ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΑΝΙΚΑΣ (που πέθανε χθες) και το ελληνικό ροκ

Έφυγε χθες από τη ζωή ο πρώην βουλευτής και υπουργός του ΠΑΣΟΚ Στέφανος Μανίκας. Ήταν 63 ετών. Ο Μανίκας στα μέσα του ’80, ως Γενικός Γραμματέας Νέας Γενιάς, είχε συνδέσει το όνομά του με το ελληνικό ροκ, και την προσπάθεια να φανεί το πασοκικό κράτος αρωγός σε κάτι, που (σε ορισμένες περιπτώσεις) συνέβαινε και έξω. Καρπός αυτής της παρέμβασης ήταν, ανάμεσα σε άλλα, το “Rock in Athens ’85” στο Παναθηναϊκό Στάδιο, οι «Ήχοι του Χειμώνα» και η ΜΟΥ.ΣΥΝ.Κ.Α. (η ΜΟΥσική ΣΥΝεργατική Κίνηση Αθήνας, που είχαν ιδρύσει οι Ηρακλής Τριανταφυλλίδης, Λήτης, Θοδωρής Τρύφωνας και Νίκος Γκίνης).

Εκείνη την εποχή ο Μανίκας είχε δώσει μια συνέντευξη στο περιοδικό Μουσική (τεύχος 102, Μάης ’86) εξηγώντας το σκεπτικό της ΓΓ Νέας Γενιάς, την απόπειρα του κράτους δηλαδή να συνδράμει στις νεανικές καλλιτεχνικές εκφράσεις. Πολλοί μουσικοί και συγκροτήματα έστερξαν (ανάμεσά τους ο Παύλος Σιδηρόπουλος, τον οποίον έδειξε και η τότε κρατική τηλεόραση, ή ο Νικόλας Άσιμος), ενώ άλλοι αντέδρασαν, όπως ο Δημήτρης Πουλικάκος ας πούμε, που υποστήριζε ότι… ροκ σημαίνει «γαμώ τα υπουργεία» (υπερβολές – όλο το rock τού τότε eastern block δεν θα συμφωνούσε μαζί του). Μεταφέρω το μεγαλύτερο μέρος τής συνέντευξης έτσι για την ιστορία, αλλά και εις μνήμην του Στέφανου Μανίκα…

Από πού ορμώμενη έδειξε ενδιαφέρον η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς για τις νεανικές μουσικές εκδηλώσεις; 
Από το 1982 μέχρι σήμερα η συστηματική ενασχόληση με την μουσική και τον κόσμο της αποτέλεσε έναν από τους βασικούς τομείς δράσης και μια χαρακτηριστική δραστηριότητα του κυβερνητικού φορέα για τη νεολαία. Είτε σαν Υφυπουργείο Νέας Γενιάς χθες, είτε σαν Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς σήμερα, οι μουσικές πρωτοβουλίες (εκδηλώσεις στα Γιάννενα, «Ήχοι του Χειμώνα» κ.λπ.) χαρακτηρίζονται από συνέχεια, από διαρκή αξιολόγηση του παρελθόντος, από δραστική αξιοποίηση των εμπειριών, από προσπάθεια για ποιοτική αναβάθμιση των σχέσεών μας με τον μουσικό χώρο. Αυτό το έμπρακτο ενδιαφέρον της πολιτείας ίσως ξενίζει. Και είναι φυσικό, όταν στο παρελθόν τα πάντα είχαν περίπου αφεθεί στους αδυσώπητους νόμους του εμπορικού κυκλώματος, χωρίς τη δυνατότητα ισχυρής εναλλακτικής πληροφόρησης. Όταν ολόκληρα μουσικά ρεύματα είχαν «αφορισθεί». Αυτό τον δρόμο δεν είχαμε την πρόθεση ούτε να τον ακολουθήσουμε, ούτε να τον προβάλλουμε σαν άλλοθι της δικής μας απραξίας. Δεν εθελοτυφλούμε. Η μουσική σήμερα δεν συγκεντρώνει απλά το ενδιαφέρον της νεολαίας. Σε μεγάλο βαθμό αποτελεί αγωγό επαφής και κώδικα επικοινωνίας πολλών νέων. Οι χώροι των μουσικών εκδηλώσεων δεν είναι απλά χώροι εκτόνωσης, αλλά κύρια χώροι συνεύρεσης, ψυχαγωγίας, συναδέλφωσης και διαλόγου, χώροι πολιτισμού. (…) 
Πού αποβλέπει η κίνηση αυτή της Γενικής Γραμματείας; 
Είναι γνωστό ότι ένας νέος δημιουργός έχει πολλά εμπόδια να υπερπηδήσει μέχρι να μπορέσει να έρθει σε επαφή με το κοινό του. Πολλές φορές η προσπάθεια σταματάει στα γραφεία κάποιας εταιρείας ή κάποιου επιχειρηματία, χωρίς τη δυνατότητα να κριθεί από τους ανθρώπους στους οποίους απευθύνεται. Αλλά και παλιότεροι μουσικοί έχουν αναγκαστεί να σιγήσουν ή να συμβιβαστούν. Με τους «Ήχους του Χειμώνα» και άλλες πρωτοβουλίες δώσαμε μια δυνατότητα έκφρασης χωρίς περιορισμούς. Με την ενίσχυση αντίστοιχων εκδηλώσεων στην επαρχία δώσαμε τη δυνατότητα προσέγγισης μ’ ένα κόσμο που έχει επιτέλους και αυτός το δικαίωμα στην ψυχαγωγία. Η αποκέντρωση λοιπόν αυτών των εκδηλώσεων και μέσα στη φιλοσοφία μας είναι και ήδη η έξοδος στην επαρχία έχει ξεκινήσει (π.χ. Πιερία).
Ενθαρρύνουμε και υποστηρίζουμε τη δημιουργία συνεργατικών κινήσεων καλλιτεχνών (όχι μόνο στον τομέα της μουσικής). Αυτές οι «κοοπερατίβες» πιστεύουμε ότι είναι μια ανάγκη κι ένα βήμα στον χώρο της Τέχνης. Ανοίγουν νέους ορίζοντες στην έκφραση, ενθαρρύνουν την αυτόνομη δημιουργία, αναπτύσσουν τη συνεργασία σ’ ένα τόσο ευαίσθητο χώρο. Η εκκίνηση έγινε με τη δημιουργία της Μουσικής Συνεργατικής Κίνησης Αθήνας (ΜΟΥ.ΣΥΝ.Κ.Α.). Εύλογο το ερώτημα. Γιατί προκρίνονται οι συνεργατικές; Απλά, γιατί πιστεύω πως το κράτος σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να προλαβαίνει ή να αντικαθιστά την κοινωνία και τα αιτήματά της. Άρα το κράτος δεν παράγει πολιτισμό. Ο ρόλος του εκτείνεται στην δημιουργία των όρων για την πολιτιστική δημιουργία και έκφραση της κοινωνίας και των δημιουργών. Αυτήν την αντίληψη θέλουμε να υπηρετήσουμε. Με το οποιοδήποτε κόστος.(…) 
Έχουν γίνει τέτοιες προσπάθειες και σ’ άλλες χώρες; Υπήρχαν επιρροές; 
Η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς πάντοτε φροντίζει να ενημερώνει και να πληροφορείται για κάθε κίνηση και προσπάθεια που γίνεται στους νεολαιίστικους χώρους στις άλλες χώρες. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι στόχος μας είναι αντιγραφή ξένων προτύπων, αλλά η απόκτηση εμπειριών και ερεθισμάτων. Έτσι και για την περίπτωση της μουσικής έχουμε ενημερωθεί κι έχουμε μελετήσει και το περίφημο γαλλικό σχέδιο για τη μουσική ροκ του υπουργού Πολιτισμού της Γαλλίας Ζακ Λανγκ και τις προσπάθειες για το «κρατικό» ροκ της Γιουγκοσλαβίας και της Σοβιετικής Ένωσης και τα προγράμματα της Ανατολικής Γερμανίας. Θεωρούμε όμως ότι κάθε προσπάθεια στο χώρο του πολιτισμού πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στην ελληνική πραγματικότητα και παράδοση και μ’ αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζουμε και την προσπάθειά μας στο χώρο της μουσικής ροκ.

Κι άλλες λεπτομέρειες για την ΜΟΥ.ΣΥΝ.Κ.Α. προς το τέλος της ανάρτησης http://diskoryxeion.blogspot.gr/2014/03/80.html ...