Προσφάτως (Νοέμβριος 2025) κυκλοφόρησε από το Όγδοο ένα
βιβλίο του Κώστα Μπαλαχούτη, που ουσιαστικά αποτελεί τη βιογραφία του γνωστού
και αγαπημένου κρητικού (Ανωγειανού) λυράρη, συνθέτη και τραγουδιστή Βασίλη
Σκουλά (γενν. 1946).
Το βιβλίο, που έχει τίτλο «Βασίλης Σκουλάς / Στο Μετερίζι της Ανθρωπιάς / Βιογραφία», ξεκινά με πολλές προλογήσεις (Χρήστος Νικολόπουλος, Πάνος Σόμπολος, Κώστας Βερνίκος, Κώστας Φασουλάς, Μελίνα Ασλανίδου κ.ά.), κείμενα από ανθρώπους, δηλαδή, οι οποίοι έχουν συνεργαστεί ή και γνωριστεί από διάφορες θέσεις με τον Β. Σκουλά, καταθέτοντας εδώ τα καλά τους λόγια. Ακολουθεί μία σύντομη εισαγωγή από τον συγγραφέα, πριν φθάσουμε στην σελίδα 27 και στο ξεκίνημα της αφήγησης από τον ίδιο τον Β. Σκουλά, με κάποιες «γέφυρες» από τον Μπαλαχούτη. Έτσι κάπως θα εξελιχθεί το βιβλίο από ’κει και κάτω.
Ο Β. Σκουλάς ξεκινά να αφηγείται τη ζωή του γραμμικά, καθώς
μιλάει για τα παιδικά του χρόνια στα Ανώγεια, αμέσως μετά την απελευθέρωση (του
νησιού και της χώρας), μιλάει για τους προγόνους του (προπάππους, παππούς,
λυράρηδες), τον πατέρα του (λαϊκός ζωγράφος), ενθυμούμενος διάφορα περιστατικά
από τα παιδικά χρόνια του, φέρνοντας ξανά εμπρός του οικογενειακές μνήμες και
βεβαίως το ξεκίνημά του με τη μουσική και το χορό, τις πρώτες του εμφανίσεις σε
κοινωνικές εκδηλώσεις κ.λπ. – όλα αυτά έως και τη σελίδα 73.
Από ’κει και πέρα παρακολουθούμε την πορεία του Βασίλη Σκουλά από το χωριό του προς την μεγάλη πόλη (Ηράκλειο) και την ακόμη μεγαλύτερη (Αθήνα), έως και το εξωτερικό (Δυτική Γερμανία). Εκεί κάπου μπαίνει και το θέμα «δισκογραφία». Όπως διαβάζουμε στη σελίδα 84:
«Δυο χρόνια αργότερα (σ.σ. 1964) κάνω και το ντεμπούτο μου στη δισκογραφία. Συντροφεύω ερμηνευτικά τον Νίκο Ξυλούρη σε δύο τραγούδια που ηχογραφεί στην εταιρεία RCA Victor του Ορφανίδη. Ανωγειανές κοντυλιές και μαντινάδες το ένα, με παρασύνθημα Αλή Πασάς και Θα κάνω τεχνητή καρδιά το άλλο. Ο Γιάννης Ξυλούρης ήταν στο λαούτο και ο Θανάσης Σταυρακάκης στην ασκομαντούρα. Ο Νίκος ήταν πιο μεγάλος από μένα. Δεν συμπορευτήκαμε πολύ, γιατί, όταν εγώ αντρωνόμουν στο χωριό, εκείνος είχε ήδη φύγει. Το ιδιαίτερο είναι πως ηχολήπτης σ’ αυτές τις ηχογραφήσεις, που έγιναν στο στούντιο ERA, ήταν ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Εκεί γίνεται η πρώτη μας γνωριμία».
Στη συνέχεια ο Β. Σκουλάς διηγείται τα της στρατιωτικής θητείας του (στο Γουδί τον βρήκε η δικτατορία), πριν απολυθεί την άνοιξη του ’68 και επιστρέψει στο Ηράκλειο, τραγουδώντας σε διάφορα κέντρα, ενώ γίνεται λόγος για την γνωριμία του με τον Χανιώτη Παύλο Βαρδουλάκη της Panivar, για την οποία Panivar θα γράψει πολύ και καλό υλικό στα σέβεντις (πρώτο κομμάτι η θρυλική «Ντελίνα» 45άρι από το 1970 και πρώτο LP το «Μαντινάδες» το 1972). Ο Β. Σκουλάς μιλάει (και ο Μπαλαχούτης καταγράφει) για τις περιπέτειές του σε Ελλάδα και Αμερική (εκεί όπου θα παντρευτεί), για τις διάφορες συνεργασίες του, όπως και για έναν πολύ καλό δίσκο, που θα ηχογραφούσε στο Κλίβελαντ, με τον Γιάννη Ξυλούρη, την “Levendia!” [Century Advent, 1974].
Ακολουθεί κεφάλαιο για την Ντελίνα, το κέντρο που θα άνοιγε ο Β. Σκουλάς, στην Αλικαρνασσό, στο δρόμο για το αεροδρόμιο του Ηρακλείου, το οποίο θα αποτελέσει το στέκι του, κι εκείνο που θα εκτοξεύσει τη φήμη του (καθώς ακόμη και δίσκοι ηχογραφούνταν εκεί). Φυσικά, χώρος δίδεται στο βιβλίο και για τις συνεργασίες του Β. Σκουλά με τον Γιάννη Μαρκόπουλο (στις «Ρίζες» το 1980 κ.λπ.), στην παρουσία του στο θέατρο με τους Βαγγέλη Λιβαδά-Σμαρούλα Γιούλη, στην παράσταση «Το Καφενείον η Ελλάς» (1981) (όπου και η γνωριμία του με τον Μίμη Φωτόπουλο), βάρος δίδεται στον τραυματισμό του καλλιτέχνη από μπαλωθιά το ’82, ενώ υπάρχουν λεπτομερείς αναφορές σε διαφόρους δίσκους του, όπως ας πούμε στα LP «Πόλη Ανθρώπινη» [ΕΜΙ, 1983], με μουσική του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη και λόγο του Λάζου Παπαδόπουλου, «Αναφορά στην Κρήτη» [Αεράκης / ΜΒΙ, 1989], «Πικραμένος Αναχωρητής» [Kriti, 1992] σε ποίηση Νικηφόρου Βρεττάκου κ.ά.
Φυσικά το βιβλίο διεισδύει και στα πιο πρόσφατα χρόνια, κι εδώ περιγράφονται οι συνεργασίες του Β. Σκουλά με τους Κώστα Φασουλά, Μάριο Τόκα και πολλούς άλλους, με τα μικρότερα και τα μεγαλύτερα γεγονότα να ζωντανεύουν μέσα από τις απλές, αλλά ουσιαστικές αφηγήσεις αυτού του σημαντικού καλλιτέχνη.
Το βιβλίο του Κώστα Μπαλαχούτη, για τον Βασίλη Σκουλά, θα ολοκληρωθεί με ένα φωτογραφικό παράρτημα, που, και αυτό, έχει τη σημασία του.
Μία απολύτως ενδιαφέρουσα και χρήσιμη έκδοση λοιπόν, που απευθύνεται σε κάθε φαν της κρητικής μουσικής, αλλά όχι μόνο.
Επαφή: https://ogdooshop.gr/%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1/Skoulas
Το βιβλίο, που έχει τίτλο «Βασίλης Σκουλάς / Στο Μετερίζι της Ανθρωπιάς / Βιογραφία», ξεκινά με πολλές προλογήσεις (Χρήστος Νικολόπουλος, Πάνος Σόμπολος, Κώστας Βερνίκος, Κώστας Φασουλάς, Μελίνα Ασλανίδου κ.ά.), κείμενα από ανθρώπους, δηλαδή, οι οποίοι έχουν συνεργαστεί ή και γνωριστεί από διάφορες θέσεις με τον Β. Σκουλά, καταθέτοντας εδώ τα καλά τους λόγια. Ακολουθεί μία σύντομη εισαγωγή από τον συγγραφέα, πριν φθάσουμε στην σελίδα 27 και στο ξεκίνημα της αφήγησης από τον ίδιο τον Β. Σκουλά, με κάποιες «γέφυρες» από τον Μπαλαχούτη. Έτσι κάπως θα εξελιχθεί το βιβλίο από ’κει και κάτω.
Από ’κει και πέρα παρακολουθούμε την πορεία του Βασίλη Σκουλά από το χωριό του προς την μεγάλη πόλη (Ηράκλειο) και την ακόμη μεγαλύτερη (Αθήνα), έως και το εξωτερικό (Δυτική Γερμανία). Εκεί κάπου μπαίνει και το θέμα «δισκογραφία». Όπως διαβάζουμε στη σελίδα 84:
«Δυο χρόνια αργότερα (σ.σ. 1964) κάνω και το ντεμπούτο μου στη δισκογραφία. Συντροφεύω ερμηνευτικά τον Νίκο Ξυλούρη σε δύο τραγούδια που ηχογραφεί στην εταιρεία RCA Victor του Ορφανίδη. Ανωγειανές κοντυλιές και μαντινάδες το ένα, με παρασύνθημα Αλή Πασάς και Θα κάνω τεχνητή καρδιά το άλλο. Ο Γιάννης Ξυλούρης ήταν στο λαούτο και ο Θανάσης Σταυρακάκης στην ασκομαντούρα. Ο Νίκος ήταν πιο μεγάλος από μένα. Δεν συμπορευτήκαμε πολύ, γιατί, όταν εγώ αντρωνόμουν στο χωριό, εκείνος είχε ήδη φύγει. Το ιδιαίτερο είναι πως ηχολήπτης σ’ αυτές τις ηχογραφήσεις, που έγιναν στο στούντιο ERA, ήταν ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Εκεί γίνεται η πρώτη μας γνωριμία».
Στη συνέχεια ο Β. Σκουλάς διηγείται τα της στρατιωτικής θητείας του (στο Γουδί τον βρήκε η δικτατορία), πριν απολυθεί την άνοιξη του ’68 και επιστρέψει στο Ηράκλειο, τραγουδώντας σε διάφορα κέντρα, ενώ γίνεται λόγος για την γνωριμία του με τον Χανιώτη Παύλο Βαρδουλάκη της Panivar, για την οποία Panivar θα γράψει πολύ και καλό υλικό στα σέβεντις (πρώτο κομμάτι η θρυλική «Ντελίνα» 45άρι από το 1970 και πρώτο LP το «Μαντινάδες» το 1972). Ο Β. Σκουλάς μιλάει (και ο Μπαλαχούτης καταγράφει) για τις περιπέτειές του σε Ελλάδα και Αμερική (εκεί όπου θα παντρευτεί), για τις διάφορες συνεργασίες του, όπως και για έναν πολύ καλό δίσκο, που θα ηχογραφούσε στο Κλίβελαντ, με τον Γιάννη Ξυλούρη, την “Levendia!” [Century Advent, 1974].
Ακολουθεί κεφάλαιο για την Ντελίνα, το κέντρο που θα άνοιγε ο Β. Σκουλάς, στην Αλικαρνασσό, στο δρόμο για το αεροδρόμιο του Ηρακλείου, το οποίο θα αποτελέσει το στέκι του, κι εκείνο που θα εκτοξεύσει τη φήμη του (καθώς ακόμη και δίσκοι ηχογραφούνταν εκεί). Φυσικά, χώρος δίδεται στο βιβλίο και για τις συνεργασίες του Β. Σκουλά με τον Γιάννη Μαρκόπουλο (στις «Ρίζες» το 1980 κ.λπ.), στην παρουσία του στο θέατρο με τους Βαγγέλη Λιβαδά-Σμαρούλα Γιούλη, στην παράσταση «Το Καφενείον η Ελλάς» (1981) (όπου και η γνωριμία του με τον Μίμη Φωτόπουλο), βάρος δίδεται στον τραυματισμό του καλλιτέχνη από μπαλωθιά το ’82, ενώ υπάρχουν λεπτομερείς αναφορές σε διαφόρους δίσκους του, όπως ας πούμε στα LP «Πόλη Ανθρώπινη» [ΕΜΙ, 1983], με μουσική του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη και λόγο του Λάζου Παπαδόπουλου, «Αναφορά στην Κρήτη» [Αεράκης / ΜΒΙ, 1989], «Πικραμένος Αναχωρητής» [Kriti, 1992] σε ποίηση Νικηφόρου Βρεττάκου κ.ά.
Φυσικά το βιβλίο διεισδύει και στα πιο πρόσφατα χρόνια, κι εδώ περιγράφονται οι συνεργασίες του Β. Σκουλά με τους Κώστα Φασουλά, Μάριο Τόκα και πολλούς άλλους, με τα μικρότερα και τα μεγαλύτερα γεγονότα να ζωντανεύουν μέσα από τις απλές, αλλά ουσιαστικές αφηγήσεις αυτού του σημαντικού καλλιτέχνη.
Το βιβλίο του Κώστα Μπαλαχούτη, για τον Βασίλη Σκουλά, θα ολοκληρωθεί με ένα φωτογραφικό παράρτημα, που, και αυτό, έχει τη σημασία του.
Μία απολύτως ενδιαφέρουσα και χρήσιμη έκδοση λοιπόν, που απευθύνεται σε κάθε φαν της κρητικής μουσικής, αλλά όχι μόνο.
Επαφή: https://ogdooshop.gr/%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1/Skoulas
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου