μαρία), Κοντά στη Φύση (Φρανσουάζ) και Οι Αρηανοί. Το εξώφυλλο, όπως και όλο το βιβλίο (που είναι τυπωμένο σε υποκίτρινες, θαλασσιές και άσπρες σελίδες) είναι στολισμένο με σκίτσα του Ηλία Πολίτη.

COPERNICUS άμεση αιωνιότητα

Πριν λίγο καιρό (12/3/2014) στην ανάρτηση «COPERNICUS rock και ποίηση… κβαντική και αντιιμπεριαλιστική» είχα αναφερθεί στο CD “L'Étérnité Immédiate” σημειώνοντας τα εξής: «Στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας (00s) ο Copernicus είχε έτοιμο ένα project, το οποίον τιτλοφορούσε ‘Άμεση Αιωνιότητα’. Το project αυτό ηχογραφήθηκε στην αγγλική (το 2001 και το 2003), στην ισπανική (ως “La Eternidad Inmediata” το 2001 και το 2003), στην γερμανική (ως “Die Sofortige Ewigkeit” το 2003) και στην γαλλική (ως “L'Étérnité Immédiate” το 2003). Η ιστορία, γενικώς, έχει ως εξής: Το 2001 στην πόλη Guayaquil του Ισημερινού ηχογραφείται η ‘Άμεση Αιωνιότητα’ με την βοήθεια τεσσάρων εντόπιων μουσικών στην ισπανική και την αγγλική γλώσσα. Το ισπανόφωνο άλμπουμ κυκλοφορεί στην Νότια Αμερική, με την μπάντα να πραγματοποιεί 25 συναυλίες στον Ισημερινό, το 2003, πριν μπει ξανά στο στούντιο. Εκεί, ηχογραφείται εκ νέου το έργο στην ισπανική, με τον Copernicus να τοποθετεί πάνω στην ήδη υπάρχουσα μουσική τη γαλλική μετάφραση των στίχων του, έχοντας έτσι και μία γαλλική version της ‘Άμεσης Αιωνιότητας’».

Εδώ, τώρα, έχουμε μία ανέκδοτη version του έργου –“Immediate Eternity II” [Nevermore, Inc./ MoonJune, 2014]– γραμμένη και αυτή στην Guayaquil (πρόκειται για την αγγλόφωνη του 2003, για την οποία γίνεται λόγος παραπάνω) ακριβώς από τους ίδιους μουσικούς (César Aragundi κιθάρα, Newton Velasquez πλήκτρα, Freddy Auz μπάσο, Juan Carlos Zúñiga López ντραμς), με μία διαφορά όμως. Όπως αναφέρει ο Copernicus στις σημειώσεις του άλμπουμ… η παρούσα ηχογράφηση είναι ίσως η ωριμότερη όλων, αφού συνέβη σε καλύτερο στούντιο και μάλιστα μετά από 25 συναυλίες που έδωσε το γκρουπ στον Ισημερινό… πράγμα που σημαίνει (λέω εγώ) πως το «δέσιμο» και το «δόσιμο» θα είναι επί του προκειμένου το πυκνότερο όλων (και όντως). Να τονίσω λοιπόν ξανά πως το συγκεκριμένο project είναι ένα από τα πιο ροκάδικα και ταυτοχρόνως πιο διεισδυτικά του Copernicus (με τους πολιτικο-κοινωνικο-φιλοσοφικούς στίχους να γεμίζουν κάθε μικρό ή μεγαλύτερο οργανικό κενό) και με τους… ινδιάνους μουσικούς να τα δίνουν όλα, βγάζοντας φοβερό «αίσθημα» με τα παιξίματα και τις επινοήσεις τους. Άλμπουμ για prog fans είναι το “Immediate Eternity II” για να γίνω απολύτως σαφής.

Επαφή: www.copernicusonline.net, www.moonjune.com

η γελοιότητα με τα εισιτήρια

Ζούμε και κινούμαστε στην μεγάλη πόλη που λέγεται Αθήνα, και απαιτούμε να μεταφερόμαστε με τις δημόσιες συγκοινωνίες φθηνά, με ασφάλεια και με αξιοπρέπεια. Δεν ισχύει τίποτα από τα τρία. Και εξηγούμαι.

Είναι γελοίο να κορδώνεται ο υπουργός Χρυσοχοΐδης για την μείωση, τάχα, των τιμών των εισιτηρίων (εκτός και αν του σφύριξαν έτσι να πει, αφού συνήθως δεν προλαβαίνει να διαβάζει όσα υπογράφει ή ψηφίζει). Οι κάρτες για όλα τα μέσα από 45 ευρώ το μήνα, πάνε στα 30… μας λένε, ενώ καταργείται, ταυτοχρόνως η λαϊκή κάρτα των 20 ευρώ, που αφορούσε σε λεωφορεία, τρόλεϊ και τραμ. Επίσης, θα υπάρχει ένα εισιτήριο των 1,20 ευρώ (το παλιό 1,40) που θα ισχύει για 70 λεπτά της ώρας (αντί για 90). Αυτά είναι τα βασικά, και είναι για… γέλια.

Από την στιγμή κατά την οποίαν δεν υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία από τον ΟΑΣΑ, που να μας πληροφορούν πόσες χιλιάδες κάρτες των 20 και των 45 ευρώ αγοράζονταν από τους επιβάτες κάθε μήνα, πόσες μετακινήσεις γίνονται με το λεωφορείο και πόσες με το μετρό (οι πρώτες μπορεί να είναι ακόμη και διπλάσιες από τις δεύτερες), εγώ θα υποστηρίξω (γιατί δεν εμπιστεύομαι κανέναν υπουργό) πως δεν υπάρχει ουδεμία μείωση, παρά μόνον αύξηση, καθαρή αύξηση, και μάλιστα υπέρογκη (εννοώ διψήφια). Και κάθε αύξηση (οσηδήποτε-οπουδήποτε) μια τέτοιαν εποχή ισοδυναμεί με επέλαση επί της ψυχικής μας αντοχής (αφήνω την τρύπια τσέπη μας).

Η κοινή λογική λέει πως η πλειονότητα των αγοραστών καρτών (φτωχαδάκια, άνεργοι, αλλοδαποί…) χρησιμοποιούσε την φθηνή κάρτα επιχειρώντας να βολευτεί μ’ αυτήν. (Έκανα και… ρεπορτάζ ρωτώντας φίλους, γνωστούς, γείτονες μετανάστες κ.λπ., το οποίον και επιβεβαίωσε το προφανές). Πώς αναγκάζεις λοιπόν τους περισσότερους να πληρώσουν 50% παραπάνω(!) και τούτο να το πλασάρεις σαν μείωση; Πρέπει να είσαι το λιγότερο θρασύς. Και γιατί, αφού θέλεις να ασκήσεις… φιλολαϊκή πολιτική (ώπα της) δεν προσφέρεις ούτε μία πραγματική μείωση στο ίδιο, το τονίζω «στο ίδιο», προϊόν; Όταν υπάρχει το εισιτήριο του 1,40, που διαρκεί 90 λεπτά, μείωση σημαίνει να το πας στο 1,20 και να διαρκεί πάλι 90 λεπτά. Όταν κόβεις 20 λεπτά διάρκεια είσαι θεομπαίχτης. Και τούτο γιατί οι καθυστερήσεις των μέσων μεταφοράς είναι πλέον… μνημονιακή υποχρέωση. Εκεί που έκανες μια ψιλοδουλειά σε 60 λεπτά πήγαινε-έλα, τώρα θέλεις 70 και 80. Τα έχουν υπολογίσει όλα. Σου λέει, μέσα σε 70 λεπτά προλαβαίνεις-δεν-προλαβαίνεις να ρίξεις ένα κατούρημα στο Σύνταγμα ερχόμενος από την Κυψέλη και να επιστρέψεις, οπότε ή θα αναγκαστείς ν’ αγοράσεις κι άλλο εισιτήριο ή θα κινδυνεύεις να πιαστείς με ληγμένο χαρτάκι από την… εξουσία. Προβλέπω, λοιπόν πως τα σχετικά επεισόδια θα αυξηθούν, δεδομένου του διαρκούς στριμώγματος του κόσμου (αφού το διαθέσιμο εισόδημα συνεχίζει να μειούται) και πολύ φοβάμαι πως μπορεί να ξαναζήσουμε θλιβερές καταστάσεις, όπως με το παιδί πέρυσι στο Περιστέρι, που στερήθηκε τη γλυκιά ζωή του δι’ ασήμαντον αφορμήν.

Υπάρχουν ελεγκτές, πολλοί, που συμπεριφέρονται σαν κάτι γιδοξούρια λοχίες στο στρατό, διεκδικώντας πλέον την πρωτιά, στην μήνιν και στο σιχτίρισμα της κοινωνίας, από τους ματατζήδες. Και εις ανώτερα! Τους βλέπεις, ας πούμε, επειδή τους παρατηρώ το σημειώνω, να στέκονται σαν κύριοι στις στάσεις δίχως τα διακριτικά τους, να επιβιβάζονται στο λεωφορείο, να μην τους παίρνει κανείς χαμπάρι, να κάθονται στις θέσεις πάλι σαν κύριοι, και ξαφνικά –μετά από μια-δυο στάσεις– να σηκώνονται, να εμφανίζουν τις ταυτότητές τους, αρχίζοντας να κόβουν πρόστιμα (όχι σαν… κύριοι, αλλά σαν τους χαρατζήδες επί Τουρκοκρατίας). Τι θέλουν να παραστήσουν με όλο αυτό το θέατρο; Να τους πούμε και «πονηρούς»; Να τους δώσουμε και κανένα… BAFTA; Δηλαδή, πρέπει να είσαι ξεδιάντροπος (και κάτι από τραμπαρίφας) για να ενεργείς μ’ αυτόν τον τρόπο. Μας θεωρούν, ως επιβάτες, εν δυνάμει κλέφτες και απατεώνες, επιχειρώντας να μας «πιάσουν» με… παρακρατικές μεθόδους. Σαν τους χαφιέδες κινούνται ανάμεσά μας, και ξαφνικά αποκαλύπτονται. Πότε στο διάολο γινόντουσαν αυτά τα πράγματα; Θυμάμαι τους ελεγκτές στην δεκαετία του ’70 και του ’80 να φορούν ξεχωριστές γκρι στολές, με κασκέτο, να επιβιβάζονται πάντα στις στάσεις και όχι στα φανάρια (όπως συχνά πράττουν τούτοι εδώ οι νέοι… μασκοφόροι, που ψοφάνε για αίμα) να είναι χαλαροί και άνετοι. Ήσουν μέσα στο λεωφορείο και έβλεπες τον ελεγκτή στη στάση… ok… Ούτε έκλειναν οι πόρτες, για να μην αποδράσει ο… εγκληματίας, ούτε τίποτα. Κι εν πάση περιπτώσει ο ελεγκτής, τις πιο πολλές φορές, σε ανάγκαζε να αγοράσεις εισιτήριο και να το ακυρώσεις (οι περισσότεροι απ’ όσους «συλλαμβάνονταν» είχαν πάνω τους το αντίτιμο), αφού τα 60πλάσια πρόστιμα ήταν μόνο για τα χαρτιά, ενώ σ’ «έκοβε» κιόλας (με το «κόψιμο» της παλαιάς κοινωνικής ματιάς, που πλέον αγνοείται από τους μπαστουνόβλαχους) και αναλόγως σε αντιμετώπιζε. Φαίνεται ο αναιδής τζαμπατζής, που έχει iPhone π.χ. αλλά όχι το 1,20 και που θέλει να βγει κι από πάνω, όπως φαίνεται και ο φουκαράς που είναι ταπί ή ο ξεχασιάρης.

Αγόραζα κάρτα, από πάντα, 11 μήνες το χρόνο (πλην Αυγούστου) και πλέον δεν ξέρω τι θα κάνω. Κάρτα των 20 ευρώ εννοώ και όχι των 45, επειδή, ανάμεσα σε άλλα, δεν πολυγουστάρω να κυκλοφορώ σαν… τυφλοπόντικας. Προτιμώ δηλαδή τις υπέργειες και ανθρώπινες ταχύτητες των τρόλεϊ, εκεί όπου μπορείς να διαβάσεις και 4-5 κεφάλαια από το Η Γιαγιά μου η Αθήνα του Ταχτσή σε μια διαδρομή Παγκράτι-Κυψέλη ας πούμε, ή να κάθεσαι «ανάποδα» ρε παιδί μου παρατηρώντας, χαλαρά, τις φάτσες των ανθρώπων, παρά τις… ταχύτητες φωτός του μετρό, όπου δεν προλαβαίνεις ούτε τ’ όνομά σου να πεις. Έτσι, προχθές, όταν υπήρξε λόγος για να κατεβώ στο κέντρο, αγόρασα εισιτήριο (αφού δεν είχα κάρτα του Αυγούστου) το έβαλα στην κωλότσεπη για να μη ζαρώσει από τον ιδρώτα, και περίμενα το λεωφορείο… που κάποια στιγμή, και μετά από τα σχετικά …σταυρίδια, δέησε κι έφθασε. Μπήκα, ξέχασα να ακυρώσω και κάθισα. Είχα άλλα στο μυαλό μου, σκεφτόμουν ένα χαράτσι 2300 ευρά που πρέπει να καλύψω μέχρι αύριο, κι επειδή το να ακυρώνω εισιτήρια, ως κίνηση, δεν μου λέει τίποτα (δεν είναι αυτοματοποιημένη εντός μου δηλαδή, αφού κυκλοφορώ με κάρτα), μου διέφυγε. Το αποτέλεσμα ήταν να θυμηθώ τι έπρεπε να κάνω μόνο μετά από τρεις στάσεις, όταν μπήκε στο λεωφορείο μια επιβάτισσα «χτυπώντας» το εισιτήριό της μπροστά στα μάτια μου. «Ωχ Παναΐα μου» είπα –και όχι… ουάου– «ξεχάστηκα, που να πάρει…», σπεύδοντας κι εγώ να ακυρώσω.

Αν πριν την επιβάτισσα έμπαινε ελεγκτής, ούτε κι εγώ ξέρω που θα καταλήγαμε… Το πιθανότερο είναι πως θα μας γράφανε οι εφημερίδες…

ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΡΑΠΙΠΕΡΗΣ fthia blues

Ο Παύλος Καραπιπέρης είναι ο τραγουδιστής/ κιθαρίστας κ.λπ. των Small Blues Trap, ενός από τα καλύτερα ελληνικά blues συγκροτήματα της τελευταίας δεκαετίας. Οι ηχογραφήσεις του, ομαδικές (με το συγκρότημα) ή προσωπικές (στις οποίες συμμετέχουν και μέλη του γκρουπ), έχουν πάντα ενδιαφέρον (δηλαδή μεγάλο ενδιαφέρον), γιατί κατορθώνουν να συνδυάσουν στοιχεία αρχέγονου blues (του Mississippi ας πούμε ή του νεο-ορλεανικού) με rock και folk καταστάσεις, δημιουργώντας ένα κάπως σκοτεινό, μυστικιστικό κλίμα. Υπό αυτήν την έννοια οι Small Blues Trap και ξεχωριστά ο Καραπιπέρης βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του σύγχρονου blues researching και αν η αξία τους/του δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί όσο και όπως πρέπει στο εξωτερικό (στην Ελλάδα είναι πλέον αρκετά γνωστοί στο κύκλωμα) είναι γιατί λίγοι θα σκύψουν να δουν τι (σχετικό) συμβαίνει σε μια μικρή χώρα του ευρωπαϊκού νότου, χιλιάδες μίλια μακριά από την πηγή των γεγονότων (ας το πούμε φυσικό, ως ένα βαθμό). Παρά ταύτα οι άνθρωποι αυτοί, που έχουν ως έδρα τους την Μαλεσίνα της Φθιώτιδας, συνεχίζουν να πράττουν εκείνο που θέλουν και γουστάρουν, όντας απερίσπαστοι στο έργο τους και ανεπηρέαστοι από τις πάσης φύσεως Σειρήνες.

Το “One Sin in Seven Parts” [Shelter Home Studio, 2014] είναι το τρίτο προσωπικό άλμπουμ του Παύλου Καραπιπέρη (είχαν προηγηθεί τα “Fifteen Raindrops in an Ocean of Blues Tales” το 2009 και “Somethin' Like Blues or Haunted Ballads” το 2012), αλλά δυστυχώς δεν είναι τυπωμένο (ακόμη) σε CD ή LP. Πρόκειται για ένα (άψογο από πάσης απόψεως) CD-R, για το οποίον ελπίζω να περάσει κάποια στιγμή και στο… επόμενο στάδιο. Και τούτο γιατί πρόκειται για ένα συναρπαστικό άλμπουμ blues ταξιδιού, προσεγμένο μέχρι κεραίας στην ενοργάνωσή του (ακούγονται, εκτός από τις πάσης φύσεως κιθάρες, το μπάσο και τα ντραμς, σαντούρι, άλτο σαξόφωνο, πολίτικη λύρα, φυσαρμόνικα, όργανο και μπαγλαμάς), κάτι που του παρέχει, εξάλλου, και την συγκεκριμένη, ξεχωριστή χροιά. Εννοώ πως τα «άλλα» όργανα είναι ενταγμένα με πολύ ωραίο τρόπο στο συνολικό άκουσμα, δίχως να τα παίρνεις και τόοσο πολύ χαμπάρι. Γιατί αυτό είναι το κρίσιμο σημείο. Να μπορείς να εντάξεις δηλαδή ένα σαντούρι ή έναν μπαγλαμά σε μια blues ηχογράφηση, δίχως να την μετατρέπεις σε… νησιώτικη, λαϊκή ή… ρεμπετο-μπλουζική. 
Επτά κομμάτια λοιπόν, με κάπως προγραμματικούς τίτλους (“Welcome boy”, “In the world of madness”, “Your ticket to adventure”, “A callin’ down the riverside”, “A secret place”, “Dig in your soul”, “The dreamland’s door”), που αφηγούνται μιαν ιστορία σε χρόνο λίγο πάνω από την μισή ώρα. Επτά τραγούδια, που δεν είναι επτά αλλά περισσότερα αφού υπάρχουν tracks με εκτεταμένες εισαγωγές και «αλλαγές», και τα οποία διαχέονται κατά μίαν έννοια το ένα μέσα στο άλλο. Οι παίκτες που συμμετέχουν (Παναγιώτης Δάρας, Λευτέρης Μπέσιος, Στάθης Ευαγγελίου, Σωτήρης Κουρούτης, Τέρης Μαρτίνος, Γιάννης Καραστάθης, Παύλος Καραπιπέρης), τα όργανα που ακούγονται και κυρίως ο τρόπος που «δένονται» μεταξύ τους, οι «αλλαγές» στα “In the world of madness” και “A secret place” (στην καλύτερη παράδοση του βρετανικού ψυχεδελικού blues των late sixties), η ψυχεδελική και κάπως freaky-noisy διαχείριση στο “A callin’ down the riverside”, το όργανο έτσι όπως «ζωγραφίζει» στην αρχή του “Dig in your soul” καθώς και η εξέλιξή του με τα γεμίσματα της φυσαρμόνικας, το έσχατο “ The dreamland’s door”, που ανακάλεσε στη μνήμη μου την πενιά του Roy Buchanan, όλα αυτά μαζί και ταυτοχρόνως με οδηγούν στο εξής ερώτημα: πού πρέπει να αποταθεί ο Παύλος Καραπιπέρης, για να δει την δουλειά του να κυκλοφορεί όπως πρέπει;

BAŞAK YAVUZ ένα παράξενο CD

Ηχογραφημένο στην Αμερική κατά την διάρκεια των φοιτητικών χρόνων της στο Manhattan School of Music, το “things…” [Z Müzik Yapım, 2012] της τουρκάλας ερμηνεύτριας και τραγουδοποιού Başak Yavuz είναι ένα σχεδόν 70λεπτο CD, στο οποίον ανασκαλεύονται εντελώς διαφορετικές, τραγουδιστικές, αισθητικές περιοχές – με άξονα πάντα την jazz, την παράδοση και τον αυτοσχεδιασμό. Μαρτυρά, δε, προς αυτό όχι μόνον το ρεπερτόριο, που αποτελείται από τρία στάνταρντ (“A timeless place” Jimmy Rowles/ Norma Winstone, “He was too good to me” Richard Rodgers/ Lorenz Hart, “How deep is the ocean” Irving Berlin) και εννέα συνθέσεις της Yavuz, αλλά και η πληθώρα των μουσικών –δέκα οκτώ ζωή να ’χουν– με μερικά πολύ γνωστά ονόματα ανάμεσά τους (David Liebman, Matt Holman, Peter Eldridge…), που χειρίζονται από πιάνο και σαξόφωνο, μέχρι kora, βιμπράφωνο και pandeiro.

Με ηχητικές-μελωδικές μνήμες από την πατρίδα της (“Bu aralar”), τις οποίες διαδέχονται tracks με δυτικοαφρικανικές ρυθμικές αναφορές (“Sen ve ben”) και στοιχεία φωνητικού πειραματισμού πάνω σε jazz-rock/avant ενορχηστρώσεις (“Hezarfen”, “My moment”), η Başak Yavuz κατορθώνει να δημιουργήσει και να προτείνει μερικές πολύ ενδιαφέρουσες στιγμές –ιδίως στις μεγαλύτερης διάρκειας συνθέσεις της– δίνοντας, ταυτοχρόνως, και αποκαλυπτικές διασκευές (όπως στο “A timeless place” π.χ. που αρχικώς εμφανίζεται ως μελωδία της… Ανατολίας, πριν μεταμορφωθεί σ’ ένα δυναμικό σύγχρονο blues, ή στο “He was too good to me” με τους απίθανους φωνητικούς ακροβατισμούς και το scat singing). Γενικώς, υπάρχει διασκορπισμένη πολλή «άλλη άποψη» στα κομμάτια του “things…” (με τον Liebman να πρωτοστατεί, όσον αφορά στα soli), πράγμα που μετατρέπει την ακρόαση του εκτεταμένου στο χρόνο CD –γιατί όχι;– σε μία ενδιαφέρουσα διαδικασία.

Επαφή: www.basakyavuz.com

δύο κανάλια τον Αύγουστο

Τον Αύγουστο, στις διακοπές, ακούω ραδιόφωνο. Μόνο ραδιόφωνο. Όση ώρα είμαι στο πατρικό μου, και όχι σε κάποια παραλία ή καφενείο, κάτι παίζει. Συνήθως συντονίζομαι στις γνωστές κρατικές και… προκρατικές συχνότητες, αν και μερικές φορές «πιάνω» και άλλους σταθμούς στους οποίους μπορεί ν’ ακούσω κάτι διαφορετικό ή μη προφανές (ας πούμε ένα ιταλικό τραγούδι με τον Vasco Rossi ή την Irene Grandi). Ραδιόφωνο δεν ακούω άλλο μήνα του χρόνου. Δεν ακούω, μάλιστα, ούτε στο αυτοκίνητο (κανένα μήνα του χρόνου), αφού το ψάξιμο και κυρίως ο χαώδης λόγος με αποσυντονίζουν κι εκνευρίζομαι. Αυτός είναι ο κανόνας, γιατί εξαιρέσεις υπάρχουν. Όταν κάποιος φίλος με πληροφορήσει για μιαν εκπομπή του σ’ ένα κανάλι το σημειώνω και την/τον ακούω (κυρίως on line). Γιατί, αν δεν το σημειώσω… πάει… έφυγε… Το ραδιόφωνο δηλαδή, αυτό το μαγικό πράγμα με το οποίο μεγάλωσα, κατέληξε να είναι το τελευταίο μέσο ψυχαγωγίας και ενημέρωσής μου· και λυπάμαι πολύ γι’ αυτό. Θυμάμαι πως κάποτε, στα χρόνια του ’80, εγκατέλειπα παρέες για ν’ ακούσω αγαπημένες ραδιοφωνικές εκπομπές, ενώ ακόμη παλαιότερα, στα seventies, οι πειρατικοί σταθμοί των μεσαίων ήταν ένα παράλληλο σχολείο, στο οποίο τυγχάνω μαθητής ακόμη. Εννοώ πως εκείνα τα προγράμματα τα αναπαράγω ακόμη και σήμερα για πάρτη μου, και τα απολαμβάνω (στο YouTube ας πούμε) όχι με νοσταλγία και συγκίνηση αλλά επειδή με «εκφράζουν». Τα κανάλια που άκουσα αυτό το καλοκαίρι ήταν κυρίως το Πρώτο Πρόγραμμα της ΝΕΡΙΤ (είπα… να το πάρει το ποτάμι) και βεβαίως η ΕΡΑ (ertopen κλπ.), δηλαδή το ραδιόφωνο των απολυμένων της πάλαι ποτέ ΕΡΤ. Ας το σημειώσω από την αρχή λοιπόν και χωρίς περιστροφές. Και τα δύο κανάλια (τον Αύγουστο) με απογοήτευσαν. Κοινώς, ήταν για κλάματα.

Ο σταθμός της ΝΕΡΙΤ έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός κλασικού ελληνικού κρατικού (και όχι δημοσίου) ραδιοφώνου (δεν περιμέναμε, φυσικά, να μας το πει αυτό η EBU…). Και αναφέρομαι στις εκνευριστικές ειδήσεις (προσέξτε, μάγκες μου, μην κόψει η σούπα) κεντραρισμένες στο κυβερνητικό «έργο» (ή μάλλον πάρεργο) που σου δίνουν την εντύπωση ότι αφορούν σε ηλιθίους, στην απουσία σοβαρού αντιπολιτευτικού λόγου (ούτε για τα μάτια του κόσμου), στην εμμονή σε «νέα» αρνητικού περιεχομένου (εγκλήματα κ.λπ.) –δεν εννοώ το έγκλημα που διαπράττεται στην Γάζα και που αντιμετωπιζόταν κάπως… απ’ έξω-απ’ έξω–, και ακόμη στην εκνευριστική αναπαραγωγή όλων τούτων ανά ημίωρο (κάτι που εφαρμόζεται όχι μόνον από κρατικούς, αλλά και από ιδιωτικούς, αθηναϊκούς σταθμούς). Αλλά και στο ψυχαγωγικό κομμάτι το πράγμα δεν ήταν καλύτερο – μάλλον ήταν πολύ χειρότερο. Υπήρχαν ελάχιστες στιγμές (κυρίως τα βράδια) που είχαν κάτι να προτείνουν –μην φανταστείτε τίποτα παράξενα πράγματα, τραγούδια του... γάμου από την Χώρα των Βάσκων π.χ., ή ψαράδικα τραγούδια της Ισλανδίας– και βεβαίως πολύ ελληνικό ρεπερτόριο, όπως και ελάχιστο και βεβαίως ανεπαρκέστατο ξένο (βαρέθηκα να μετράω πόσες φορές άκουσα, μέσα σε 20 μέρες, το “On the beach” του Chris Rea). Εν αντιθέσει, όμως, με τους… απολυμένους οι… επαναπροσληφθέντες έχουν κάπως εκσυγχρονίσει τις επιλογές τους (μπορείς ν’ ακούσεις, ας πούμε, μέχρι και… Ευσταθία), δίχως να λησμονούνται τα «κιλά» από Χατζιδάκι, κάτι ελάχιστο από Θεοδωράκη, καθώς και όλα τα υπόλοιπα (και πιο καινούρια) έντεχνα. Δεν χρειάζεται να πω πως ένα κρατικό (ελληνικό) ραδιόφωνο οφείλει να προβάλλει το άπαν της ελληνικής μουσικής (παλαιότερης και καινούριας) δίχως αποκλεισμούς και προκαταλήψεις. Το πολλάκις εκνευριστικό πρόγραμμα του Δεκαπενταύγουστου με τις πανηγυρτζίδικες επιλογές ήταν, μάλιστα, το κερασάκι στην τούρτα. Ορισμένοι αδαείς νομίζουν πως αν αναπαράγουν κάτι από την μουσική αθλιότητα των τουριστοπανηγυριών του ελληνικού καλοκαιριού θα μας κάνουν να ευθυμήσουμε. Μα καλά, τόσο βλάκες είναι; Κακές ήταν επίσης και οι πρωινές «ενημερωτικές» εκπομπές με τις εκφωνήτριες, που δημοσιογραφούν επιπλέον και σε… αντικαθεστωτικές φυλλάδες (συνάδει; – συνάδει…), να εμφανίζονται απροετοίμαστες (με κομπιάσματα και χάσματα στο λόγο τους) εμμένοντας σε (ξενέρωτες) αυτοσχέδιες εξυπνάδες, ξερογλείφοντας στα μικρόφωνα. Α παράτα μας κυρά μου… Για ακόμη μια φορά τζάμπα πληρώνουμε, αυτό είναι το πιο σίγουρο.

Αλλά και η παλαιά ΕΡΑ δεν είναι καλύτερη. Μπορεί να ξαφνιάζει ευχαρίστως (ναι!) εκείνο το περί… φασιστικής κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου που ακούγεται τακτικώς (και ως «ουρά) στα δελτία ειδήσεων, όπως και ο εν γένει αντιμνημονιακός σοβαρός (όταν είναι σοβαρός) λόγος, όμως το πράγμα μπάζει – κι ας είναι εν μέρει αιτιολογημένο. Θέλω να πω πως το σπικάζ π.χ. στην ΕΡΑ είναι χειρότερο από εκείνο της ΝΕΡΙΤ. Φίλτατοι θέλει προσοχή. Όσο και αν ένα κανάλι προβάλλει τον δικό του… αντι-σαμαροβενιζελικό αγώνα δεν πρέπει να χαλαρώνουν ορισμένα από τα απαράβατα ραδιοφωνικά στάνταρντ. Αλλά, εδώ, θα μου πεις πως βραδύγλωσσους σπίκερ (κυριολεκτώ) έχει και η ΝΕΡΙΤ, οπότε… κλαφ’ τα Χαράλαμπε. Και πρέπει να ήταν στην ΕΡΑ και όχι στην ΝΕΡΙΤ ένα μεσημέρι (δεν κρατούσα, όπως αντιλαμβάνεστε, λεπτομερείς σημειώσεις αφού σε διακοπές βρισκόμουν), όταν ακούστηκε πως το Woodstock συνέβη… 40 χρόνια πριν –κάθε Αύγουστο όσοι δεν έχουν τι να κάνουν θυμούνται το Woodstock, τον Presley, και την Ικαρία...–, δηλαδή το καλοκαίρι του ’74 (ε ρε βρεγμένη σανίδα που ήθελε η απολυμένη, γιατί γυναίκα ήταν).
Τώρα, από ενημερωτικής πλευράς (και πάντα συγκριτικώς), τα πράγματα ήταν καλύτερα στην ΕΡΑ, αφού υπήρχαν εκπομπές που μπορούσες ν’ ακούσεις έναν λόγο που να μην σε υποτιμά (θυμάμαι μία συζήτηση με Γιάννη Βαρουφάκη, Αντώνη Παπαγιαννίδη και κάποιον τρίτο ένα μεσημέρι), ενώ και στον ψυχαγωγικό τομέα άνθρωποι όπως ο Θόδωρος Σαραντής μπορούν (ακόμη) να κρατήσουν το ενδιαφέρον τόσο με τις επιλογές τους όσο και μ’ εκείνα που λένε. Γενικότερα, όμως, το μουσικό οπλοστάσιο της ΕΡΑ ήταν ακόμη πιο προφανές από εκείνο της ΝΕΡΙΤ και ώρες-ώρες εκνευριστικά… εμμονικό. Χατζιδάκις και ξανά μανά Χατζιδάκις (έχω την βεβαιότητα πως η «απο-χατζιδακικοποίηση» του ραδιοφώνου καθίσταται πλέον επιτακτική) και από κοντά Μάλαμας, Θ. Παπακωνσταντίνου, Θαλασσινός, Πορτοκάλογλου, Τσακνής, Αρβανιτάκη, Δεληβοριάς, Μαχαιρίτσας κ.λπ. Η playlist τού Μελωδία δηλαδή. Χάθηκε ένας Τόλης ρε παιδιά («δεν μου κάνει αίσθηση καμμία…»), ένας Κωστής Χρήστου («τι παράπονα είχε κι έφυγες από μένα…») ή έστω ένας Αντώνης Ρεπάνης («τα βράδια που περάσαμε μαζί, δεν είχανε του έρωτα το χρώμα…»). Τι διάολο έγιναν οι 100 χιλιάδες δίσκοι της ΕΡΑ –απορώ– για τους οποίους ακούμε και ξανακούμε στη σχετική διαφήμιση; Πήγαν παρακαταθήκη στη ΝΕΡΙΤ και ξέμεινε η ΕΡΤ με τα λιμά (τα CD των εφημερίδων);

Κάποτε ο Πανούσης τραγουδούσε… «όχι άλλο Νταλάρα, Πάριο κι Αλεξίου»… Αν εξαιρέσεις την Αλεξίου, την οποίαν άπαντες θα την θυμηθούν (θέλουν δεν θέλουν) στην αυγουστιάτικη πανσέληνο, από Πάριο και Νταλάρα φαίνεται πως κλείνει σιγά-σιγά το μαγαζί. Κρίμα, γιατί αντί να μας τα πρήζουν με τον Χαρούλη, που όταν ανακαλεί στην μνήμη μου τον Ξυλούρη δεν αντέχεται με τίποτα, ένας αγωνιστικός Νταλάρας θα ήταν ό,τι πρέπει. Ιδίως αυτό το καλοκαίρι… Του ’76... 

ROTEM SIVAN ένα ταλέντο της τζαζ κιθάρας

Ο Rotem Sivan (γεννημένος στην Χάιφα του Ισραήλ, αλλά εγκατεστημένος στην Νέα Υόρκη) είναι ένα από τα ανερχόμενα ονόματα της τζαζ κιθάρας. Τούτο διαπίστωσα ρίχνοντας μια ματιά στο δίκτυο και διαβάζοντας όσα έχουν γραφεί για ’κείνον στο All About Jazz, στο Jazzman και αλλού, ή όσα έχουν ειπωθεί από συναδέλφους του (τον κιθαρίστα Peter Bernstein π.χ. ή τον ντράμερ Ari Hoenig). Αποτέλεσμα αυτών ήταν να ρίξω το “For Emotional Use Only” [Fresh Sound New Talent Records, 2014]

στο player με μια κάποια προσμονή – ν’ ακούσω, δηλαδή, κάτι ξεχωριστό από ένα τζαζ σχήμα, εν πάση περιπτώσει, που δεν μπορείς να το πεις… καθημερινό. Εννοώ πως τα jazz trios με κιθάρα, μπάσο, ντραμς, δεν είναι και τόσο συνήθη όσο τα ανάλογα trios με πιάνο, μπάσο, ντραμς… κι οι λόγοι είναι πολλοί. Λόγοι που άπτονται της… ιδιοσυστασίας των οργάνων (πιάνο, κιθάρα), του πώς διαχύθηκαν αυτά μέσα στην τζαζ ιστορία και δισκογραφία κ.λπ. Έτσι, ενώ εσχάτως (τα τελευταία 10-15 χρόνια εννοώ) παρατηρείται ένας καταιγισμός piano trios, τα guitar trios είναι σίγουρα πιο δυσεύρετα. Κιθαριστικό τρίο είναι λοιπόν το Rotem Sivan Trio αποτελούμενο εκ των Haggai Cohen Milo μπάσο, Mark McLean ντραμς και Rotem Sivan κιθάρα, με το “For Emotional Use Only” να αποτελεί το δεύτερο CD τού ισραηλινού παίκτη (είχε προηγηθεί το “Enchanted Sun” πέρυσι στην SteepleChase με διαφορετικό, όμως, rhythm section).

Το άλμπουμ ανοίγει με απρόσμενο τρόπο. Για δύο σχεδόν λεπτά ακούμε τον Cohen Milo να μελωδεί (à la Charlie Haden) στο “Intro to spirals” σε σόλο μπάσο. Μια εντυπωσιακή εισαγωγή, που δίνει την σκυτάλη στο περίπου 6λεπτο “Spirals”, που και αυτό είναι ένα εντελώς παράξενο στην δομή του track, στηριγμένο σε μιαν… ακανόνιστη ρυθμολογία (31/16!), με φοβερή δουλειά στα ντραμς από τον McLean, στο μπάσο φυσικά, και οπωσδήποτε στην κιθάρα, εκεί όπου ο Sivan επιχειρεί πάνω σ’ αυτό το ρυθμό, και σ’ ένα μάλλον γρήγορο τέμπο, να παρουσιάσει ολοκληρωμένες μελωδίες. Το “A dream is a wish your heart makes” είναι τραγούδι των Mack David, Al Hoffman και Jerry Livingston και ακούστηκε για πρώτη φορά στην Cinderella (1950) του Walt Disney. Πρόκειται για ένα στάνταρντ δηλαδή, το οποίον οι Rotem Sivan Trio το μετατρέπουν σε… cool blues, με κιθαριστική φρασιολογία που παραπέμπει στα fifties και σε μουσικούς όπως ο Johnny Smith. Το φερώνυμο “For emotional use only” διατηρεί και αυτό την cool αίσθηση καθώς εξελίσσεται μέσα σ’ ένα… αισθητικό περιβάλλον, εν αντιθέσει, ας πούμε, με το “Sefi’s blues”, τα bop χαρακτηριστικά του οποίου τού παρέχουν μία πιο δυναμική εκφραστική. Η δεύτερη διασκευή του άλμπουμ αφορά στο “Useless landscape” του A.C. Jobim. Το τραγούδι στα πορτουγκέζικα είχε τίτλο “Inútil paisagem” κι είχε ακουστεί για πρώτη φορά (νομίζω) στο ιστορικό άλμπουμ της Wanda Sá “Wanda Vagamente” το 1964. Φυσικά έγινε στάνταρντ με δεκάδες εκτελέσεις (είτε ως instro, είτε ως τραγούδια στην αγγλική ή την πορτουγκέζικη). Η εκδοχή των Rotem Sivan Trio έχει την χάρη των συνθέσεων του Jobim, παρότι η ρυθμική ακολουθία δίνει την δυνατότητα στον Sivan να συνοδεύσει με περισσότερη σπιρτάδα. Πολύ ωραία, και μάλλον απρόσμενη διασκευή, την οποίαν προτιμώ ασυζητητί από εκείνη (την τραγουδιστική) των Esperanza Spalding και Gretchen Parlato, που άκουσα στο YouTube και η οποία παραείναι smooth (σχεδόν σε παίρνει ο ύπνος…). Το 9λεπτο “Pass it on” έχει και αυτό κάπως παράξενη δομή και παρότι είναι blues δεν έχει σχέση με οτιδήποτε άλλο στο CD – ίσως γιατί, εδώ, ο Monk είναι μια προφανής επιρροή. Πρόκειται, δε, για την ωραιότερη σύνθεση του άλμπουμ με τον… υπερηχητικό Rotem Sivan να παίζει ενίοτε soli σε κατάσταση… εκτός εαυτού. Το έσχατο “Blossom” είναι ένα ακόμη… απροσάρμοστο track, που φανερώνει το ταλέντο, την διάθεση και τον τρόπο του trio, και καθενός μέλους ξεχωριστά, να υπερβούν προφανείς και προβλέψιμες συνταγές. Εδώ, κατά βάση, έχουμε ένα afro track, με την κιθάρα να παίζει το ρόλο της kora(!) και το όλον πράγμα να παραπέμπει σε μαλινέζικη μουσική.

Θα περιμένω, εναγωνίως όπως λέμε, την εξέλιξη αυτού του trio…

Επαφή: www.freshsoundrecords.com

yesterday my life…

Είμαστε όλοι εδώ (έτσι λέω) για ακόμη ένα γύρο…

ΚΑΛΟ ΧΕΙΜΩΝΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΥΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ αντιτουριστικό μανιφέστο

Δεν χρειάζεται να πω ποιος ήταν ο Θεσσαλονικιός Γιώργος Ιωάννου (1927-1985) –ένας από τους σημαντικότερους έλληνες λογοτέχνες της μεταπολεμικής περιόδου–, ούτε χρειάζεται να υπενθυμίσω την δεινή στιχουργική δουλειά του στο άλμπουμ «Κέντρο Διερχομένων» (1982) με τις μουσικές του Νίκου Μαμαγκάκη. Να πω μόνον πως το… αντιτουριστικό κείμενο, που θα διαβάσετε παρακάτω, προέρχεται από τον τόμο ΧΡΟΝΙΚΟ ’74/ καλλιτεχνική πνευματική ζωή [Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο Ώρα, Αθήνα 11/1974] και πως αν δημοσιευόταν σήμερα (προσανατολισμένο ας πούμε και προς έτερες αλητείες, που προέκυψαν εν τω μεταξύ) θα γινόταν της κακομοίρας στα social media και στις φυλλάδες. Όσα έχουμε δει/ ακούσει/ διαβάσει, κατά καιρούς, εναντίον δηλώσεων ανθρώπων του πνεύματος θα ωχριούσαν μπροστά σ’ εκείνα που θα έσερναν οι «διάφοροι γελοίοι» στον… ανελέητο Γιώργου Ιωάννου… Να προσθέσω μόνον πως οι εμφάσεις είναι δικές μου και πως αφορούν σε σημεία με χιούμορ (έτσι νομίζω) αλλά όχι πάντα…

Ο Γιώργος Ιωάννου στην Πατησίων. Τη φωτογραφία την απέσπασα από την προ δεκαετίας εκπομπή της ΕΤ-1 Ιχνηλάτες.

Η ΑΝΑΓΟΥΛΑ ΠΟΥ ΛΕΓΕΤΑΙ «ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ»

Παρόλη την απέχθεια που με κυριεύει ακόμα και στο άκουσμα της λέξης «τουρισμός», είμαι υποχρεωμένος να αναγνωρίσω ότι από το τέρας αυτό δεν είναι δυνατό πια να γλιτώσουμε ολότελα.

Μπορούμε όμως, πιστεύω, ν’ αρχίσουμε μια προσπάθεια για να περιορίσουμε τη συμφορά. Να δημιουργήσουμε π.χ. «διαδρόμους» και χώρους όσο γίνεται πιο στεγανούς, όπου θα μπορούν οι τουρίστες –όσοι θα επιμένουν ακόμα να έρχονται– να επιδίδονται στα «τουριστικά» έργα τους, χωρίς να παραδειγματίζουν ολέθρια το σύνολο του εντόπιου πληθυσμού. Ή να πάρουμε άλλα, πιο πρακτικά, μέτρα. Δεν επιμένω. 

Πάντως, από τώρα μπορούμε ν’ αρχίσουμε να διαφωτίζουμε με κάθε τρόπο το λαό για το μέχρι που φτάνει σήμερα η φιλοξενία κι από πού και πέρα αρχίζει η δουλοπρέπεια και ο αφανισμός. Ιδιαίτερα, πρέπει να κόψουμε τη γλώσσα των δασκάλων εκείνων, που εξακολουθούν να μιλούν για «Ξένιο Δία», σα να είμαστε ακόμα στην αρχαιότητα. Άλλο που δε θέλουν και οι τουρίστες. 

Εφόσον οι ξένοι ισχυρίζονται ότι θέλουν τον ήλιο και τη θάλασσά μας, θα τα έχουν. Τις αρχαιότητές μας, θα τις έχουν. Όχι όμως και τον λαό, τις ψυχές μας, τα παιδιά και τα κορίτσια μας. Αυτά δεν πρέπει να τα έχουν, γιατί θα μας διαλύσουν.

Δεν μισώ τα ξένα ήθη, ούτε κατέχομαι από καμιά φυλετική προκατάληψη. Ορισμένοι απ’ τους ξένους λαούς, τους μικρούς ιδιαίτερα, είναι συμπαθέστατοι και ίσως-ίσως καλύτεροι από μας. Δεν μπορώ να ανεχθώ όμως αυτή τη διεθνική λαίλαπα, αυτό το πνεύμα της λεηλασίας, που έχει οργανωθεί με όλους τους κανόνες της εμπορικής στρατηγικής εις βάρος μας. Οι τουρίστες δεν έχουν εθνικότητα· είναι σαν τις πολυεθνικές εταιρίες. Πρέπει να αντιδράσουμε σκληρά και εν ανάγκη να ξεσηκωθούμε.

Βέβαια δεν περιλαμβάνω όλους τους ξένους μας μέσα στις παραπάνω βαρύτατες κατηγορίες. Και δεν το λέω αυτό, για να δημιουργήσω ένα χώρο καταφυγής για μένα, αλλά γιατί έτσι είναι. Ούτε νομίζω ότι ο ελληνικός λαός αποτελείται από αθώες περιστερές – κάθε άλλο. Αυτό όμως αφορά εμάς και όχι όλους αυτούς, που έρχονται γυρεύοντας. Πάντως, γεγονός είναι ότι αρκετοί ξένοι έρχονται πραγματικά για να ξεκουραστούν και να θαυμάσουν. Πιστεύω όμως ότι οι ξένοι αυτής της ποιότητας εγκρίνουν τα όσα λέω. Άλλωστε, κατ’ επανάληψη μου έχει τύχει ξένοι φίλοι μου ν’ αγανακτούν, όταν τους αποκαλώ δοκιμαστικά «τουρίστες». Είναι γενικότερα δυσφημισμένο το όνομα. 

Άλλο «ξένοι» λοιπόν και άλλο «τουρίστες». Οι ξένοι έχουν όνομα, έχουν εθνικότητα, αίσθημα ευθύνης βέβαια· και ανάμεσα στους «ξένους» παρουσιάζονται παρεκτροπές, αλλά δεν είναι η παρεκτροπή και το βρώμισμα το έμβλημά τους. Στους «τουρίστες», μπερδεύονται καμιά φορά και μερικοί καλοί, αλλά κυρίως περιλαμβάνονται όλα τα ξετσίπωτα εκείνα όντα, που παίρνουν κάθε χρόνο μπάλα τους δρόμους για «περιπέτεια», ναρκωτικά, ασκήμια, και γενικά «κουλτούρα» όπως τη λένε. Ο λαός μας όμως κάπως αλλιώς αντιλαμβάνεται όλες αυτές τις πνευματικές ανησυχίες· «της πουτανιάς το φλάμπουρο συμμαζεμό δεν έχει» λέει ορθά η παροιμία μας. Μόνο που ο λαός πρέπει να ενθαρρυνθεί και να δείχνει έμπρακτα τη γνώμη του αυτή.

Όποτε ξεχαστώ και περάσω από την πλατεία Συντάγματος, η μέρα μου πηγαίνει στραβά. Τόσο πολύ συγχύζομαι. Δεν μπορώ να τους βλέπω να κάθονται σα ναυαγισμένοι εκεί πέρα, έχοντας συχνά εξωφρενικές επιγραφές μπροστά τους, με τις οποίες προτείνουν σε όποιον θέλει να τους πάρει με το αυτοκίνητό του για το βοριά ή το νοτιά. Άλλες διαστάσεις, ευτυχώς, δεν έχει η χώρα μας. Μα πιο πολύ δεν μπορώ να βλέπω τους δικούς μας «ζιγκολό» να ψωνίζονται , να κορδακίζονται ή να χαϊδολογούνται με διάφορες γριές, αμφοτέρων των φύλων. Βέβαια, εκεί στο Σύνταγμα είναι που αλυσοδέθηκε επί χουντοκρατίας ο λεβέντης εκείνος γερμανός συγγραφέας· για ν’ αναφέρω και κάτι το δροσερό και παρήγορο. (σ.σ. ο Ιωάννου αναφέρεται στην περίπτωση του Günter Wallraff, που διαμαρτυρήθηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο στο Σύνταγμα, την 15/5/1974, διανέμοντας προκηρύξεις «αντεθνικού περιεχομένου», όπως διαβάσατε προχθές). Αλλά ο σκοπός δεν είναι να διορθώσουμε εμείς τους τουρίστες. Ούτε μπορούμε, ούτε και μας ενδιαφέρει αυτό. Εμάς μας ενδιαφέρει να τους κάνουμε ανίκανους να μας βλάφτουν. Να τους απομονώσουμε ή να τους απομακρύνουμε.

Η Εκκλησία μας, που μας έχει πικράνει πολύ τα τελευταία χρόνια, υπήρξε σε μια τουλάχιστο ενέργειά της ιδιαίτερα σοβαρή. Εννοώ τη δέηση που έστειλε να διαβαστεί στους ναούς, για να μας προστατέψει και να μας γλιτώσει ο Θεός από την τουριστική επιδρομή. Λυπάμαι που δεν έχω αυτό το κείμενο, κι ακόμα πιο πολύ λυπάμαι που δεν είχα το σθένος να βγω να το υπερασπιστώ, όταν διάφοροι γελοίοι το χτύπησαν και το διέσυραν με τους ετοιματζήδικους εκείνους χαρακτηρισμούς: «μεσαιωνικό», «καλογερίστικο», «ανήκουστο» και τέτοια. Και φυσικά, η Εκκλησία περίτρομη έσπευσε να το καταχωνιάσει. Αυτά παθαίνεις, άμα έχεις τη φωλιά σου λερωμένη. Καλά θα κάνουν όμως να κυκλοφορήσουν και πάλι τη δέηση. Και να ορίσουν να διαβάζεται κάθε Κυριακή στους ναούς όλης της χώρας. Είναι ένα καλό μέτρο αυτό. Βέβαια, θα την ενστερνιστούν τα διάφορα λαδικά και τα γερόντια, που συχνάζουν στις εκκλησίες, θα το πληροφορηθούν όμως και πολλοί σοβαροί άνθρωποι και θα χαρούν.

Η Εκκλησία δεν επιτρέπεται να υποχωρεί τόσο εύκολα στις φωνές των προαγωγών και των διαφόρων ύποπτων λογίων, γιατί έχει βαριές ευθύνες. Όμως τις πιο πολλές ευθύνες τις έχει το Κράτος.

Αλλά μέχρι τώρα η κρατική πολιτική βαδίζει εντελώς αντίθετα. Μέσα στα δολώματα που ρίχνει για να μαζέψει τουρίστες χρησιμοποιεί ψυχρά και υπολογισμένα και τον ελληνικό λαό. Όλοι μας έχουμε δει –και όχι μόνο κατά την επταετία– φωτογραφίες ή ταινίες, όπου τουρίστριες χορεύουν χέρι χέρι με ναύτες και ψαράδες ή «συναδελφώνονται» με καλοφτιαγμένους λαϊκούς τύπους μπρος στα βαρέλια της γιορτής του κρασιού. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Δεν σημαίνουν αυτό που λέει η λογική;

Ο τουρισμός ξέρει τι κάνει. Προβάλλει τις αρσενικές ομορφιές του τόπου, γιατί στους τουρίστες επικρατεί το θηλυκό στοιχείο, υπάρχει αναζήτηση και δίψα του αρσενικού και μάλιστα του πρωτόγονου. Κάτι τέτοιο, και σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, συμβαίνει, φαίνεται, και με την Τουρκία… 

Κατά την δικτατορία, όπου κάτω από τη στέγη του αλλοπρόσαλλου συνθήματος «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» συνέβησαν τα πιο αντιχριστιανικά πράγματα, το ξεπούλημα της αλκής του ελληνικού λαού είχε λάβει διαστάσεις βιομηχανίας. Αρκεί να ήταν οι ξένοι ευχαριστημένοι και όλα τα άλλα θεωρούνταν δευτερεύοντα. Το αίσχος της Πλάκας με τα «ψωνιστήρια» για κάθε γούστο έφτασε τότε στο αποκορύφωμά του. Και οι παροικίες των ναρκομανών τότε είναι που φούντωσαν. Όλοι μας έχουμε ακούσει ιστορίες φοβερές για τα μεγάλα ξενοδοχεία.

Έχω φυλάξει ένα απόκομμα από μια απογευματινή εφημερίδα της 21-12-1972. Το ’κοψα γιατί το θεώρησα ότι ξεπερνούσε σε ξετσιπωσιά κάθε τι που ήξερα ως τότε για τις «πλάτες» του κράτους προς τους τουρίστες. (σ.σ. Το δημοσίευμα αναφερόταν σε 108 Ροδίτες, οι οποίοι θα ταξίδευαν με αεροπλάνο από την Ρόδο με προορισμό την Κοπενχάγκη και την Στοκχόλμη, για να συναντήσουν τα αμόρε τους και να περνούσαν μαζί τους τις γιορτές των Χριστουγέννων και του Νέου Έτους. Ήταν, κατά έναν τρόπο, η ανταπόδοση της «φιλοξενίας» που είχαν τύχει οι Σκανδιναυές το καλοκαίρι του ’72 στην Ρόδο).

Τι φτήνια, Θεέ μου! Τι ρουφιανιά!

Ποιος άραγε είχε δώσει διαβατήρια σ’ όλους αυτούς τους αδιάντροπους νεαρούς; Και τι να είχαν γράψει ως σκοπό του ταξιδιού τους; Και να σκεφτεί κανείς ότι την εποχή εκείνη δεν μπορούσαν να φύγουν για έξω επιστήμονες ολκής, καλλιτέχνες αξίας ή βαρειά άρρωστοι άνθρωποι. Κι όμως! έφευγαν με τόση ευκολία –ίσως και με «εθνική υπερηφάνεια»– όλα αυτά τα αποκτηνωμένα όντα.

Τι άλλο να πω πια;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ