Κυριακή 6 Απριλίου 2025

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΦΑΣΗΣ 50 χρόνια από το θρυλικό άλμπουμ «Γέλα Κυρία μου» - δώδεκα σπουδαία λαϊκά τραγούδια του Κώστα Ψυχογιού, που αντέχουν μέχρι σήμερα

Δείχνει παράταιρο, σε πρώτη φάση, όταν μιλάς για το 1975 –πενήντα χρόνια πίσω– και για τα τραγούδια εκείνης της εποχής να ξεχωρίζεις ένα δίσκο σαν το «Γέλα Κυρία μου». Το λέω, γιατί συζητάμε για μια κλασική χρονιά της πρώιμης μεταπολίτευσης, στην οποία είχαν κυκλοφορήσει ιστορικοί δίσκοι – όπως το “Canto General” του Θεοδωράκη, τα «10 Χρόνια Κομμάτια» του Σαββόπουλου, τα «Νέγρικα» του Λοΐζου, οι «Δροσουλίτες» του Χάλαρη, τα «Πολιτικά Τραγούδια» του Μικρούτσικου, η «Τρίτη Ανθολογία» του Σπανού και άλλοι διάφοροι.
Κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει όλα τα προηγούμενα (εννοείται αυτό), όμως, από την άλλη, κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει (και) το γκελ που είχε στον απλό κόσμο, και κυρίως στην καθημερινή διασκέδασή του, το «Γέλα Κυρία μου», ένας δίσκος κι ένα τραγούδι, που ακούγονται, σαν να τ’ ακούς για πρώτη φορά, ακόμη και σήμερα – πενήντα χρόνια μετά.
Γιατί, εντάξει με το κοινωνικοπολιτικό και το «έντεχνο» τραγούδι, που έδιναν κι έπαιρναν το 1975, αλλά υπήρχαν κι άλλα άλμπουμ, ελαφρολαϊκά και λαϊκά, όχι σπανίως τυπωμένα για τις λεγόμενες «μικρές» εταιρείες, που έδιναν τη γραμμή της «νύχτας», στα κέντρα της εποχής. Τι θα ακουγόταν στις μικρές ώρες, θες απ’ τις ορχήστρες, θες απ’ τα τζουκ-μποξ; Ο κόσμος είχε ανάγκη, θέλω να πω, και αυτό το είδος του τραγουδιού, που δεν αφορούσε κατ’ ανάγκην τη σκέψη του, αλλά πρωτίστως την καρδιά του – μιλώντας του μ’ έναν γνήσιο, απλό και καθημερινό λόγο.
Συνέπεσαν πολλά για να γίνει το «Γέλα Κυρία μου» (δίσκος και τραγούδι) ένας από τους σταθμούς του 1975. Και βεβαίως ένα από τα βασικά ήταν η παρουσία του ηθοποιού Κώστα Καφάση σ’ ένα από τα πιο αγαπημένα τηλεοπτικά σίριαλ της εποχής, που είχε τίτλο «Η Γειτονιά μας» – γραμμένο από τον Κώστα Πρετεντέρη και σκηνοθετημένο από τον Πέτρο Λεωκράτη. «Η Γειτονιά μας», που προβαλλόταν από την ΥΕΝΕΔ (το τηλεοπτικό κανάλι του Στρατού), ανάμεσα στα χρόνια 1972-1977, είχε κάνει τεράστια επιτυχία, και κάθε ηθοποιός, από τους δεκάδες που θα εμφανίζονταν στο σίριαλ, ήξερε πως, παίζοντας στη «Γειτονιά μας», θα άνοιγε, από μόνο του, ένα νέο παράθυρο στην από ’κει και πέρα διαδρομή του. Συνέβη; Για κάποιους σίγουρα.
Άγνωστοι έως τότε, στο ευρύ κοινό, ηθοποιοί θα γίνονταν εν μία νυκτί διάσημοι στο πανελλήνιο κι ένας απ’ αυτούς ήταν, οπωσδήποτε, ο Κώστας Καφάσης, που θα ενσάρκωνε τον Λευτέρη Κατσαούνη ή Ιωνάθαν, το παιδί του καφενείου της γειτονιάς – ένα μαγαζί που κουμαντάριζε ο αδερφός του, ο καφετζής Μάκης Κατσαούνης (Μάκης Δεμίρης).
Φυσικά, ο Καφάσης δεν ξεκίνησε από τη «Γειτονιά μας», καθώς έπαιζε σε θέατρο και κινηματογράφο, σε δεύτερους και τρίτους ρόλους, σχεδόν από την αρχή της δεκαετίας του ’60 –είχε συμμετάσχει και στη μουσικοθεατρική παράσταση «Οδός Ονείρων» (1962), με τις συνθέσεις και τα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού–, όμως το σίριαλ του Πρετεντέρη θα ήταν εκείνο που θα τον έχριζε πρωταγωνιστή. Και θα ήταν στη «Γειτονιά μας», όταν ο Καφάσης, που είχε ανακαλύψει, από νωρίς, μόνος του, το ταλέντο του στο τραγούδι, θα έλεγε και θα ξανάλεγε (βάσει του σεναρίου) πως θα ήθελε να γίνει λαϊκός τραγουδιστής.
Ο Καφάσης είχε ξεκινήσει να τραγουδά μετά το μέσο της δεκαετίας του ’60, ας το πω επαγγελματικά και πάντως από οικονομική ανάγκη, στην μπουάτ Κατακόμβη, στην Πλάκα (Διογένους 12), ενώ μετά από την εμφάνισή του στη «Γειτονιά μας», και «το σώσε» που γινόταν, πιάνει δουλειά στο Φαληρικόν, στις Τζιτζιφιές, το καλοκαίρι του ’73, μαζί με την Σωτηρία Μπέλλου, τον Σπύρο Ζαγοραίο και την Φωτεινή Μαυράκη. Και θα ήταν ο Ζαγοραίος εκείνος που θα του έδινε να πει τον «Αλήτη», το πρώτο τραγούδι που θα ηχογραφούσε ποτέ ο Καφάσης, το οποίο, όμως, θα ακουγόταν για πρώτη φορά στη δισκογραφία το 1976 (σε μια συλλογή της Panivar), μετά από το μπαμ με το «Γέλα Κυρία μου». Πώς είχαν, όμως, εξελιχθεί τα πράγματα;
Την ιστορία, που πρέπει να συνέβη το 1974, την είχε διηγηθεί ο άνθρωπος που ουσιαστικά θα έκανε τεράστιο τον Καφάση, με τα τραγούδια που θα του έγραφε, ο Κώστας Ψυχογιός. Από μια δική του αφήγηση λοιπόν τον ακούμε να λέει στην εκπομπή του Θωμά Μπακαλάκου «Ελληνικό Τραγούδι», που προβαλλόταν από την ΕΡΤ, το 1995:
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/kostas-kafasis-50-hronia-apo-thryliko-almpoym-gela-kyria-moy

4 σχόλια:

  1. Σχόλια από το fb...

    George Floudas
    Τεράστιος Καφασης.
    Πραγματικό underground και μεγάλη λαϊκή ψυχή.
    Το κάνω share.

    Stelios Apostolopoulos
    Το πρωτοάκουσα πιτσιρικάς στο αυτοκίνητο του πατέρα μου από κασέτα οκτώ track. Ακόμη και σήμερα το ακούω συχνά και σίγουρα αποτελεί έναν από τους 10 πιο αγαπημένους μου ελληνικούς δίσκους.

    Ανδρέας Φουρλας
    Η επιτομή και η αρχή του καψουροτραγουδου,αλλά όχι αηδιαστικό.ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΡΜΗΝΕΥΤΗΣ.ΚΑΛΗ ΤΟΥ ΩΡΑ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ!!!

    Vasilis Kordatos
    Για άλλη μια φορά μπράβο Φώντα! Δεν έχει ξαναγίνει ποτέ τόσο εκτενής και επί της ουσίας αναφορά στον Καφάση, στον Ψυχογιό και σ'αυτή τη δισκάρα. Δικαιότατη η σύγκριση Ψυχογιού - Άκη Πάνου". Χαρακτηριστικό παράδειγμα απ τον δίσκο το αριστουργηματικό "Η ώρα της φωτιάς" που είναι πιο δυνατό απ' το ίδιου θέματος "Η πιο μεγάλη ώρα" και ισάξιο μέ το "Ήπια τα χείλη σου και χάνομαι" (αμφότερα Ακης Πάνου).

    Aspasia Manou
    Ο Μαζωνάκης "πάτησε" πάνω στην καριέρα του Καφάση σε πολλά. Πολύ ωραίο το μπόνους της συνέντευξης ("Πες μου τώρα, Κώστα, τι ιδέα έχεις για το σεξ;")

    Φώντας Τρούσας
    Το Θαυμάσιο ήταν περιοδικό "σεξ", γι' αυτό και η ερώτηση...

    Inno Klms
    "Κι είμαι ευτυχισμένος δυστυχής κάθε μεσονύχτι Κυριακής"..... Μεγάλος! Τον εχω δει ζωντανά σε πρόγραμμα στον Ζυγό, στροφή Ωραιοκάστρου.

    George Venetis
    Μπράβο φιλε

    Sofronis Sofroniou
    Ευχαριστούμε (και) για αυτό το κείμενο!

    Vasilis Stolis
    Τεράστια φωνή και φοβερός δίσκος! Μπράβο για το κείμενο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Χριστοπουλος Δημητρης7 Απριλίου 2025 στις 7:36 π.μ.

    Εξαιρετικο αφιερωμα. Μολις κυκλοφορησε αμεσως το αγορασα, εχω ακομα το βινυλιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. George Floudas
    Και το Περίπτωση μου κομματάρα!
    Double a side είναι αυτό.

    Despina Paulidou
    "Ευτυχώς που τρελάθηκα" επίσης μεγάλη επιτυχία.

    George Floudas
    ο άνθρωπος έχει την καλύτερη διασκευή disco κομματιού
    -και μάλιστα Moroder-
    που έχει παίξει ποτέ στα ελληνικά.
    Τι να λεμε τώρα; Θρύλος.

    Vassilis Serafimakis
    Tι περίοδος εκείνη, μετά την πτώση τής δικτατορίας! Σαν να ήθελε να κάνει εκατό πράματα μαζί ο κόσμος, και κυρίως οι όποιοι δημιουργικοί άνθρωποι. Μάς απομονώσαν όταν έξω έβραζε το σύμπαν, και μετά μάς έπιασε πυρετός δημιουργίας...

    Εύα Αθανασοπούλου
    Τότε το κοροιδευαμε τώρα μας ταξιδεύει. Απλο και ο Καφασης ο ιδανικός ερμηνευτής!

    Konstantinos Provatas
    Μπορεί και να ήταν ο πιο επιτυχημένος λαϊκός δίσκος της εποχής, τα μισά τραγούδια έγιναν επιτυχίες. Αλλά και κάτι άλλο που έχει σημασία εκτιμώ, η στιγμή που βγαίνει αυτός ο δίσκος. Το 1975 άκουγε κανείς μόνο πολιτικό τραγούδι, δεν υπήρχε τίποτε άλλο. Βέβαια κι ο δίσκος αυτός δεν έγινε επιτυχία τότε, αλλά στα τέλη της δεκαετίας, όταν άρχισε ο κόσμος να ξαλαφρώνει γενικά από την πίεση της πολιτικής κατάστασης. Όσο για τους "αρνητές" του Γέλα κυρία μου, γιατί να μην ονομάζονται; Άσχετα άν του Νταλάρα του πήγαινε ή όχι, ο ίδιος ο Καφάσης είχε πει ότι για εκείνον γράφτηκε. Και άσχετο, εμένα μου αρέσει πολύ από τον Καφάση το "Συνείδησή μου"

    Φώντας Τρούσας
    Εγώ δεν πιστεύω ότι ο Ψυχογιός είχε στο νου του τον Νταλάρα όταν έγραψε αυτό το τραγούδι. Και ο δίσκος έγινε επιτυχία από την αρχή, όχι στο τέλος της δεκαετίας. Ο κόσμος στα ραδιόφωνα, στα κέντρα, τις ψησταριές και τα καφενεία δεν άκουγε πολιτικό τραγούδι. Γιατί τα πολιτικά τραγούδια δεν έβγαιναν σε 45άρια, ούτε τα μετέδιδε κατά κόρον το ραδιόφωνο. Να εδώ τι άκουγε ο κόσμος το 1975...
    https://www.discogs.com/.../8231336-Various-%CE%95%CF%80...
    Various - Επιτυχίες Νο 4

    Konstantinos Provatas
    Δεν μπορώ να στο στοιχειοθετήσω επακριβώς για τον Νταλάρα, ωστόσο το έχω διαβάσει από συνέντευξή του αλλά δεν έχω κάτι να το βάλω εδώ που λέμε, συνεπώς μένουμε στό ότι κάποιοι το αρνήθηκαν πριν τον Καφάση. Φυσικά έτσι είναι για τα 45άρια, συμφωνώ απόλυτα. Εξάλλου σε κάθε εποχή υπάρχει κόσμος που ακούει αυτό ή εκείνο, απλά η εποχή είχε έντονο πολιτικό χρώμα κι έχεις κι εσύ αναφερθεί πολλάκις σε αυτό και ποικιλοτρόπως.

    Φώντας Τρούσας
    Το πολιτικό τραγούδι υπήρχε κυρίως σε επίπεδο συναυλιών και στα LP. Όμως ο πολύς κόσμος που διασκέδαζε στα ξενυχτάδικα και σε πιο λαϊκές ταβέρνες, ψησταριές κ.λπ. άκουγε λαϊκά-ελαφρολαϊκά. Όλα έπαιζαν, και στην Πλάκα π.χ. μπορούσες ν' ακούσεις τότε τα πάντα. Αντάρτικα, έντεχνα, λαϊκά, σατιρικά κ.ο.κ.

    Panagiotis Rigopoulos
    Εξαιρετικό άρθρο, ευχαριστούμε. Να καταθέσω μια εμπειρία μου: Το 2009 είχα μιλήσει μαζί του για να του κάνουμε ένα τηλεοπτικό αφιέρωμα, στην εκπομπή μου στο Tele Time, που κάναμε με τον αείμνηστο μαέστρο, Θοδωρή Γεωργόπουλο. Τον είχα επισκεφθεί στην Αθήνα, μέσω του επίσης αείμνηστου Λευτέρη Μυτιληναίου, στο κέντρο που εμφανίζονταν.
    Ήταν ευγενέστατος και συμφώνησε, μετά από σχετικό δισταγμό. Αλλά με έναν απαράβατο όρο: Να μην τραγουδήσει το "Γελα κυρία μου". Όταν απόρησα για την επιλογή του, μου απάντησε ότι τον είχε κουράσει αφάνταστα, που όλοι τον είχαν συνδέσει τόσο πολύ με αυτό το τραγούδι, παραλείποντας άλλες πτυχές της δισκογραφίας του. Ακόμα και μέσα στον ηλεκτρικό, ο κόσμος του μιλούσε για αυτό. Ήθελε να κάνει κάτι διαφορετικό, με νέα παιδιά του χώρου. Τελικά η εκπομπή δεν προλάβαμε να γίνει, γιατί μεσολάβησαν προβλήματα υγείας και τελικά έφυγε από τη ζωή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Konstantinos Kottis
    Εξαιρετικό άρθρο Φώντα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή