ΜΙΚΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ FACEBOOK 690

17/12/2025
Ο Θοδωρής Ρέλλος είναι ένα από τα πρόσωπα που με απασχολούν στο βιβλίο «100 Χρόνια Ελληνική Τζαζ» [Όγδοο, 2025]. Όχι μόνο λόγω Mode Plagal, μα καθ’ όλη τη διαδρομή του και τις διάφορες συνεργασίες του. Θα διαβάσεις αρκετά στις σελίδες 285-289. Να πω μόνον, εδώ, πως ο Ρέλλος φιγουράρει στο τελευταίο τεύχος του «Jazz & Τζαζ», τον Ιούλιο-Αύγουστο του 2013.

16/12/2025
Στο «100 Χρόνια Ελληνική Τζαζ» [Όγδοο, 2025] έχω γράψει ένα ολόκληρο κεφάλαιο για το “Greek Cooking” [Impulse!, 1967] του Phil Woods και του Ιορδάνη Τσομίδη (σελ.79-84). Ποια γνώμη είχε ο τζαζ χώρος στην Ελλάδα γι’ αυτό το LP στα early 80s (όταν έγινε γνωστό) και ποια πιο μετά; Πού κολλάει ο Bob Dylan σ’ αυτό το κεφάλαιο; Πώς βρέθηκε ο Τσομίδης στην Αμερική να συνεργάζεται με τζαζίστες; Αυτά και άλλα πολλά θα διαβάσεις εδώ, που όλα αποτελούν κομμάτια του μεγάλου παζλ της «ελληνικής τζαζ».

15/12/2025
Παρατηρώ σε διάφορα σάιτ ελληνικά και ξένα τα εξώφυλλα των δίσκων με τα «καλύτερα» της χρονιάς. Τέτοια κακογουστιά από εξώφυλλα δύσκολα βρίσκεις συγκεντρωμένη κάπου. Προσωπικά, και στην καλύτερη περίπτωση, θα βαθμολογούσα κάποια λίγα ως «αδιάφορα», ενώ στη χειρότερη (όπως συμβαίνει με τα περισσότερα εξ αυτών) ως «άθλια».
Η πλάκα είναι πως όλα αυτά τα τερατουργήματα δεν μπορείς να τα αντιμετωπίσεις ούτε ως cult, όπως συμβαίνει με τις διάφορες λίστες, που κυκλοφορούν, με τα «χειρότερα» εξώφυλλα όλων των εποχών (κάτι δίσκους χορωδιών από κατηχητικά της Αμερικής, με κοστουμαρισμένες παλιόφατσες που κρατάνε τη Βίβλο). Αυτά, τα τωρινά, είναι δέκα κλάσεις χειρότερα. Δεν ξέρω... Θα πρέπει να βρεθεί κάποια ειδική κατηγορία στο μέλλον...
Φυσικά και βλέπω «σωστά», ωραία ή και πολύ ωραία εξώφυλλα σε σύγχρονους δίσκους, αλλά εδώ συζητάμε για τα εξώφυλλα των δίσκων που πλασάρονται ως «τα καλύτερα της χρονιάς».
Τρομακτικό, να έχεις τέτοια εξώφυλλα στο σπίτι σου σε βινύλια. Εντάξει, για τα ψηφιακά δεν τρέχει τίποτα... εκεί ούτε καν τα προσέχεις.

15/12/2025
Ένα από τα πρόσωπα που διαπερνούν μεγάλο μέρος του βιβλίου μου «100 Χρόνια Ελληνική Τζαζ» [Όγδοο, 2025] είναι ο πιανίστας, αυτοσχεδιαστής, συνθέτης και συγγραφέας Σάκης Παπαδημητρίου.
Αν σκεφθεί κανείς πως ο Παπαδημητρίου αρθρογραφεί για την τζαζ από το 1960 (όταν ήταν 20 ετών) αντιλαμβάνεστε το ρόλο του στα πράγματα. Και κάπως έτσι στο βιβλίο περνάμε όχι μόνο από τα άρθρα του (σε εποχές, στις οποίες η σχετική αρθρογραφία από έλληνες γραφιάδες ήταν σχεδόν ανύπαρκτη), αλλά και στα βιβλία του, στους δίσκους του, στις ραδιοφωνικές εκπομπές του, στις απόψεις του κ.λπ. Σε πολλά κεφάλαια του βιβλίου ο Παπαδημητρίου είναι πρωταγωνιστής και κάτι τέτοιο δεν γινόταν να μην συμβεί.

Να πω ακόμη πως ο Παπαδημητρίου ήταν ο άνθρωπος που με προέτρεψε να στείλω κείμενα στο «Jazz & Τζαζ», για πρώτη φορά, το καλοκαίρι του 1994, και αυτή την ιστορία την αφηγούμαι στο βιβλίο...

14/12/2025
>>Στις σελίδες του βιβλίου συνυπάρχουν ονόματα-σταθμοί της ελληνικής μουσικής, όπως οι Γιάννης Σπάρτακος, Γιώργος Μουζάκης, Κώστας Καπνίσης, Μίμης Πλέσσας, Γεράσιμος Λαβράνος και Γιώργος Θεοδοσιάδης, με σημαντικούς εκπροσώπους της νεότερης και σύγχρονης τζαζ σκηνής, όπως οι Σάκης Παπαδημητρίου, Φλώρος Φλωρίδης, Γιώργος Κοντραφούρης, Πέτρος Κλαμπάνης και Τάνια Γιαννούλη. Παράλληλα, εξετάζονται εκατοντάδες καλλιτέχνες, δίσκοι, συναυλίες, μουσικοί χώροι, φεστιβάλ, περιοδικά και εκδόσεις, συνθέτοντας μια σφαιρική εικόνα της ελληνικής τζαζ μέσα στον χρόνο.<<
https://www.ogdoo.gr/politismos/vivlio/ena-vivlio-anaforas-gia-tin-elliniki-tzaz-apo-tis-ekdoseis-ogdoo

13/12/2025
Γίνεται να αναφέρεσαι στο παρελθόν της ελληνικής τζαζ και να μην έχεις ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για τον Γιάννη Σπάρτακο; Στο «100 Χρόνια Ελληνική Τζαζ» [Όγδοο, 2025], που τώρα κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία, θα διαβάσεις για τον Σπάρτακο διάφορα στις σελίδες 141-144. Ιστορίες, συνεντεύξεις δικές του, κρίσεις δικές μου, γεγονότα, τραγούδια κ.λπ.

Ένα από τα καλύτερα κομμάτια του (ένα αληθινό κομψοτέχνημα), για το οποίο γράφω στο βιβλίο, φυσικά, το ακούτε και στα σχόλια...

DINO SALUZZI el viejo caminante

Το πιο νέο άλμπουμ του μάστερ του μπαντονεόν Dino Saluzzi ηχογραφήθηκε στο Buenos Aires τον Απρίλιο του 2023, όταν ο Saluzzi ήταν 88 ετών (σήμερα είναι 90). Σ’ αυτή την προχωρημένη, όπως και να το κάνουμε, ηλικία, ο Saluzzi εξακολουθεί να υπογράφει πολύ ωραίους δίσκους, με συναρπαστική μουσική και μοναδικά παιξίματα.

Έχοντας, λοιπόν, δίπλα του τον γιο του José María Saluzzi στην κλασική κιθάρα και ακόμη τον Νορβηγό Jacob Young σε ακουστική, ηλεκτρική κιθάρα, ο Saluzzi απλώνει στο “El Viejo Caminante” [ECM Records / AN Music, 2025] δώδεκα συνθέσεις, εννέα πρωτότυπες (δικές του και των συνεργατών του) και τρεις versions (δύο σε αμερικάνικα στάνταρντ και μία στο “Northern sun” της Karin Krog), δημιουργώντας για μιαν ακόμη φορά έναν δίσκο απαιτήσεων, γεμάτο από συνθέσεις με νόημα. Τέτοιες είναι, για παράδειγμα, η εισαγωγική “La ciudad de los Buenos Aires” του José María Saluzzi ή η “Tiempos de ausencias” (του Dino), δίχως κάποια άλλη να ακούγεται παράταιρη με το συνολικό αποτέλεσμα – έναν, όπως πάντα, ιδιότυπο και απολαυστικό συνδυασμό από tango, jazz και φολκλορική νοτιοαμερικάνικη μουσική.

SOKRATIS SINOPOULOS / YANN KEERIM topos

Δύο έλληνες μουσικοί, ο λυράρης Σωκράτης Σινόπουλος (Sokratis Sinopoulos) και ο πιανίστας Γιάννης Κυριμκυρίδης (Yann Keerim) επανεμφανίζονται στην ECM (A&N Music), μέσω του προσφάτου άλμπουμ τους “Topos”. Το λέω, γιατί αμφότεροι είναι μέλη του Sokratis Sinopoulos Quartet, που ηχογράφησε τα άλμπουμ “Metamodal” το 2019 και “Eight Winds” το 2015. 

Αποκόπτονται, λοιπόν, οι δυο τους από το κουαρτέτο και ως ντούο γράφουν, στα Sierra Studios της Αθήνας, τον Φεβρουάριο του ’24, το CD “Topos”, ένα άλμπουμ δέκα συνθέσεων – τεσσάρων δικών τους πρωτοτύπων (“Vlachia”, “Valley”, “Mountain Path”, “Forest glade”) και έξι (“Stick dance”, “Sash dance”, “In one spot”, “Dance from Buscum”, “Romanian polka”, “Fast dance”) βασισμένων στο έργο “Romanian Folk Dances” του Béla Bartók (1881-1945), που ήταν εξαμερές.
Κατά βάση εδώ έχουμε ένα ιδιότυπο tribute στον Bartók, στο οποίον επιχειρείται μέσα από τις συμβολές της λύρας με το πιάνο να «παγιδευτεί» η ατμόσφαιρα των «Ρουμάνικων Λαϊκών Χορών», μιας σουίτας έξι χορών, που συνετέθη το 1915 βασικά για πιάνο και αργότερα για ενόργανο σύνολο ή ακόμη και για βιολί-πιάνο (στην μεταγραφή του Zoltán Székely). Αν θεωρήσουμε πως η λύρα επέχει ρόλο βιολιού, τότε το άκουσμα του “Topos” προσιδιάζει σε κάποιες κλασικές αποδόσεις των «λαϊκών χορών», οπότε από αυτή την άποψη εξασφαλίζεται, υποθέτω, και η ανοχή των καθαρολόγων.
Το “Topos” έχει μοναδική και συμπαγή ατμόσφαιρα, ο ήχος της λύρας είναι μοναδικός, ενώ και η συνεύρεσή της με το πιάνο, σε κομμάτια σαν το “Dance from Buscum” είναι καταλυτική, δημιουργώντας βαθιά συναισθηματική φόρτιση στον ακροατή.
Ένα περίπου απρόσμενο ελληνικό άλμπουμ, που τιμά και τον κατάλογο της γερμανικής εταιρείας, προσπορίζοντας συγχρόνως υψηλά creditis στους Σωκράτη Σινόπουλο και Yann Keerim.

ARVO PÄRT / VOX CLAMANTIS φωνητικά έργα

Η θρησκευτικής θεματολογίας μουσική αποτελεί μία από τις βασικές κατευθύνσεις των ECM New Series (γνωστό αυτό παλαιόθεν). Είναι πάμπολλα τα θρησκευτικά έργα, και κατ’ επέκτασιν οι θρησκευτικές εκδόσεις που έχουν καταγραφεί στο label κι ένα από τα πιο πρόσφατα είναι μια σειρά φωνητικών συνθέσεων του Arvo Pärt, που φέρει εις πέρας το εσθονικό φωνητικό σύνολο Vox Clamantis. Το άλμπουμ αποκαλείται “And I heard a voice” [ECM New Series, 2025] και ακούγονται σε αυτό τα έργα του Pärt “Nunc dimittis” (2001), “O Holy Father Nicholas” (2021), “Sieben Magnificat-Antiphonen” (1988), “Für Jan van Eyck” (2019), “Kleine Litanei” (2015) και “And I heard a voice...” (2017).

Η χορωδία Vox Clamantis, υπό την διεύθυνση του Jaan-Eik Tulve, ασχολείται με το έργο του Arvo Pärt από 25ετίας, και μέσα σ’ αυτά τα χρόνια έχουν καταγραφεί κάποια άλμπουμ (στις ECM New Series και αλλού), που έχουν αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις. Υπάρχει, λοιπόν, αυτή η σχέση ανάμεσα στη χορωδία και το έργο του Pärt, το οποίο, σε κάθε περίπτωση, παίρνει αφορμή από παλαιά και νεότερα θρησκευτικά κείμενα, πριν επεκταθεί στους πιο προσωπικούς ηχητικούς κόσμους τού συνθέτη. Όλα τα έργα είναι αυστηρώς χορωδιακά, πλην του “Für Jan van Eyck”, στο οποίο ακούγεται και εκκλησιαστικό όργανο.
Η ηχογράφηση (2021/22) προέρχεται από την καθεδρική της πόλης Haapsalu της Εσθονίας, ενώ η παραγωγή ανήκει στον Manfred Eicher.

το «Ελλαδέξ» του ΓΙΑΝΝΗ ΛΟΓΟΘΕΤΗ: 50 χρόνια από ένα δίσκο «βαρόμετρο» της πρώιμης μεταπολίτευσης - οι προχωρημένες ενορχηστρώσεις του Γιάννη Κιουρκτσόγλου και το «Πολύ ωραίο στυλ» με τον Δημήτρη Πουλικάκο

Το «Ελλαδέξ» [EMI /Columbia] του Γιάννη Λογοθέτη (ΛοΓό) είναι ένας υποτιμημένος δίσκος, που περιέχει μερικά πολύ ενδιαφέροντα τραγούδια από την εποχή της πρώιμης μεταπολίτευσης – κυκλοφόρησε, δε, επίσημα στις 15 Δεκεμβρίου 1975 και αυτές τις μέρες συμπληρώνονται 50 χρόνια, από την εμφάνισή του στα δισκάδικα. Υπάρχει λοιπόν η αφορμή, για να πούμε όσα ακολουθούν.

Κατ’ αρχάς ένα από τα πλέον βασικά, που δεν είναι συνηθισμένο στη δισκογραφία. Το άλμπουμ υπογράφει ο Γιάννης Λογοθέτης, ο οποίος είναι βασικά ο στιχουργός του δίσκου (και άλμπουμ που να τα υπογράφουν στιχουργοί δεν συναντάμε συχνά). Από τα δώδεκα τραγούδια του «Ελλαδέξ» μόνο το τελευταίο, το κλασικό «Κοκοράκι» (Ζοζέφ Κορίνθιος-Νίκος Φατσέας), με τους Αδελφούς Κατσάμπα, δεν έχει δικά του λόγια. Επίσης ο Λογοθέτης έχει γράψει μουσική σε πέντε τραγούδια του δίσκου. Σε άλλα πέντε έχει γράψει μουσική ο Γιάννης Κιουρκτσόγλου, ενώ υπάρχει κι ένα τραγούδι με μουσική του Γιώργου Χατζηνάσιου. Ερμηνευτές στον δίσκο είναι ο Δημήτρης Πουλικάκος, η Ιωάννα Κιουρκτσόγλου, ο Χρήστος Λεττονός, ο Σάμης Παυλής, οι Αδελφοί Κατσάμπα και ο ίδιος ο Λογοθέτης. Τα περισσότερα τραγούδια κινούνται σε «ξένους» ρυθμούς (υπάρχει τζαζ, ροκ, λάτιν κ.λπ.), ενώ στα λίγα κομμάτια που ακούγεται μπουζούκι παίζει ο κορυφαίος Κώστας Παπαδόπουλος.
Αν το όνομα του ΛοΓό είναι το ένα που κυριαρχεί στο «Ελλαδέξ», το άλλο που είναι εξίσου κυρίαρχο είναι εκείνο του Κιουρκτσόγλου. Το λέω αυτό, γιατί ο Κιουρκτσόγλου δεν έχει συνθέσει απλώς μερικά από τα ωραιότερα τραγούδια του δίσκου, μα και γιατί έχει κάνει τις ενορχηστρώσεις, που είναι, τουλάχιστον, το 50% της αξίας του «Ελλαδέξ».
Ο Κιουρκτσόγλου δεν ήταν/είναι τυχαίος. Υπήρξε μέλος στα σίξτις των Loubogg ίσως του καλύτερου ελληνικού garage punk συγκροτήματος (δικό του ήταν το θρυλικό τραγούδι τους “She is cool” από το 1966 και άλλα διάφορα), ενώ επίσης δικό του ήταν και το πασίγνωστο «Γαρύφαλλε, Γαρύφαλλε» (1970) των Πελόμα Μποκιού (το «κιού» του ονόματός τους ήταν η συλλαβή από το δικό του επώνυμο), αναμφισβήτητα μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες στην ιστορία του ελληνικού ροκ.
Περαιτέρω η συμβολή του Κιουρκτσόγλου υπήρξε σημαντική στις ενορχηστρώσεις των «Μικροαστικών» (1973) του Λουκιανού Κηλαηδόνη, ενώ ήδη είχε αρχίσει να γράφεται και το ξεχωριστό κεφάλαιο της συνεργασίας του με τον Θέμη Ανδρεάδη και τον Γιάννη Λογοθέτη – λέω για τα άλμπουμ «Γελοιογραφίες» (1973), «Κάτι Άλλο μου Θυμίζει» (1974) και «Τραγούδια με Νόημα» (1975) (σ’ αυτό δεν τραγουδούσε ο Ανδρεάδης, αλλά δεν έχει σημασία), στα οποία άλμπουμ ο Κιουρκτσόγλου εμφανιζόταν άλλοτε ως συνθέτης, άλλοτε ως ενορχηστρωτής και άλλοτε ως και τα δυο μαζί.
Οι δίσκοι εκείνοι είχαν βγάλει μεγάλες επιτυχίες («Καθένας με την τρέλλα του», «Καλέ κυρά Μαρία», «Χορευτής εκ Παρισίων», για να αναφέρω μόνο τρεις, μία από κάθε LP), που τις τραγούδησαν όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες, εκεί προς το τέλος της δικτατορίας και στην αρχή της μεταπολίτευσης – και ο ρόλος, σ’ αυτές, των Λογοθέτη-Κιουρκτσόγλου ήταν το ίδιο σημαντικός με εκείνον των ερμηνευτών. Με τέτοια εχέγγυα θα έμπαινε μπροστά το «Ελλαδέξ».
Πριν περάσω στα τραγούδια του δίσκου, πρέπει να ειπωθούν μερικά λόγια για τον τίτλο και για το εξώφυλλο. Κατ’ αρχάς τι σημαίνει «Ελλαδέξ»; Είναι το «νέο» απορρυπαντικό, που «λευκαίνει καλύτερα», όπως διαβάζουμε στο cover. Είναι, με άλλα λόγια, αυτό το κουτί που βλέπουμε, και το οποίο ήταν κατασκευασμένο από τον Δημήτρη Θ. Αρβανίτη (που είχε και τη γενικότερη επιμέλεια του εξωφύλλου). Φυσικά η έμπνευση είχε τη βάση της στα ανάλογα εμπορικά απορρυπαντικά της εποχής (OMO, Roll και κυρίως το Πλυντηρέξ), με το κουτί να έχει μιαν αδιαφιλονίκητη pop art αισθητική. Όμως, γιατί «Ελλαδέξ»; Αυτό είναι ακόμη πιο κρίσιμο...
Εκείνο που πρέπει, από την αρχή, να σημειωθεί είναι πως η πατρότητα της λέξης «Ελλαδέξ» ανήκει στον ποιητή Γιώργο Σεφέρη (1900-1971)! Υπάρχει κάποιος αφορισμός του από παλιά, που τον βρίσκεις στο ίντερνετ και που λέει το εξής: «Είμαστε οι τελευταίοι που μιλάμε ελληνικά, σε λίγο αυτόν τον τόπο δεν θα τον λένε Ελλάδα, θα τον λένε Ελλαδέξ». Πότε το είπε αυτό ο Σεφέρης δεν είναι γνωστό σ’ εμένα, αλλά σίγουρα το είπε θέλοντας να εκφράσει την (υπερβολική ίσως) απαισιοδοξία του για την πορεία της ελληνικής γλώσσας, και βασικά να εκφράσει την αντίθεσή του έναντι της λεγόμενης «ξενομανίας» και κατ’ επέκτασιν της καταναλωτικής κοινωνίας (παρότι αυτή θα βρισκόταν ακόμη στα σπάργανα). Δηλαδή ό,τι όλα μετατρέπονται σε προϊόντα, που πουλιούνται και αγοράζονται. Ακόμη και η ίδια η χώρα τελικά.
Οι συγκεκριμένοι προβληματισμοί, στο μεταίχμιο από τη δικτατορία στη μεταπολίτευση, όταν η Ελλάδα είχε αρχίσει να παραδίδεται στη λαίλαπα του τουρισμού, απασχολούσαν σοβαρά ένα τμήμα της διανόησης, που επιχειρούσε να εκφραστεί αντισυστημικά, κρούοντας, αν θέλετε, τον κώδωνα του κινδύνου. Έτσι, δεν ήταν μόνον ο Σεφέρης με το «Ελλαδέξ» του, ήταν και ο συγγραφέας-ποιητής Γιώργος Ιωάννου (1927-1985), ο οποίος είχε γράψει ανάμεσα σε άλλα, το 1974 (στο ξεκίνημα της μεταπολίτευσης) στον τόμο «Χρονικό ’74» του Καλλιτεχνικού Πνευματικού Κέντρου Ώρα:
«Κατά την δικτατορία, όπου κάτω από τη στέγη του αλλοπρόσαλλου συνθήματος “Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών” συνέβησαν τα πιο αντιχριστιανικά πράγματα, το ξεπούλημα της αλκής του ελληνικού λαού είχε λάβει διαστάσεις βιομηχανίας. Αρκεί να ήταν οι ξένοι ευχαριστημένοι και όλα τα άλλα θεωρούνταν δευτερεύοντα».
Και ήταν βεβαίως ο θεολόγος (ακόμη τότε) Χρήστος Γιανναράς (1935-2024), που εξέφραζε ανάλογους προβληματισμούς σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξή του, στα «Επίκαιρα» (άνοιξη ’73) στην Σούλα Αλεξανδροπούλου («είδα την Σούλα και τον Δεσποτίδη», όπως τραγουδούσε το 1994 ο Διονύσης Σαββόπουλος), η οποία συνέντευξη πλασαριζόταν με τον τίτλο «Ελληνισμός χωρίς ταυτότητα» (ένας τίτλος, που, για το 1973, αποκτούσε και άλλα «αντί-» χαρακτηριστικά). Όπως έλεγε, τότε, ο Γιανναράς:
«Τα αντικειμενικά δεδομένα τα ξέρουμε όλοι και δεν ωφελεί να το παραβλέψουμε, είναι πολύ απαισιόδοξα. Η υστερία του εξευρωπαϊσμού, της οικονομικής προτεραιότητας, της εκβιομηχάνισης (σ.σ. υπήρχε, τότε, τέτοια στην Ελλάδα), των τουριστικών αξιοποιήσεων έχει πάρει τέτοιες τρομακτικές διαστάσεις, που διερωτάται κανείς αν μπορούμε ακόμη να μιλάμε για πολιτιστική ταυτότητα και αυτοσυνειδησία του Νέου Ελληνισμού. Θυμάμαι τον Σεφέρη που έλεγε ότι σε λίγα χρόνια αυτόν τον τόπο δεν θα τον λένε πια Ελλάδα, αλλά Ελλαδέξ (σ.σ. μια λέξη την οποία ο Γιανναράς χρησιμοποιούσε και τα πιο πρόσφατα χρόνια, για τους ίδιους πάνω-κάτω λόγους)».
Δεν ξέρω αν ο Γιάννης Λογοθέτης είχε διαβάσει τότε (το 1973) τη συνέντευξη του Γιανναρά στα «Επίκαιρα» (κάτι πολύ πιθανό – τα «Επίκαιρα» τα διάβαζε τότε όλη η Ελλάδα), ξέρω όμως πως το 1975 η κατάσταση εξακολουθούσε να παραμένει ασυνάρτητη, με τον κόσμο να βιώνει μία αλλοπρόσαλλη πραγματικότητα, την οποία (πραγματικότητα), ο τραγουδοποιός και γελοιογράφος βασικά ΛοΓό, θα την αποτύπωνε σε μερικούς καταπληκτικούς στίχους, που θα μελοποιούνταν από τον Κιουρκτσόγλου.
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/elladex-toy-gianni-logotheti-50-hronia-apo-ena-disko-barometro-tis-proimis

SATOKO FUJII QUARTET δέκα οκτώ χρόνια μετά και πάλι στη δισκογραφία

Το Satoko Fujii Quartet υπήρξε ένα από τα πιο κλασικά σχήματα της ιαπωνίδας πιανίστριας, συνθέτριας και αυτοσχεδιάστριας Satoko Fujii, έχοντας μεγάλη παρουσία στα πάλκα και τη δισκογραφία στα 00s βασικά (όταν από το 2001 έως και το 2007 θα ηχογραφούσε πέντε άλμπουμ). Δέκα οκτώ χρόνια αργότερα, δηλαδή σήμερα, το σχήμα αυτό δραστηριοποιείται και πάλι, και μάλιστα από τα ίδια πρωταρχικά μέλη του (Natsuki Tamura τρομπέτα, Satoko Fujii πιάνο, φωνή, Hayakawa Takeharu μπάσο, φωνή, Tatsuya Yoshida ντραμς, φωνή) προκειμένου να ηχογραφήσει (Τόκυο, 2 Σεπτ. 2025 – πολύ πρόσφατα δηλαδή) και να αποτυπώσει το έκτο CD του, που αποκαλείται “Burning Wick” και το οποίο κυκλοφορεί, τώρα, σ’ ένα άψογο hardback gatefold (με 6σέλιδο insert και obi) από το label των Fujii-Tamura την Libra Records.

Το κουαρτέτο αυτό σίγουρα αποτελεί κάτι το ιδιάζον και ξεχωριστό, σε σχέση με τα υπόλοιπα απειράριθμα γκρουπ στα οποία εμφανίζεται η Fujii, κυρίως γιατί έχει οριοθετήσει ένα πεδίο αισθητικής δράσης, καθορισμένο, σε ίσους όρους, από τα τέσσερα όργανα. Μάλιστα η εκπληκτική εγγραφή του σου δίνει την ευκαιρία να απολαύσεις τρομπέτα, πιάνο, μπάσο και ντραμς σε τέσσερα διαφορετικά επίπεδα, που όταν συγκλίνουν δεν χάνουν ποτέ την αυθυπαρξία τους.
Έπειτα είναι η μουσική αυτή καθ’ αυτή. Οι επτά συνθέσεις της Fujii εννοώ, που κινούνται χρονικώς μεταξύ των οκτώ και των δεκατριών λεπτών, και που εναλλάσσονται με μια θαυμαστή σειρά, δημιουργώντας ένα πυκνό και συνάμα «ζεστό» πεδίο δράσης.
Θέλω να πω πως το άλμπουμ είναι άκρως εντυπωσιακό, προσφέροντας μοναδικές στιγμές σύγχρονης jazz, χωρίς ίχνος αυταρέσκειας ή ψεύτικου εντυπωσιασμού. Συζητάμε, φυσικά, για κορυφαίους οργανοπαίκτες, που παίζουν στα δάκτυλά τους όλη τη σύγχρονη μουσική, που μπορεί να αφορά (και) τα συγκεκριμένα όργανα, προτείνοντας μια σειρά συνθέσεων καθόλου «δύσκολων» και ταυτοχρόνως απαιτητικών, συνδυάζοντας πρωτοπορία και λαϊκότητα μ’ έναν σπάνιο τρόπο. Επίσης το πώς χρησιμοποιούν τις φωνές τους, οι Fujii, Takeharu και Yoshida, στο “Walking through the border town” και κυρίως στο “Mountain gnome” είναι κάτι που πρέπει να σημειωθεί –όταν ειδικά στο δεύτερο track οι φωνές θυμίζουν noise και electronic– και όλα αυτά σε συνδυασμό με το εντελώς μοναδικό ρυθμικό τμήμα του κουαρτέτου, που, σε κάθε σύνθεση, ξαφνιάζει με την ορμή και την εφευρετικότητά του (ακούς το progressive κλείσιμο του “Burning wick” και κάπως έτσι αντιλαμβάνεσαι πως δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να αντισταθεί σε τέτοιες παίκτριες και τέτοιους παικταράδες).
Απίθανος δίσκος, για άλλη μια φορά απ’ αυτούς τους ακατάβλητους Ιάπωνες!
Επαφή: www.satokofujii.com/

ΜΙΚΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ FACEBOOK 689

12/12/2025
Το «100 Χρόνια Ελληνική Τζαζ» κλείνει με τη δισκογραφία της ελληνικής τζαζ. Είναι το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου και αναπτύσσεται σε 55 σελίδες. Είναι καταγραμμένα εκεί περισσότερα από 1200 LP και CD, από την αρχή των σίξτις, έως και σήμερα.
Να πω πως αρχικά δεν είχα κατά νου να κλείσω το βιβλίο με τη δισκογραφία. Και ήταν, βασικά, ο Βαγγέλης Κορωνάκης από το Όγδοο, που έριξε την ιδέα – λέγοντάς μου πως έπρεπε και το βιβλίο για την τζαζ να κλείσει με την ανάλογη δισκογραφία, όπως είχε κλείσει και το «Ραντεβού στο Κύτταρο» με τη δισκογραφία του ελληνικού ροκ.
Εν τω μεταξύ εγώ είχα μια πολύ καλή βάση της ελληνικής τζαζ δισκογραφίας από την αρχή του 2013, όταν την είχα καταγράψει για εκείνο το booklet του Jazz & Τζαζ, αλλά θα έπρεπε τώρα να την επεκτείνω μέχρι τις μέρες μας και να την συμπληρώσω (να προσθέσω κι άλλα άλμπουμ, εννοώ, σ' εκείνα της πρώτης καταγραφής). Δεν ήταν και το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο, για λόγους τους οποίους εξηγώ στο βιβλίο.

Η δισκογραφία υπάρχει λοιπόν ανάμεσα στις σελίδες 379-434, διαθέτοντας και πολλές «εκπλήξεις» (που μπορούν να σηκώσουν και τις ανάλογες συζητήσεις μεταξύ των fans, των συλλεκτών κ.λπ.). Ξεκινάει π.χ. με αυτό το πολύ σπάνιο άλμπουμ, που το ξέρουν ελάχιστοι ή και «κανένας», και που δεν υπήρχε στην καταγραφή του 2013...

11/12/2025
>>Η Ευρώπη ποτέ δεν πεθαίνει / δεν τη σκιάζει φοβέρα καμιά,
μόνο λίγο καιρό ξαποσταίνει / και ξανά προς τη δόξα τραβά.<<

Τα φράγκα, σε προπολεμική περίοδο πρέπει να τα διαχειρίζονται οι πρόθυμοι. Πώς αλλιώς?

11/12/2025
Και στο νέο «Ραντεβού στο Κύτταρο» και στις «Cult Όψεις του Ελληνικού Κινηματογράφου» και στο «Ροκ, Ελληνικό Ροκ, Κοινωνία και Πολιτική στη Μακρά Δεκαετία του ’60 (μία αντι-ανάγνωση)», είχα ένα πολύ βασικό ρόλο (και λόγο) στη διαμόρφωση των εξωφύλλων, υπό την έννοια πως είχα δώσει στους σχεδιαστές όλα τα βασικά στοιχεία.
Στην περίπτωση του Ζορρό της Ζούγκλας η επιλογή μου ήταν η απόλυτη για το «Ραντεβού», και αυτή έγινε εξώφυλλο. Στην περίπτωση των «Cult Όψεων» είχα δώσει 3-4 βασικές φωτό, αλλά ήμουν σχεδόν σίγουρος πως εκείνη της Ajita Wilson ήταν ένα βήμα πιο μπροστά από τις υπόλοιπες και βεβαίως στην περίπτωση του «Ροκ, Ελληνικό Ροκ» ο φίλτατος Κυριάκος Κουτσογιαννόπουλος (που για πρώτη φορά θα έκανε εξώφυλλο βιβλίου μου) πήρε από μένα όλα τα αποκόμματα από τους τίτλους των παλιών περιοδικών, τοποθετώντας τα στο εξώφυλλο (με τον δικό του, βεβαίως, τρόπο).
Για την περίπτωση του «100 Χρόνια Ελληνική Τζαζ», ο Κυριάκος (με τον οποίο συνεργαζόμασταν πολλά χρόνια στο «Jazz & Τζαζ», όπως το έχω ξαναπεί) δεν πήρε τίποτα από μένα. Δεν ήθελα να του δώσω κάτι (δεν ήταν καθόλου εύκολο από τη μεριά μου) και ήταν ελεύθερος να κάνει το εικαστικό που ήθελε.
Στην κουβέντα όμως, που κάναμε πριν, το βασικό θέμα που μπήκε ήταν το πώς θα δείχναμε την «ελληνικότητα» σε σχέση με την τζαζ στο εξώφυλλο. Κατ’ αρχάς είχα απορρίψει όλα τα κλασικά τζαζ χρώματα, το ασπρόμαυρο π.χ., επειδή η ελληνική τζαζ δεν έχει καμία σχέση με τη φυλετική φόρτιση της τζαζ των μαύρων στην Αμερική. Που χοντρικά είναι αυτή των κλασικών ασπρόμαυρων τζαζ φωτογραφιών, πορτρέτων κ.λπ. Δεν ήθελα κάτι απόλυτα σκοτεινό.
Είμαστε μεσογειακή χώρα, και εδώ η τζαζ συνδέθηκε πρωτίστως με το χορό και τη διασκέδαση (όπως σχεδόν παντού στον κόσμο), ενώ ήταν, είναι και παραμένει περισσότερο φωτεινή, ακόμη και στις πιο σκληρές και improv μορφές της.

Έπρεπε λοιπόν να χρησιμοποιηθούν τα ελληνικά χρώματα (το γαλάζιο και το λευκό), μ’ έναν τρόπο, όμως, που να μην παρέπεμπε σε κάτι στεγνά... πατριωτικό. Όλο το θέμα, θέλω να πω, εντοπιζόταν στην απόχρωση του μπλε – και εδώ ο Κυριάκος βρήκε το «σωστό». Είναι ένα μπλε κάπως σκοτεινό, κάπως σαν το χρώμα της πολύ βαθιάς θάλασσας. Μοιάζει κάπως με το βαθύ μπλε, έτσι όπως το απορροφά το ξύλο. Συμφωνήσαμε αμέσως ότι αυτό ήταν το κατάλληλο.
[πρέπει να δει κανείς το εξώφυλλο στη φυσική μορφή του, γιατί, όπως και να το κάνουμε, στις οθόνες δεν «βγαίνει» 100%]

11/12/2025
– Φάνηκε όμως ότι έγινε κάποιο επεισόδιο...
– Έλα τώρα, μην επιμένεις τώρα, κουταμάρες
– Ναι άλλα έγινε ένα επεισόδιο...
– Δεν είδες τι ωραία στα εξηγώ. Στα εξηγώ ωραία?

10/12/2025

(...) Ποτέ δεν αισθάνθηκα, ετοιμάζοντας τούτο το πόνημα, πως θα παρουσίαζα την ιστορία της τζαζ στην Ελλάδα ή την ιστορία της ελληνικής τζαζ, αυτές τις δέκα δεκαετίες της ύπαρξής της. Το θεωρώ πολύ μαξιμαλιστικό κάτι τέτοιο, και βασικά έχω τη γνώμη πως δεν είναι εύκολο, δηλαδή είναι αδύνατο, να γραφτεί όλη η ιστορία από ένα μόνο άτομο. Απαιτείται διαμοιρασμός αντικειμένων και από ’κει και πέρα η ανάπτυξη συγκεκριμένων κεφαλαίων από γραφιάδες ειδικών ερευνητικών προσόντων. Έπραξα, όμως, κάτι άλλο εν προκειμένω. Έφτιαξα έναν «οδηγό πλοήγησης», ένα «χάρτη μετακίνησης», για όλα αυτά τα ζητήματα – τα οποία απλώνονται σε μια εκατονταετία, από τον μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα! Μια εκατονταετία ελληνικής τζαζ; Πείτε το κι έτσι.(...)
Σέβομαι όλους τους μουσικούς της ελληνικής τζαζ, παλαιότερους και νεότερους, γιατί έχουν κοπιάσει για να φθάσουν εκεί όπου έφθασαν. Πολλά χρόνια σπουδών, σε ωδεία και πανεπιστήμια (αυτό ισχύει περισσότερο για τις νεότερες γενιές), άπειρες ώρες σε πάλκα και στούντιο, συνεχής επιμόρφωση σε πολλές διαστάσεις, ώστε να εξελιχθούν και σαν συνθέτες, και σαν αυτοσχεδιαστές, και βεβαίως σαν οργανοπαίκτες. Και σαν ολοκληρωμένες προσωπικότητες πάνω απ’ όλα – να μην το ξεχνάμε ποτέ αυτό. Τους αξίζουν τα καλύτερα! Γι’ αυτούς, εξάλλου, γράφω εδώ μέσα (ζώντες και τεθνεώτες), και βεβαίως για όλους εμάς, που ενδιαφερόμαστε για την ιστορία τους, παρακολουθώντας ταυτοχρόνως την πορεία και την εξέλιξη των νεοτέρων.(...)

[ένα απόσπασμα από τον πρόλογο του νέου βιβλίου μου «100 Χρόνια Ελληνική Τζαζ / Από το μουσικό θέατρο και το ελαφρό τραγούδι στη σύγχρονη και αυτοσχεδιαστική τζαζ», που κυκλοφορεί τώρα από τις εκδόσεις Όγδοο]
[Θέλω να είμαι σαφής σε σχέση με το τι επιχείρησα να κάνω σ’ αυτό το βιβλίο. Ήθελα να χαράξω μια γραμμή, η οποία έως τώρα ήταν ασχεδίαστη και άγραφη. Να ετοιμάσω δηλαδή ένα σχέδιο, επί χάρτου πλέον, γύρω από την ελληνική τζαζ – γύρω από τα όριά της, τις διαστάσεις της, αισθητικές και κοινωνικές, και βεβαίως τις διασυνδέσεις της με διάφορες καταστάσεις, που είτε έχουν περάσει στα ψιλά είτε είναι ακόμη ανεξακρίβωτες και άγνωστες]

JOHN TAYLOR / MARC JOHNSON / JOEY BARON tramonto

Ηχογραφημένο κονσέρτο από το CBSO Centre του Birmingham, τον Ιανουάριο του 2002, είναι το “Tramonto” [ECM Records / AN Music, 2025] – ανέκδοτο άλμπουμ ενός αναγνωρισμένου piano-trio, το οποίο αποτελούσαν ο άγγλος πιανίστας John Taylor (1942-2015) και οι Αμερικανοί Marc Johnson κοντραμπάσο και Joey Baron ντραμς.

Αυτό το τρίο δεν είναι άγνωστο στους φίλους της jazz, καθώς το 2003 θα κυκλοφορούσαν από κοινού το άλμπουμ “Rosslyn” [ECM], κάτι που σημαίνει πως η εμφάνισή τους στην βρετανική πόλη, ένα χρόνο νωρίτερα, κατέγραφε μια πορεία, που τύποις, θα ολοκληρωνόταν με την έκδοση του δίσκου τους.
Λογικό λοιπόν, στο “Tramonto”, να περιέχονται κομμάτια, που συμπεριλήφθηκαν και στο “Rosslyn” (όπως το “Between moons” και το φερώνυμο “Tramonto”, σύνθεση του Taylor το πρώτο και του Ralph Towner το δεύτερο), όπως συνθέσεις του Taylor από παλαιότερους δίσκους του σαν τις “Pure and simple” και “Ambleside”, με το track list να ολοκληρώνεται με το “Up too late” του Steve Swallow.
Μπορεί να καταγράφονται μόλις πέντε tracks στο “Tramonto”, αλλά η διάρκεια του CD είναι πάνω από 55 λεπτά, με τα μεγάλης διάρκειας, δηλαδή το 12λεπτο “Up too late” και το 15λεπτο “Ambleside” – με το πρώτο να περιλαμβάνει δυναμικό bop στο πιάνο από τον Taylor, εκτεταμένο παίξιμο με δοξάρι από τον Johnson, συν σόλο ντραμς από τον Baron, και με το δεύτερο να χαρακτηρίζεται από μια παρατεταμένη κρουστότητα στην αρχή, σε συνδυασμό ξανά με arco μπάσο και με παιξίματα, γενικότερα που συναρπάζουν.
Οπωσδήποτε μια απρόσμενη και εννοείται ευχάριστη έκπληξη από την ECM.

MAOYNA mind your mind

Οι Μαούνα είναι ένα καινούριο punk-rock συγκρότημα από την Θεσσαλονίκη, το οποίον αποτελούν οι Χάρης Μάρκογλου κιθάρα, πλήκτρα, Σίμος Σαλτιέλ φωνή, κιθάρα (γνωστός από τα γραφιστικά του σε διάφορους δίσκους του βορρά), Κώστας Χασιώτης μπάσο, φωνητικά και Μήτσος Θωμάς ντραμς, κρουστά. Προσφάτως οι Μαούνα κυκλοφόρησαν το πρώτο (αγγλόφωνο) CD τους, το οποίον αποκαλείται “Mind your Mind” [Είσοδος Κινδύνου, 2025]. Το άλμπουμ αυτό περιέχει δέκα tracks και είναι ηχογραφημένο σε δύο δόσεις. Οκτώ κομμάτια γράφτηκαν στο στούντιο Μαούνα, το 2024 και δύο στο Royal Altzheimer το 2021.

Τα τραγούδια των Μαούνα κινούνται σε σκληρούς και ακατέργαστους punk-rock δρόμους. Ακόμη και όταν τα φωνητικά μπορεί να «μαλακώνουν» κάπως τις καταστάσεις, όπως συμβαίνει π.χ. με το “Pretend I am ready” (τραγουδά η Λία Γυιόκα, που κάποιοι ίσως να την θυμούνται από την εποχή των Moot Point, στα mid-80s), το υπόστρωμα εξακολουθεί ανά φάσεις να ακούγεται εκρηκτικό.
Ένα από τα καλύτερα tracks του CD είναι το “Ripper”, που διαθέτει υπόγεια μελωδική γραμμή, μαζί με ραπάρισμα, noisy κιθάρες και πειραγμένες φωνές, όπως και το “No”, που αναπτύσσεται δίχως πολλές καλλιέπειες, όντας γρήγορο και σκληρό, και με τα γυναικεία φωνητικά να εκτραχύνουν ακόμη πιο πολύ την κατάσταση.
Γενικώς το “Mind your Mind” παραμένει πειστικό καθ’ όλη τη διάρκειά του, έχοντας πάντα τον πυρετό και την έξαψη στα άμεσα γνωρίσματά του – με την παραγωγή να υπερτονίζει αυτές ακριβώς τις διαστάσεις του.
Το 8λεπτο κομμάτι, με το οποίο κλείνει ο δίσκος (“Little silver trophies”) είναι το πιο υποβλητικό του άλμπουμ, με το σαξόφωνο του James Wylie να του προσδίδει ακόμη περισσότερες δραματικές διαστάσεις. Πολύ καλό – όπως και όλος ο δίσκος συνολικά.
Επαφή: https://eisodoskindynou.bandcamp.com/album/mind-your-mind

SPINIFEX ένα γκρουπ με avant, rock, jazz και chamber αναφορές

Για τους «Ολλανδούς» Spinifex (υπάρχουν από την αρχή των 00s και στην Ολλανδία είναι η βάση τους) έχουμε γράψει άλλη μία φορά στο blog – πέρυσι, όταν αναφερθήκαμε στο άλμπουμ τους “Drilling the Hole” (2024). Εκείνος ήταν ο ένατος δίσκος τους, ενώ ο φετινός “Maxximus” [Trytone Records, 2025] είναι ο δέκατος. Δημιουργός του σχήματος είναι ο γερμανός άλτο σαξοφωνίστας Tobias Klein, ενώ άλλα μέλη του γκρουπ είναι ο βέλγος τρομπετίστας Bart Maris, ο αμερικανός τενορίστας John Dikeman, ο ολλανδός κιθαρίστας Jasper Stadhouders, ο πορτογάλος μπασίστας Gonçalo Almeida και τέλος ο ντράμερ Philipp Moser, που μάλλον είναι και αυτός Κατωχωρίτης. Το κάπως περίεργο δεν είναι το γεγονός πως οι Spinifex είναι ένα (πολυεθνικό) γκρουπ με ιστορία και με ισχυρή δισκογραφία, αλλά το ότι κατορθώνουν να διατηρήσουν μια σταθερή line-up, χωρίς αλλαγές βασικών μελών, για κάμποσα χρόνια. Όταν είσαι σεξτέτο αυτό δεν είναι σώνει και καλά αυτονόητο.

Τώρα, στο “Maxximus”, οι Spinifex συνεργάζονται με τρία ακόμη άτομα, τα οποία έχουν τον τρόπο να επεκτείνουν τον ούτως ή άλλος σύνθετο ήχο τους σε ακόμη πιο «προχωρημένες» διαστάσεις. Αυτά είναι η ελληνίδα βιμπραφωνίστρια και percussion player Evi Filippou, η τσελίστρια Elisabeth Coudoux και ακόμη η χειρίστρια βιόλας Jessica Pavone.
Τα τρία αυτά έγχορδα συνδιαλέγονται επί ίσοις όροις με τις τρομπέτες, τα σαξόφωνα, τις κιθάρες και το μπάσο-ντραμς, με αποτέλεσμα οι Spinifex να εμφανίζονται με έναν ακόμη πιο συμπαγή και πολυεπίπεδο ήχο, ικανό να δημιουργήσει τετελεσμένα. Το λέω, γιατί τα μεγάλης διάρκειας (γενικώς) κομμάτια τους, σαν το 14λεπτο “Sack & ash”, το 11λεπτο “Phoenix”, το 10λεπτο “Springend” ή το 15λεπτο “Annie Golden”, «χάνονται» μέσα σ’ έναν κυκεώνα avant, rock, jazz και chamber αναφορών, φέρνοντας στη μνήμη ήχους συγκροτημάτων του Rock In Opposition μ’ έναν σίγουρο και αποφασιστικό τρόπο.
Επαφή: www.spinifexmusic.nl, www.tobiasklein.nl

ΜΙΚΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ FACEBOOK 688

9/12/2025
Το πιο νέο βιβλίο μου «100 Χρόνια Ελληνική Τζαζ / από το μουσικό θέατρο και το ελαφρό τραγούδι στη σύγχρονη και αυτοσχεδιαστική τζαζ» [Όγδοο, 2025] βρίσκεται ήδη σε όλα τα κεντρικά βιβλιοπωλεία (φυσικά και στα on line) και μέχρι το τέλος της εβδομάδας θα βρίσκεται παντού. Φυσικά μπορείτε να το προμηθευτείτε και με παραγγελία στα γειτονικά σας βιβλιοπωλεία.

6/12/2025

Για την ταινία δεν θέλω να πω τίποτα, έχετε διαβάσει και ακούσει όσοι ενδιαφέρεστε χιλιάδες πράματα, αλλά η αφίσα ρε φίλε είναι το άκρον άωτον του ακαλαίσθητου. Εντελώς αηδιαστική. Αν είναι ποτέ δυνατόν στις θέσεις των ματιών να βλέπεις... κατουρίστρες και να λες... μ' αρέσει.
update

[νομίζω πως μετά από 66 σχόλια έχει κάπου εξαντληθεί το θέμα - όσο περισσότερα σχόλια μαζεύονται τόσο χάνεται η μπάλα, καθώς δυσκολεύεσαι να τα βρεις και να τα διαβάσεις - σας ευχαριστώ όλες και όλους]

6/12/2025
Πριν από λίγες μέρες (29 Νοεμβρίου) πέθανε ο τσεχοσλοβακο-άγγλος θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος Tom Stoppard. Ήταν 88 ετών.
Πολυβραβευμένος τόσο σαν σεναρίστας όσο και σαν συγγραφέας, ο Stoppard ήταν γνωστός στην Ελλάδα από πολύ νωρίς, τουλάχιστον από το 1972-73 όταν η Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου είχε ανεβάσει το έργο του «Ο Ρόζενκραντς και ο Γκίλντενστερν Πέθαναν», με τον Νικηφόρο Νανέρη και τον Χρήστο Πολίτη. Παλιά, σ’ ένα άρθρο που είχα κάνει για τον Πολίτη, για το LiFO. gr, είχα δημοσιεύσει και φωτό από την παράσταση.
Επίσης είχε ανεβεί και το “Travesties”, σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη, το 1979-80 στον Άδωνι της Θεσσαλονίκης, με free-improv μουσική από τους Παπαδημητρίου, Φλωρίδη και Παπάζογλου, όπως και άλλα έργα του στην πορεία.
Για τον Stoppard έχω μια αναφορά και στο «Ροκ, Ελληνικό Ροκ, Κοινωνία και Πολιτική στη Μακρά Δεκαετία του ’60 (μία αντι-ανάγνωση)» [Όγδοο, 2025], στο υποκεφάλαιο «μίκης-beatles-χριστιανοί-μαοϊκοί», γράφοντας για το μαοϊκό (και αντι-ροκ) περιοδικό των σίξτις «Σπουδαστικός Κόσμος», όπως και για την μετέπειτα στροφή των «μεγαλύτερων εχθρών του ροκ», δηλαδή των μαοϊκών, όταν θα το υπεράσπιζαν (το ροκ), στα 00s πια, μέσω του έργου του Stoppard “Rock ’n’ Roll”. Πιο συγκεκριμένα από το βιβλίο (σελ.91-92)...

>>Τέλος, σ’ ένα ακόμη άρθρο του ιδίου τεύχους του «Σπουδαστικού Κόσμου», που τιτλοφορείται «Για ένα αντιιμπεριαλιστικό πολιτιστικό μέτωπο» και που υπογράφεται από τη σύνταξη του εντύπου, υπάρχει εκ νέου κριτική κατά των Beatles, αλλά και εμμέσως πλην σαφώς κατά του Μίκη Θεοδωράκη. Μπορεί οι μαοϊκοί να... ανένηψαν στα 00s, όταν ανακάλυψαν τους Τσεχοσλοβάκους Plastic People of the Universe κι άρχισαν να υπερασπίζουν το ροκ –μέσω του θεατρικού του Tom Stoppard «Rock ’n’ roll», που θα ανέβαινε στο Θέατρο Πόρτα τη σεζόν 2008-09, σε σκηνοθεσία του (παλιού μαοϊκού) Γιώργου Κοτανίδη (1945-2020)–, όμως και τότε με τη... λάθος ροκ-πλευρά της Ιστορίας ήταν.<<
[το έργο παιζόταν τέτοιες μέρες, επί Γρηγορόπουλου, το '08, και είχαν διακοπεί οι παραστάσεις λόγω των γεγονότων, αλλά είχα προλάβει να το δω]
[Τα ερωτήματα που φαίνονται στη φωτό, με όλο το σέβας, είναι της πλάκας...]

5/12/2025
Λένε τα παλιά τραγούδια χωρίς καμία αίσθηση τού πότε γράφτηκαν, σε τι συνθήκες και για ποιους λόγους. Αυτό φαίνεται όχι μόνο από τον τρόπο που τα τραγουδάνε, αλλά και από το πώς στήνονται στη σκηνή, τραγουδιστές και μουσικοί, μέχρι τα ρούχα που φοράνε, το τι λένε στον κόσμο κ.λπ.
Και οι από κάτω, εν τω μεταξύ, στον... κόσμο τους κι αυτοί. Δεν υπάρχει ουδεμία επαφή με την ιστορία του τραγουδιού. Καμία συνείδηση τού τι σημαίνει να τραγουδάς σήμερα ένα τραγούδι του Θεοδωράκη ή του Χατζιδάκι. Τίποτα απολύτως. Μια εξωτερική εικόνα μόνο, που μεταφέρεται από live σε live, σαν διαφημιστικό προϊόν – αποκαθαρμένο απ' όλα τα σημαινόμενά του. Μια τραγική έλλειψη πνευματικότητας. Ένα κενό νοήματος.
Λέει ο άλλος, επίδοξος χατζιδακικός εμηνευτής, το «της αγάπης αίματα», και πριν φουμέρνει πάνω στη σκηνή. Δεν ξέρω τι διάολο φουμέρνει, αλλά φουμέρνει, σε στυλ... ροκ μαγκιά, κλανιά κι εξάτμιση. Θα τρίζουν τα κόκαλα του Jerry Garcia. Είδατε εσείς ποτέ τον Μπιθικώτση να φουμέρνει πριν πει αυτό το τραγούδι;
Δεν ξέρω τι θέλει να παραστήσει ο καθένας, αλλά είναι μάλλον ευτύχημα όταν απαγορεύουν ορισμένοι να ακούγονται τραγούδια όπου να ’ναι απ’ όποιους να ’ναι. Είναι το λιγότερο που μπορεί να κάνει κάποιος.

CIRCA 19 / SAVINA YANNATOU improv κασέτα

Το “Flickering” [Private Pressing, 2025] είναι μία κασέτα, που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό, καταγράφοντας μια στούντιο συνύπαρξη της Σαβίνας Γιαννάτου και του improv ντούο Circa 19 (Δήμος Βρύζας βιολί, εφφέ και Θάνος Καζαντζής ντραμς, ηλεκτρονικά). Το άλμπουμ περιλαμβάνει οκτώ tracks, μικρής, μέσης και μεγαλύτερης διάρκειας (01:38 έως 10:41), που προσφέρονται βεβαίως και ψηφιακά.

Προφανώς όλοι αντιλαμβάνονται πως εδώ η Γιαννάτου δεν έρχεται για να αποδώσει «φυσιολογικά» στίχους για τραγούδια, αλλά να προβεί σε μία αντιστροφή αυτής της συνηθισμένης επικοινωνίας, καταφεύγοντας σε άναρθρους φωνητικούς ακροβατισμούς. Εννοείται, επίσης, πως αυτό είναι ένα πεδίο στο οποίο ασκείται η Γιαννάτου τουλάχιστον από 40ετίας, κάτι που τις δίνει πολλά επιπλέον «δικαιώματα». Εννοούμε πως η βοκαλίστρια ξέρει επακριβώς τι επιζητά, και με ποιον τρόπο θα μπορέσει να το κατακτήσει, μέσα από τη δική της μοναδική διαδρομή.
Προφανώς, εδώ, δεν είναι μόνη της η Γιαννάτου. Είναι μέλος ενός τρίο, με τους Βρύζα και Καζαντζή να ετοιμάζουν μια μελετημένη αυτοσχεδιαστική ροή, με έντονα και διαπεραστικά στοιχεία, κάπως σαν μια θορυβώδη κατολίσθηση, η οποία άλλοτε διακόπτεται για να κυριαρχήσει μόνη της η φωνή, και άλλοτε εξελίσσεται μέσα από αυτήν την τριπλή οργανική συνύπαρξη.
Το 11λεπτο κομμάτι “Some days are” είναι ένα από πιο υποβλητικά και εντυπωσιακά της κασέτας, με το τρίο να παίζει (και να χειρίζεται τα διάφορα όργανα) κάπως σαν σε αυτόματο πιλότο, ενώ στο έσχατο “Gentle (goodbye)” η Σαβίνα Γιαννάτου με τους φωνητικούς ακροβατισμούς της (κάποια στιγμή μετά την μέση), για να μην μιλήσω και για την κρουστή συνοδεία, έφερε στη μνήμη μου τον Σαββόπουλο του «Μπάλλου» με τα... γκουχ, γκουχ... εκεί μετά το 13:25 (της δικής του σύνθεσης). Συμβαίνουν κι αυτά...
Επαφή: https://circa19.bandcamp.com/album/flickering

ECM Records: οι νέοι δίσκοι της που ξεχωρίζουν στο τέλος του 2025 – είναι τα άλμπουμ των Steve Tibbetts, Rolf Lislevand, Σωκράτη Σινόπουλου-Yann Keerim, Dino Saluzzi και John Taylor

Κάθε σοδειά της ΕCM (ΑΝ Μusic) έχει νόημα και αξία. Υπό την έννοια πως περιλαμβάνει άλμπουμ με ξεχωριστές αρετές, κάποια εκ των οποίων θα τα βρεις, οπωσδήποτε, ανάμεσα στα καλύτερα «ιδιαίτερα» κάθε χρονιάς. Πάντα μακριά από την ποπ, και πάντα κοντά στις άλλες μουσικές, που επιδιώκουν έναν περισσότερο «εσωτερικό» διάλογο με τον ακροατή, η ECM εξακολουθεί να βαδίζει στον δικό της μοναχικό δρόμο...

STEVE TIBBETTS: Close
[ECM Records, 2025]
Ο αμερικανός συνθέτης και κιθαρίστας Steve Tibbetts (γενν. 1954) είναι μία από τις πιο ακατάτακτες μουσικές προσωπικότητες του ρόστερ της γερμανικής εταιρείας. Εμφανίστηκε εκεί το 1982, με το τρίτο άλμπουμ του “Northern Song”, για να ακολουθήσουν ακόμη επτά δίσκοι του, μέχρι και το 2018. Ας θυμηθούμε τους τίτλους τους: “Safe Journey” (1984), “Exploded View” (1986), “Big Map Idea” (1989), “The Fall of Us All” (1994), “A Man About a Horse” (2002), “Natural Causes” (2010) και “Life of” (2018).
Το πιο νέο άλμπουμ του... ερημίτη από την St. Paul της Minnesota (πόλη στην οποία ζει σταθερά από το 1972) είναι γραμμένο εκεί φυσικά, αποκαλείται “Close” και περιλαμβάνει είκοσι συνθέσεις του Tibbetts ποικίλων διαρκειών (από μονόλεπτες έως δεκάλεπτες).
Και σ’ αυτό το CD ο Tibbetts (που χειρίζεται κιθάρες, κρουστά και πιάνο) δεν είναι μόνος του, καθώς δίπλα του βρίσκονται ο Marc Anderson σε ποικίλα κρουστά, λούπες (σταθερός συνεργάτης του από το 1980) και ο νεοφερμένος JT Bates ντραμς (με παρουσίες στο φολκ, τζαζ και ροκ κύκλωμα). Όμως οι φολκ, τζαζ και ροκ επιρροές είναι εκείνες που κυριαρχούν και στο “Close”, ένα άλμπουμ του Tibbetts, που έχει για άλλη μια φορά τον τρόπο να καθηλώνει τον ακροατή, με τη μεστή και πολυκύμαντη οικολογικού τύπου μουσική του.
Και η νυχτερινή, ερημική φωτογραφία του εξωφύλλου και φυσικά όσα ακούμε στο “Close” είναι σύμφυτα με την προσωπικότητα τούτου του εντελώς ιδιότυπου δημιουργού, που ξέρει να μεταμορφώνει σε ήχους την αγωνία για το αύριο, σε συνδυασμό με τη διατήρηση της αγνής και αμόλυντης ομορφιάς, μεταφερμένης στους δίσκους του κατά το πρότυπο των παλαιών αρχαϊστών της σχολής της Takoma Records (John Fahey και λοιποί).

ROLF LISLEVAND: Libro Primo
[ECM New Series, 2025]
Ο Rolf Lislevand είναι ένας διακεκριμένος νορβηγός λαουτίστας (archlute) και κιθαρίστας (chitarrone) με ειδίκευση στην «παλαιά μουσική» και το μπαρόκ. Στον πιο πρόσφατο δίσκο του, που τιτλοφορείται “Libro Primo”, ο Lislevand αποδίδει έργα Johann Hieronymous Kapsberger (c.1580-1651), Giovanni Paolo Foscarini (c.1600-1647), Bernardo Gianoncelli (νωρίς στον 17ο αι.) και Diego Ortiz (c.1510-1576), ενώ ανάμεσα παρεμβάλλει και μία δική του σύνθεση (“Passacaglia al modo mio”), που ηχεί εξίσου μαγικά με όλα τα προηγούμενα και επόμενά της ηχογραφήματα.
Ναι, γιατί ο σωστός χαρακτηρισμός αυτής της μουσικής, που ακούμε στο “Libro Primo” από τον Lislevand, είναι ο... μαγικός. Όλες οι συνθέσεις είναι καταπληκτικές, ενώ και τα παιξίματα του Νορβηγού, που είναι έμπλεα συναισθημάτων, είναι «άλλο πράγμα». Προσωπικώς ακούω το “Libro Primo” κάπως σαν ένα σόλο φολκ άλμπουμ από τα σίξτις, κάτι, για παράδειγμα, από John Renbourn και Bert Jansch, κι έτσι το κατανοώ και το απολαμβάνω.
Μουσική τετρακοσίων ετών παλαιά, που δεν έχει χάσει ίχνος από την αμεσότητα και την ομορφιά της! (Πολύ κατατοπιστικό το ένθετο με τις αναλυτικές σημειώσεις, γραμμένες από τον ίδιο τον Lislevand).
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/ecm-records-oi-neoi-diskoi-tis-poy-xehorizoyn-sto-telos-toy-2025