KARIN KROG η κορυφαία ευρωπαία τραγουδίστρια της τζαζ – η νορβηγίδα καλλιτέχνιδα συμπληρώνει 70 χρόνια στα πάλκα και τα στούντιο, έχοντας ερμηνεύσει αριστουργήματα

Δεν ξέρω πόσο γνωστή είναι, στην Ελλάδα, η Karin Krog. Νομίζω λίγο, συγκριτικά. Την ξέρουν κάποιοι φανατικοί μουσικόφιλοι οπωσδήποτε, αλλά πολύς κόσμος, που μπορεί να ακούει με όρεξη μουσική, και να την «ψάχνει» όπως λέμε, σίγουρα την αγνοεί. Οι λόγοι είναι πολλοί.
Κατ’ αρχάς η Krog, που πλέον πλησιάζει στα 88 της, δεν έχει έλθει να τραγουδήσει ποτέ στη χώρα μας –προφανώς, γιατί κανείς δεν την κάλεσε– και αυτό, σίγουρα, είναι ένα θέμα. Έπειτα, η Krog δεν είναι μια ποπ τραγουδίστρια, παρότι έχει τραγουδήσει και ποπ, με το δικό της μοναδικό τρόπο. Περαιτέρω είναι μια Ευρωπαία (με αμερικάνικη τζαζ παιδεία φυσικά, αλλά όχι μόνο), κάτι που σημαίνει πως, για τους τζαζ ινστρούχτορες, υπολείπεται των Αμερικανίδων, μαύρων ή λευκών, στο χώρο της vocal jazz.
Γενικά, παρότι η Ευρώπη έχει πολύ μεγάλα ονόματα στο γυναικείο τζαζ τραγούδι, η τζαζ δημοσιογραφία δεν έχει φροντίσει αυτά τα ονόματα να τα προβάλλει, με τον τρόπο που προβάλλονται, και δικαίως, οι μεγάλες Αμερικανίδες (Billie Holliday, Ella Fitzgerald, Sarah Vaughan κ.ά.). Μπορείς να βρεις λίστες, εννοώ, στο διαδίκτυο με τις είκοσι ή τις τριάντα κορυφαίες ερμηνεύτριες της τζαζ και, ανάμεσά τους, να μην υπάρχει ούτε μία Ευρωπαία!
Σχεδόν κάθε χώρα της Ευρώπης έχει να επιδείξει σπουδαίες τζαζ φωνές, με μερικές εξ αυτών, όπως η Σουηδέζα Monica Zetterlund (1937-2005), η Αγγλίδα Norma Winstone (γενν. 1941) ή η Ολλανδή Rita Reys (1924-2013) –μένω σε τρεις– να ξεπερνούν τα τοπικά πλαίσια, και να αναδεικνύονται σε πανευρωπαϊκές ή και σε παγκόσμιες τζαζ περσόνες. Γιατί, όταν η Zetterlund ηχογραφεί ολόκληρο δίσκο με τον μέγιστο πιανίστα της τζαζ Bill Evans τι άλλο θα μπορούσε να είναι;
Ηχογραφήσεις με κορυφαίους αμερικανούς τζαζμεν έχει βεβαίως και η Karin Krog. Είναι αξέχαστα τα άλμπουμ της “Some Other Spring” [Sonet, 1970] με τον θρύλο τενόρο σαξοφωνίστα Dexter Gordon, “Hi-Fly” [Compendium, 1976], με τον άσσο του τενόρο και πολύ αγαπητό στην Ελλάδα Archie Shepp, “I Remember You...” [Spotlite, 1981] με τον επίσης κορυφαίο τενορίστα Warne Marsh και τον κοντραμπασίστα Red Mitchell κ.λπ. Θέλω να πω πως μ’ αυτές και με άλλες συνεργασίες, με top ευρωπαίους μουσικούς (όπως τον κιθαρίστα Terje Rypdal ή τον σαξοφωνίστα-κλαρινίστα John Surman) η Krog έχει καταθέσει τα διαπιστευτήριά της από νωρίς, και κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει ούτε την εντελώς ξεχωριστή φωνή της, ούτε βεβαίως τα δισκογραφικά διαμάντια της.

Η Karin Krog εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Penguin Club του Όσλο, το 1955, ακριβώς πριν από 70 χρόνια, όταν ήταν στα 18 της, και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’50 έχει γίνει «πρώτο όνομα» στην τοπική τζαζ σκηνή, οδηγώντας από το 1962 και μετά τα δικά της σχήματα.
Το 1964 η νορβηγίδα τραγουδίστρια κάνει το πρώτο προσωπικό LP της, που είχε τίτλο “By Myself” [Philips] ερμηνεύοντας λίγα πρωτότυπα και πολλά στάνταρντ, δείχνοντας περίτρανα τη βαθειά παιδεία της, στο κλασικό, κατ’ αρχάς, τζαζ ρεπερτόριο. Προς αυτό την βοηθά, ασυζητητί, η δασκάλα της, η Αμερικανίδα Anne Brown – για χάρη της οποίας ο George Gershwin είχε ξαναγράψει τον ρόλο της Bess, μετατρέποντάς τον σε πρωταγωνιστικό, στην ιστορική όπερά του “Porgy and Bess”, το 1935.
Με την Brown κοντά της έως και το 1969 η Krog θα αναπτύξει ένα τελείως «δικό της» στυλ ερμηνείας, φαινομενικά cool, αλλά με μεγάλη υπόγεια ένταση, και με μια ιδιαίτερη εκφορά του λόγου, που θα γίνει μέσα στα χρόνια, κάπως σαν σήμα κατατεθέν της. Οι συλλαβές, και από ’κει και πέρα οι λέξεις, γεμίζουν το στόμα της, ρολάροντας μέσα σ’ αυτό, για να βγουν προς τα «έξω» κατά κύματα, αφήνοντας άναυδο τον ακροατή.
Η διάθεση της Krog είναι ταυτοχρόνως φιλοπαίγμων και δημιουργική. «Παίζει» εννοώ με τις λέξεις, προβάλλοντας σ’ αυτές τα βάθη των σημασιών που, κάθε φορά, επιθυμεί. Όταν την ακούς, φερ’ ειπείν, να τραγουδάει για την «άνοιξη» (“You must believe in spring”) ή για το καλοκαίρι (“Once upon a summertime”), σ’ εκείνο το εντυπωσιακό άλμπουμ, με τις συνθέσεις του Michel Legrand από το 1974, αμέσως αντιλαμβάνεσαι όχι μόνο την υψηλή τεχνική της, αλλά και το αίσθημα με το οποίο αποδίδει αυτές τις ασυναγώνιστες μελωδίες.
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/karin-krog-i-koryfaia-eyropaia-tragoydistria-tis-tzaz