ΘΩΜΑΣ ΤΑΜΒΑΚΟΣ η επίσημη δισκογραφία του Σπυρίδωνος-Φιλίσκου Σαμάρα σ’ ένα συναρπαστικό βιβλίο

Μπορεί ένα βιβλίο-δισκογραφία να είναι συναρπαστικό; Μπορεί, όταν το αναλαμβάνει ο φίλτατος μουσικογράφος, ερευνητής και παλαιός συνεργάτης στο Jazz & Τζαζ Θωμάς Ταμβάκος – ένας από τους ελάχιστους Έλληνες που μπορούν να διεκπεραιώσουν, στον απολύτως άριστο βαθμό, τέτοιου τύπου projects. Αναφέρομαι, φυσικά, στην έκδοση Σπυρίδων-Φιλίσκος Σαμάρας (17.11.1861-25.3.1917) / Επίσημη Δισκογραφία (1904-2016) / Συμβολή στα 100 Χρόνια από την Εκδημία του [Μουσική Εταιρεία Αλεξανδρούπολης, 2017], ένα μεγάλου σχήματος βιβλίο 122 σελίδων αφιερωμένο στον έλληνα μουσουργό και τυπωμένο σε 200 μόλις αντίτυπα (κατατεθειμένα σε βιβλιοθήκες και πολιτιστικούς φορείς). Γράφει ο Θωμάς Ταμβάκος στην Εισαγωγή:

«Την άνοιξη του 1963, σε κινηματογραφική αίθουσα των Ιωαννίνων, έγινε η προβολή της ταινίας Η Μεγάλη Ολυμπιάδα (La Grande Olympiade) (1961) του Ρόμολο Μαρτσελλίνι (Romolo Marcellini) με θέμα τους 17ους (XVII) Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης του 1960, σε ειδική προβολή για τους μαθητές των δημοτικών σχολείων της πόλης. Οκταετής τότε, θυμάμαι πόσο με είχε εντυπωσιάσει η τελετή έναρξης με τον Ολυμπιακό Ύμνο του Σπυρίδωνος-Φιλίσκου Σαμάρα. Ήταν η πρώτη φορά που άκουγα μελοποιημένο το θαυμάσιο ποίημα του Κωστή Παλαμά. Την ίδια ζωηρή εντύπωση μου προκάλεσαν και οι ταινίες για τους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκυο και του Μεξικού. Αφότου άρχισαν οι τακτικές τηλεοπτικές εκπομπές στην Ελλάδα, είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω όλες τις επόμενες τελετές έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων και παράλληλα να μάθω περισσότερα για τη ζωή και το έργο του μουσουργού».

Αν και όλοι γνωρίζουν πως ο Σπυρίδων Σαμάρας υπήρξε ο συνθέτης του Ολυμπιακού Ύμνου, σίγουρα πολλοί λιγότεροι έχουν αντιληφθεί το διαμέτρημα τής συνθετικής ευφυΐας τού κερκυραίου μουσουργού. Έτσι, η δισκογραφία, με τον εξονυχιστικό τρόπο με τον οποίον παρουσιάζεται στο συγκεκριμένο βιβλίο, δεν μπορεί παρά να αποκαλύπτει ένα μέρος αυτού του μεγέθους (δίνοντας την ώθηση στον ενδιαφερόμενο, ώστε να προχωρήσει περαιτέρω), καθώς οι εν συνόλω 117 εκδόσεις απ’ όλο τον κόσμο (με έργα Σαμάρα) δρουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Τίθεται, όμως, το ερώτημα. Είναι επαρκής αυτός ο αριθμός;

Μπορεί εκ πρώτης, και ως νούμερο, το 117 να παραξενεύει θετικώς, όμως στην πράξη (και όπως διαβάζουμε στο βιβλίο) υπάρχουν πάμπολλα επισήμως αδισκογράφητα έργα τού Σαμάρα, ενώ δισκογραφούνται συχνά τα ίδια και τα ίδια (π.χ. υπάρχουν 43 εκδόσεις τού Ολυμπιακού Ύμνου). Έτσι, και όπως γίνεται αντιληπτό, η πλήρης αποτύπωση τού καλλιτεχνικού μεγέθους τού μουσουργού μοιάζει, έως ώρας, να παραμένει κτήμα μόνο κάποιων λίγων επαϊόντων.

Η δουλειά που παρουσιάζει εδώ ο συγγραφές θα τολμούσα να πω πως, πέραν από συναρπαστική, είναι και συγκινητική. Εννοώ πως μένεις άναυδος από τις συνεχείς και «αλύπητες» δισκογραφικές λεπτομέρειες, που περιλαμβάνουν όλα εκείνα που μπορούν να θέλξουν έναν αληθινό μουσικόφιλο, ανεξαρτήτως αισθητικής κατεύθυνσης.

Σελίδα από το βιβλίο

Ο Θωμάς Ταμβάκος ξεκινάει από το 1904 και τους πρώτους δίσκους 78 στροφών με έργα Σαμάρα, που τυπώθηκαν στην Ιταλία, για να καταλήξει μετά από μια… απολαυστική ηχογραφική περιπέτεια, που διαπερνά 13 ευρωπαϊκές χώρες και ακόμη την Αυστραλία, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τον Καναδά, στο ηχογράφημα «117», ένα ιταλικό 2CD, παραγωγής 2016, στην εταιρεία Circolo Mandolinisto Italiano, στο οποίο (ανάμεσα σε άλλα έργα) ακούγεται και η «Κιθάρισις» (του Σαμάρα).

Οι απόλυτες-απίστευτες λεπτομέρειες της επίσημης δισκογραφικής καταγραφής, οι πάμπολλες (Α/Μ) φωτογραφίες, και βεβαίως τα παραρτήματα με τα ευρετήρια έργων και ερμηνευτών, καθώς και με την ανεπίσημη δισκογραφία(!) και βιβλιογραφία καθιστούν το βιβλίο του Θωμά Ταμβάκου Σπυρίδων-Φιλίσκος Σαμάρας (17.11.1861-25.3.1917) / Επίσημη Δισκογραφία (1904-2016) / Συμβολή στα 100 Χρόνια από την Εκδημία του ως πρότυπο μελέτης, γύρω από το πώς καταρτίζεται, σήμερα, επιστημονικώς, μια δισκογραφία.