περί την Καραϊβική…

Τo 1962, σ’ ένα από τα πολλά ταξίδια του, ο αμερικανός folklorist Alan Lomax είχε επισκεφθεί την Καραϊβική, τα... γαλλικά νησιά της Μαρτινίκα, της Γουαδελούπη και του Αγίου Βαρθολομαίου, προβαίνοντας σε επιτόπιες ηχογραφήσεις (Άκου, ας πούμε, το άλμπουμ “Caribbean Voyage: The French Antilles” στην Rounder, το 2004). Από ’κει όπου σταμάτησε ο «επιτόπιος» Lomax, θα έλεγα πως ξεκινά η συλλογή της Soundway “Tumbele!, Biguine, afro & latin sounds from The French Caribbean, 1963-74” (2009)· ένα οδοιπορικό στις μουσικές των νήσων (Μαρτινίκα, Γουαδελούπη), όταν πλέον η ηλεκτρική ενίσχυση ήταν αναγκαία, και τα διάφορα υβρίδια επικοινωνούσαν για τον σχηματισμό της διεθνικής tumbele. Ρυθμοί από την Αϊτή και την Κούβα, η κλασική κονγκολέζικη ρούμπα, αλλά και οι νέες πατέντες του ηλεκτρισμένου latin (από Santana, μέχρι Eddie Palmieri), αγκαλιά με το τοπικό beguine (κι αυτό φυσικά ήταν υβρίδιο), προσέφεραν τη σίγουρη βάση, επί της οποίας θα πατούσαν τα δεκάδες… μικρά και μεγάλα συγκροτήματα της περιοχής. Τα 20 κομμάτια της “Tumbele!” εμφανίζουν μέσα στη ρυθμική τους ποικιλομορφία, μεγάλη αισθητική συνάφεια, που έχει να κάνει, βασικά, με το χορευτικότατο «έξω καρδιά» αίσθημα. Όλα τα tracks έχουν το δικό τους ενδιαφέρον – πρόκειται εξάλλου για μια μουσική που την απολαμβάνεις και την παρατηρείς ταυτοχρόνως – θα ξεχώριζα όμως το “D’leau coco” (1973) των Leopards, ενός από τα δημοφιλέστερα σχήματα της Μαρτινίκα στα early seventies (όργανο, αειθαλή κρουστά και σαξόφωνο σε δράση), το “Jojo” (1974) του Ensemble Perfecta, με εμφανείς και λιγότερο εμφανείς επιρροές από Eddie Palmieri, το ξεσηκωτικό beguine “Edamise oh!” της Lola Martin, το “Son tambou la” (1972) των Gentlemens, σύνθεση του περκασιονίστα Henri Guedon, μιας μεγάλης φίρμας της περιοχής, που έκανε τρανή καριέρα στη Γαλλία των 60s και των 70s, και το “Panty” των Mensieur Dolor et Les Guitar Boys, με τα αρχοντικά φωνητικά του Dolor Meliot και το ωραίο picking στην ηλεκτρική κιθάρα.Μετά το “Panama!2”, για το οποίο έγραψα παλαιότερα (http://is.gd/oUF0bq), να και το “Panama!3” [Soundway, 2009], ένα ακόμη πυρηνικό CD με την επιμέλεια των κ.κ. Roberto Ernesto Gyemant, Miles Cleret & Will Holland (aka Quantic). Ας ξανασημειώσω λοιπόν πως ο Παναμάς έχει πολλά κοινά στοιχεία πολιτισμού με τη γειτονική του Κολομβία, για την οποία θεωρείται κάπως σαν η «μαύρη επαρχία» της. Η cumbia λοιπόν είναι το κυρίαρχο στυλ, διαμορφωμένη βεβαίως μέσα στα χρόνια από το σύνολο των ήχων που έφθαναν στη Διώρυγα. Calypso, soul και funk, ήχοι από την Κούβα και την ευρύτερη Καραϊβική, όλα ανακατεμένα μέσα από live ή στούντιο jam sessions, στα οποία το αυτοσχεδιαστικό στοιχείο ήταν ο μόνος τρόπος, ίνα καλυφθεί ο παικτικός οίστρος των μουσικών. Έτσι κάπως μάς τα... προσδιορίζει και ο υπότιτλος της συλλογής: “Calypso Panameno, Guajira Jazz & Cumbia Tipica on the Isthmus 1960-75”. Βινύλια λοιπόν, 45άρια κυρίως, αλλά και κάποια long plays, είναι το σπανιότατο υλικό που διαχειρίζονται οι compilers, προκειμένου να μας παρουσιάσουν ένα 72λεπτο άλμπουμ, φισκαρισμένο στις ηχητικές εκπλήξεις. Ανάμεσα, το σεισμικό “Moving-grooving” (1969) του Little Francisco Greaves, το “Carmen” και το “Uptight” (1969) των Silvertones, μέσα από το οποίο σκάει και το “Summertime”, το “Shingalin en Panama” (1967) των Orquesta Los Embajadores con Camilo Azuquita (με την ωραία φωνή του Azuquita, αλλά και τη γενικότερη φωνητική διαχείρηση), το φρενήρες “Gua-jazz” (1971) των Ralph Weeks with The Telecasters, το “Llegamos ya” (1973) των Mozambiques, τα κομμάτια του Lord Cobra… Εξαιρετική συλλογή. Ακόμη πιο μεστή από την προηγούμενη.
Το άλμπουμ “Afro Tropical Soundz Vol.1” [Soundway, 2010] προσφέρει την ευκαιρία στη Soundway να επιμεληθεί μία καλαίσθητη συλλογή με afro και tropical (πέριξ της Καραϊβικής) κομμάτια, απ’ αυτά που ήδη είχε χρησιμοποιήσει στις συλλογές της Ghana Soundz, Colombia!, Panama!, Tumbele!, Nigeria Rock Special και Nigeria Special Modern Highlife…, συμπληρώνοντας με tracks από το LP των Γκανέζων Sweet Talks, στο οποίον έχω ήδη αναφερθεί (http://is.gd/XPebix), αλλά και από το 2LP των T.P. Orchestre Poly-Rythmo από την Μπένιν. Το αποτέλεσμα, για όσους έχουν υπ’ όψιν τους τις προηγούμενες εκδόσεις, είναι αναμενόμενο. Για όσους όμως δεν έχουν υπ’ όψιν τους τον κατάλογο της Soundway είναι μία καλή ευκαιρία να ρίξουν μια ματιά, καθότι η εταιρία είναι από εκείνες που πρωταγωνιστούν στο όψιμο ενδιαφέρον του μουσικόφιλου κοινού, για χορευτικούς ήχους από τον Τρίτο Κόσμο. Μάλιστα, όταν αυτοί ακριβώς οι χορευτικοί ήχοι συνδυάζονται με rock, soul, funk, psych, latin και λοιπά ηχοχρώματα το ενδιαφέρον μοιάζει να αυξάνει κατακορύφως. Δεν είναι η εντύπωσή μου. Συμβαίνει.