H. P. LOVECRAFT το πρώτο ελληνικό διήγημα*

O κορυφαίος συγγραφέας ιστοριών φρίκης και τρόμου (και άλλων τινών) H. P. Lovecraft διαβάστηκε πολύ στην Ελλάδα στη δεκαετία του ’80 και στις αρχές εκείνης του ’90. Βασικά, μέσα από τα βιβλία των εκδόσεων Αίολος, Ωρόρα, Κάκτος, Νεφέλη και Αιγόκερως. Ήταν πολλές οι φορές κατά τις οποίες μεταφράζονταν, από 'δω κι από 'κει, τα ίδια διηγήματα, αλλά οι φίλοι του είδους έμαθαν στην πορεία να διακρίνουν τις «σωστές» μεταφράσεις (Μάκης Πανώριος, Γιώργος Μπαλάνος…), από άλλες που ήταν κάπως του ποδαριού. Παίχτηκαν πολλά σ’ αυτό το επίπεδο, στη δεκαετία του ’80. Εξελισσόταν ένα είδος μάχης δηλαδή (ας το δούμε κι έτσι), γύρω από το ποιος εκδοτικός οίκος και ποιος μεταφραστής θα παρουσίαζε τις πιο «πιστές» αποδόσεις της Μυθολογίας Κθούλου, προσφέροντας την καλύτερη τροφή στο πεινασμένο αναγνωστικό κοινό, που κατανάλωνε μετά μανίας (και ενδεχομένως ακρίτως) οτιδήποτε σχετικό έπεφτε μπροστά του. Πότε, όμως, μεταφράστηκε, για πρώτη φορά, ένα διήγημα του Lovecraft στη γλώσσα μας; Θα παρουσιάσω τώρα δύο τέτοιες… Παλαιές δημοσιεύσεις, βουτηγμένες στη… λάσπη των βλάσφημων ωκεανών.

Στο εξώφυλλο η Καίτη Θεοχάρη ως… Καίτη Χλόη. Εντός μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Ροζέ Γκαρωντύ για τις σχέσεις μαρξισμού-χριστιανισμού (ό,τι αξίζει από το τεύχος) και το διήγημα του Lovecraft.

Την 22 Ιουλίου 1966, στο τεύχος 561 του περιοδικού Εικόνες(!) –επί Ελένης Βλάχου δηλαδή και όχι επί ‘Πάπυρος Πρεςς’– δημοσιεύεται το διήγημα του… Χ. Λόβκραφτ Τα Ευλαβικά Τέρατα του Βυθού, στη σειρά Τα Καλύτερα Διηγήματα Φρίκης. Είναι η ιστορία ενός λοστρόμου, το πλοίο του οποίου δέχεται την επίθεση ενός γερμανικού πολεμικού στον Ειρηνικό, κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου. Ο λοστρόμος αιχμαλωτίζεται, το σκάει όμως με μια βάρκα, απομακρύνεται στον ωκεανό και γίνεται μάρτυρας της ανάδυσης του Κθούλου (ο οποίος δεν κατονομάζεται, αλλά αποκαλείται πράγμα). Το διήγημα, που πιθανώς να αποτελεί μέρος κάποιας ευρύτερης ιστορίας (δεν το λέω με βεβαιότητα, καθότι η βιβλιογραφία-εργογραφία του Lovecraft είναι κάπως μπερδεμένη στο κεφάλι μου, μιας και... μουλιάζει από χρόνια στο πατρικό μου), είναι αγνώστου μεταφραστή· αν και δεν αποκλείεται να είναι της Ροζίτας Σώκου, ή κάποιου άλλου/ης από τους σταθερούς συνεργάτες ή συνεργάτιδες των Εικόνων.

Ένα άλλο… Παλαιό διήγημα του Lovecraft ανθολογείται στο υπ’ αριθμόν 117 βιβλίο τσέπης Μακάβριος Κόσμος των εκδόσεων Άγκυρα [Αθήνα, Μάιος 1972]. Είναι η Κληρονομιά των Πήμποντυ σε μετάφραση Ε. Μπαρτζινόπουλου (Ερρίκου Μπαρτζινόπουλου δηλαδή και όχι… Ειρήνης Μπαρτζινοπούλου, όπως διάβασα στο altfactor). Στην πραγματικότητα, η ιστορία αυτή δεν είναι ανεπτυγμένη από τον Lovecraft, αλλά από τον August Derleth –ο οποίος στηρίχτηκε σε αποσπάσματα ιστοριών που πέρασαν στα χέρια του μετά τον θάνατο τού ερημίτη από το Providence–, παρότι στη βιβλιογραφία φαίνεται πως (η ιστορία) αποδίδεται τόσο στον Lovecraft, όσο και στους δυο μαζί.

*Ο τίτλος θα είναι εν ισχύι έως ότου βρεθεί (αν βρεθεί) κάτι παλαιότερο