1/12/2023
Συγγραφέας με το απέραντο έργο του Βασίλη Βασιλικού δεν
προσεγγίζεται συνολικά, στο πλαίσιο ενός άρθρου. Αυτό είναι αδύνατον. Είναι
θέμα μελέτης, βιβλίου. Εκείνο που έχει σημασία για μένα είναι μόνο το «ειδικό»,
το επιμέρους. Και κάπως έτσι... από τη σύνθεση των πολλών επιμέρους θα μπορέσει
να προσεγγίσει ο αναγνώστης, και όποιος άλλος, και το γενικό.
Έχω καμιά 15αριά βιβλία του Βασιλικού (τέλος πάντων έχω όσα
με ενδιαφέρουν να έχω –δεν είμαι συλλέκτης–, και κάποια που τα αγόρασα χωρίς να
με ενδιαφέρουν εκ πρώτης, επειδή τα έχω βρει «τζάμπα», στο 1 ευρώ ας πούμε),
και θα μπορούσα να γράψω για τα περισσότερα απ’ αυτά, επιμερίζοντας και πάλι τα
θέματα. Ο «ερωτικός Βασιλικός», ο «λαϊκός Βασιλικός», ο «ρεπορταζιακός
Βασιλικός» κ.ο.κ., αλλά όλα αυτά θέλουν δουλειά και δεν γράφονται στο
άψε-σβήσε.
Εν τω μεταξύ είχα έτοιμο κείμενο, γραμμένο σε ανύποπτο χρόνο
(πάντα, όταν γράφεις σε ανύποπτο χρόνο έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον) σε σχέση
με το καλύτερο σενάριο που θα συνυπέγραφε ποτέ για το σινεμά ο Βασίλης
Βασιλικός (που δεν ήταν το «Ζ» φυσικά, το οποίο σαν ταινία το θεωρώ
υπερεκτιμημένο και κατώτερο από τα άλλα δύο έργα της τριάδας της «πολιτικής
καταγγελίας» του Γαβρά), αλλά δεν ήθελα να δημοσιευτεί τώρα, και μάλιστα με
αυτόν ακριβώς τον τίτλο («το καλύτερο σενάριο του Βασιλικού για το σινεμά» και
τ’ ανάλογα). Δεν ήθελα να φανεί πως προκαλώ, όποιους, την ημέρα της θανής του.
Φυσικά το κείμενο αυτό, που έχει πολύ ενδιαφέρον, και που δεν έχει γραφτεί ποτέ
τίποτα σχετικό (σε επίπεδο άρθρου) θα ανεβεί κάποια στιγμή...
Προτίμησα λοιπόν να γράψω κάτι σύντομο –γιατί πρέπει να
είσαι και σύντομος πολλές φορές, έτσι απαιτεί η δουλειά, χωρίς να παύεις να
είσαι και ουσιαστικός–, δίχως ιδιαίτερες προεκτάσεις, για μια ιστορική φάση που
μ’ ενδιαφέρει πολύ.
Και το έκανα και για να απαντήσω έμμεσα σε ποικίλα άρθρα που
έχουν γραφτεί (και) στο παρελθόν, γεμάτα με ανακρίβειες, ότι ο Βασιλικός
αυτοεξορίστηκε τάχα λόγω δικτατορίας, ενώ ήταν ήδη «έξω» πριν από το
πραξικόπημα (κάτι που το τόνιζε και ο ίδιος σ’ εκείνη τη συνέντευξή του στα
«Επίκαιρα» του ’73, που διαβάσατε χθες στο LiFO.gr – δείτε και τα προηγούμενα
ποστ), μα και γιατί ο Νοέμβρης του ’73 υπήρξε ένας από τους συγκλονιστικότερους
μήνες τής πιο πρόσφατης κοινωνικο-πολιτικής ιστορίας μας.
Και αν έγραφα κάποτε ένα βιβλίο (και δεν εννοώ ένα από τα
4-5 που έχω ήδη «έτοιμα» και δεν μ’ ενδιαφέρει καθόλου να εκδοθούν, προς ώρας
τουλάχιστον) θα ήθελα να ήταν για τον Νοέμβρη του ’73. Και όχι μόνο για το
Πολυτεχνείο, και όχι μόνο για τα πολιτικά γεγονότα, αλλά γενικότερα...
Εκεί θέλησα να εντάξω (στον Νοέμβρη του ’73) και τον Βασίλη
Βασιλικό και όλους τους υπόλοιπους αριστερούς που βρίσκονταν τότε μακριά από
την Ελλάδα και που ετοιμάζονταν να επιστρέψουν ζυγίζοντας τα της
«φιλελευθεροποίησης» του Μαρκεζίνη – που θα αποδεικνυόταν η μεγαλύτερη «απάτη»
τού τότε καιρού, λόγω του χειρισμού της στην υπόθεση της εξέγερσης, και της
επακόλουθης νέας χούντας του Ιωαννίδη.
[Fifty years]
30/11/2023
Ρε φίλε τόσο παλιό είναι το "ζντο ζντο ζντο" ;
[Βασίλη Βασιλικού "Οι Φωτογραφίες", Βιβλιοπωλείον
της Εστίας 1964]
30/11/2023
«Ένα πρωί λοιπόν, την ώρα που λιαζόταν τόπλες, έκανα το
πλησίασμα με τη μέθοδο της ακρίδας. Μπορούσα να την πλησιάσω και με τη μέθοδο
του πατημένου αχινού, να βγω δηλαδή ουρλιάζοντας απ’ τον πόνο μέσα απ’ τη
θάλασσα, γιατί πάτησα, πες, αχινό, και να της ζητήσω, καθώς στο σημείο εκείνο
της πλαζ ήταν απόλυτα μονάχη, βοήθεια.
Η μέθοδος όμως που προτίμησα ήταν λιγότερο μπερδεμένη.
Ελευθέρωσα τη μεγάλη ακρίδα απ’ το κουτί τα σπίρτα, δίνοντάς της, στον αέρα, τη
γραμμή του κορμιού της, και το τεράστιο πετούμενο πήγε να κάτσει πάνω ακριβώς
στον αφαλό της. Τινάχτηκε επάνω, βάζοντας τις φωνές. Τότε εμφανίστηκα κι εγώ
πίσω απ’ τα βούρλα, σαν σωτήρας-άγγελος: Can I help you, miss? τη ρώτησα. I
need your help ήταν η απάντησή της. Το έντομο ακινητούσε πάνω στην καυτή άμμο.
Έσκυψα, το τσάκωσα απ’ τους αγκώνες των φτερών, κι έκανα να το τσακίσω μες στα
δάχτυλά μου, μα είδα ένα αίσθημα οίκτου στο ευαίσθητο μουτράκι της. Έτσι, για
χατίρι της, του χάρισα τη ζωή και το έβαλα στο κουτί από τα σπίρτα απ’ όπου το
είχα βγάλει.
Φανταστείτε τη σκηνή: ήμουν δίπλα της κι αυτή με
ευγνωμονούσε, ενώ με τα χέρια της σταυρωτά, προσπαθούσε όχι να κρύψει ακριβώς,
αλλά να λογοκρίνει τα υπέροχα στήθια της, που όπως στο σινεμά, στα φιλμ-πορνό,
ξεχείλιζαν απ’ όλες τις μπάντες. Η μυρωδιά τής μέντας που απέπνεε με ζάλισε…». 
Βασίλη Βασιλικού Τα “Καμάκια” [KAKTΟΣ, 1978]
29/11/2023
O λαντζέρης και η λαντζέρα πλένουν το πιατομάνι, τις
κατσαρόλες και τα ταψιά ρε κακομοίρη, δεν καλύπτουν τα κενά στην κουζίνα, δεν
είναι πασπαρτού, και "παιδιά για όλες τις δουλειές", ούτε διορθώνουν
"πράματα".
Είχε δε την απαίτηση το άτομο να το πει σωστά στα αγγλικά,
ενώ δεν ήξερε την έννοια τής λέξης στα ελληνικά!
Και αμαθής και θρασύτατος. (Εντάξει, μαζί πάνε αυτά...).
29/11/2023
Θέλουν να γράψουν για την προβολή του «Γούντστοκ» στο «σαν
σήμερα» στην A.V. και γράφουν σαχλαμάρες...
>>Έχουν περάσει δύο και πλέον χρόνια από τον Μάη του
'68. Η Ελλάδα βρίσκεται στον «γύψο» και η λογοκρισία στα θεάματα, τις
εφημερίδες και τα βιβλία καλά κρατεί. Τα πρώτα μηνύματα αφύπνισης φτάνουν από
το Παρίσι και οι νέοι σαν σφουγγάρια ορμούν στις νέες ιδέες, βγάζοντας σπίθες
αντίστασης κατά των Συνταγματαρχών. Οι πρώτες ταινίες για τον γαλλικό Μάη
έρχονται στην Ελλάδα, κάτω από τη μύτη της Χούντας και το έντονο ενδιαφέρον των
νέων τραβά την προσοχή της «Κυβερνήσεως»<<
Είναι η αρχή του κειμένου και είναι όλα λάθος. Η προληπτική
λογοκρισία στα έντυπα είχε καταργηθεί από το φθινόπωρο του ’69 κα τα έντυπα την
εποχή της προβολής της ταινίας γράφανε για τα πάντα (και πριν γράφανε δηλαδή).
Εννοώ πως όλες οι πληροφορίες που σχετίζονταν με όψεις της αντικουλτούρας
εμφανίζονταν, με λεπτομέρειες κιόλας, στα ελληνικά περιοδικά. Τι σημαίνει «κάτω
από τη μύτη της χούντας»; Αυτό είναι μεγάλη ανοησία – γραμμένη από τελείως
άσχετο. Αν μια ταινία παιζόταν στο σινεμά είχε την έγκριση της λογοκρισίας –
στο σινεμά η λογοκρισία καταργήθηκε το 1991. Καμία ταινία δεν θα μπορούσε να
προβληθεί «κάτω από τη μύτη», ενώ και η σύνδεση του Γούντστοκ με τον Μάη του
’68 είναι τελείως για τα πανηγύρια.
Κάπου διαβάζεις...
>>Κατά κάποιες πληροφορίες, η Χούντα των
Συνταγματαρχών επέτρεψε οι αίθουσες να προβάλλουν την ταινία «Γούντστοκ» μόνο
για μία εβδομάδα, διακόπτοντας έπειτα ΟΡΙΣΤΙΚΑ την προβολή της.<<
Και μετά διαβάζεις το αντίθετο...
>>Η προβολή της ταινίας απαγορεύτηκε για δύο εβδομάδες
και ΕΠΕΤΡΑΠΗ αργότερα η προβολή της σε πέντε ακόμη αίθουσες, με έγκριση του
υφυπουργού του καθεστώτος Γεωργίου Γεωργαλά.<<
Τι σημαίνει επετράπη αργότερα; Δεν επετράπη μετά από ένα
χρόνο... Η ταινία μετά την αβάν-πρεμιέρ της την Κυριακή 29 Νοεμβρίου 1970
προβλήθηκε κανονικά από Δευτέρα 30 Νοεμβρίου έως και Κυριακή 6 Δεκεμβρίου, μετά
αποσύρθηκε για 12-13 μέρες και αμέσως μετά προβλήθηκε και πάλι κανονικότατα
στις αίθουσες.
Εν τω μεταξύ πρέπει να έχουν πάρει στοιχεία διαβάζοντας
τσάτρα-πάτρα το λεπτομερέστατο άρθρο στο δισκορυχείον (δες στα σχόλια), αλλά
βαριέμαι τώρα να τσεκάρω. Δεν έχει και νόημα δηλαδή...
29/11/2023
Τα ελγίνεια δεν θα φαίνονταν τη νύχτα...
28/11/2023
Πέθανε προχθές στα 78 του ο βρετανός κιθαρίστας Brian
Godding. Σε άλλες εποχές θα έγραφα άρθρο γι’ αυτόν, γιατί είναι από τους πολύ
αγαπημένους μου, μαζί με τον Ollie Halsall, αλλά τώρα δεν υπάρχει χρόνος.
Παρότι είχα βρει την πρώτη μπάντα του, τους ψυχεδελικούς
Blossom Toes, πολύ κουραστικούς (παρά τους διπλούς κιθαρίστες), τον εξετίμησα
σφόδρα με τους Centipede του Keith Tippett, με τους Magma (παίζει στο Köhntarkösz),
στις μπάντες του Mike Westbrook και αλλού. Γενικώς αγόραζα μια εποχή ακόμη και
τα «δευτερεύοντα» γκρουπ που έπαιζε (κάποιους B.B. Blunder, κάποιους Mirage),
γιατί ήθελα να τον ακούω... RIP
28/11/2023
Θυμήθηκα αυτό... (γέλιο)

28/11/2023
«Η Μελίνα δεν είχε
ιδέα από τα μάρμαρα. Το να τα ζητήσει το επέβαλε κάποιος πραγματικά έξυπνος
μέσα απ’ την κυβέρνηση. Αφού πήγε εκεί και έτρεχε σε άλλες αίθουσες. Η γυναίκα
δεν είχε ιδέα. Ούτε αναμεταξύ μας προσποιήθηκε ποτέ ότι είχε την παραμικρή ιδέα
για τα μάρμαρα»
«Υπάρχουν ελληνικά άλογα και στο Παρίσι, αλλά δεν τα
ζητήσαμε ποτέ, γιατί είχε φιλία η Μελίνα με τον Ζακ Λανγκ, τον τότε Υπουργό
Πολιτισμού της Γαλλίας. Άμα είναι, γιατί δε ζητάμε την Αφροδίτη; Τουλάχιστον τα
μάρμαρα του Έλγιν αγοράστηκαν. Είναι φοβερό ότι τα πήρε, αλλά τουλάχιστον τα
πλήρωσε. Στους Τούρκους βέβαια, αλλά τα πλήρωσε».
[Ροζίτα Σώκου αμφότερα]
>>Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι του
γραμματέως του Μοροζίνι Σαν Γκάλλο, ο οποίος πήρε μαζί του το κεφάλι του
γυναικείου αγάλματος που έπεσε από το δυτικό αέτωμα κατά την αποτυχημένη
απόπειρα των Βενετών και κατατεμαχίστηκε. Μετά πολλές περιπέτειες, ο Γερμανός
αρχαιολόγος Βέμπερ που είχε μελετήσει τα παρθενώνια γλυπτά από τα εκμαγεία του
Έλγιν, το αγόρασε από έναν Βενετό μαρμαρά τη στιγμή που αυτός ετοιμαζότανε να
το σπάσει, όπως μας περιγράφει ο Λαμπόρντ, ο οποίος αργότερα το αγόρασε από τον
Βέμπερ και το έβγαλε κρυφά από την Ιταλία. Σήμερα η «κεφαλή Λαμπόρντ» ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
ΣΤΟ ΛΟΥΒΡΟ.<<
>>Ένας άλλος Βενετός αξιωματικός πήρε τμήμα της
ζωφόρου όπου διακρίνονται δύο ιππείς της πομπής και το κεφάλι ενός αλόγου.
ΣΗΜΕΡΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗ ΒΙΕΝΝΗ.<<
>>Ένας Δανός αξιωματικός ονόματι Χάρτμαντ πήρε δύο
κεφαλές από μία από τις νότιες μετόπες. Σήμερα βρίσκονται στο ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
ΤΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ.<<
27/11/2023
Το >>Σκεφτείτε να κόβαμε τη Μόνα Λίζα<< θα το
έλεγε μόνο ο Παραμυθάς, στο νηπιαγωγείο, στο μάθημα της χαρτοκοπτικής.
27/11/2023
Κλάψα και δουλοπρέπεια... ο ακλόνητος συνδυασμός για να σε
φτύνουν.
>>Ελλάδα και Βρετανία ενώνονται από παραδοσιακούς
δεσμούς φιλίας και το πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων είναι εξαιρετικά
ευρύ<<
Κυρ. Μητσ.
(Βέμπο – Μενεστρέλ)
>>Με τους Βρετανούς εμείς / έχουμε κοινά σημεία / το
συναίσθημα τιμής / και ψυχή στην τρικυμία. Σκώτο αυτοί, εμείς Τσολιά / ένα
σκοπό τη Λευτεριά / Γιώργο οι δυο μας βασιλιά / ζήτω το ουίσκι και η
ρετσίνα.<<
27/11/2023
Κάποιοι παραξενεύτηκαν με το προχθεσινό ποστ, με τη φωτό της
Κουμιώτη με την Δέσποινα Παπ. Πρέπει όμως να πω πως όταν έγραψα τα σχετικά (3
Απρ. 2023) με αφορμή το θάνατο της μεγάλης εντεχνολαϊκής τραγουδίστριας είχα
αφήσει εκεί όλες τις σχετικές νύξεις – τις οποίες οι πιο παρατηρητικοί και
ψυλλιασμένοι αναγνώστες θα τις πρόσεξαν και θα τις εκτίμησαν. Ορίστε τα σχετικά
αποσπάσματα...
>>Ουσιαστικά εκείνη την εποχή δημιουργείται ο μύθος
της Ρένας Κουμιώτη, μιας τραγουδίστριας, που όλως περιέργως πατάει νωρίς φρένο
στην καριέρα της, αφήνοντας τα παλιά τραγούδια της –σχεδόν όλα ηχογραφημένα ΕΠΙ
«ΕΠΤΑΕΤΙΑΣ»– να μιλάνε αντί για ’κείνην.<<
>>Η διασκέδαση χτυπάει κόκκινο – καθώς η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ,
για να σκεπάσει τις αμαρτίες της, έχει αφήσει τα πάντα «ελεύθερα». Ωράριο δεν
υπάρχει και ο κόσμος, με μια κάποια «επιφάνεια», που μπορεί να πληρώσει τα
χοντρά νυχτοκάματα των τραγουδιστών, είναι αρκετός, με αποτέλεσμα η νύχτα να
μην έχει τελειωμό. Όχι δύο μέρες τη βδομάδα, αλλά κάθε μέρα. Η ΡΕΝΑ ΚΟΥΜΙΩΤΗ
είναι πλέον ένα όνομα που παίζει πολύ μπροστά.<<
>>Εννοούμε πως επί μεταπολίτευσης θα μπορούσε να
διαπρέψει ως πολιτική τραγουδίστρια η Κουμιώτη, αλλά εκείνη είχε αποφασίσει,
για τον εαυτό της, διαφορετικά. Ήταν και θα παρέμενε Η ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ
«ΕΠΤΑΕΤΙΑΣ».<<
Παρά ταύτα η Κουμιώτη θα τραγουδούσε ένα ακραιφνές αριστερό
τραγούδι (και δεν θα ήταν μόνον ένα). Που σημαίνει πως η σχέση της με την
«εποχή» ήταν περισσότερο συναισθηματική και όχι ιδεολογική. Ήταν κολλημένη σ’
εκείνα τα χρόνια, που εκτυλίχθηκε, ως νέα, η καριέρα της. Και την μετέφερε
«πακέτο» στο τώρα. Με τα καλά της (τις τραγουδάρες που είπε δηλαδή) και με τα
άσχημά της. Και δεν είναι η μόνη από εκείνη την εποχή. Είναι / ήταν κι άλλοι
καλλιτέχνες. Πολλοί και πολλές. Φυσικά, δεν λέω πως αυτό ήταν το σωστό και πως
δεν θα έπρεπε να υπάρχει ένας στοιχειώδης έστω διαχωρισμός, απλώς επιχειρώ να
πω το πώς εγώ το εξηγώ και τι νόημα του δίνω.
>>Είχε προλάβει πάντως να ηχογραφήσει, ΕΠΙ ΧΟΥΝΤΑΣ
ακόμη, την εποχή της λεγόμενης «φιλελευθεροποίησης», κάποια τραγούδια με δυνατά
πολιτικά μηνύματα, για το άλμπουμ του Γιώργου Μητσάκη «Μονά-Ζυγά» [Zodiac,
1973], σε στίχους Γιώργου Καλαμαριώτη (ο δημοσιογράφος Γιώργος Μπέρτσος, που
είχε συμβάλλει στη διαλεύκανση της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη). Ανάμεσα
και το «Οι διακόσιοι της Καισαριανής» (γραμμένο για το ναζιστικό έγκλημα της
εκτέλεσης διακοσίων κομμουνιστών, στο Σκοπευτήριο, την Πρωτομαγιά του 1944).
Και είναι λίγο ν’ απορείς πώς είχε περάσει από τη λογοκρισία εκείνο το
κομμάτι...<<
>>Έτσι, η Ρένα Κουμιώτη ζει το μύθο της από κοντά. Τον
παρατηρεί, ενώ εκείνος απογειώνεται – με την ίδια να αποθεώνεται την ώρα που
πρέπει. Λατρεύεται ξανά, περισσότερο και από πριν, όταν ήταν αληθινά στα πάνω
της, απολαμβάνοντας την αγάπη του κόσμου, παραμένοντας ολιγόλογη και βασικά
«ΤΟΠΟΘΕΤΗΜΕΝΗ» ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΤΗΝ ΑΝΕΔΕΙΞΕ.<<
Εννοείται πως δεν θα πω σε κανέναν αν πρέπει ή όχι να ακούει
τραγούδια της Κουμιώτη. Ο καθένας κάνει ό,τι νομίζει και σκέφτεται όπως
γουστάρει. Προσωπικά άκουγα, ακούω και θ’ ακούω πάντα τα καλύτερα από τα
τραγούδια της. Αυτό είναι το σωστό (για μένα).
27/11/2023
>>Στέφανος Κασσελάκης: Η συνάντηση με τον Snik που δεν
τον ήξερε - «Ποιος είσαι εσύ;»<<
Το να μην αναγνωρίζεις τον Κασσελάκη μετά από τόσο τόνους
από εικόνες σε όλα τα μίντια (σόσιαλ και μη) δείχνει πως είσαι για γέλια σαν
άτομο (πόσο μάλλον όταν λες πως δεν έχεις ψηφίσει ποτέ), αλλά το να μην
αναγνωρίζεις τον Σνικ είναι μάλλον ένδειξη υγείας.
update
Τα σχόλια τα έκλεισα, γιατί ορισμένοι γράφουν ό,τι μ@λακία
τους κατέβει. Μάγκες μου το ποστ δεν έγινε για να γίνει κριτική στον Κασσελάκη,
αν είναι αριστερός και άλλες τέτοιες παπαρίες –ο καθένας έχει όποια γνώμη
θέλει, και ας την εκφράσει στον τοίχο του τέλος πάντων–, αλλά για το ότι
ορισμένοι μπορεί να θεωρούν θέμα το ότι δεν ήξερε κάποιος τον Σνικ. Μόνο σχόλια
επί αυτού θα δεχόμουν. Αλλά δεν... O καθένας θέλει να λέει το μακρύ του και το
κοντό του. Δεκτόν. Αλλά όχι εδώ.
27/11/2023
Στο νέο YELLOW BOX τεύχος #22
(Οκτώβριος-Νοέμβριος 2023), που κυκλοφορεί στα περίπτερα...
26/11/2023
Πάει κι η κυρα-Γιώργαινα. Εδώ με τη Ρένα Κουμιώτη...
25/11/2023
Aix-en-Provence, Γαλλία, αρχές Αυγούστου 1970. Από τα φοβερά
ροκ και τζαζ live (τα καλύτερα που θα γίνονταν ποτέ στην ηπειρωτική Ευρώπη) και
τα οποία οργάνωνε ο «ΒΥG» Jean Georgakarakos (σε Antibes, Amougies κ.λπ.). Το
ότι υπήρχαν ελληνικά έντυπα, που γράφανε γι’ αυτά τα πράματα, τότε, σε πρώτο
χρόνο, το 1970, το λες και... πληροφόρηση από το υπερπέραν.
[αυτά μόνο εδώ θα τα βλέπετε]
[υπάρχει και βίντεο από το live στην Aix-en-Provence, στο
YouTube, αλλά επειδή έχει γυμνό δεν το ανεβάζω, γιατί θα φάω ban κι έχω ήδη
κάμποσα...]