Γεννημένος τον Δεκέμβριο του 1941 στην Leland του Μισισιπή, ο σημαντικότατος
τρομπετίστας, συνθέτης και αυτοσχεδιαστής της jazz Wadada Leo Smith κλείνει τώρα τα 80 χρόνια του. Γι’
αυτό τον λόγο η εταιρεία με την οποία συνεργάζεται στενά την τελευταία
δεκαετία, η φινλανδική TUM Records,
έχει έτοιμες νέες δουλειές του για να τον τιμήσει. Έως τώρα, και αν μετρήσαμε
σωστά, ο Wadada Leo Smith
είχε δέκα άλμπουμ στην TUM,
για τα εννέα εκ των οποίων υπάρχουν reviews στο δισκορυχείον. Έχουμε γράψει λοιπόν τα σχετικά κείμενα για τα:
Wadada Leo Smith: “Trumpet” (2021), Wadada Leo Smith with Milford Graves and Bill Laswell: Sacred Ceremonies (2021), Wadada Leo Smith: “Rosa Parks: Pure Love” (2018), Wadada Leo Smith: “Solo: Reflections and Meditations on Monk” (2017), Wadada Leo Smith: “Najwa” (2017), Wadada Leo Smith: “The Great Lakes Suites” (2014), Wadada Leo Smith & TUMO: “Occupy the World” (2013), Wadada Leo Smith & Louis Moholo-Moholo: “Ancestors” (2012) και Wadada Leo Smith’s Mbira: “Dark Lady of the Sonnets” (2011), ενώ μας έχει «ξεφύγει» το άλμπουμ των Wadada Leo Smith & John Lindberg: “Celestial Weather” (2015).
WADADA LEO SMITH, JACK DE JOHNETTE & VIJAY
IYER: A Love Sonnet for Billie Holiday [TUM Records, 2021]
Σε δύο από τα ήδη ηχογραφημένα άλμπουμ του στην TUM ο Wadada Leo Smith αναφέρεται στην Billie Holiday: στο προσωπικό του “Najwa” (2017) έχει κομμάτι με τίτλο “The empress, Lady Day: In a rainbow garden, with yellow-gold hot springs, surrounded by exotic plants and flowers”, ενώ το CD των Wadada Leo Smith’s Mbira: “Dark Lady of the Sonnets” (2011) είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στην θρυλική τραγουδίστρια της jazz, καθώς “Dark lady of the sonnets” ήταν ο τίτλος ενός ποιήματος που είχε γράψει ο LeRoi Jones (Amiri Baraka) το 1962 αφιερωμένο στην Billie Holiday (υπάρχει στο βιβλίο του “Black Music” του 1968).
To 12λεπτο εισαγωγικό “Billie Holiday: A love sonnet” είναι σύνθεση του Wadada Leo Smith. Διαθέτει εκτεταμένη (περί τα τέσσερα λεπτά) κρουστή εισαγωγή από τον DeJohnette, ηπίων τόνων γενικώς, με λίγα δυναμικά «γεμίσματα», με την τρομπέτα και το πιάνο να «εισβάλλουν» στην αφήγηση, που κατά βάση έχει blues χαρακτηριστικά. Το κομμάτι αναπτύσσεται αργά, περίτεχνα θα λέγαμε, εμφανίζοντας μιαν ένταση προς τα τελευταία λεπτά του, με διακεκαυμένο ομαδικό παίξιμο, από την τριάδα, λίγο πριν από το ήπιο, ξανά, κλείσιμο.
Το 9λεπτο “Deep time no.1” του Vijay Iyer είναι κάτι άλλο. Η εισαγωγή θυμίζει black music των αρχών του ’70, spiritual jazz δηλαδή, εκεί όπου το fender rhodes έχει πρωτεύοντα ρόλο, μαζί με τα tapes από λόγο του Malcolm X. Κι εδώ η ανάπτυξη είναι αργή, σ’ ένα track με breaks από σύνθια και γενικότερο deep feeling, που εξελίσσεται και ακούγεται συναρπαστικό μέχρι το τελικό ντραμιστικό σόλο.
Το επόμενο track είναι το “The A.D. opera: A long vision with imagination, creativity and fire, a dance opera (For Anthony Davis”) του Wadada Leo Smith και είναι το πιο μακρύ στο χρόνο, του CD, αφού διαρκεί 18 λεπτά. Η σύνθεση αυτή χωρίζεται σε δύο περίπου 9λεπτα τμήματα, στα οποία χοντρικώς το πρώτο είναι το ακουστικό, ενώ το δεύτερο το ηλεκτρικό. Και στα δύο όμως η θρηνητική blues διάσταση φαίνεται να κυριαρχεί, με την τρομπέτα του Smith να υποκαθιστά την φωνή της Holiday. Υπάρχει αυτή η διάσταση, δηλαδή, στο ακρόαμα – και δεν είναι καθόλου, μα καθόλου τυχαία, ούτε εύκολο να την προσεγγίσεις ως οργανοπαίκτης. Αργή μπαλάντα γενικώς, μ’ ένα γρήγορο πιανιστικό passage προς το τέλος, που τοποθετεί την σύνθεση κάπου αλλού. Όχι τυχαίως αφιερωμένη σ’ έναν ιστορικό συνεργάτη του Wadada Leo Smith από την εποχή των New Dalta Ahkri (mid-70s), τον πιανίστα Anthony Davis.
Προτελευταίο track το 14λεπτο “Song for world forgiveness” του Jack DeJohnette. Κι αυτό αργό, κι αυτό μπαλάντα, πολύ κοντά σαν αίσθηση στον τρόπο που τραγουδούσε η Billie Holiday, είναι σίγουρο πως αποδίδει (και τούτο) έναν ακόμη ιδιαίτερο φόρο τιμής στην Lady Day, με εντυπωσιακά παιξίματα απ’ όλους και κυρίως από τον Vijay Iyer.
To CD θα ολοκληρωθεί με το 4λεπτο progressive jazz “Rocket”, που είναι σύνθεση και των τριών (Smith, DeJohnette και Iyer), με τον Iyer να χειρίζεται hammond και που σαν κομμάτι ορίζει ένα άλλο περιβάλλον, που θα άξιζε να διερευνηθεί περισσότερο απ’ αυτήν την φοβερή τριπλέτα – αν υποθέσουμε πως θα μπορούσε να ξανα-συντονιστεί, κάποια στιγμή, στο κοντινό μέλλον.
WADADA LEO SMITH’S GREAT LAKES QUARTET: The
Chicago Symphonies [TUM Records, 2021]
Το box-set “The Chicago Symphonies” περιέχει τέσσερα CD, που αντιστοιχούν σε τέσσερις «συμφωνίες» του Wadada Leo Smith. Οι τίτλοι τους, και σε παρένθεση οι διάρκειές τους, είναι: “Gold Symphony – No.1” (39:48), “Diamond Symphony – No.2” (36:38), “Pearl Symphony – No.3” (38:45) και “Sapphire Symphony – No.4; The Presidents and Their Vision for America” (49:13).
«Η ιδέα μιας συμφωνίας, συντεθειμένη για ένα σεξτέτο, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τον Don Cherry στην κλασική ηχογράφησή του “Symphony for improvisers” το 1966. Έχω διευρύνει αυτήν την ιδέα, για να συμπεριλάβω την κοινωνική, πολιτική και ψυχολογική δυναμική στην δημιουργική μουσική. Οι “Chicago Symphonies” έχουν σκοπό να απεικονίσουν και να διατηρήσουν την δυναμική όσο και μοναδική πολιτιστική συνεισφορά των ανθρώπων από τις μεσοδυτικές Πολιτείες, που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της αμερικανικής κοινωνίας».
Τι άλλο να πούμε τώρα, εδώ, για να περιγράψουμε την μουσική ενός τέτοιου δισκογραφικού opus; Σίγουρα η αποστολή μας δεν είναι εύκολη, όπως το ίδιο σίγουρο είναι πως ό,τι ακούγεται εδώ είναι υψηλής αισθητικής και κοινωνικής αξίας – υπό την έννοια πως ο Wadada Leo Smith δεν είναι ένας απλός jazzman ή έστω improviser, αλλά μια συνολική και ολοκληρωμένη προσωπικότητα με συγκεκριμένες κοινωνικές και φυλετικές αναφορές.
Από τους τίτλους και μόνον των κομματιών που καταγράφονται εδώ –το λέμε, επειδή κάθε «συμφωνία» απαρτίζεται από τέσσερα ή πέντε μέρη– είναι φανερό πως ο Smith προβαίνει σ’ ένα προσκλητήριο ατόμων-προσωπικοτήτων και όχι μόνον από τον μουσικό χώρο, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συνδέονται με τις 12 μεσοδυτικές Πολιτείες (Illinois, Indiana, Iowa, Kansas, Michigan, Minnesota, Missouri, Nebraska, North Dakota, Ohio, South Dakota, Wisconsin).
Και κάπως έτσι τα διάφορα movements ονοματίζονται... “Light fields and circles: Anima Claudine Myers; voices”, “The rare air songs in sonic forms and metrical folding: Henry Threadgill, Steve McCall and Fred Hopkins”, “Heliocentric Sun Ra’s energy and particles of light”, “Barack Hussein Obama: the 44th President of The United States of America” κ.λπ.
Έπεται και συνέχεια, μέσα στο 2022, με νέα Wadada Leo Smith-πακέτα από την TUM Records.
Επαφή: www.tumrecords.com
Wadada Leo Smith: “Trumpet” (2021), Wadada Leo Smith with Milford Graves and Bill Laswell: Sacred Ceremonies (2021), Wadada Leo Smith: “Rosa Parks: Pure Love” (2018), Wadada Leo Smith: “Solo: Reflections and Meditations on Monk” (2017), Wadada Leo Smith: “Najwa” (2017), Wadada Leo Smith: “The Great Lakes Suites” (2014), Wadada Leo Smith & TUMO: “Occupy the World” (2013), Wadada Leo Smith & Louis Moholo-Moholo: “Ancestors” (2012) και Wadada Leo Smith’s Mbira: “Dark Lady of the Sonnets” (2011), ενώ μας έχει «ξεφύγει» το άλμπουμ των Wadada Leo Smith & John Lindberg: “Celestial Weather” (2015).
Σε δύο από τα ήδη ηχογραφημένα άλμπουμ του στην TUM ο Wadada Leo Smith αναφέρεται στην Billie Holiday: στο προσωπικό του “Najwa” (2017) έχει κομμάτι με τίτλο “The empress, Lady Day: In a rainbow garden, with yellow-gold hot springs, surrounded by exotic plants and flowers”, ενώ το CD των Wadada Leo Smith’s Mbira: “Dark Lady of the Sonnets” (2011) είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στην θρυλική τραγουδίστρια της jazz, καθώς “Dark lady of the sonnets” ήταν ο τίτλος ενός ποιήματος που είχε γράψει ο LeRoi Jones (Amiri Baraka) το 1962 αφιερωμένο στην Billie Holiday (υπάρχει στο βιβλίο του “Black Music” του 1968).
To 12λεπτο εισαγωγικό “Billie Holiday: A love sonnet” είναι σύνθεση του Wadada Leo Smith. Διαθέτει εκτεταμένη (περί τα τέσσερα λεπτά) κρουστή εισαγωγή από τον DeJohnette, ηπίων τόνων γενικώς, με λίγα δυναμικά «γεμίσματα», με την τρομπέτα και το πιάνο να «εισβάλλουν» στην αφήγηση, που κατά βάση έχει blues χαρακτηριστικά. Το κομμάτι αναπτύσσεται αργά, περίτεχνα θα λέγαμε, εμφανίζοντας μιαν ένταση προς τα τελευταία λεπτά του, με διακεκαυμένο ομαδικό παίξιμο, από την τριάδα, λίγο πριν από το ήπιο, ξανά, κλείσιμο.
Το 9λεπτο “Deep time no.1” του Vijay Iyer είναι κάτι άλλο. Η εισαγωγή θυμίζει black music των αρχών του ’70, spiritual jazz δηλαδή, εκεί όπου το fender rhodes έχει πρωτεύοντα ρόλο, μαζί με τα tapes από λόγο του Malcolm X. Κι εδώ η ανάπτυξη είναι αργή, σ’ ένα track με breaks από σύνθια και γενικότερο deep feeling, που εξελίσσεται και ακούγεται συναρπαστικό μέχρι το τελικό ντραμιστικό σόλο.
Το επόμενο track είναι το “The A.D. opera: A long vision with imagination, creativity and fire, a dance opera (For Anthony Davis”) του Wadada Leo Smith και είναι το πιο μακρύ στο χρόνο, του CD, αφού διαρκεί 18 λεπτά. Η σύνθεση αυτή χωρίζεται σε δύο περίπου 9λεπτα τμήματα, στα οποία χοντρικώς το πρώτο είναι το ακουστικό, ενώ το δεύτερο το ηλεκτρικό. Και στα δύο όμως η θρηνητική blues διάσταση φαίνεται να κυριαρχεί, με την τρομπέτα του Smith να υποκαθιστά την φωνή της Holiday. Υπάρχει αυτή η διάσταση, δηλαδή, στο ακρόαμα – και δεν είναι καθόλου, μα καθόλου τυχαία, ούτε εύκολο να την προσεγγίσεις ως οργανοπαίκτης. Αργή μπαλάντα γενικώς, μ’ ένα γρήγορο πιανιστικό passage προς το τέλος, που τοποθετεί την σύνθεση κάπου αλλού. Όχι τυχαίως αφιερωμένη σ’ έναν ιστορικό συνεργάτη του Wadada Leo Smith από την εποχή των New Dalta Ahkri (mid-70s), τον πιανίστα Anthony Davis.
Προτελευταίο track το 14λεπτο “Song for world forgiveness” του Jack DeJohnette. Κι αυτό αργό, κι αυτό μπαλάντα, πολύ κοντά σαν αίσθηση στον τρόπο που τραγουδούσε η Billie Holiday, είναι σίγουρο πως αποδίδει (και τούτο) έναν ακόμη ιδιαίτερο φόρο τιμής στην Lady Day, με εντυπωσιακά παιξίματα απ’ όλους και κυρίως από τον Vijay Iyer.
To CD θα ολοκληρωθεί με το 4λεπτο progressive jazz “Rocket”, που είναι σύνθεση και των τριών (Smith, DeJohnette και Iyer), με τον Iyer να χειρίζεται hammond και που σαν κομμάτι ορίζει ένα άλλο περιβάλλον, που θα άξιζε να διερευνηθεί περισσότερο απ’ αυτήν την φοβερή τριπλέτα – αν υποθέσουμε πως θα μπορούσε να ξανα-συντονιστεί, κάποια στιγμή, στο κοντινό μέλλον.
Το box-set “The Chicago Symphonies” περιέχει τέσσερα CD, που αντιστοιχούν σε τέσσερις «συμφωνίες» του Wadada Leo Smith. Οι τίτλοι τους, και σε παρένθεση οι διάρκειές τους, είναι: “Gold Symphony – No.1” (39:48), “Diamond Symphony – No.2” (36:38), “Pearl Symphony – No.3” (38:45) και “Sapphire Symphony – No.4; The Presidents and Their Vision for America” (49:13).
«Η ιδέα μιας συμφωνίας, συντεθειμένη για ένα σεξτέτο, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τον Don Cherry στην κλασική ηχογράφησή του “Symphony for improvisers” το 1966. Έχω διευρύνει αυτήν την ιδέα, για να συμπεριλάβω την κοινωνική, πολιτική και ψυχολογική δυναμική στην δημιουργική μουσική. Οι “Chicago Symphonies” έχουν σκοπό να απεικονίσουν και να διατηρήσουν την δυναμική όσο και μοναδική πολιτιστική συνεισφορά των ανθρώπων από τις μεσοδυτικές Πολιτείες, που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της αμερικανικής κοινωνίας».
Τι άλλο να πούμε τώρα, εδώ, για να περιγράψουμε την μουσική ενός τέτοιου δισκογραφικού opus; Σίγουρα η αποστολή μας δεν είναι εύκολη, όπως το ίδιο σίγουρο είναι πως ό,τι ακούγεται εδώ είναι υψηλής αισθητικής και κοινωνικής αξίας – υπό την έννοια πως ο Wadada Leo Smith δεν είναι ένας απλός jazzman ή έστω improviser, αλλά μια συνολική και ολοκληρωμένη προσωπικότητα με συγκεκριμένες κοινωνικές και φυλετικές αναφορές.
Από τους τίτλους και μόνον των κομματιών που καταγράφονται εδώ –το λέμε, επειδή κάθε «συμφωνία» απαρτίζεται από τέσσερα ή πέντε μέρη– είναι φανερό πως ο Smith προβαίνει σ’ ένα προσκλητήριο ατόμων-προσωπικοτήτων και όχι μόνον από τον μουσικό χώρο, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συνδέονται με τις 12 μεσοδυτικές Πολιτείες (Illinois, Indiana, Iowa, Kansas, Michigan, Minnesota, Missouri, Nebraska, North Dakota, Ohio, South Dakota, Wisconsin).
Και κάπως έτσι τα διάφορα movements ονοματίζονται... “Light fields and circles: Anima Claudine Myers; voices”, “The rare air songs in sonic forms and metrical folding: Henry Threadgill, Steve McCall and Fred Hopkins”, “Heliocentric Sun Ra’s energy and particles of light”, “Barack Hussein Obama: the 44th President of The United States of America” κ.λπ.
Έπεται και συνέχεια, μέσα στο 2022, με νέα Wadada Leo Smith-πακέτα από την TUM Records.
Επαφή: www.tumrecords.com
