ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΤΣΑΣ μυθοτοπία

Το άλμπουμ τού Απόστολου Καλτσά «Μυθοτοπία» [Παρουσία, 2010] το έχω κάμποσους μήνες στα χέρια μου. Μου έκανε εντύπωση, από την αρχή, η συσκευασία του. Σκληρό χαρτί για εξώφυλλο, τυπογραφική παραγωγή με σημασία στη λεπτομέρεια και φυσικά στη συνολική αισθητική, κείμενα (του Θάνου Μικρούτσικου, του ιδίου του τραγουδοποιού) που είχαν τη σημασία τους, κάποιοι στίχοι που είχαν να πουν έτσι όπως τους διάβαζα («Άη Στράτης»). Παρά ταύτα το άλμπουμ δεν το έβαλα αμέσως στο player, σημειώνοντάς το για τα υπ’ όψιν. Περνούσε ο καιρός… όταν στα τέλη Μαΐου, στο EuroJazz στο Γκάζι, βρέθηκα σε μια παρέα, μέλος της οποίας ήταν και ο Καλτσάς(!), ο οποίος – φυσικό ήταν – να με ρωτήσει (όταν έμαθε ποιος είμαι) αν είχα λάβει το CD του κι αν το είχα ακούσει. Του απάντησα πως το είχα λάβει και πως επρόκειτο ν’ ασχοληθώ στο αμέσως προσεχές διάστημα. Ο νεαρός τραγουδοποιός ήταν εξαιρετικά καλοπροαίρετος, άνετος και απλός, τονίζοντάς μου πως δεν ήθελε, με κανένα τρόπο, να νοιώσω πως με πιέζει. Του απάντησα πως δεν υφίσταται τέτοιο θέμα και πως είμαι, κατά μίαν έννοια, υποχρεωμένος να το ακούσω και να γράψω μια γνώμη. Και όχι από υποχρέωση.Ο Καλτσάς ανήκει σ’ αυτόν το χώρο του ελληνικού τραγουδιού, τον οποίον ονομάζουμε έντεχνο. Προσωπικώς, όπως έχω γράψει κι άλλες φορές, οι όροι, οι προσδιορισμοί και οι χαρακτηρισμοί δεν με προβληματίζουν. Υπάρχουν σημαντικότερα πράγματα να μας απασχολήσουν σε σχέση με τη μουσική, και όχι οι λέξεις που χρησιμοποιούνται για να συνεννοηθούμε (ας είναι, όμως, κι οι «σωστές», αυτό δεν βλάπτει…).
Όντας λοιπόν εντός του εντέχνου πεδίου ο Καλτσάς αντλεί, ηχητικώς, από διαφόρους χώρους, το rock, την μπαλάντα, την jazz, το blues, τις μουσικές της Λάτιν Αμέρικα, την εγχώρια παράδοση (δημοτική, βυζαντινή) όχι ανακατεύοντας τα επί μέρους, αλλά επενδύοντας τοιουτοτρόπως κάθε σύνθεσή του, αναλόγως τού στιχουργικού του θέματος. Τα τραγούδια είναι γενικώς αυτοβιογραφικά – έχουν αυτοβιογραφία κι οι νέοι άνθρωποι – παρουσιάζοντας, μάλιστα, ένα concept. Είναι οι τόποι – τα χωριά, οι πόλεις, στην Ελλάδα, ή έξω απ’ αυτήν – που έχει επισκεφθεί ο Καλτσάς και οι οποίοι προσφέρουν θέμα· στιχουργικό πάντα και ενίοτε μουσικό. Υπάρχει ποιητική διάθεση ασφαλώς, υπάρχουν κοινωνικές αναφορές, υπάρχει ευαισθησία, υπάρχει περιπλάνηση, και πάνω απ’ όλα υπάρχει ταλέντο· που θέλει μια κατεύθυνση για ν’ αποδώσει όσο πάει. Το «Άμστερνταμ» είναι συνειδητοποιημένο τραγούδι, που αγνοεί το βάρος όσων προηγούμενων (από το κλασικό του Jacques Brel, έως το… λιγότερο κλασικό των Coldplay), χαράζοντας το δικό του δρόμο. Δυνατός ο Πάνος Μουζουράκης ως ερμηνευτής (εδώ τον εξετίμησα, γιατί από άλλα παλαιότερα δικά του δε μου καθότανε με τίποτα) και άψογη η ορχήστρα στον jazz/blues ρόλο της. Πολύ καλό και το «Κάτω Κουφονήσι», με ρεφρέν που ανεβάζει το κομμάτι (ο Καλτσάς έχει εμπεδώσει πολλά μυστικά), και επιτυχής η «Αστροπαλιά», που παρόλο το… ανακάτεμα καθόλου δεν κλωτσάει (συντείνει, οπωσδήποτε, και η ερμηνεία της Μάρθας Φριντζήλα).
Ο Απόστολος Καλτσάς είναι ένας μουσικός (το μπάσο του, άταστο ή μη, κεντάει, όπως κεντάει κι η ορχηστρική Αλεξάνδρειά του) και βεβαίως τραγουδοποιός με ορατό δημιουργικό μέλλον. Δυο-τρεις παρατηρήσεις, με την καλή έννοια· έτσι, κι επειδή είπαμε λίγες κουβέντες, πριν ακούσω το δίσκο του. Η φωνή του είναι συμπαθητική (στο ένα και μοναδικό τραγούδι που αποδίδει). Νομίζω πως πρέπει να την εμπιστευτεί περισσότερο, παρότι οι επιλογές των ερμηνευτών που έκανε υπήρξαν ιδανικές. Εκμεταλλευόμενος, επίσης, το παίξιμό του στο μπάσο, θα μπορέσει να δέσει περισσότερο τις συνθέσεις του. Τέλος, στο επόμενο concept του (αν υπάρχει) θα μπορούσε να επικεντρωθεί ηχητικώς σε κάτι περισσότερο συγκεκριμένο και κατασταλαγμένο (θα το εντοπίσει ο ίδιος). Ωραία είναι τα ταξίδια, κι οι μουσικές που μεταφέρουμε από αυτά, αλλά, ενίοτε, τα πιο αποδοτικά (από τα ταξίδια) τα πραγματοποιούμε, μόνοι μας, από το δωμάτιό μας. Καλή συνέχεια του εύχομαι.
(Το βίντεο – σε στυλ ακούω-δείχνω – που ακολουθεί δε μου λέει κάτι, εν αντιθέσει με το τραγούδι).