ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ μια άλλη ματιά στο «Περιβόλι του Τρελλού» - ένα κλασικό άλμπουμ της ελληνικής δισκογραφίας, που ανοίγει τη «ροκ τριλογία» του μεγάλου τραγουδοποιού

Κοιτάζοντας τα κείμενα που έχω γράψει εδώ στο LiFO.gr για τον Διονύση Σαββόπουλο βλέπω κάμποσα για το «Φορτηγό» (1966), τον «Μπάλλο» (1971) και «Το Βρώμικο Ψωμί» (1972), αλλά κανένα για «Το Περιβόλι του Τρελλού» (1969). Αυτό δεν συνέβη τυχαία, μα ούτε και από διάθεση υποτίμησης του συγκεκριμένου άλμπουμ.

Βασικά, έψαχνα να βρω κάποια στοιχεία που μ’ ενδιέφεραν (και νομίζω ενδιαφέρουν ευρύτερα) σε σχέση με τον δίσκο και τα συμπαρομαρτούντα της εποχής, και κάπως έτσι, από τη στιγμή που μπόρεσα να εντοπίσω ορισμένα απ’ αυτά τα στοιχεία, που τα θεωρούσα εξ αρχής σημαντικά, θα ήμουν έτοιμος πλέον για να πιάσω... μολύβι και χαρτί. Και όντως.
Να πω ίσως το πιο σημαντικό όλων, ώστε να αντιληφθείτε από την αρχή τι εννοώ. Κανείς ποτέ, μέχρι σήμερα, δεν έχει αναφερθεί στους μουσικούς, που συνόδευαν τον Διονύση Σαββόπουλο στο «Περιβόλι του Τρελλού». Κάτι που το θεωρώ, γενικά, ανεπίτρεπτο. Να μην γνωρίζουμε, δηλαδή, τα ονόματα των οργανοπαικτών ενός τόσο ιστορικού LP.
Έπαιζαν όντως τα Μπουρμπούλια στον δίσκο; Και αν έπαιζαν, τότε σε ποια τραγούδια έπαιζαν και σε ποια όχι; Και ποιοι μουσικοί έπαιζαν στα τραγούδια, στα οποία δεν συμμετείχαν τα Μπουρμπούλια; Το λέω αυτό, γιατί όλοι θα έχουν προσέξει πως στον δίσκο ακούγονται βιολιά, φλάουτα, φαγκότα κι ένα σωρό άλλα όργανα, που δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να τα έπαιζαν τα μέλη ενός ροκ συγκροτήματος.
Τέλος πάντων θα δώσουμε εδώ τις απαντήσεις, μαζί με κάποιες άλλες πληροφορίες και σκέψεις μας για τον δίσκο και την εποχή.

Κατ’ αρχάς να πούμε πως «Το Περιβόλι του Τρελλού» είναι το πρώτο... κάπως ροκ άλμπουμ του Διονύση Σαββόπουλου. Και υπό αυτή την έννοια συναπαρτίζει τη ροκ τριλογία του, που θα εκτοξευόταν με τον «Μπάλλο» δύο χρόνια αργότερα (Απρίλιος ’71) και που θα ολοκληρωνόταν με «Το Βρώμικο Ψωμί», στο τέλος του ’72.
Αυτοί οι τρεις δίσκοι αποτελούν ένα «σώμα», ένα κόρπους μέσα στο σύνολο της ελληνικής δισκογραφίας γενικότερα, μα και του ελληνικού ροκ ειδικότερα – και υπό αυτή την έννοια αξίζει να μελετώνται και να εξετάζονται μαζί.
Τουλάχιστον, όταν γράφεις για έναν απ’ αυτούς θα πρέπει να έχεις κατά νου και τους άλλους δύο. Το λέμε αυτό, επειδή το ίδιο το υλικό του Σαββόπουλου επιτάσσει κάτι τέτοιο. Για παράδειγμα, το τραγούδι «Η Δημοσθένους λέξις» ανήκει χρονικά στην εποχή του «περιβολιού», ασχέτως αν εμφανίστηκε τελικά στο «Βρώμικο Ψωμί».
Λίγους μήνες μετά την κυκλοφορία του «Φορτηγού» (Νοέμβριος ’66) γίνεται το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Ο δίσκος δεν έχει προλάβει να κινηθεί ακόμη, δέχεται χλιαρές κριτικές-παρουσιάσεις και δεν θα ήταν λάθος αν λέγαμε πως περνά σχετικά απαρατήρητος, αφού πουλάει λίγο.
Εννοείται πως μετά την 21η Απριλίου 1967 ο δίσκος θα πουλούσε ακόμη πιο λίγο, αφού ο Σαββόπουλος ως αριστερός, και κοντά, μέσα ή γύρω από την ΕΔΑ, όχι μόνον δεν θα μπορούσε να τον υποστηρίξει, αλλά θα συλλαμβανόταν και θα κρατιόταν κιόλας στην Μπουμπουλίνας. Όπως είχε πει κι ο ίδιος (Περιοδικό Vmen της εφημερίδας «Το Βήμα», Αύγουστος 2008):
«Σαν τώρα, Αύγουστο του ’67, ήμουν στα κρατητήρια της Μπουμπουλίνας. Δεν περνούσαν οι μέρες, δεν περνούσαν οι ώρες, άκουγα και τα ουρλιαχτά. Δεν ξέρω πως έφτιαξα το “κι αν βγω απ' αυτή τη φυλακή”. Εννοείται χωρίς χαρτί, χωρίς μολύβι. Κάθισα και το τραγούδησα μόνος μου. Ε, άμα μπορείς να φτιάχνεις τραγούδια μέσα στο ζόφο θα πει πως αυτή είναι η καλύτερη δουλειά για σένα. Είχα κυκλοφορήσει ήδη το “Φορτηγό”, αλλά δεν ήξερα αν και πώς θα συνεχίσω. Σκεφτόμουν να γίνω ναυτικός, να ταξιδέψω, να το ψάξω. Αλλά εκεί, στην πηγάδα της Μπουμπουλίνας το βρήκα και βεβαιώθηκα».
Την Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου 1967 ο Σαββόπουλος φαίνεται πως έχει βγει από την Μπουμπουλίνας, αν πάρουμε τοις μετρητοίς την αναγραφή του ονόματός του, σε μια καταχώρηση εκδήλωσης του Νίκου Μαστοράκη, υπό την επωνυμία «Καλοκαίρι ’67 / Το σώου της καινούργιας τσίχλας Darling-Melo» στο Θέατρο Μπουρνέλλη.
Ο Σαββόπουλος είχε συνεργαστεί με τον Μαστοράκη και πριν την δικτατορία (Φεβρουάριος ’67), στο πλαίσιο της τηλεοπτικής εκπομπής «Στην Διασταύρωση Ρυθμού και Μελωδίας», που μεταδιδόταν από το κανάλι του Στρατού (το γνωστό πρωτόλειο κλιπ με το τραγούδι «Τα κορίτσια που πηγαίνουν δύο-δύο» από ’κει είναι), οπότε η εμφάνισή του σ’ εκείνο το «ελαφρύ» ποπ-σόου, από τον Σεπτέμβριο του ’67, δεν είναι κάτι που παραξενεύει σώνει και καλά.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η εποχή εξακολουθεί να είναι δύσκολη έως και ασφυκτική για τον Σαββόπουλο, οι ευκαιρίες για δουλειά είναι λίγες, οπότε μετά τον γάμο του, στο τέλος Οκτωβρίου του ’67, αποφασίζει να εγκαταλείψει τη χώρα, με προορισμό τη Γαλλία (Παρίσι) και αργότερα την Ιταλία (Μιλάνο), για να επιστρέψει στην Ελλάδα μετά από ένα χρόνο περίπου, την εποχή της κηδείας του Γεωργίου Παπανδρέου (ο «Γέρος» θα πέθαινε την 1η Νοεμβρίου 1968, με την κηδεία του, που θα μετατρεπόταν σε αντιδικτατορική διαδήλωση, να γίνεται δύο μέρες αργότερα).
Εκεί, στο εξωτερικό, ο Διονύσης Σαββόπουλος θα έγραφε αρκετά τραγούδια από ’κείνα που θα απάρτιζαν τον επερχόμενο δίσκο του, όπως τα «Οι πίσω μου σελίδες», «Το περιβόλι», «Τα παιδιά που χάθηκαν (στα παραμύθια)», «Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη», τη νέα εκδοχή της «Συννεφούλας» κ.λπ. Κι έτσι μαζί με τα τραγούδια που είχε ήδη γράψει στην Μπουμπουλίνας και στο διάστημα μέχρι να φύγει για το εξωτερικό, όπως τα «Η θεία Μάρω (Μάνου)», «Θαλασσογραφία» και «Είδα την Άννα κάποτε», είχε συγκεντρωθεί, επί της ουσίας, το υλικό του δίσκου.
Το διάστημα αυτό, ένας χρόνος πάλι, από τον Νοέμβρη του ’68, μέχρι τον Οκτώβρη-Νοέμβρη του ’69, όταν θα κυκλοφορούσε «Το Περιβόλι του Τρελλού», είναι κάπως σκοτεινό για τον Διονύση Σαββόπουλο. Και εννοούμε με αυτό πως δεν είναι πολλά πράγματα γνωστά και κυρίως καλά ντοκουμενταρισμένα,
 
Η συνέχεια εδώ...

https://www.lifo.gr/culture/music/dionysis-sabbopoylos-mia-alli-matia-sto-periboli-toy-trelloy