ΠΑΜΠΛΟ ΝΕΡΟΥΔΑ το «είκοσι ποιήματα αγάπης και ένα τραγούδι απελπισμένο» είχε κυκλοφορήσει, για πρώτη φορά, το 1973 και τώρα επανακυκλοφορεί

Πριν από λίγους μήνες, τον Σεπτέμβριο του 2023, κυκλοφόρησε από τον Μετρονόμο το ποιητικό βιβλίο τού Pablo Neruda (1904-23 Σεπτ. 1973) «Είκοσι ποιήματα αγάπης και ένα τραγούδι απελπισμένο» (Veinte poemas de amor y una canción desesperada), με προλογικό σημείωμα και μετάφραση από την Δανάη Στρατηγοπούλου (ή απλώς Δανάη).
Για τη συσχέτιση της Δανάης με τον Pablo Neruda και την Χιλή γενικότερα είχαμε γράψει στις 11 Σεπτ. 2021, στο κείμενό μας «Χιλή, 11 Σεπτεμβρίου 1973: 48 χρόνια από το πραξικόπημα του Πινοσέτ και την ανατροπή της κυβέρνησης Αλιέντε / Πώς επηρεάστηκε η ελληνική πραγματικότητα στην πολιτική, τις Τέχνες και τα Γράμματα, από τα ιστορικά γεγονότα;», που θα δημοσιευόταν στο LiFO.gr. Το συγκεκριμένο απόσπασμα ήταν το εξής:
Μια άλλη προσωπικότητα, που μας συνδέει με την Χιλή του Neruda και του Allende ήταν η σημαντικότατη τραγουδίστρια, συγγραφέας και μεταφράστρια Δανάη (1913-2009).
Η Δανάη Στρατηγοπούλου είχε ξεκινήσει να ασχολείται με την ποίηση του Pablo Neruda πριν την (ελληνική) δικτατορία τυπώνοντας ένα πρώτο βιβλίο στις εκδόσεις Δίφρος (τα «Υψώματα του Μάτσου-Πίτσου», δηλαδή την δεύτερη από τις 15 ωδές του «Γενικού Άσματος»), ενώ το 1971-72, στα χρόνια της διακυβέρνησης Allende, θα διατελέσει καθηγήτρια (τιμής ένεκεν) της Ελληνικής Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο, όπως και τακτική έμμισθη καθηγήτρια στο ίδιο πανεπιστήμιο το 1972-73.
Στην Χιλή η Δανάη (Danai) θα ηχογραφήσει ένα άλμπουμ, το 1969, μελοποιώντας Pablo Neruda, υπό τον τίτλο “Istros / Danai Canta a Neruda” [Dicap], ενώ θα τυπώσει τουλάχιστον εφτά βιβλία, στο διάστημα 1970-73, που σχετίζονταν με την Ελλάδα, μεταφρασμένα στα ισπανικά.
Το άλμπουμ θα κάνει εντύπωση στη Χιλή, θα θεωρηθεί ως ένα από τα σημαντικά του Nueva Canción Chilena (Violeta Parra, Patricio Manns, Víctor Jara, Sergio Ortega, Inti-Illimani, Quilapayún κ.ά.), ενώ τραγούδια της Δανάης από ’κει θα διασκευάσουν, στην πορεία, διάφοροι χιλιανοί μουσικοί και συγκροτήματα (οι Combo Xingu για παράδειγμα).
Ερχόμενη στην Ελλάδα, λίγο πριν από το πραξικόπημα του Pinochet, η Δανάη θα αρχίσει να τυπώνει βιβλία (πάνω από είκοσι μέσα στα χρόνια), που σχετίζονταν με την Χιλή, μεταφράζοντας όχι μόνον Pablo Neruda και άλλους ισπανόφωνους ποιητές και λογοτέχνες, μα και πολιτικά κείμενα. Να μερικά απ’ αυτά τα βιβλία:
Πάβλο Νερούδα «Παρακίνηση σε Νιξονκτονία και εγκώμιο στη χιλιανή επανάσταση» [Μαυρομμάτης, 1973], Πάβλο Νερούδα «20 ποιήματα αγάπης και ένα τραγούδι απελπισμένο» [Νέοι Άνθρωποι, 1973], Πάβλο Νερούδα «Εστραβαγάριο» [Νέοι Άνθρωποι, 1973], Νερούδα «Γενικό Άσμα [Κάντο Χενεράλ] Τόμος Πρώτος» [Gutenberg, 1974], Νερούδα «Γενικό Άσμα [Κάντο Χενεράλ] Τόμος Δεύτερος» [Gutenberg, 1975], Αρμάνδο Ουρίβε «Η Μαύρη Βίβλος της Βορειοαμερικάνικης Επέμβασης στη Χιλή» [Αταλάντη, 1976], Νερούδα «Γενικό Άσμα Τόμος Τρίτος» [Gutenberg, 1978] κ.λπ.
Ακούμε την Δανάη στο “Ven conmigo, ven”, σε ποίηση Pablo Neruda, από το χιλιανό άλμπουμ της, του 1969, το οποίο θα εμφανιζόταν στην Ελλάδα πολλά χρόνια αργότερα (2010). Το τραγούδι το είχε αποδώσει και η κόρη της Λήδα (μέσω του ντουέτου Λήδα-Σπύρος) στο LP «Χαμένο Τίποτα δεν Πάει...» [Philips, 1974].
[To όλον κείμενο εδώ... https://www.lifo.gr/san-simera/48-hronia-apo-praxikopima-toy-pinoset-kai-tin-anatropi-tis-kybernisis-aliente-sti-hili]

Έτσι, και με αφορμή τη συμπλήρωση 50 ετών από το πραξικόπημα του Pinochet στην Χιλή και βεβαίως με τη συμπλήρωση επίσης 50 ετών από το θάνατο του Pablo Neruda ο Μετρονόμος επανακυκλοφορεί το βιβλίο «Είκοσι ποιήματα αγάπης και ένα τραγούδι απελπισμένο», που είχε τυπωθεί από τις εκδόσεις Νέοι Άνθρωποι το 1973, με νέο εξώφυλλο και με εισαγωγικό σημείωμα τής Λήδας Χαλκιαδάκη (κόρη της Δανάης).
Εν τω μεταξύ στο προλογικό σημείωμα της Δανάης (γραμμένο το 1973) διαβάζουμε:
«Το 1924 είναι η χρονιά των Είκοσι ποιημάτων Αγάπης και του Απελπισμένου του τραγουδιού. Το τυπώνει ο μεγάλος εκδοτικός οίκος Νασιμέντο.(...) Η ποίηση του Νερούδα απέραντη, αγκάλιασε τα πάντα, τον άνθρωπο μόνο του, τον άνθρωπο με τον άνθρωπο, τον άνθρωπο με την κοινωνία, τον άνθρωπο με το σύμπαν. Γι’ αυτό είναι τα πάντα: είναι ερωτική, πολιτική, φιλοσοφική, χιουμοριστική, ρομαντική, κλασική, μπαρόκο...(...) Ήταν ακούραστος, ζωηρός, γοητευτικός, νταντελένιος διπλωμάτης και ακόμα πιο νταντελένιος εραστής. Από ’κει βγήκαν τα σχεδόν εφηβικά αριστουργηματικά του Είκοσι Ποιήματα Αγάπης και Ένα Τραγούδι Απελπισμένο, τα Εκατό Σονέτα για τη Ματίλντε, το Όλος ο Έρωτας κ.τ.λ.(...)».
Να σημειώσουμε επίσης πως το “Poema 15”, από την εν λόγω συλλογή, μελοποίησε ο Victor Jara το 1972, ενώ και άλλα ποιήματα από το συγκεκριμένο βιβλίο θα ερμηνεύονταν από Χιλιανούς ή μη τραγουδιστές και τραγουδοποιούς μέσα στα χρόνια (Ginette Acevedo, Arturo Gatica, Alberto Cortez κ.ά.).
Ακόμη, πολύ ενδιαφέρον είναι και το βιβλιογραφικό σημείωμα, στο τέλος του βιβλίου, με όλες τις εκδόσεις και μεταφράσεις των ποιημάτων της συλλογής “Veinte poemas de amor y una canción desesperada” ανά τον κόσμο, που είχε επιμεληθεί, τότε, το 1973, μια σπάνια μελετήτρια του έργου του Neruda, μοναδική σε παγκόσμιο επίπεδο, η Δανάη Στρατηγοπούλου.
Επαφή: www.metronomos.gr