Πρόσφατα
άκουσα την Νεφέλη Φασούλη να τραγουδά anadolu rock στο στυλ της Gaye
Su Akyol.
Ήταν τέσσερα τραγούδια –λέω για το ψηφιακό EP
της “Wyrd”, που βγήκε τον Απρίλιο– μεταξύ των οποίων και το
κλασικό λαϊκό «Θα τα κάψω τα (ρημάδια τα) λεφτά μου» των Βασίλη
Βασιλειάδη-Πυθαγόρα, που είχε πει ο Μάνος Παπαδάκης το 1967. Είναι ωραίο να
έρχονται παλιά ελληνικά τραγούδια ξανά στο προσκήνιο, αλλά εγώ πλέον προτιμώ οι
διασκευές να κινούνται κοντά στα αυθεντικά πρότυπα, δίχως να εκμεταλλεύονται
νέες μόδες, ντεμέκ ανανεώσεις ή περιστασιακές εμμονές. Φαίνεται, όμως, πως αυτό
είναι πιο δύσκολο τελικά, αφού το «πείραγμα», στα παλιά τραγούδια, τείνει να
γίνει καθεστώς.
Πάντως δεν είναι μόνο η Φασούλη που έσκυψε εσχάτως σ’ αυτό το ροκ στυλ, που αφορά την Τουρκία των mid-sixties / mid-seventies, καθώς anadolu rock ακούμε στο πρώτο άλμπουμ των Dury Dava από το 2019, ενώ πολύ ενδιαφέρουσες αποτυπώσεις υπάρχουν και στα άλμπουμ των κυπριακών συγκροτημάτων Buzz’ Ayaz (στο περσινό LP τους στη γερμανική Glitterbeat) και Monsieur Doumani (στο “Pissourin” του 2021), ενδεχομένως και αλλού. Μας πάει, σαν χώρα, ο ήχος του anadolu rock –δεν υπάρχει αμφιβολία– και το γεγονός ότι δεν έχουμε κατρακυλήσει, ακόμη, σε μία ανέξοδη υιοθέτησή του, μάλλον θα πρέπει να θεωρηθεί... ευτύχημα.
Υπάρχουν στο ίντερνετ διάφορα εγκυκλοπαιδικά στοιχεία σε σχέση με το τι
ήταν και πώς ακριβώς προέκυψε το anadolu rock, αλλά εδώ θέλω να γράψω και
για το πώς το ανακάλυψα, εγώ, κάποτε στα 90s. Έχει και αυτό ενδιαφέρον...
Εκείνο που πρέπει να πω από την αρχή (και το έχω ξαναγράψει εδώ στο LiFO.gr) είναι πως ήδη από την εποχή του λαϊκού καλλιτέχνη Αντώνη Λορέντζου (ετεροθαλής
αδελφός του Γιάννη Φλωρινιώτη) και του άλμπουμ του «Πω! Πω! Φωτιές» [Panivar / Victory, 1980] είχαμε ακούσει τραγούδια, μεταφερμένα στα ελληνικά, από το ρεπερτόριο
του Barış
Mançο (1943-1999), μιας από τις ηγετικές φυσιογνωμίες του anadolu rock.
Ακόμη
πιο πίσω στο χρόνο, το 1972, είχε έρθει για να διαγωνιστεί στην 5η Ολυμπιάδα
Τραγουδιού, στο Παναθηναϊκό Στάδιο (7-9 Ιουλίου), ο Özdemir Erdoğan (γενν. 1940) με το τραγούδι του “Gurbet” (Ξενιτιά), που θα απέδιδε η σύζυγός του Ayşen Erdoğan. Το τραγούδι υπήρξε
μεγάλη επιτυχία στην Τουρκία και οπωσδήποτε σχετίζεται με το anadolu rock
ιδίωμα. Να μην ξεχνάμε πως ο Erdoğan
είχε κάνει επίσης τρανή επιτυχία, στην Τουρκία, το 1969, το «Έφυγε,
έφυγε» των Βασίλη Βασιλειάδη-Πυθαγόρα (που είχε πρωτοπεί ο Στέλιος Καζαντζίδης
το 1966), ως “Duyduk duymadιk demeyin”. Υπάρχουν λοιπόν κάποιες συνδέσεις από
το χθες, μεταξύ μουσικής Ελλάδας και Ανατολίας, αλλά βασικά, εδώ (στην από ’δω
μεριά του Αιγαίου εννοώ) δεν είχαμε πάρει τίποτα χαμπάρι έως και το 1998.
Σε
τελείως προσωπικό επίπεδο θυμάμαι πως στα 90s
εύρισκα στο Μοναστηράκι τούρκικα LP και singles, τα οποία και αγόραζα, αλλά τα άκουγα
κάπως σαν... εξωτικά και βεβαίως αποσπασματικά. Δεν μπορούσα να συνειδητοποιήσω
τι ρόλο παίζανε στη γείτονα, αν ήταν επιτυχίες, αν ανήκαν στο «underground» κύκλωμα κ.λπ. Δεν έγραφε κανείς, θέλω
να πω γι’ αυτά τα πράγματα, τότε, στα μουσικά περιοδικά ή οπουδήποτε αλλού.
Αν
λοιπόν στο γιουσουρούμ θα εντόπιζα και Barış Mançο (τουλάχιστον τρία LP του από τα late
70s-early 80s, για τα οποία τώρα «σκίζονται» οι συλλέκτες), και Alpay από τα σίξτις, και Ferdi Özbeğen, και μάλιστα 45άρι του από το Altın
Mikrofon του 1965 (θα πω στη συνέχεια τι ήταν αυτό), και Selda, ένα ελληνικό(!) δισκάκι της σε ετικέτα Marionetta από το 1972 και άλλα διάφορα,
στην πράξη όλα αυτά ήταν... σταγόνες στον ωκεανό – τυχαίες, για μένα,
ηχογραφήσεις, που δεν μπορούσες να τις εντάξεις κάπου, σε κάτι ευρύτερο.
Τούρκικοι δίσκοι, ok, κι εκεί κάπου
τελείωνε το πανηγύρι. Σημειώνω λοιπόν το αληθινό... δισκορυχείο, που ήταν
κάποτε το Μοναστηράκι –όταν μπορούσες να βρεις όλα αυτά, κι ακόμη περισσότερα,
σε τιμές αστείες και σχεδόν τζάμπα– για να πάω παρακάτω.
Η συνέχεια
εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/mia-istoria-toy-klasikoy-anadolu-rock-toy-rok-tis-toyrkias
Πάντως δεν είναι μόνο η Φασούλη που έσκυψε εσχάτως σ’ αυτό το ροκ στυλ, που αφορά την Τουρκία των mid-sixties / mid-seventies, καθώς anadolu rock ακούμε στο πρώτο άλμπουμ των Dury Dava από το 2019, ενώ πολύ ενδιαφέρουσες αποτυπώσεις υπάρχουν και στα άλμπουμ των κυπριακών συγκροτημάτων Buzz’ Ayaz (στο περσινό LP τους στη γερμανική Glitterbeat) και Monsieur Doumani (στο “Pissourin” του 2021), ενδεχομένως και αλλού. Μας πάει, σαν χώρα, ο ήχος του anadolu rock –δεν υπάρχει αμφιβολία– και το γεγονός ότι δεν έχουμε κατρακυλήσει, ακόμη, σε μία ανέξοδη υιοθέτησή του, μάλλον θα πρέπει να θεωρηθεί... ευτύχημα.
https://www.lifo.gr/culture/music/mia-istoria-toy-klasikoy-anadolu-rock-toy-rok-tis-toyrkias