«Επιτάφιος για Εχθρούς και Φίλους»: το πολεμικό δράμα του Jiří Sequens με τον Νίκο Κούρκουλο και την Emely Reuer από το 1966 – στην ταινία περιγράφεται η πιο σκοτεινή εποχή στην Ευρώπη, στον 20ο αιώνα, αμέσως μετά την κατάρρευση του Άξονα

Δεν είμαι σίγουρος αν αυτή την ταινία, την «Επιτάφιος για Εχθρούς και Φίλους», με τον οικείο σε πολλούς και πολλές τίτλο, μπορείς να την αποκαλέσεις ελληνική. Σίγουρα η παραγωγή της ήταν ελληνική (Skouras Films / Κλέαρχος Κονιτσιώτης), σίγουρα ήταν γυρισμένη στην Ελλάδα, αλλά η σκηνοθεσία της ανήκε σ’ έναν μάστορα του τσεχοσλοβάκικου (τότε) σινεμά, τον Jiří Sequens (1922-2008).

Ο Sequens ήταν κομμουνιστής και μάλλον παρέμεινε τέτοιος και μετά τις «κοσμοϊστορικές αλλαγές», στο τέλος των 80s και την αρχή των 90s. Περισσότερο, ίσως, για να μην προδώσει το παρελθόν του και λιγότερο, επειδή ταυτιζόταν σώνει και καλά με τη συγκεκριμένη ιδεολογία. Ο άνθρωπος υπήρξε επαγγελματίας σκηνοθέτης και έπρεπε να δουλέψει μέσα σε συγκεκριμένες συνθήκες, θέτοντας τις γνώσεις και το ταλέντο του στην υπηρεσία της κομμουνιστικής αφήγησης.
Ταινίες, που αντανακλούσαν αυτού του τύπου τη δουλειά του Jiří Sequens είχαν γυριστεί και πριν την κάθοδό του στην Ελλάδα, στο μέσο του ’60, όπως για παράδειγμα συνέβαινε με την “Cesta ke Štěstí” (Δρόμος για την Ευτυχία) το 1951, στην οποία καταγραφόταν η ιστορία μιας γυναίκας που βοηθούσε, στο χωριό της, την διαδικασία κολεκτιβοποίησης της αγροτικής γης, μα και μετά, στο διάστημα 1975-1980, όταν θα σκηνοθετούσε τη δραματική τηλεοπτική σειρά “Třicet Případů Majora Zemana” (Οι Τριάντα Περιπτώσεις του Ταγματάρχη Ζέμαν) – εκεί όπου ένας επιθεωρητής της αστυνομίας θα επιχειρούσε να διαλευκάνει ποικίλες υποθέσεις, κάτω βεβαίως από το άγρυπνο μάτι του καθεστώτος.
Την καλύτερη ταινία του ο Jiří Sequens θα την γύριζε λίγο πριν έρθει στην Ελλάδα και αυτή θα ήταν η “Atentát” (Δολοφονία) από το 1965, στην οποία ο τσεχοσλοβάκος σκηνοθέτης αποτύπωνε την ιστορία της δολοφονίας ενός υψηλόβαθμου αξιωματούχου των Ναζί, του Reinhard Heydrich (αληθινό πρόσωπο), στην Πράγα του 1942.
Η ταινία αυτή είχε διακριθεί στο 4ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Μόσχας (5-20 Ιουλίου 1965), λαμβάνοντας «χρυσό βραβείο», όπως και στην 6η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης (τέλος Σεπτεμβρίου 1965), όταν είχαν προβληθεί και ξένες ταινίες στην διοργάνωση, με την “Atentát” (στα ελληνικά «Ο Δήμιος της Πράγας») να λαμβάνει «β τιμητική διάκριση».
Δεν είμαι βέβαιος αν ο Jiří Sequens είχε έρθει στην Ελλάδα με αφορμή την προβολή της ταινίας του στη Θεσσαλονίκη, όμως σίγουρα, τότε, θα τον γνώρισε έμμεσα (μέσω της ταινίας) ή άμεσα (πρόσωπο με πρόσωπο) ο Κλέαρχος Κονιτσιώτης (1926-1989), ο οποίος διαγωνιζόταν στην «Εβδομάδα» ως παραγωγός της ταινίας «Επιστροφή» (σκ. Ερρίκος Ανδρέου).
Ο Κονιτσιώτης είχε μια κάποια «τρέλα» με τις πολεμικές ταινίες εκείνη την εποχή, η οποία συνδεόταν (και) με τα πολεμικά επίκαιρα, από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που είχε καταφέρει να εξασφαλίσει. Εθεωρείτο κατόρθωμα, τότε, κάτι τέτοιο και ο Κονιτσιώτης ήταν αποφασισμένος να τα εκμεταλλευθεί εμπορικά. Έτσι, θα γέμιζε με «επίκαιρα» την ταινία «Προδοσία» (1964) του Κώστα Μανουσάκη, στην οποία ήταν συμπαραγωγός, ενώ το ίδιο θα έκανε και με την ταινία του Jiří Sequens «Επιτάφιος για Εχθρούς και Φίλους».
Έψαχνε τρόπους, λοιπόν, ο Κονιτσιώτης, για να «δέσει» το υλικό που είχε στα χέρια του, αλλά του έλειπαν τα σενάρια – τα οποία, όμως, θα έβρισκε στην πορεία, αφού στην «Προδοσία», η αρχική ιδέα του Νότη Περγιάλη θα γινόταν σενάριο από τους Κώστα Μανουσάκη-Άρη Αλεξάνδρου, ενώ στο «Επιτάφιος για Εχθρούς και Φίλους» μία πρώτη δική του ιδέα θα γινόταν σενάριο από τους Βασίλη Βασιλικό-Jiří Sequens.
Η ταινία είχε ξεκινήσει να γυρίζεται στη χώρα μας στο τέλος Νοεμβρίου του 1965, ενώ δύο μήνες αργότερα, στο τέλος Ιανουαρίου του ’66, ήταν πλέον ολοκληρωμένη. Σκηνές, δε, θα κινηματογραφούνταν σε διάφορες τοποθεσίες της Αθήνας, με τα πιο πολλά «εσωτερικά» να γυρίζονται στην περιώνυμη Βίλα Καζούλη, στην Κηφισιά. Όπως είχαν γράψει τότε και οι εφημερίδες («Ελευθερία»):
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/cinema/epitafios-gia-ehthroys-kai-filoys-ena-polemiko-drama-toy-1966-me-ton-niko-koyrkoylo

HANIA RANI νοσταλγία

Στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς γράφαμε εδώ στο blog για το τελευταίο άλμπουμ της Hania Rani και να τώρα, δέκα μήνες αργότερα, ένα επόμενο CD της, που γυρίζει στο player.

Ο τίτλος του είναι “Nostalgia” [Gondwana Records / AN Music, 2024] και πρόκειται για live, ηχογραφημένο στο στούντιο S1, του πολωνικού ραδιοφώνου στην Βαρσοβία, όπως και στο Roundhouse του Λονδίνου, στις 6 και στις 26 Οκτωβρίου του ’23. Το άλμπουμ περιλαμβάνει εννέα συνθέσεις της Rani, και σε πέντε εξ αυτών ακούγονται, πέραν της ιδίας, που χειρίζεται keyboards, drum machine και τραγουδά, ένα string ensemble, με τρία βιολιά, τρία τσέλο και δύο βιόλες, όπως και ο Ziemowit Klimek σε κοντραμπάσο και moog synthesizer.
Η ηλεκτρονική εισαγωγή με το “24.03” είναι εντυπωσιακή –καθώς το κομμάτι φέρνει στη μνήμη ήχους κλασικής electronic music από τα seventies, δηλαδή Tangerine Dream, Klaus Schulze, Michael Hoenig και τ’ ανάλογα–, αλλά η πορεία είναι διαφορετική, χωρίς τούτο να σημαίνει πως οι φίλοι της συνθέτριας δεν θα βρουν, και εδώ, μερικές πολύ καλές συνθέσεις, ή και επανεκτελέσεις συνθέσεών της από το “Ghosts” (του 2023).
Έτσι, από τα εννέα κομμάτια του “Nostalgia”, τα οκτώ προέρχονται από το “Ghosts”, ενώ υπάρχει ανάμεσα και το καινούριο “It comes in waves”. Φυσικά, οι ζωντανές εκτελέσεις είναι διαφορετικές από εκείνες του κανονικού δίσκου, και σε γενικές γραμμές θα έλεγα πολύ ανεβασμένες, με κομμάτια σαν το “Komeda” ας πούμε ή σαν το “The boat” να εντυπωσιάζουν το δίχως άλλο.
Ο δρόμος έχει ανοίξει διάπλατα για την Hania Rani, προκειμένου αυτή να πατήσει σε όλο και πιο ψηλές κορυφές.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ (ΛοΓό) δύο βιβλία

ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ: Σκίτσα του ΛοΓό [OPPORtUNA, 2024]
Κυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις OPPORtUNA της Πάτρας ένα βιβλίο με στίχους και σκίτσα του Γιάννη Λογοθέτη, του γνωστού τοις πάσι και ως ΛοΓό.

Ο Λογοθέτης, που είναι γεννημένος το 1939, άρα σήμερα είναι 85 ετών, αποτελεί μια τρανή περίπτωση και για την γελοιογραφία, μα και για το ελληνικό τραγούδι. Οι στίχοι, που έγραψε στα σέβεντις κυρίως, είναι μνημειώδεις – και οι «σοβαροί» του, που τους μελοποιούσαν οι «έντεχνοι» της εποχής (δηλαδή οι Δήμος Μούτσης, Λουκιανός Κηλαηδόνης, Γιώργος Χατζηνάσιος, Χριστόδουλος Χάλαρης κ.ά.), μα και οι σατιρικοί του, που συνήθως τους τραγουδούσε ο ίδιος ή ο Θέμης Ανδρεάδης. Και βεβαίως πασίγνωστες είναι και οι γελοιογραφίες του, που δημοσιεύονταν για δεκαετίες στα περιοδικά και τις εφημερίδες («Εικόνες», «Ο Ταχυδρόμος», «Τα Νέα», «Το Βήμα», «Ελευθεροτυπία», «Έθνος» κ.λπ.). Μαζεμένο υλικό του Λογοθέτη δημοσιεύεται σε βιβλία τουλάχιστον από το 1966, κι ένα ακόμη βιβλίο, που συνεχίζει αυτή τη μακριά εκδοτική σειρά έχουμε τώρα στα χέρια μας. Λέγεται «Σκίτσα του ΛοΓό» και βγήκε πριν από λίγο καιρό στο εμπόριο, από τις εκδόσεις OPPORtUNA (όπως προείπα).
Το βιβλίο πατάει σε... δύο βάρκες, καθώς καταγράφει όχι μόνο στίχους, μα και σκίτσα. Οι στίχοι είναι δεκατρείς στον αριθμό, που σημαίνει ότι μπορούν να αποτελέσουν το υλικό ενός καινούριου δίσκου τού ΛοΓό, που να κινείται στο γνωστό, και αγαπητό, σατιρικό στυλ των τραγουδιών του.
Ο ΛοΓό καταπιάνεται, ως γνωστόν, με τα μικρά και τα ασήμαντα... και είναι ο τρόπος εκείνος με τον οποίον τα φωτίζει, ώστε να καταστούν σημαντικά. Από την ευτράπελη γραφή του ΛοΓό δεν απουσιάζει τίποτα. Και εννοώ μ’ αυτό, πως ο σημαντικός αυτός στιχοπλόκος έχει τον δικό του τρόπο έκφρασης, που μπορεί να πηγαίνει (και) κόντρα στις σημερινές πολιτικές του ορθού. Έτσι, στα «δεκατρία νέα τραγούδια» του ΛοΓό βλέπουμε να... θίγονται, δίχως να θίγονται αναγκαστικώς, οι καραφλοί («Καλώς τονα τον καραφλό»), οι κοντοί και οι κοντές («Όλοι έγιναν καπνός»), οι λεφτάδες και οι φουκαράδες («Ο Μπάμπης»), οι γυναίκες που γλεντάνε τη ζωή τους με τον έναν και με τον άλλον («Η τρελλοπαρδαλή»), ακόμη και για τη Μέρκελ έχει κάτι να πει ο ΛοΓό στο «Σαν γερμανίδα ναζί». Αυτό είναι το σύμπαν του Γιάννη Λογοθέτη από την δεκαετία του ’70, οι απλές, καθημερινές ιστορίες των ανθρώπων της διπλανής πόρτας, που μπορεί να είναι όλα αυτά που προαναφέρθηκαν και άλλα ακόμη (που αναδύονται μέσα από τα συμφραζόμενα). Αυτά μέχρι και την σελίδα 36, γιατί από ’κει και έως το τέλος του βιβλίου (σελ.129) εκείνα που προβάλλονται είναι τα σκίτσα του, οι γελοιογραφίες του.
Το κεφάλαιο έχει τίτλο «Σκίτσα του ΛοΓό» και σ’ αυτό εικονίζονται κυρίως ζευγάρια (αντρόγυνα), χωρίς λόγια. Λέω «κυρίως», γιατί ανάμεσα μπορεί να δεις κι έναν παππού μ’ ένα κριάρι, μπορεί να δεις και οικογένεια με πέντε μέλη, μπορεί να δεις και «σκέτες» κυρίες ή κυρίους ή με σκυλάκια (κανίς;), νέους, μεσόκοπους και γέρους (με μπαστούνια), μπορείς να δεις και άσπρες νύχτες με φεγγάρι, μπάτλερ με δίσκους με ποτά κ.λπ. Βεβαίως εκείνα που κυριαρχούν είναι τα ζευγάρια, που είναι πολύ... εκδηλωτικά. Η λέξη «αγαπημένα» είναι εκείνη που τα χαρακτηρίζει γενικώς –αν και υπάρχουν πολλές διαβαθμίσεις της αγάπης εδώ–, ενώ αναλόγως με τις προσλαμβάνουσες του καθενός και της καθεμιάς μπορεί να «δεις» και άλλα θέματα, σχηματίζοντας το δικό σου στόρι.
Το ότι είναι «ανοιχτά» σε ερμηνείες τα σκίτσα του ΛοΓό είναι προφανές – δίχως τούτο να σημαίνει πως θα πρέπει κάποιος να σκεφθεί... ανάποδα ή... διαστρεβλωτικά, για να δει τι κρύβεται πίσω απ’ αυτά. Απλές, καθημερινές καταστάσεις κρύβονται, και όσο πιο απλές είναι τόσο περισσότερο μας αφορούν.
Τέλος, το βιβλίο συμπληρώνεται με το κείμενο του Νίκου Παπαχριστόπουλου «Το Οικείο Ανοίκειο του Ζεύγους», που τοποθετείται στην αρχή και που επιχειρεί να προσεγγίσει, συνολικά, την εικαστική ενότητα του ΛοΓό.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ: Τα Τραγούδια του ΛοΓό [OPPORtUNA, 2019]
Τo βιβλίο αυτό είναι παλαιότερο και περιλαμβάνει, όπως λέει και ο τίτλος του, «Τα Τραγούδια του ΛοΓό».
Το βιβλίο ξεκινά με το κεφάλαιο «Διάφορες ηχογραφήσεις», στο οποίο καταγράφονται οι στίχοι του Γιάννη Λογοθέτη για διάφορα σκόρπια τραγούδια, που κυκλοφόρησαν είτε σε 45άρια είτε σε πολυσυλλεκτικά LP. Εδώ διαβάζεις την πρώτη επιτυχία του ΛοΓό «Έχω μια βάρκα με πανιά», μα και άλλα πολλά στη συνέχεια, σαν τα «Με το πρώτο λεωφορείο», «Κοίταξε να δεις», «Αχ Μαρία!», «Άσπρα, κόκκινα, κίτρινα, μπλε», «Έτσι ειν’ η ζωή», «Η κορδέλα», «Ο Στέφανος», «Αχ Δεσποινάκι-Δεσποινιώ», «Επιστράτευση 20 Ιουλίου 1974», «Θυμάσαι στην Ελλάδα» κ.λπ. – πασίγνωστους, τέλος πάντων, στίχους από το πρώτο μισό της δεκαετίας του ’70, που θα γινόντουσαν επιτυχημένα τραγούδια, αθάνατα εν πολλοίς 50+ χρόνια αργότερα.
Από ’κει και κάτω τα κεφάλαια τιτλοφορούνται βάσει των προσωπικών LP του Λογοθέτη, δηλαδή των «Έχει ο Θεός» (1973), «Τα Παιδικά» (1974), «Γελοιογραφίες» (1973), «Κάτι Άλλο μου Θυμίζει» (1974), «Τραγούδια με Νόημα» (1975), «Ελλαδέξ» (1975), «Ο Θέμης Ανδρεάδης Τραγουδά Λογοθέτη» (1976), «ΛοΓοκρισίες» (1977), «Γιάννης Λογοθέτης» (1978), «Ο Γιός του Πάρτα Όλα» (1979) και όλων τα υπολοίπων, από τα 80s και τα 90s έως και τη «Λογοθεραπεία» του 2019. Ακόμη υπάρχει κεφάλαιο με «Ακυκλοφόρητα Τραγούδια», καθώς και τα κείμενα από το βιβλίο (και CD) «Ο Αστρολόγος». Ο υπομνηματισμός όλων αυτών καταγράφεται, μαζεμένος, σε ξεχωριστό κεφάλαιο στο τέλος, στο «Παράρτημα» (αν και το πιο εύχρηστο θα ήταν να υπάρχει κάτω από κάθε τραγούδι), με το βιβλίο να ανοίγει με μια κριτική του αείμνηστου Γιώργου Ε. Παπαδάκη, που είχε δημοσιευθεί, για πρώτη φορά, στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», στο φύλλο της 26ης Μαΐου 2004, με αφορμή την επανακυκλοφορία (τότε) του δίσκου του ΛοΓό «Τραγούδια με Νόημα».
Μια χρήσιμη έκδοση.
Επαφή: www.opportuna.gr

ΜΙΚΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ FACEBOOK 608

25/10/2024
Το βιβλίο μου «Cult Όψεις του Ελληνικού Κινηματογράφου» [LIFO BOOKS, 2024] είναι γεγονός! 

[Φωτογραφία: Στάθης Τσαγκαρουσιάνος]

Ήδη, άμεσα και εύκολα, μπορείτε να το παραγγείλετε από εδώ...
https://www.lifoshop.gr/product/cult-opseis-toy-ellinikoy-kinimatografoy/

24/10/2024
Οι λαϊκοί που λένε όχι δικά τους λαϊκά δεν θέλουν να παραστήσουν τίποτα, εν αντιθέσει με όλους τους άλλους, που όταν λένε αλλωνών τραγούδια, θέλουν να βγουν πάνω απ' αυτά...
https://www.youtube.com/watch?v=A2y8ExnGcyY

24/10/2024
>>Η Ελλάδα της δικτατορίας των Συνταγματαρχών, όπως γίνεται κατανοητό, δεν ήταν το «ιδανικό» μέρος για τέτοιους προβληματισμούς. Η αμφιλεγόμενη - το λιγότερο - αισθητική, η απέχθεια προς την ξένη κουλτούρα και οτιδήποτε προκαλούσε τα χρηστά ήθη, προκαλεί αποστροφή και αποτροπιασμό σε πολλούς συνειδητοποιημένους νέους πολίτες της εποχής, οι οποίοι αναζητούν κατά το μέτρο του δυνατού, εναλλακτικές διεξόδους.<<
Τώρα, δεν μ’ ενδιαφέρει να διορθώνω τα της ιστορίας των Aphrodite’s Child, αυτά είναι, θέλω να πω, εντελώς γνωστά πράγματα, και υπάρχουν εν αφθονία πηγές και στο ίντερνετ, για να τσεκάρεις και να διπλοτσεκάρεις το κάθε τι, αλλά εδώ ρε φίλε μου διαβάζεις κάτι τέτοια κουλά, και ευρέως διαδεδομένα και αναρωτιέσαι πότε, τέλος πάντων, θα αποκατασταθεί κάποια επαφή του κόσμου, που θέλει να μιλάει για το χθες, με την πραγματικότητα.
Δεν υπήρξε, στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, πιο ξεπουλημένο καθεστώς στην «ξένη κουλτούρα» και πιο αντι-χριστιανικό από τη χούντα. Πρέπει κάποιος να διαβάσει Γιανναρά και Γιώργο Ιωάννου, αλλά και τους ακραίους παπάδες της εποχής, τον μητροπολίτη Καντιώτη και τον π. Χαράλαμπο Βασιλόπουλο, που ξεμπροστιάζουν τη χούντα (χωρίς να την κατονομάζουν) όχι γιατί ήταν αντιχουντικοί, αλλά γιατί ήταν εναντίον σε κάθε τι που λιβάνιζαν οι συνταγματάρχες (από το ροκ και την κοκακόλα, μέχρι την τηλεόραση και τις τσόντες), για να δει πόσο ενδοτική ήταν η χούντα σε κάθε τι που ερχόταν από τη Δύση, και πόσο κόντρα πήγαινε, μ’ αυτά που εμπράκτως υποστήριζε (άσε τα λόγια τώρα), στο παντελώς ψευδεπίγραφο σύνθημα «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια».
>>Κατά την δικτατορία, όπου κάτω από τη στέγη του αλλοπρόσαλλου συνθήματος «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» συνέβησαν τα πιο αντιχριστιανικά πράγματα, το ξεπούλημα της αλκής του ελληνικού λαού είχε λάβει διαστάσεις βιομηχανίας. Αρκεί να ήταν οι ξένοι ευχαριστημένοι και όλα τα άλλα θεωρούνταν δευτερεύοντα.<<
[Ιωάννου]
Μη νομίζετε ότι περνιέστε για προοδευτικοί, όταν εξαπολύετε φτηνές αντιχουντικές κορώνες. Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει.

23/10/2024
Αυτά είναι 15 κείμενα, που έχω γράψει μέσα στα χρόνια για τον Μάνο Χατζιδάκι. Αυτά είναι τα βασικά εννοώ, γιατί υπάρχουν κι άλλα...
Σε προπαρασκευαστικό στάδιο βρίσκονται δύο ακόμη, αρκετά ιδιαίτερα, όπως αυτά που βλέπετε, που κάποια στιγμή θα τα τελειώσω –απλώς δεν είναι της άμεσης προτεραιότητάς μου–, ενώ, σίγουρα μπορούν να ετοιμαστούν και τρία ακόμη, ώστε να φθάσω σε μια 20άδα, που να έχει ένα πλήρες και ολοκληρωμένο νόημα.
1. Μάνος Χατζιδάκις: συνέντευξη στον Ρένο Αποστολίδη
https://diskoryxeion.blogspot.com/2012/01/blog-post_11.html
2. Μάνος Xατζιδάκις: ιστορική συνέντευξη επί χούντας και για την χούντα
https://diskoryxeion.blogspot.com/2014/06/blog-post.html
3. Αλέξης Δαμιανός: «Το καλοκαίρι θα θερίσουμε». Το θεατρικό έργο του από το 1945 με τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.
https://www.lifo.gr/culture/music/alexis-damianos-kalokairi-tha-therisoyme
4. Φλέρυ Νταντωνάκη – Γιώργος Ποταμιάνος – Μάνος Χατζιδάκις
https://diskoryxeion.blogspot.com/2010/09/blog-post.html
5. Μάνος Χατζιδάκις: 21 χρόνια μετά… Ποιο είναι το πρώτο και ποιο το σπανιότερο άλμπουμ του; Ιστορίες με υψηλό καλλιτεχνικό νόημα από τα βάθη της δισκογραφίας.
https://www.lifo.gr/.../manos-hatzidakis-21-hronia-meta
6. Η ιστορία πίσω από το θρυλικό άλμπουμ «Καπετάν Μιχάλης» του Μάνου Χατζιδάκι και δύο σπάνια-ανέκδοτα τραγούδια. Η θεατρική διασκευή του μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη, που ανέβηκε το καλοκαίρι του 1966 από το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη.
https://www.lifo.gr/culture/music/i-istoria-toy-thrylikoy-almpoym-kapetan-mihalis-toy-manoy-hatzidaki-kai-dyo-anekdota
7. Τι ακριβώς είχε πει ο Μάνος Χατζιδάκις για το «ρεμπέτικο», σ’ εκείνη την περίφημη διάλεξή του στο Θέατρον Αλίκης την 31η Ιανουαρίου 1949; Ο διάλογος που είχε αναπτυχθεί στους κόλπους της διανόησης, για το «λαϊκό τραγούδι», με τη συμμετοχή του Μίκη Θεοδωράκη και άλλων.
https://www.lifo.gr/culture/music/ti-akribos-eihe-pei-o-hatzidakis-gia-rempetiko-s-ekeini-tin-perifimi-dialexi-toy-1949
8. Ο θαυμασμός του Μάνου Χατζιδάκι για τις ταινίες του Φεντερίκο Φελίνι – με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννηση του «Μάγου». Το «Μεθυσμένο Κορίτσι», η «Πρόβα Ορχήστρας», ο Νίνο Ρότα, ο Νικόλα Πιοβάνι, η Felliniana κ.λπ.
https://www.lifo.gr/culture/music/o-thaymasmos-toy-manoy-hatzidaki-gia-tis-tainies-toy-fenteriko-felini
9. Mάνος Χατζιδάκις – Πάνος Τζανετής: μια μυστική συνεργασία από τις αρχές του ’60. Ένα δίσκος με τέσσερα τραγούδια, που ετοιμαζόταν και που ποτέ δεν ηχογραφήθηκε.
https://www.lifo.gr/culture/music/manos-hatzidakis-panos-tzanetis-mia-mystiki-synergasia-apo-tis-arhes-toy-60
10. Το τραγούδι «Δεν ήταν νησί», του Μάνου Χατζιδάκι, είχε ακουστεί πολύ επί δικτατορίας. Για κάποιους θεωρείται «αντιστασιακό» τραγούδι, αλλά στην πράξη ήταν ακριβώς το αντίθετο.
https://www.lifo.gr/culture/music/tragoydi-den-itan-nisi-toy-manoy-hatzidaki-eihe-akoystei-poly-epi-diktatorias
11. Οι ιστορικές μουσικές εκδηλώσεις του Τρίτου Προγράμματος «Πάσχα 1980». O Μάνος Χατζιδάκις, οι συνθέτες της Λιλιπούπολης, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Μαρίζα Κωχ κ.ά.
https://www.lifo.gr/culture/music/oi-istorikes-moysikes-ekdiloseis-toy-tritoy-programmatos-pasha-1980
12. 40 χρόνια από τους πρώτους Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού στην Κέρκυρα. Σκέψεις για μια διοργάνωση, που δημιούργησε «κατάσταση» στο ελληνικό τραγούδι, στην δεκαετία του ’80
https://www.lifo.gr/culture/music/40-hronia-apo-toys-protoys-agones-ellinikoy-tragoydioy-stin-kerkyra
13. O Μάνος Χατζιδάκις και η αμερικανική ψυχεδελική σκηνή των '60s. Έργα που έγιναν δίσκοι και έργα που έμειναν στα χαρτιά, στερώντας από τους μουσικόφιλους τη χαρά ανέλπιστων συνεργασιών.

https://www.lifo.gr/culture/music/o-manos-hatzidakis-kai-i-amerikaniki-psyhedeliki-skini-ton-60s
14. Η ιστορική Συναυλία / Μουσικός Διαγωνισμός του 1962 με τα βραβεία «Μάνου Χατζιδάκι». Συνέβη σαν σήμερα, πριν από 60 χρόνια, και συνέβαλε στην πλατύτερη αναγνώριση των Ελλήνων πρωτοποριακών συνθετών
https://www.lifo.gr/culture/music/katastasiako-62-toy-manoy-hatzidaki
15. Η «Κατοχή» και «Η Τελευταία Άνοιξη» ήταν δύο σίριαλ από τον Οκτώβριο του 1973, με μουσικές του Μάνου Χατζιδάκι. Είχαν ξεκινήσει να προβάλλονται στο κανάλι της Υ.ΕΝ.Ε.Δ., σε μια δύσκολη κοινωνικοπολιτικά εποχή.
https://www.lifo.gr/culture/cinema/katohi-kai-i-teleytaia-anoixi-dyo-sirial-toy-1973-me-moysikes-toy-manoy-hatzidaki

23/10/12024
«Δεν υπάρχει κανένα θέμα με τις ταυτότητες. Πρέπει όλοι να πάμε να βγάλουμε ταυτότητες. Γιατί μας πιέζουν θέλω να σας πω οι Αμερικάνοι. Δέχομαι μηνύματα καθημερινά από την αμερικανική πρεσβεία και από το αμερικανικό υπουργείο εξωτερικών να βγάλουμε όλοι οι Έλληνες ταυτότητα, για να μπορούμε να ταξιδεύουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες...». (γέλιο)
(Ο υπουργός Προ.Πο)
Ρε μ@λάκα μου δεν είναι δυνατόν να λέγονται αυτά τα πράματα έτσι φόρα παρτίδα στις τηλεοπτικές εκπομπές... Οι άνθρωποι δεν ντρέπονται για τίποτα πλέον...
Τι διάολο; Ζούμε στις εποχές τού... στρατηγέ ιδού ο στρατός σας και... θέλω να ευχαριστήσω την κυβέρνηση των ηνωμένων πολιτειών... και δεν το έχουμε καταλάβει; (γέλιο)

23/10/12024
Επί Σταμάτη (Δικαιοσύνης) και Μπάλκου (Δημοσίας Τάξεως). Γενάρης '79. Ουσιαστική μεταπολίτευση γνωρίζει ο τόπος μετά τις 18 Οκτώβρη του ’81 (όπως το έχουμε πει χίλιες φορές).
Τον Ηλία τον ήξερα, ήμασταν φίλοι μια εποχή, πήγαινα με τον μικρότερο αδελφό του μαζί στα Αγγλικά, εξαιρετικά παιδιά και οι δυο τους, και μάλλον απ’ αυτόν πρέπει ν’ άκουσα για πρώτη φορά Demetrio Stratos στα mid-80s. Τον Φώτη τον γνώρισα κάποια χρόνια αργότερα... «Φάγανε» κάτι μήνες, αλλά άσκησαν έφεση.

Αθώα παιδιά -γιατί μόνον αθώοι άνθρωποι θα έγραφαν τέτοια συνθήματα-, που τους μαγάρισαν το ποινικό μητρώο τους για το τίποτα...

22/10/12024
Ένα από τα μεγαλύτερα ελληνικά συγκροτήματα όλων των εποχών. Οι Socrates του λαϊκού. Μουσική για το σώμα και τη ψυχή. Το χορό και την έξαψη... και ασ' το μυαλό να περιμένει...
https://www.youtube.com/watch?v=sf1J71qQMJ0

22/10/12024
Ξεφυλλίζοντας κάτι πανεπιστημιακού τύπου ροκ ή περί το ροκ βιβλία...
Θέλει θράσος να βγάζεις βιβλία γι’ αυτά τα θέματα, χωρίς να έχεις καθόλου δίσκους, όταν και η βιβλιογραφία που αναφέρεις είναι σχεδόν όλη δανεική από δημόσιες και πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες ή από το ίντερνετ. Δηλαδή βγάζουν βιβλία οι άνθρωποι, δίχως να έχουν τίποτα δικό τους!
Ούτε με τους δίσκους έχουν τριφτεί από τα μικρά τους χρόνια (κάτι σημαίνει θέλω να πω το να έχεις δισκοθήκη, που να την έχεις αφομοιώσει), ούτε με τα περιοδικά, ούτε με τα σχετικά βιβλία, ούτε με τίποτα. Ξαφνικά αποφασίζουν να ασχοληθούν με κάτι και όλα όσα χρησιμοποιούν είναι δανεικά και τζάμπα!
Εν τω μεταξύ είναι και διάττοντες, ρε φίλε. Ούτε γράφουν για τη μουσική σταθερά, εννοώ, ούτε έχουν κάποια ενεργή σχέση με αυτή, ούτε τίποτα. Έβγαλαν ένα βιβλίο πριν από πέντε, δέκα, δεκαπέντε χρόνια και μετά... μην τον είδατε τον Παναή...

21/10/12024
O Νταλάρας τα λέει αυτά, το 1983. Βασικά τα βάζει με τον Τάσο Φαληρέα και τον Στέλιο Ελληνιάδη (αυτούς αποκαλεί παροπλισμένους ροκάδες), οι οποίοι ανακάλυψαν όπως λέει, και έτσι είναι, όψιμα το λαϊκό (όταν το ροκ είχε ξοφλήσει), φτιάχνοντας κατάσταση με «γυφτιές», ντέφια, οπισθοδρομικές κομπανίες και... χορέψτε, γιατί χανόμαστε.

Τον Νταλάρα δεν τον «παίζει» το περιοδικό Ντέφι, στο οποίο είναι μπλεγμένος και ο Άκης Πάνου (που τα έχει σπάσει με τον Νταλάρα), με τα Παιδιά απ’ την Πάτρα (Αφοί Φαληρέα) να πουλάνε σαν τρελά, δίνοντας στο λαϊκό μια νέα όψη – περισσότερο εξωστρεφή, γλεντζέδικη, νεανική-φοιτητική κ.λπ.
Η παλιά φρουρά είναι σαν να χάνει τη γη κάτω απ’ τα πόδια της, γι’ αυτό ο Νταλάρας θα έμπλεκε με το βραχύβιο περιοδικό Κανονάκι, που ήταν ένα αντι-Ντέφι (με παρεμφερή όμως αισθητική και εμφάνιση), φλερτάροντας τώρα αυτός με το ροκ, μέσω Τερμιτών, Κατσιμιχαίων κ.λπ.
Και όσοι επέμεναν να παίζουν ροκ και στα έιτις, χωρίς να λοξοδρομούν προς το λαϊκό, σαν τον Πουλικάκο ας πούμε, όσοι δεν έμπλεξαν με το Ντέφι και τους Φαληρέηδες, κρατώντας αυτή την κριτική στάση προς το σύστημα κ.λπ. (την οποία υποτίθεται πως εκφράζει διαχρονικά το ροκ) είχαν όπως βλέπετε τα εύσημα του Νταλάρα.
Αυτά τα ωραία συνέβαιναν πριν το μέσο των έιτις. Υπήρχε ζωντάνια, θέματα που αναδεικνύονταν συνεχώς, χωσίματα από τους μεν προς τους δε κ.λπ., ενώ τώρα δεν συμβαίνει απολύτως τίποτα. Δεν υπάρχει μόχλευση. Όλοι έχουν καταπιεί τη γλώσσα τους, ενώ αν βγει κάποιος να πει κάτι εκείνοι που θα το πιάσουν θα είναι οι διάφοροι άσχετοι λιάγκες και θα του γ@μήσουν το κέρατο. Δεν μπορεί να προκόψει καμία σοβαρή κουβέντα, όταν γίνεται κιμάς από τα μίντια της συμφοράς.
Ο Νταλάρας, εδώ, δεν λέει άκυρα πράγματα από τη μεριά του. Ίσχυαν και αυτά που έλεγε –όπως παρεμβατικά ήταν κι εκείνα που προωθούσαν οι Φαληρέηδες– και όλα αυτά τροφοδοτούσαν κι άλλες κουβέντες, που στην πορεία μετατρέπονταν σε νέες ιδέες στη δισκογραφία και το τραγούδι... Τώρα σιωπή.

19/10/12024
Δεν θέλω να νομίζουν ορισμένοι, επειδή έγραψα αυτό για το Ya Rayah και τον Νταλάρα στο προηγούμενο ποστ, ότι είμαι «αντι-νταλαρικός». Όχι. Τον γουστάρω τον Νταλάρα σε πολλά από τη δεκαετία του ’70 κυρίως (στα «έντεχνά» του δηλαδή), είπε ωραία λαϊκά στα έιτις (του Νικολόπουλου ας πούμε), πιθανόν και τα ρεμπέτικα να τα λέει εξ ίσου καλά (δηλαδή εμένα μου αρέσουν αρκετές εκτελέσεις από τα «50 χρόνια ρεμπέτικο», από τα «ρεμπέτικα της Κατοχής» κ.λπ.), αλλά δεν τον μπορώ καθόλου σε άλλο ρεπερτόριο (ροκ, τζαζ, φολκ, λάτιν, έθνικ κ.λπ.). Όλα αυτά τα crossovers τα θεωρώ εν πολλοίς καλλιτεχνικά αποτυχημένα.
Φυσικά, ξέρω πόσο καλός μουσικός είναι ο Νταλάρας, και γνώστης, και αυτό το έχω κατά νου από μια συνέντευξή του, που είχε δώσει νωρίς στα 80s στη Μουσική, όταν μιλούσε κυρίως για τεχνικά θέματα. Κανείς δεν μπορεί να πει τίποτα γι’ όλα αυτά.
Ο άνθρωπος μπήκε στο χώρο ανίδεος, και από δικό του ενδιαφέρον έψαξε και έμαθε όσο κανένας άλλος (ας το πω έτσι). Είναι φοβερός επαγγελματίας. Και όταν τον είχα δει live, τελευταία φορά, λίγο πριν από τον κόβιντ, μου είχε αφήσει, ξανά, πολύ καλή εντύπωση.
Βλέποντάς τον δε και σε τούτο το βίντεο σήμερα, το πώς ερμηνεύει αυτό το συγκλονιστικό τραγούδι του Άκη Πάνου στο Λυκαβηττό, πριν από τέσσερις μέρες, με αυτό το φοβερά ήσυχο ταξίμι στην αρχή, του βγάζω ξανά το καπέλο. Για τέτοια τραγούδια τον παραδέχομαι.
[το βίντεο, δυστυχώς, δεν είναι πια διαθέσιμο]

19/10/2024
Δεν πρόλαβε να το σκοτώσει η Αρβανιτάκη, στα ελληνικά, γιατί την πρόλαβε ο Νταλάρας. Ήθελε να το σκοτώσει εκείνος... Και δεν ποστάρω την πρώτη εκτέλεση. Ποστάρω εκείνη με την οποία γινόταν το σώσε, το 1997...

https://www.youtube.com/watch?v=vBu2OXGWBFI

KEVIN SUN τζαζ κουαρτέτα

Τενόρο σαξοφωνίστας, που μας έχει απασχολήσει στο παρελθόν τόσο μέσα από σχήματα στα οποία έχει συμμετάσχει, όπως τους Earprint, μα και από τα προσωπικά άλμπουμ του “The Depths of Memory” (2023), “<3 Bird” (2021), “The Sustain of Memory” (2019) και “Trio” (2018) (άπαντα στη δική του Endectomorph Music), ο Kevin Sun είναι ένας σύγχρονος τζάζμαν, που θα πρέπει να τον λάβεις σοβαρά υπ’ όψιν σου. Εννοούμε με αυτό πως ό,τι κάνει έχει λόγο και αιτία, υπό την έννοια, πως πάντα έχει κάτι στο νου του, σαν leader, που το βάζει μπροστά, με τους συνεργάτες του και που το τυπώνει, στη συνέχεια, σε ωραίες εκδόσεις. Έτσι συμβαίνει τώρα και με τα “Quartets” [Endectomorph Music, 2024], ένα διπλό CD, με οκτώ και έντεκα κομμάτια ανά δίσκο, που είναι ηχογραφημένα σε δύο δόσεις.

Τα πρώτα οκτώ, στα οποία συμμετέχουν οι Kevin Sun τενόρο, Dana Saul πιάνο, Walter Stinson μπάσο και Matt Honor ντραμς, είναι γραμμένα στο Big Orange Sheep του Brooklyn, στις 30 Οκτωβρίου του 2022, ενώ τα υπόλοιπα έντεκα, στα οποία ακούγονται ο πιανίστας Christian Li και ο ντράμερ Kayvon Gordon (οι Sun και Stinson είναι σταθεροί) προέρχονται από ένα session στο γνωστό μας στούντιο Samurai Hotel της Astoria (1η Μαΐου 2023).
Το πρώτο CD εμφανίζει διάφορες επιρροές, μουσικές και εξωμουσικές. Βασικά έχει δυναμική αφήγηση, με σκληρά και μεσαία έως γρήγορα tracks, που ακούγονται κοντά σ’ ένα ύφος μετα-bop προς jazz-avant. Στα δύο tracks “Far East western”, τώρα, ο Sun αποτείνει φόρο τιμής σε ταινίες του Akira Kurosawa (που επηρέασαν και δυτικά westerns), ενώ στο “The legend of Zelda (Ocarina of time)” η επιρροή έχει να κάνει με το γνωστό βιντεοπαιχνίδι της Nintendo (καθώς διασκευάζεται η μουσική του Koji Kondo).
Το δεύτερο CD κινείται χοντρικά σε πιο μπαλαντικές διαδρομές, με τον Sun να αποδίδει και πάλι τιμές στον Kondo (“Homage Kondo”), ενώ διασκευάζονται ακόμη το στάνταρντ “On the street where you live” (Frederick Loewe-Alan Jay Lerner), από το κλασικό μιούζικαλ του Broadway “My Fair Lady” (1956), το “Yellow magic (Tong poo)” του Ryuichi Sakamoto (κλασικό κομμάτι των Yellow Magic Orchestra, από το 1979) και ακόμη το “Estate” του Bruno Martino από το 1960 (αγαπημένο κομμάτι και του Chet Baker, μεταξύ πολλών άλλων).
Οι δύο πιανίστες κάνουν έξοχη δουλειά (πραγματικά απολαμβάνεις τον Li στη σύνθεση των YMO), ενώ και από τα εκάστοτε ρυθμικά τμήματα περνά όλο το βάρος και των δύο CD, με τον Sun να αποδεικνύεται για μιαν ακόμη φορά άξιος leader, συνθέτης και σολίστας. 

Επαφή: https://www.endectomorph.com/

ALICE ZAWADZKI / FRED THOMAS / MISHA MULLOV-ABBADO, FLORIAN WEBER νέα άλμπουμ στην ECM

ALICE ZAWADZKI / FRED THOMAS / MISHA MULLOV-ABBADO: Za Górami [ECM Records / AN Music, 2024]
Τρεις Βρετανοί, δηλαδή η αγγλο-πολωνή βιολίστρια-τραγουδίστρια Alice Zawadzki, o άγγλος πιανίστας Fred Thomas και ο επίσης γεννημένος στο Νησί κοντραμπασίστας Misha Mullov-Abbado δημιουργούν ένα τρίο, αρκετά πρωτότυπο – όχι τόσο σε σχέση με τον ήχο του, όσο κυρίως με το ρεπερτόριό του.

Είναι δύσκολο να πεις προς τα πού «κοιτάζει» περισσότερο το “Za Górami”, αυτή η πρώτη συνεργασία τους. Αλλού φαίνεται να υπερισχύει το φολκ και γενικότερα τα λαϊκά ιδιώματα, αλλού το αυτοσχεδιαστικό στοιχείο, αλλού τα πιο «δωματίου» ηχοχρώματα κ.λπ. Βεβαίως συμβάλλει το ρεπερτόριο προς αυτό, που αποτελείται από παραδοσιακά ladino άσματα, συνθέσεις των Gustavo Santaolalla, Simón Díaz, Nicolas Gombert (αναγεννησιακός συνθέτης του 16ου αι.), παραδοσιακά πολωνικά, ενώ μια αναφορά αποτελεί και ο ιρλανδός συγγραφέας και ποιητής James Joyce.
Το πώς συνδυάζονται, τώρα, όλα αυτά, έχει να κάνει, βασικά, με την υψηλή τεχνική και αισθητική ποιότητα που διακρίνει τους τρεις συνεργάτες, οι οποίοι με λίγα μέσα κατορθώνουν να δημιουργήσουν έναν δικό τους «κόσμο», στον οποίο πρωταγωνιστεί η ελαφρώς haunted φωνή της Zawadzki και το τελείως απέριττο παίξιμο των άλλων δύο συμμετεχόντων – του Mullov-Abbado και του Thomas (που χειρίζεται επίσης vielle, ένα μεσαιωνικό έγχορδο, και ντραμς). Οι στίχοι, που καταγράφονται στο ένθετο στις πρωτότυπες γλώσσες και στα αγγλικά βοηθούν περαιτέρω στην κατανόηση ολάκερου του project.

FLORIAN WEBER: Imaginary Cycle [ECM Records / AN Music, 2024]
Νέα κυκλοφορία αποτελεί και το “Imaginary Cycle” του γερμανού πιανίστα Florian Weber. Ο Weber μας είναι γνωστός και από τα προσωπικά CD του στην ECM, όπως το “Lucent Waters” (2018) και από τις παρουσίες του σε άλλα σχήματα (Ralph Alessi Quartet, Bordenave / Moret / Weber).
Στο παρόν άλμπουμ, με τα δέκα επτά tracks, αλλά με το ένα φερώνυμο βασικό έργο, που αποτελείται από τα μέρη “Prelude”, “Opening I-III”, “Word I-IV”, “Sacrifice I-IV”, “Blessing I-IV” και “Epilogue”, ο Weber συνεργάζεται με την φλαουτίστρια Anna-Lena Schnabel, τον γνωστό τουμπίστα (και χειριστή του serpent) Michel Godard, συν ένα πνευστό σύνολο αποτελούμενο από μουσικούς που χειρίζονται τέσσερα ευφώνια και τέσσερα τρομπόνια.
Το άκουσμα είναι σύνθετο, διαβαίνοντας και από την jazz και improv-jazz (στο τρίτο μέρος του “Word” ας πούμε), αλλά υπάρχουν και άλλες επιρροές «κλασικές» ή και προκλασικές ακόμη, που δημιουργούν ένα κάπως περίπλοκο περιβάλλον, στο οποίο δεν είναι εύκολο να εισχωρήσεις.
Οπωσδήποτε αυτό το βαρύ άκουσμα με τους δέκα πνευστούς και τον (έναν) πιανίστα, δεν είναι εύκολο να ταξινομηθεί. Σίγουρα, τούτο έχει την σφραγίδα του Weber, φανερώνοντας πως ο Γερμανός είναι ένας συνθέτης πολύ διαβασμένος (όπως θα το λέγαμε, έτσι πιο λαϊκά), που ξέρει να «παίζει» με τους ηχητικούς όγκους, τις διάδοχες καταστάσεις και τη συνολική διευθέτηση ενός κλίματος απαιτητικού οπωσδήποτε, που προϋποθέτει όχι μόνον την καλή διάθεση από τη μεριά του ακροατή, αλλά και τη γνώση του επί συγκεκριμένων θεμάτων, που έχουν να κάνουν με την ιστορία και τη μορφολογία της μουσικής. Που αν υπάρχουν, τότε θα καταστεί εφικτή και η προσπέλαση του “Imaginary Cycle”.

HANS HJELM, ORKESTR νέα progressive άλμπουμ από την Sound Effect Records

HANS HJELM: Into the Night [Sound Effect Records / Majestic Mountain Records, 2024]
Ο σουηδός κιθαρίστας του prog-rock Hans Hjelm μας είναι γνωστός, εδώ στο blog, από τα συγκροτήματα στα οποία είναι μέλος (τους Kungens Män και βασικά τους Αutomatism, για το άλμπουμ των οποίων “Immersion”, στην Tonzonen από το 2020, είχαμε γράψει τα καλύτερα). Επίσης έχουμε γράψει και για το προηγούμενο προσωπικό άλμπουμ του Hjelm, το “Factory Reset” [Kungens Ljud & Bild, 2021], οπότε τώρα... συνεχίζουμε με το πιο νέο LP του, που έχει τίτλο “Into the Night”. Το νυχτερινό και κάπως βορειοευρωπαϊκό εξώφυλλο του δίσκου παραπέμπει...

Παραπέμπει σε τι; Κατ’ αρχάς σ’ ένα άκουσμα ορχηστρικό (όντως), με πολλές σινεματίκ αναφορές. Κομμάτια, τέλος πάντων, που δεν κρύβουν ούτε την... ατμοσφαιρική διάστασή τους, ούτε το άπλωμά τους στo χώρο και το χρόνο, με τα τρία και τέσσερα tracks ανά βινυλιακή πλευρά, και με τις κιθάρες να πρωταγωνιστούν βεβαίως (μαζί με τα keyboards). Ρίχνοντας, εξάλλου, μια ματιά στη line-up του γκρουπ τούτο ακριβώς επιβεβαιώνεται. Ορίστε: Hans Hjelm ηλεκτρική κιθάρα, σύνθια, phin (λαουτοειδές της Ινδοκίνας), Gustav Nygren ακουστικές-ηλεκτρικές κιθάρες, Jesper Skarin ντραμς, κρουστά, ακουστικές-ηλεκτρικές κιθάρες, μπάσο, Henrik Sunbring ηλεκτρονικά, Mikael Tuominen μπάσο, ηλεκτρική κιθάρα και Per Wiberg πλήκτρα, πιάνο.
Οι συνθέσεις του Hjelm είναι «άνετες» και ακούγονται ευχάριστα. Βασικά είναι οι μελωδίες εκείνες που πρωταγωνιστούν, είτε στα πιο αργά κομμάτια είτε στα πιο γρήγορα (όπως συμβαίνει με το ξεκίνημα του “Aftersun”). Η μεγάλη επιρροή των «δεύτερων» Pink Floyd (μετά από την Syd Barrett-era εννοώ) είναι προφανής και πασιφανής στις συνθέσεις τού “Into the Night”, δίχως τούτο να σημαίνει πως δεν υπάρχουν και άλλες αναφορές, από τα ανάλογα σχήματα του early 70s γερμανικού progressive rock, με τις όποιες ηλεκτρονικές ή άλλες αναφορές – ενώ εδώ κι εκεί ακούς και άλλα «περίεργα» πράγματα (όπως π.χ. τους οριενταλισμούς στο “Waiting for the zone”, την «ηρωική» ανάπτυξη στο “Shores” ή τους ψυχεδελισμούς στο “Artnam”).
Γενικώς, το “Into the Night” του Hans Hjelm είναι ένα μελετημένο και καθαρό άλμπουμ σύγχρονου progressive, το οποίο έχει τον τρόπο να ενδιαφέρει εξ ίσου και τις «παλιοσειρές», μα και τα πιο νέα ακροατήρια.

ORKESTR: S/T [Sound Effect Records, 2024]
Οι Orkestr είναι μία progressive rock μπάντα από την Ολλανδία (την πόλη Horst aan de Maas), η οποία έχει, τώρα, έτοιμο ένα πολύ ενδιαφέρον CD, που φέρει ως τίτλο το όνομά της. Μέλη της μπάντας είναι οι Christian Keijsers, Erik Muijsenberg, Peter Muijsenberg και Ruud van den Munckhof, για τους οποίους δεν ξέρουμε τι όργανα χειρίζονται (δεν αναφέρεται στο booklet – υποθέτουμε τα βασικά), ενώ στην ηχογράφηση βοηθούν και κάποιοι guests σε φωνές και φωνητικά.
Σε γενικές γραμμές οι Orkestr μάς παρουσιάζουν instrumental tracks, αλλά κι εκεί όπου υπάρχει τραγούδι (στο “Daytime” φερ’ ειπείν) το αποτέλεσμα είναι πρώτης τάξεως (Loes Bos είναι το ονοματεπώνυμο της τραγουδίστριας).
Δεν μπορείς να το περιγράψεις εύκολα το ύφος των Orkestr. Τα μικρά και μεσαία σε διάρκεια tracks (υπάρχει, πάντως, ανάμεσα στα δεκατρία κομμάτια, κι ένα 8λεπτο) δεν βοηθούν, καθώς εδώ δεν διακρίνονται μερικά από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά του prog, που είναι οι αυξημένες διάρκειες, τα εκτεταμένα soli και οι «συνομιλίες» των οργάνων (συνήθως κιθάρας και hammond). Αυτό που κυριαρχεί, τις πιο πολλές φορές, στο “Orkestr”, είναι το ομαδικό παίξιμο και η δημιουργία μιας πολύ συγκεκριμένης ατμόσφαιρας, που φέρνει στη μνήμη τα ευρωπαϊκά γκρουπ, που συνέχιζαν να παίζουν progressive rock στα late 70s, και στην αρχή των 80s ακόμη, ανακατεύοντας και στοιχεία σύγχρονης μουσικής (chamber ας πούμε). Προσωπικώς, «ακούω» και κάποια στοιχεία acoustic-folk στις συνθέσεις των Orkestr (και ναι ανακάλεσα σε σημεία ακόμη και τους Flairck), δίχως τούτο να σημαίνει πως έχουμε να κάνουμε με κάποιο folk-rock συγκρότημα. Αυτό το γεγονός, το ότι δεν μπορείς να τους χαρακτηρίσεις εύκολα (ακόμη και τους Tindersticks θυμίζουν ανά φάσεις) είναι που κάνει τους Orkestr αληθινά ενδιαφέροντες. Με το άλμπουμ τους να κυλάει από το καλό στο καλύτερο.
Επαφή: www.soundeffect-records.gr

KIRA KIRA στην εμπροσθοφυλακή του avant-jazz-improv-rock

Σημαντικότατο γκρουπ της σύγχρονης avant-jazz-improv-rock σκηνής, οι Kira Kira έχουν έτοιμο το δεύτερο άλμπουμ τους –μετά από εκείνο το περιβόητο “Bright Force” [Libra Records, 2018], για το οποίο έχουμε γράψει παλαιότερα στο blog–, το οποίον αποκαλείται “Kira Kira Live” [Alister Spence Music, 2024]. Πρόκειται, λοιπόν, για την αποτύπωση των εμφανίσεων των Kira Kira στην Ιαπωνία, τον Ιανουάριο του 2024 (με ηχογραφήσεις από την Nagoya στις 14 εκείνου του μήνα, και από το Tokyo, στις 19), το οποίο φέρει για μία ακόμη φορά αυτό το γκρουπ στην... εμπροσθοφυλακή της εμπροσθοφυλακής.
Να υπενθυμίσουμε πως Kira Kira είναι οι Natsuki Tamura τρομπέτα, Alister Spence fender rhodes, εφφέ, προετοιμασίες, κρουστά, Satoko Fujii πιάνο, προετοιμασίες και Tatsuya Yoshida ντραμς και πως σε σχέση με την line-up του πρώτου CD υπάρχει διαφοροποίηση μόνο στη θέση του ντράμερ (τότε ο Ittetsu Takemura, τώρα ο Yoshida).

Στο “Kira Kira Live” καταγράφονται πέντε κομμάτια, και ας τα δούμε ένα-ένα.
Το εισαγωγικό “Vertical rainbow” (8:49) (σύνθεση του Yoshida) ξεκινά ήπια, αυτοσχεδιαστικά με κρουστά, φωνές και πιανιστικούς θορύβους, μένοντας σ’ ένα τελετουργικό μοτίβο, με υποχθόνιες συχνότητες, προσομοιώσεις φυσικών ήχων, και διαρκή γεμίσματα, απ’ όλα τα όργανα, που ακούγονται σε ρυθμό... κατολίσθησης. Ένα άπιαστο σόλο ντραμς από τον Yoshida κόβει το κομμάτι στη μέση, με το fender του Spence, το πιάνο της Fujii και την τρομπέτα του Tamura να δημιουργούν ένα σπιντάτο πλαίσιο ηλεκτρικής jazz, με πολλά free στοιχεία στην πορεία.
Στο “Bolognaise” (9:47) (σύνθεση της Fujii) οι αρχικές πρωτοβουλίες ανήκουν στον Yoshida και τον Tamura, ο οποίος παίζει με τον γνωστό θρασύ τρόπο του, «σχίζοντας», συνεχώς, το ελεύθερο ρυθμικό πλαίσιο που δημιουργούν τα ντραμς. Οι φωνές των μουσικών στην πορεία δίνουν στη σύνθεση μια αρχαΐζουσα όψη, ενώ, στη συνέχεια, οι ρεαλιστικές διαστάσεις από το rhodes, το πιάνο και την τρομπέτα, δημιουργούν ένα περισσότερο λυρικό περιβάλλον, πριν από το οριστικό και σκληροτράχηλο κλείσιμο.
Στο σχεδόν 14λεπτο “Green energy” (σύνθεση του Spence) το ξεκίνημα είναι καθαρά υποβλητικό, ψυχεδελικό σχεδόν, με πιάνο, rhodes και κρουστά να δημιουργούν μία τελείως «φευγάτη» προοπτική, «επηρεάζοντας» και την τρομπέτα του Tamura, που παρόλο τα οξέα timbre της εντάσσεται αρμονικά στο σύνολο. Το προοδευτικό ανέβασμα της έντασης καθορίζει τη σύνθεση, σε μια οριακή φάση της, πριν από το υποβολιμαίο σόλο της Fujii στο πιάνο, και το τελικό εντυπωσιακό και πλήρως «αποδεκτό» κλείσιμο.
Στο προτελευταίο 9λεπτο “Cat parade” (σύνθεση του Tamura) το πιάνο (μαζί με την προετοιμασία του) είναι ο βασικός πρωταγωνιστής στην αρχή, ορίζοντας ένα χώρο, που φθάνει έως την σιωπή. Η σκυτάλη περνάει αμέσως μετά στον Spence, για ένα έξτρα σόλο στο rhodes, με την σύνθεση να προσφέρει ένα επιπλέον... ροκ ντεμαράζ, συν ένα ακόμη σόλο ντραμς, πριν από το ομαδικό κλείσιμο.
Το “Kira Kira Live” θα ολοκληρωθεί με το 16λεπτο “Kite” (σύνθεση του Tamura). Εδώ (και) μέσω των προετοιμασιών θα αναπτυχθεί ένα ακόμη εύπλαστο πλαίσιο, με συνεχή breaks στα ντραμς, και με τα υπόλοιπα όργανα να παρατάσσονται το ένα μετά το άλλο, σε μια σειρά, προσφέροντας συνεχείς ανατροπές, με διαδοχικές εκρήξεις και νηνεμίες, οριακά ομαδικά παιξίματα και σόλι, τα οποία δεν εκβιάζουν την προσοχή του ακροατή. Απλώς την κερδίζουν με την αυτοσχεδιαστική τελειότητά τους.
Επαφή: www.alisterspence.com, https://alisterspence.bandcamp.com/album/kira-kira-live