Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2014

ΜΑΤΑΛΑ – HIPPIES – ΧΟΥΝΤΑ – ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ

Φίλος με πήρε τηλέφωνο προχθές το βράδυ και ανάμεσα στα διάφορα που συζητήσαμε αναφέρθηκαν και τα… Μάταλα των sixties. Μου είπε πως συνάντησε μακρινό συγγενή του εξ Αμερικής, που ήταν στα Μάταλα στις αρχές του ’70, πως του διηγήθηκε μερικά περιστατικά (τα οποία μεταφέρθηκαν και σ’ εμένα), παροτρύνοντάς με, συγχρόνως, να γράψω κάτι, αφού… «τόσα χρόνια στο δισκορυχείο δεν έχει αναφερθεί τίποτα σχετικό», όπως χαρακτηριστικά μού τόνισε. Του εξήγησα πως για να γράψω κάτι θα πρέπει αυτό το κάτι να ξεπερνά το επίπεδο του μύθου (αστικού ή όποιου άλλου) και να εδράζεται σε κάτι που να μην επιδέχεται αμφισβήτηση, και πως, εν τοιαύτη περιπτώσει, κάτι θα επιχειρήσω… Η αλήθεια είναι πως υπάρχει κάποιο υλικό, αλλά κι αυτό θέλει δουλειά ώστε να βγει κάτι που να έχει ένα νόημα.
Γκουγκλάροντας τις λέξεις «δισκορυχείον-Μάταλα» διαπίστωσα πως υπάρχουν ήδη κάποιες αναφορές στο θέμα. Σε σχόλιο της 27/6/2010 είχα γράψει για το “Carey” της Joni Mitchell (από το “Blue”) με τον χαρακτηριστικό δίστιχο “And they’re playin’ that scratchy rock and roll/ beneath the Matala moon” Mitchell είχε βρεθεί στα Μάταλα το 1970), κάποια άλλη στιγμή (26/6/2014) αναφέρθηκα στον Τόνι Σφήνο και στο σύγχρονο Matala Beach Festival, ενώ ακόμη πιο πρόσφατα (30/8/2014) μετέφερα ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Λαζόπουλου Οι Αρηανοί [Ελεύθερος Τύπος, Αθήνα 1976;], που σχετιζόταν με τα Μάταλα. Επίσης σε σχόλιο της 27/6/2010 ο Manwolf Louie είχε γράψει το ακόλουθο… «τελικά έχω πειστεί ότι δεν πρέπει να παίρνει κανείς τοις μετρητοίς αυτά που λέγονται στις συνεντεύξεις για το παρελθόν, γιατί συνήθως περιλαμβάνουν από απλές ανακρίβειες έως χοντρά ψέμματα – ο Πουλικάκος π.χ. είχε πει στο Lifo ότι τις σπηλιές στα Μάταλα τις κλείσανε το 1968!!!», συμπληρώνοντας εγώ πως… «η ‘Θεία μου η χίπισσα’ είχε γυριστεί και στα Μάταλα το 1970», και πως εκείνο που ξέρω είναι ότι… «οι σπηλιές έκλεισαν γύρω στο ’73 – ή μήπως και πιο μετά;», έχοντας πρόχειρη (τότε) μια διαδικτυακή μαρτυρία του Matt Barrett (παλαιός μουσικός και νυν διαχειριστής του greektravel.com) σχετική με την παραμονή του στις σπηλιές τον χειμώνα εκείνης της χρονιάς (1973). Αυτά είναι όλα. Και δεν είναι και τόσο λίγα τελικώς…
Τα Μάταλα ξαναήρθαν στην επικαιρότητα το 2011 λόγω της έκδοσης ενός γερμανικού βιβλίου, του… Mythos Matala / The Myth of Matala [Balistier Verlag, Mähringen 2011] του Arn Strohmeyer. Ο Strohmeyer, που είχε γεννηθεί στο Βερολίνο το 1942 κι είχε επισκεφθεί τα Μάταλα το 1967, συνεργάστηκε με τον εκδότη Thomas Balistier (που κι αυτός έχει τρέλα με την Κρήτη και την Ελλάδα, αφού έχει κυκλοφορήσει ένα κάρο ελληνικού ενδιαφέροντος βιβλία) για την δημιουργία ενός δίγλωσσου λευκώματος με φωτογραφίες, τραβηγμένες στη διάσημη παραλία του Λιβυκού Πελάγους στα late 60s-early 70s. Το βιβλίο θα παρουσιαζόταν το τριήμερο 11-13 Ιουνίου 2011 στα Μάταλα, όταν διάφοροι παλαιοί hippies θα επέστρεφαν στην παραλία (μετά τη σχετική διαδικτυακή κινητοποίηση), δημιουργώντας στην πορεία ένα «γεγονός» (με την αρωγή και των τοπικών αρχών, προφανώς, που θα εύρισκαν έτσι την ευκαιρία να ασκήσουν… πολιτιστική πολιτική, ανακατεύοντας τον χιπισμό με τον πεντοζάλη και την κρητική μυζήθρα…), το οποίο (γεγονός) θα αποκτούσε ευρύτερη δημοσιότητα. Το πράγμα θα είχε και συνέχεια εννοώ… και δεν αναφέρομαι μόνο στο Matala Beach Festival, που διοργανώνεται, έκτοτε, κάθε καλοκαίρι, και που έχει τόσο σχέση με τους hippies όσο ο… πύργος του Άιφελ στα Φιλιατρά με τον πύργο του Άιφελ στο Παρίσι (ε, έχουν κάποια σχέση...).
Πέρυσι (2013) ο σκηνοθέτης Γιώργος Βαρελάς όντας μέσα σ’ αυτό το κλίμα ετοιμάζει μία 75λεπτη ταινία (από τις τελευταίες παραγωγές της ΕΡΤ, αν όχι η τελευταία), την Hippie Hippie Matala! Matala!, στην οποίαν εμφανίζονταν καταθέτοντας τις απόψεις και τις αναμνήσεις τους πολλοί και διάφοροι – ανάμεσά τους κάποιοι Γερμανοί, ο (συγγραφέας) Arn Strohmeyer και ο καθηγητής Elmar Winters-Ohle, πρώην hippies από την Αγγλία ή την Αμερική, ιδιοκτήτες μικρομάγαζων της εποχής (καφενείο The Mermaid), αλλά και ο Δημήτρης Πουλικάκος που έγραψε και μουσική για την ταινία.
Υπάρχει κάτι που μου κάνει εντύπωση σε όλην αυτή την… μικροϋστερία με τα Μάταλα. Πώς και γιατί τόσα χρόνια δεν μιλούσε κανείς γι’ αυτά; Πώς και γιατί, ξαφνικά –την τελευταία δεκαετία χοντρικά– όλοι (πολλοί δηλαδή) ασχολούνται με τα Μάταλα, με την συναυλία των Rolling Stones το ’67, με την… ελληνική ψυχεδέλεια (μέχρι και για την… νέα ελληνική ψυχεδέλεια του κλαμπ Ρομάντσο διαβάσαμε εσχάτως – δεν μας έφτανε η «παλιά» βλέπεις…), τους beatniks, τους παλαιούς hipsters (άσε τους καινούριους…) και όλα τα υπόλοιπα; Οι ίδιοι άνθρωποι π.χ. που λένε τώρα διάφορα, 30-35 χρόνια πριν δεν έλεγαν τίποτα για όλα τούτα. Όταν τους ρωτούσαν σχεδόν τα έκρυβαν... Προσέξτε τι έλεγε ο Πουλικάκος το 1980 σ’ εκείνη την εξαιρετική (από πλευράς παράθεσης στοιχείων) συνέντευξή του στο Ποπ & Ροκ (#28, 6/1980):
«Τότε ήμουνα για ένα περίπου χρόνο στην Αγγλία και πέρασα από την Ελλάδα μια βδομάδα πριν απ’ το πραξικόπημα, με κάτι άλλους μ’ ένα αυτοκίνητο, πηγαίνοντας αλλού. Κάτσαμε όμως λίγο παραπάνω απ’ ό,τι υπολογίζαμε στην Ελλάδα γιατί είχε πάθει βλάβη το αυτοκίνητο και ώσπου να φτιαχτεί έγινε το πραξικόπημα και κλείσανε τα σύνορα. Μετά οι άλλοι φύγανε κι εγώ έμεινα. Το καλοκαίρι του ’67 έκανα μερικές πρόβες με τους M.G.C. σ’ ένα στούντιο που είχανε και προς το τέλος του καλοκαιριού άρχισα να παίζω μαζί τους».
Δεν θα έπρεπε να αναφέρει ο Πουλικάκος σ’ ένα τόσο αναλυτικό κείμενο –λέω εγώ– πως πήγε στη συναυλία των Stones την 17/4/1967; Γιατί δεν το λέει; Μήπως γιατί το 1980 οι Stones ήταν μια πεθαμένη υπόθεση, γλείφοντας την disco και φτιάχνοντας κάκιστα τραγούδια (“Emotional rescue”); Γιατί δε λέει ο Πουλικάκος για τους beatniks, το Πάλι κτλ; Γιατί, περαιτέρω, δεν λέει για τα Μάταλα; Μήπως γιατί όλα τούτα, τελικώς, δεν ήταν και τόσο πολύ σημαντικά; Αφήνω δε το γεγονός πως μόνο σε πιο πρόσφατες συνεντεύξεις μάθαμε για την παρουσία του στα Μάταλα το 1967 – αν κι εδώ υπάρχει χοντρό μπέρδεμα. Καθότι, το 1980, ο Πουλικάκος μάς έλεγε πως ήδη από το καλοκαίρι του ’67 έκανε πρόβες με τους M.G.C. και πως έπαιζε μαζί τους από τον Αύγουστο, ας πούμε, εκείνης της χρονιάς, ενώ σε όλες τις πρόσφατες συνεντεύξεις του μας λέει για το πόσους μήνες πέρασε στα Μάταλα την ίδιαν εποχή. Σταχυολογώ:
«Έτυχε να επιστρέψω στην Ελλάδα μια εβδομάδα πριν το πραξικόπημα. Πήρα το πρώτο αεροπλάνο, κατέβηκα στην Κρήτη και από κει πήγα στα Μάταλα και έμεινα μέσα σε μια σπηλιά για τέσσερις μήνες. Είχα την καλύτερη σπηλιά, με μπαλκονάκι, και χάζευα το ηλιοβασίλεμα πάνω σε ένα κάθισμα αυτοκινήτου. Οι σπηλιές ήταν φουλ τότε. Υπήρχαν πάνω από 300 άτομα που ζούσανε εκεί μέσα. Όσο και αν ακουστεί περίεργο, εν μέσω Χούντας, ήταν από τα πιο ωραία καλοκαίρια της ζωής μου. Την επόμενη χρονιά (σ.σ. 1968) άρχισαν τα παράπονα από τους συλλόγους γονέων και τις κλείσανε τις σπηλιές[sic]. Από τότε είναι κλειστές[sic]. Τις πρόλαβα στο τσακ».
(LiFO, Μερόπη Κοκκίνη, 20/11/2008)
«Το ’67 είχα πάει στα Μάταλα στην Κρήτη. Έμεινα εκεί στις σπηλιές για τρεις-τέσσερις μήνες.(…) Δουλειά δεν είχα τότε, μόλις είχα έρθει και από την Αγγλία…».
(vyronas.blogspot, 19/3/2009)
«Σηκώθηκα και έφυγα, πήγα στα Μάτταλα και έμεινα 4 - 5 μήνες. Τότε τα Μάταλα ήταν γεμάτα ξένους και οι ντόπιοι με περνούσαν και μένα για ξένο, μου λέγανε “καλά τα μιλάς τα ελληνικά εσύ”, απαντούσα “Ναι, τα καταφέρνω!”. Μετά, γυρνώντας, δεν υπήρχε μία, δουλειά δεν υπήρχε, και ήταν τότε που μου πρότεινε ο Δ. Πολύτιμος, που έπαιζε ήδη στους MGC, να μπω κι εγώ στο συγκρότημα. Έφευγε ο κιθαρίστας, πήγαινε φαντάρος οπότε μου έμαθε τα κομμάτια και κάπως έτσι ξεκίνησα...».
(Vakxikon.gr, Δεκέμβρης 2010)
«Στις 14 Απριλίου είχα έρθει εγώ από την Αγγλία, 17 έγινε η συναυλία και 21 το πραξικόπημα.(…) Αντ’ αυτού, σηκώθηκα κι έφυγα, πήγα στα Μάταλα, όπου έμεινα τέσσερις μήνες στις σπηλιές! (…) Πολύ κόσμο (είχαν τότε τα Μάταλα)! Μόνο ξένους! Ήμουν ο μόνος Έλληνας ανάμεσα σε τετρακόσιους ξένους.
(LiFO, Αντώνης Μποσκοΐτης, 2/10/2013)
«Προς στιγμή δεν ήξερα τι να κάνω και… μαζί με τη Μαρία τη Μήτσορα κι ένα φίλο της πήραμε το αεροπλάνο και πήγαμε στην Κρήτη… μέχρι τα Μάταλα. Αυτοί την άλλη μέρα φύγανε κι εγώ έμεινα κει... καμμία πέντε-πεντέμισι μήνες».
(από την ταινία του Βαρελά)
«Στο ντοκιμαντέρ μιλούν ο Δημήτρης Πουλικάκος, που έζησε στα Μάταλα από τον Απρίλιο του 1967 που ξέσπασε το πραξικόπημα στην Ελλάδα ως το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς…».
(από ανυπόγραφο άρθρο της Ελευθεροτυπίας, πηγή ΑΜΠΕ, 15/3/2013)
Έτσι λοιπόν ενώ στη συνέντευξη του 1980 (έχουν περάσει μόλις 13 χρόνια από το ’67, μην το ξεχνάμε αυτό) ο Πουλικάκος δεν αναφέρει τίποτα για τα Μάταλα (απεναντίας μάς λέει πως έπαιζε με τους M.G.C. από το καλοκαίρι του ’67), σε όλες τις πρόσφατες συνεντεύξεις πληροφορούμαστε πως την ίδιαν εποχή ήταν στα Μάταλα για ένα χρονικό διάστημα από… τρεις έως πεντέμισι μήνες (δεν λογαριάζω δηλαδή την πληροφορία-μπαρούφα της Ελευθεροτυπίας, γιατί τότε θα πάμε στους επτά μήνες!).
Επίσης «μπάζει» εκείνο που λέει στον Μποσκοΐτη… «Πολύ κόσμο (είχαν τότε τα Μάταλα)! Μόνο ξένους! Ήμουν ο μόνος Έλληνας ανάμεσα σε τετρακόσιους ξένους. Το λέω γιατί… μόνος Έλληνας δεν ήταν με τίποτα (ο Πουλικάκος). Τι ακούμε από τον Elmar Winters-Ohle στο φιλμ Hippie Hippie Matala! Matala!; Το ακόλουθο…
«Είχαμε εδώ ανθρώπους από τη Γερμανία, από τον Καναδά, από τη Γαλλία, από το Βέλγιο, από την Ολλανδία, από την Σκανδιναυία θυμάμαι καλά… και ήταν και μία Ελληνίδα… εξαίρεση… μία Κατερίνα… ήταν ποιήτρια… Στο μεταξύ έχει γράψει μερικά βιβλία, τα έχω διαβάσει κιόλας. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι τα μεσημέρια που ήμασταν εδώ, που ήταν ησυχία, ακούγαμε από τη σπηλιά της κλασική μουσική, το ‘Ρέκβιεμ’ του Μότσαρτ».
Δεν ξέρω αν ο Πουλικάκος πέρασε… απαρατήρητος από τον Winters-Ohle, εκείνο που ξέρω είναι πως η πληροφορία τού Γερμανού για την… Κατερίνα είναι απολύτως σωστή. Όντως υπήρχε αυτή η κοπέλα στα Μάταλα (την ίδια πάνω-κάτω εποχή που βρισκόταν και ο Πουλικάκος εκεί, προς το τέλος της άνοιξης του ’67) και όντως ακουγόταν κλασική μουσική από τη σπηλιά της και όχι… ψυχεδέλειες και κουραφέξαλα. Η κοπέλα εκείνη ήταν/είναι η ποιήτρια Κατερίνα Κουτσογιαννοπούλου και να μια μαρτυρία της (ανάμεσα σε άλλα) από την εφημερίδα Το Βήμα τής 27/2/2011…
Κατερίνα Κουτσογιαννοπούλου 
(Πηγή: ekebi.gr)
«Ανάμεσα στους ανθρώπους οι οποίοι θα βρεθούν στις 11 και 12 Ιουνίου στα Μάταλα για την παρουσίαση του δίγλωσσου λευκώματος με τίτλο ‘Μythos Μatala/ Τhe Μyth of Μatala’, είναι και ένας ελληνομαθής γερμανός πρώην χίπης. Ο 70χρονος σήμερα κ. Έλμαρ Βίντερς-Όλε πριν συνταξιοδοτηθεί ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ντόρτμουντ, στο οποίο ως γνώστης της Ελληνικής έκανε μάθημα σε μέλλοντες δασκάλους, οι οποίοι θα δίδασκαν μαθητές προερχόμενους από τις μεταναστευτικές κοινότητες. Ως φοιτητής είχε παρακολουθήσει μαθήματα Αρχαίων Ελληνικών στην πατρίδα του και ήρθε στη χώρα μας για να μάθει και τη νεότερη εκδοχή της Ελληνικής.(…) Στις σπηλιές των Ματάλων κατοικοέδρευαν για μήνες Αμερικανοί, Γερμανοί, Άγγλοι, Γάλλοι, Ολλανδοί, Αυστραλοί κ.ο.κ. Οι Ελληνες απουσίαζαν, τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια. Η ποιήτρια κυρία Κατερίνα Κουτσογιαννοπούλου βρέθηκε στα Μάταλα την άνοιξη του 1967, σε ηλικία περίπου 20 ετών. “Σταμάτησα τις θεατρικές μου σπουδές και αποφάσισα να ταξιδέψω μόνη μου. Ξεκίνησα από την Κρήτη και έτσι βρέθηκα στα Μάταλα, αφού είχα γυρίσει πρώτα όλο το νησί”. Ο κ. Βίντερς-Όλε θυμάται την παρουσία της εκεί όχι τόσο γιατί ήταν η μοναδική Ελληνίδα όσο για τον... εξοπλισμό που την συνόδευε. Είχε μαζί της ένα πικάπ στο οποίο κάθε μεσημέρι έπαιζε η 9η Συμφωνία του Μπετόβεν”, θυμάται γελώντας. Η ίδια η κυρία Κουτσογιαννοπούλου... αποκρούει τις κατηγορίες. “Νομίζω ότι θυμάται λάθος, το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ μού άρεσε πολύ περισσότερο”. Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου τη βρίσκει στη... σπηλιά της: “Έπειτα από λίγες ημέρες ήρθε η Αστυνομία. Έκαναν σε όλους έλεγχο. Εμένα, μιας και ήμουν η μοναδική Ελληνίδα, με έβρισαν, μου πήραν την ταυτότητα και μου είπαν να την παραλάβω από το Ηράκλειο. Αποφάσισα να φύγω από την Ελλάδα και πέρασα τα επόμενα χρόνια στην Ευρώπη”. Η κυρία Κουτσογιαννοπούλου αιφνιδιάστηκε όταν την πληροφορήσαμε για την πρωτοβουλία... επανένωσης των χίπηδων. “Θα πάω οπωσδήποτε. Θα είναι τρομερά ενδιαφέρον να δεις ξανά ανθρώπους που γνώρισες σε νεαρή ηλικία, κάτω από τόσο ωραίες συνθήκες”».
Το 1972 η Κατερίνα Κουτσογιαννοπούλου (που αν δεν κάνω λάθος δεν εμφανίζεται στην ταινία του Βαρελά) θα εκδώσει το πρώτο βιβλίο της, που είχε τίτλο Το Ταξίδι [Ανεξάρτητη Έκδοση]. Εκεί υπάρχει ένα ποίημα που αναπτύσσεται σε κάμποσες σελίδες και το οποίον έχει τίτλο Γενάρης – Αύγουστος 1972 / Πάρος – Αθήνα – Κρήτη. Δεν ξέρω αν η Κουτσογιαννοπούλου είχε επισκεφτεί ξανά τα Μάταλα το 1972, εκείνο όμως που αντιλαμβάνομαι είναι πως η ποίησή της διατηρούσε ακόμη (το 1972) ένα «χίπικο» στοιχείο. Δείγμα: «Εκεί,/ που οι δύο άκρες αγκαλιάζονται/ Εκεί,/ περιμέναμε, μ’ απλωμένα χέρια/ για λίγη λευτεριά./ Εκεί,/ μια ξαφνική στιγμή/ οι άκρες κόπηκαν/ απ’ τ’ αγκάλιασμα./ Μείναμε μόνοι/ με τα χέρια ακόμα απλωμένα,/ χωρίς ν’ αγγίζουν/ προσπαθώντας ακόμα/ για λίγη περισσότερη λευτεριά.». Και λίγο πιο κάτω… «Ο ήλιος στέκει στα/ μαλλιά,/ στάχυα χρυσά,/ χρυσίζει τα γυμνά βράχια/ σκιώνουν οι θάμνοι./ Το πρόσωπό σου/ γαλήνια ύπαρξη/ παίρνω στα δυο μου χέριa / τα μάτια σου/ καθάριες γαλάζιες λίμνες/ τα ευλογώ με δυο φιλιά./ Ξέσπασμα ανακούφισης./ Μια αγκαλιά γεμάτη υγεία./ Γυμνώσου/ στον ήλιο καρδιά μου».
Πάντως το πιο ενδιαφέρον ποίημα του βιβλίου της Κατερίνας Κουτσογιαννοπούλου είναι το 1968-1971 Λονδίνο, που θα μπορούσε να περιγράφει μια ψυχεδελική εμπειρία! Αντιγράφω: «Μια μικρή κουκίδα,/ τόση μικρή,/ που ούτε καν μπορείς να το φανταστείς./ Και μεγαλώνει τόσο πολύ/ σ’ αυτό το μικρό δωμάτιο,/ που γεμίζει/ απλώνεται,/ μ’ όλα τα χρώματα/ που αλλάζουν σε κάθε μικρή/ ή μεγάλη κίνηση./ Η μουσική βοηθά στη κίνηση/ και στην αλλαγή των χρωμάτων./ Μερικές φορές/ η κουκίδα/ παίρνει σχήματα μικρά ή τεράστια/ μερικές φορές/ απίθανης έκτασης και έκστασης./ Άλλες,/ εξαφανίζεται,/ αλλά μπορείς να παρακολουθήσεις τη σκιά της/ που αναζητά καταφύγιο φυγής.(…)».
Από την ταινία του Αλέκου Σακελλάριου Η Θεία μου η Χίπισσα (1970)
Για μένα το πιο σημαντικό ζήτημα που σχετίζεται με τα Μάταλα είναι το πότε έκλεισαν οριστικώς οι σπηλιές. Το λέω γιατί κατά καιρούς ακούγονται διάφορα. Άλλοι λένε ότι έκλεισαν το 1968 (Πουλικάκος), ενώ άλλοι εμμέσως πλην σαφώς μας λένε ότι έκλεισαν το Μάιο του 1970. Στην πραγματικότητα οι σπηλιές έκλεισαν πολύ αργότερα (πιθανώς το 1977) και αυτό αποδεικνύεται από μαρτυρίες ανθρώπων που καταγράφονται στο site matala.nl. Εκεί διαβάζουμε και τις αναμνήσεις κάποιου Wolfgang από το 1974: Nearly all Matala caves had been big dustbins or stinking wcs, only two or three of them were inhabited by a greek couple, two germans and some french guys, but I cant remember their names. Για να συνεχίσει ο Robert, ο οποίος έζησε στα Μάταλα το 1976-77: “I stayed in Matala in July/August 1976 and in January 1977. Only in 1976 I slept in one of the caves. (…) I think 1976 was really one of the last years people slept in the caves(…)”. Να και ο Axel από την ίδιαν εποχή (1976-1977): “We took a bus down to the south coast, where we first moved into one of the caves in the cliff. But soon we moved into a much bigger cave up in the hills right behind the village. The cave was quite spacious & obviously had been used as winter quarters for a shepherd & his numerous sheep”. Μα ακόμη και το 1973 οι σπηλιές ήταν ανοικτές όπως μαρτυρά ο Matt Barrett ή κάποιος Don Carlson. Από το site go2crete.com/crete_travelguide/matala.html διαβάζουμε: I was in Matala in March or April 1973 and it was one of the higlites of my six months of travelling from London to Kashmir. Lived in a big cave on the eastern side of the bay overlooking the village along with about six other travelers”. Και πηγαίνοντας ακόμη πιο πίσω, στο 1972, βλέπουμε σ’ ένα βίντεο της εποχής (πάτα στο YouTubeMatala Crete in 1972) τις σπηλιές να είναι εντελώς αφύλαχτες και διαφόρους τύπους να ανεβοκατεβαίνουν σε αυτές. Επίσης οι σκηνές της ταινίας τού Αλέκου Σακελλάριου Η Θεία μου η Χίπισσα, που προβλήθηκε την χειμερινή περίοδο 1970-71, είναι λογικό να υποθέσουμε πως γυρίστηκαν το καλοκαίρι του 1970 –μετά, δηλαδή, το «τελεσίγραφο» των αστυνομικών αρχών για την εκκένωση των σπηλιών, που εδόθη τον Μάιο του ’70–αφού σε σχετική σκηνή βλέπουμε, ας πούμε, γυμνούς από την μέση και πάνω ψαράδες και hippies. Σ’ αυτή, λοιπόν, τη σκηνή παρατηρούμε πως οι σπηλιές είναι γεμάτες κόσμο. Δύο τινά σημαίνει αυτό. Ή πως το καλοκαίρι του ’70 οι σπηλιές εξακολουθούσαν να κατοικούνται, ή πως οι συγκεκριμένοι hippies έπαιξαν το ρόλο του κομπάρσου. Πως τους μάζεψε, δηλαδή, ο Σακελλάριος από την περιοχή και τους είπε… τραβάτε σκορπιστείτε στις σπηλιές, έχω την άδεια των αρχών, για να πάρουμε κανένα πλάνο… Ακόμη, όμως, και σ’ αυτή την περίπτωση αποδεικνύεται η χαλαρότητα του πράγματος. Η λογοκρισία δεν είχε κανένα πρόβλημα με τις εν λόγω σκηνές, αφήνοντάς τες στις προβολές του χειμώνα του 1970-71 να διαφημίζουν, επί της ουσίας, τα Μάταλα και τις (κατοικημένες) σπηλιές τους καθ’ άπασα την επικράτεια.
Μάταλα, καρτ-ποστάλ του 1987. Ο φράχτης δεν εμποδίζει κάποιους να τον παρακάμπτουν και να ξαπλώνουν στις σπηλιές...
Τι θέλω να πω με όλα τούτα; Πως η επιχείρηση κλεισίματος των σπηλιών τον Μάιο του 1970 ήταν, επί της ουσίας, μία σπασμωδική κίνηση των αρχών, που υπαγορεύτηκε από τον τοπικό κλήρο βασικά (και κάποια ακόμη συντηρητικά στοιχεία), δίχως να αποτρέψει οριστικώς και αμετακλήτως τους τουρίστες από το να μπαινοβγαίνουν στις σπηλιές και να… παραθερίζουν σε αυτές τα μετέπειτα χρόνια. Τούτο (το σφράγισμα) συνέβη, οπωσδήποτε, στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης…
Ας δούμε, επί τη ευκαιρία, μερικές δημοσιεύσεις από την εφημερίδα Μακεδονία της εποχής και κατόπιν θα τις συζητήσουμε:
«Εις τα Μάταλα Κρήτης, εις ερημικόν όρμον, ο οποίος έχει μεταβληθή εις τόπον διαμονής, θερινής και χειμερινής, μιας ομάδος Χίππις, πρόκειται να πραγματοποιηθεί, εάν τελικώς δοθή η σχετική άδεια από τας αρχάς, μία διεθνής συνάντησης Χίππις, με σκοπόν την κάθαρσιν του κινήματός των από τα εγκληματικά στοιχεία και τους τοξικομανείς, οι οποίοι το ‘νοθεύουν’ όπως λέγουν. Επί κεφαλής της κινήσεως αυτής είναι ο Γάλλος Μισέλ Μονίκ, ο Ιταλός Ρενάτο, Καναδοί, Αμερικανοί, Άγγλοι, Γερμανοί και άλλοι. Εις τον όρμον των Ματάλων, που επροτιμήθη διότι ευρίσκεται μακράν από την κατωκημένην περιοχήν και δεν υπάρχουν αδιάκριτοι, ευρίσκονται περίπου 200 Χίππις. Ο Ρενάτο λέγει ότι εάν αι αρχαί χορηγήσουν άδεια δια την διεθνή συνάντηση των Χίππις θα αφιχθούν εις τον όρμον του χωρίου περίπου 5000 ‘καθαρόαιμοι’ Χίππις, οι οποίοι επιθυμούν τον καθαρμόν του κινήματός των». (13/2/1970)
«Εις τα Μάταλα. Η Ιερά Σύνοδος Κρήτης αντιτίθεται εις την διοργάνωσιν συνεδρίου των Χίππις, διαμαρτύρονται και οργανώσεις». (12/3/1970)
«Εκατοντάδες Χίππις κατέφθασαν εις τα Μάταλα δια το συνέδριον, παρά τις αντιδράσεις ωρισμένων παραγόντων». (25/3/1970)
«Επιτροπή των Χίππις μεταβαίνει εις Αθήνας. Θα ζητήση άδεια δια το συνέδριον των Ματάλων. Εις τον Ε.Ο.Τ. θα απευθυνθή». (29/3/1970)
«Εγνώσθη ότι κατόπιν προσωπικής εντολής του προέδρου της κυβερνήσεως έχει απαγορευθή η οργάνωσις εις την χώραν μας εκδηλώσεων αι οποίαι προσβάλλουν τα ήθη και αποτελούν πρόκλησιν δια το κοινόν αίσθημα. Υπό το πνεύμα της αποφάσεως αυτής καθίσταται εμφανές ότι δεν πρόκειται να χορηγηθή έγκρισις συγκλίσεως εις τα Μάταλα της Κρήτης διεθνούς συνεδρίου των Χίππις, εφ’ όσον ήθελε ζητηθή τούτο». (16/4/1970)
«Εγράφη σήμερον (χθες) ο επίλογος εις την υπόθεσιν του συνοικισμού των Χίππις εις τα σπήλαια των Ματάλων. Αι αστυνομικαί αρχαί ειδοποίησαν τους Χίππις ότι οφείλουν να εγκαταλείψουν τα σπήλαια της ακτής των Ματάλων εντός προθεσμίας μιας εβδομάδος διότι ο χώρος έχει χαρακτηρισθή ως αρχαιολογικός, δεδομένου ότι υπήρχον κατά το παρελθόν… ρωμαϊκοί τάφοι. Οι Χίππις έχουν την ευχέρειαν οπωσδήποτε να επιλέξουν ή να εγκατασταθούν εις οικήματα πόλεων της Κρήτης ή να απέλθουν εκ της νήσου. Εν πάση περιπτώσει οι ρωμαϊκοί τάφοι θα περιφραχθούν και η παραμονή των Χίππις εντός αυτών μετά την εκπνοήν της ταχθείσης προς αυτούς προθεσμίας θα απαγορευθή. Οι Χίππις εις τα Μάταλα είχον ιδρύσει συνοικισμόν, διέμενον δε εκεί υπό πρωτογόνους συνθήκας εις τα σπήλαια. Εις τα Μάταλα επίσης είχε αποφασισθή η σύγκλισις του συνεδρίου των, το οποίον όμως εματαιώθη, κατόπιν απαγορεύσεως των αρχών. Ήδη, εις τα Μάταλα, εντός 40 περίπου σπηλαίων παραμένουν 150 περίπου Χίππις, άνδρες και γυναίκες, εξ όλων σχεδόν των κρατών της Ευρώπης και των φυλών της υφηλίου». (22/5/1970)
Επίσης σε τηλεγράφημα του Associated Press της 24/5/1970 από την Αθήνα που αναδημοσιεύεται και στο site της Joni Mitchell (JoniMitchell.com) διαβάζουμε κάτι άλλο: ATHENS (AP) May 24, 1970. Police on the island of Crete are turning thumbs down on hippies in an effort to protect archeological finds. The police implied that a group of hippies who live in caves near the town of Matala discourage tourism to old Roman tombs and other structures being unearthed. A police spokesman said the 150 hippies already living in the caves may stay. But if they go, he said, they may not return. And no new members will be allowed to join the hippie commune. Earlier this year hippies tried to hold a congress at Matala, but local churchmen and citizens opposed the proposal and the Greek government refused permission for the assembly”.
Κατ’ αρχάς εκείνο που πρέπει να σημειωθεί είναι πως ο δικτάτορας Παπαδόπουλος υπέκυψε, κατά μίαν έννοια, στις απαιτήσεις των παπάδων. Όχι πως ο ίδιος δεν θα ήθελε, ενδεχομένως να «σφραγίσει» τα Μάταλα (από προσωπικές πεποιθήσεις), όντας όμως υπόλογος των Αμερικανών και του ξένου δυτικού παράγοντα δεν θα μπορούσε να προβεί από μόνος του σε μια τέτοια ενέργεια, που θα τον εξέθετε στα μάτια των ξένων, τορπιλίζοντας συγχρόνως και το σχετικό τουριστικό ρεύμα. Ποιοι έχουν αντισταθεί εξάλλου στο παπαδαριό, ώστε να αντιστεκόταν και ο… μίστερ Ελλάς-Ελλήνων-Χριστιανών; Εδώ, δεν μπόρεσε να αντισταθεί ο μακαρίτης ο Τρίτσης, ενώ και ο «Κινέζος» –τα θυμόμαστε– τράβηξε τα πάνδεινα επί μακαριστού Χριστόδουλου. Παρά ταύτα η χούντα με την ας-την-πούμε διπλωματική πολιτική της κατόρθωσε και τους hippies να μην ξαποστείλει (τους ζήτησε να νοικιάσουν δωμάτια για να μείνουν στο νησί… στηρίζοντας, ας πούμε, την… τοπική οικονομία ή κατά το Associated Press να μην φύγουν όσοι ήταν ήδη εκεί, χωρίς όμως να προστεθούν και άλλοι), και την Εκκλησία να εξευμενίσει, και τις σπηλιές να μην φράξει (όπως διαβάσαμε στις μαρτυρίες των ανθρώπων και είδαμε στο αληθινό βίντεο του 1972).
Έπειτα, η πρόθεση συνεδρίου των hippies ήταν αληθινή και όχι προβοκάτσια, όπως διαδίδεται. Δεν είναι δυνατόν να είχε στηθεί τέτοια «μηχανή» από τους παπάδες (με μοχλούς τον… Μισέλ Μονίκ, τον Ρενάτο και τους εκατοντάδες hippies που είχαν καταφθάσει στα Μάταλα για την προετοιμασία του συνεδρίου). Όντως οι άνθρωποι προσπάθησαν να κάνουν το συνέδριό τους εκεί και όντως, τελικώς, αυτό δεν έγινε. Αμάν πια με αυτές τις αναπόδεικτες συνομωσιολογίες…
Άλλη μια φωτογραφία της Κατερίνας Κουτσογιαννοπούλου. Αυτή δεν θα την βρείτε στο δίκτυο. Προέρχεται από το οπισθόφυλλο του βιβλίου της.
Τέλος, εκείνο που ακούγεται περί Nixon και Ματάλων –πως ο Nixon, τάχα, παρενέβη για να κλείσουν τα Μάταλα– είναι όνειρο θερινής νυκτός, αποκύημα αχαλίνωτης φαντασιοπληξίας. Σιγά μην έπαιρνε ο Nixon τηλέφωνο τον Παπαδόπουλο (ή ο Σπύρος Agnew τον Πατακό) για να του ζητήσει το κλείσιμο των σπηλιών, επειδή τάχα εκεί βρίσκονταν αμερικανοί λιποτάκτες! Ό,τι θέλουνε λένε ορισμένοι!! Πόσοι από τους 150-200 hippies που βρίσκονταν στις αρχές του ’70 στα Μάταλα ήταν Αμερικανοί και πόσοι από τους Αμερικανούς μπορεί να ήταν λιποτάκτες του Βιετνάμ; Κανένας, λέω εγώ! Εξάλλου εκείνο το Lets have a round for these freaks and these soldiers από το “Carey” της Joni Mitchell δεν είναι καθόλου σίγουρο πως αναφέρεται σε… αμερικανούς λιποτάκτες. Δηλαδή για μένα δεν υπάρχει ουδεμία τέτοια περίπτωση, αλλά τέλος πάντων.
Κοντά στα Μάταλα, στις Μοίρες, ήταν το Στρατόπεδο Νικολούδη. Κι είναι λογικό να υποθέσεις πως φαντάροι από ’κει την έκαναν στις εξόδους τους για τα Μάταλα, για να... πάρουν το μάτι τους και να πιούνε κανα καφέ και καμμιά μπύρα (13 χιλιόμετρα ήταν αυτά). Υπάρχει εξάλλου και η μαρτυρία κάποιας Evelyn από το 1970, πάντα από το matala.nl. Λέει η Evelyn: “There were only three restaurants, one of which was the Mermaid Café, owned by a man named Stellios, and made famous by the Canadian musician Joni Mitchell in her song Carey. I sometimes worked there in the evenings, helping to serve coffee to Greek soldiers, visiting tourists and resident Cretans and hippies”. Τι πιο προφανές για το τι σημαίνει το “soldiers” στο “Carey”; Μα ακόμη και στην υποθετική εκείνη περίπτωση να υπήρχαν δηλαδή στα Μάταλα ένας-δυο λιποτάκτες και πάλι δεν αιτιολογείται μία τόσο υψηλή (προεδρική) αμερικανική παρέμβαση. Άμα ήταν έτσι –για ένα-δυο άτομα να πέσουν τηλέφωνα, ώστε να κλείσουν κάτι παλιοσπηλιές στου διαόλου τη μάνα– τότε ο Nixon θα έπρεπε να είχε κηρύξει τον… πόλεμο στον Καναδά, τη χώρα δηλαδή που είχε φιλοξενήσει δεκάδες χιλιάδες λιποτάκτες (του Βιετνάμ), εκεί που είχε σχηματιστεί και ειδική οργάνωση, η American Deserters Committee (στο Μόντρεαλ, στο Τορόντο και αλλού), την οποίαν υποστήριζαν το SDS, οι Μαύροι Πάνθηρες και οι Μαοϊκοί  της Revolutionary Union.
Είπαμε, η χούντα ήταν υπόλογη στους Αμερικανούς για σοβαρά ζητήματα, όχι για τις παπαρίες…

26 σχόλια:

  1. Κυριε Τρουσσα,ειχα παει στο φεστιβαλ του 2011 συνδιαζοντας καλοκαιρινες διακοπες στην κρητη. Πληρης απογοητευση σχετικα με το πνευμα που υποτιθεται οτι ηθελαν να αναβιωσουν οι διοργανωτες αλλα και οι συμμετασχοντες.(Τα παρτυ της δεκετιας του ογδοντα στον Αγιο κοσμα στην παραλια ηταν απειρως πιο καλα και πιο "χιπικα".).Σχετικα με την ιστορια των Ματαλλων ειναι γνωστο οτι εχουν γραφει του κοσμου οι παπα...ες.Σιγουρα υπηρξαν μεχρι(και μετα) το 1970 και αλλοι ελληνες(και οχι μονο ο Πουλικακος που μπερδευει πραγματα σε σημειο που να γινεται μη πιστευτος.)Στις σπηλιες υπαρχουν λαξευμενα στους τοιχους χναρια ελληνων απο πολλες πειοχες της χωρας(Περιστερι,Καλαμαρια,Πατρα),σε χρονολογιες απο 1969 μεχρι 1974.για οποιον εχει παει να ρηξει μια ματια.Ακουστηκε επισης εδω και δεκαετιες οτι εδωσε παρων ο DYLAN!!(Ενας αγνωστος καλλιτεχνης που μαλλον περασε απαρατητος,καθως σε μετεπειτα αφηγησεις θαμωνων της τοτε εποχης αγνοειτε παντελως).Οτι γινεται μυθος αργα η γρηγορα αρωσταινει μεταδιδοντας ιους.Μακρια!!!Υ.Γ,Σχετικα με την χουντα συμφωνω απολυτα οτι ειχε πολυ πιο σοβαρα θεματα για να ασχοληθει στην διεθνη ατζεντα της(προσεχως μοιραζουμε την Κυπρο),απο το να αχοληθει με μια χουφτα μακρυμαλληδων αναρχοκομμουνιστων οπως θα ελεγε ο Παπαδοπουλος(φτου τω στωματι μου).Καλημερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. «Οι σπηλιές παρέμειναν άδειες για χιλιάδες χρόνια μέχρι που κάποιοι περιπλανώμενοι χίπις τις ανακάλυψαν και τις κατοίκησαν για κάποια περίοδο. Αρκετοί άλλοι τους ακολούθησαν όπως οι Μπομπ Ντίλαν, Τζάνις Τζόπλιν και Κατ Στήβενς».
      (Από την Βικιπαίδεια!!)

      Γράφουνε ό,τι τους κατέβει, δίχως να παραπέμπουν σε καμμία (σοβαρή) πηγή, δίχως να αναφέρονται σε κανένα ντοκουμέντο. Θα ήθελα να ήξερα… πληρώνονται γι’ αυτό; (Όχι δηλαδή πως αν δεν πληρώνεσαι τότε επιτρέπεται να λες ό,τι να ’ναι).

      Καλημέρα ανώνυμε.

      Διαγραφή
  2. Φωντα ειπαμε εαν κατι γινει μυθος,μακρια γιατι μυριζει που λεγαν και οι παλιοι.Πιθανον να διαβασουμε στο μελλον οτι και ο Μορισον πριν αποδημησει σταματησε στα ματαλα για κανα μπανακι και να παρει τον αερα του,και οτι ο Λενον το 67(αληθες γεγονος),μετα τα κοντοσουβλια στην αραχωβα,πεταχτηκε μεχρι τις σπηλιες για λιγο χορτο.Περα απο την πλακα ειναι αρκετα ομορφες και παραστατικες οι αφηγησεις των αλλοδαπων ταξιδευτων που σταθηκαν λιγο η πολυ στα ματαλα,πριν φυγουν για αλλα μερη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πριν χρόνια ένας μακαρίτης φίλος μου ορκιζόταν (όντως!) πως είχε δει τον Jim Morrison να βόσκει κάτι γίδια σ’ ένα χωριό των Καλαβρύτων… Πριν κανα μήνα είχα δει εγώ (όντως!) το φίλο μου στον ύπνο μου να επιβεβαιώνει, για δεύτερη φορά, το γεγονός!! Θέλω να πω πως έχουμε πλέον διαθέσιμες… όλας τας αποδείξεις. Ο Morrison πίνει ξυνόγαλο στη Ζαχλωρού!!

      Διαγραφή
  3. Φώντα καλησπέρα, πολύ καλή ανάρτηση! Χρειαζόταν μία τέτοια συγκέντρωση στοιχείων ώστε να μπουν κάποια πράγματα στη σωστή θέση, βάσει της λογικής και των ντοκουμέντων.
    Σε ένα ταξίδι με μια παρέα πριν λίγα χρόνια στη νότια πλευρά της Κρήτης, είχαμε μείνει 2-3 μέρες στα Μάταλα και φυσικά κάναμε και ένα πέρασμα μέσα από τις σπηλιές, στις οποίες πληρώνεις για να μπεις (αρχαιολογικός χώρος και καλά). Ενώ απ'οτι θυμάμαι η εκμετάλευση του χώρου και η περίφραξη του ξεκίνησε πριν από καμιά δεκαετία. Ίσως και λίγο περισσότερο. Πάντως ούτε από το 70 ούτε από το 80 και ούτε από το 90, όπου οι σπηλιές ήταν ανοιχτές για επίσκεψη ενώ δεν ξέρω αν επιτρεποταν και η σύντομη διαμονή, αυτό που σήμερα ονομάζουμε ελεύθερο κάμπινγκ!
    Θα εξηγήσω παρακάτω το λόγο που ανέφερα τα περί εκμετάλευσης του χώρου, κτλ.
    Τράβηξα λοιπόν και κάποιες φωτογραφίες μέσα από τις σπηλιές (και βρίσκονται στη διάθεση όποιου ενδιαφέρεται) στις οποίες φαίνονται μισοσβησμένες και φθαρμένες από το χρόνο κάποιες ζωγραφιές στο εσωτερικό των σπηλαιων....μεταξύ άλλων και κάποιες ημερομηνίες, με μια χαρακτηριστική από τη 1η Αυγούστου του 1976, η οποία γράφει τα εξής: HAPPY HOME OF VICKI & ΓΙΑΝΝΗΣ - 8.1.76

    Θέλω να καταλήξω ότι ακόμα και αν οι Χουντικοί έδιωξαν τους Χίππις την άνοιξη του 1970, σε καμία περίπτωση δεν σφραγίστηκαν οι σπηλιές και πιθανότητα τα επόμενα καλοκαίρια κάποιοι "μετά-Χίππις" να εξακολουθούσαν να πηγαίνουν για μικρά διαστήματα εκεί.

    Όσο για τον Πουλικάκο, μου φαίνεται πως όσο ήταν εκείνος το 1967 στα Μάταλα, άλλο τόσο ήταν και ο Μανώλης Νταλούκας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γεια σου ανώνυμε (παράκληση… αφήνετε, τουλάχιστον, τα αρχικά σας στα σχόλια, γιατί αν είναι όλα «ανώνυμα» θα μπερδευτούμε).

      Να ξεκαθαρίσω πως εγώ ΔΕΝ έγραψα πως ο Πουλικάκος ΔΕΝ πήγε στα Μάταλα το ’67. Έγραψα, απλώς, πως αυτά που κατά καιρούς λέει δεν «δένουν» με άλλα που έχει πει παλαιότερα. Μπορεί να είναι και λογικό αυτό – δεν ξέρω. Αν και για μένα (για μένα λέω) δεν είναι. Το να δίνεις ένα εύρος δυόμισι μηνών σε κάποιες διακοπές σου, κάπου-κάποτε, δεν αιτιολογείται (για μένα, το ξαναλέω). Δηλαδή αν με ρωτήσει κάποιος πόσες ημέρες ήμουνα στο… Τορίνο, πριν 27 χρόνια, θα του πω… καμμιά δεκαριά. Δεν θα του πω ούτε πέντε, ούτε είκοσι πέντε, ούτε τριάντα πέντε.

      Διαγραφή
  4. Για τον Πουλικάκο, το συμπέρασμα είναι δικό μου. Σε καμία περίπτωση δε σε χρεώνω για κάτι τετοιο. Μπορεί και να πήγε βέβαια ο άνθρωπος, αλλά κάπου δεν μας τα λέει καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Φωντα ,καλησπερα.Οτι καλυτερο εχουν δωσει(αν εχουν δωσει) τα ματαλα οι μονοι που το εισεπραξαν και μπορουν να το πουν ειναι οσοι εζησαν εκει εκεινες τις περιοδους ειτε ως ταξιδευτες,ειτε ως αποκαλουμενοι χιππις,ειτε απλα ως περιεργοι για αυτες τις μικροκοινοτητες.Σημαντικες πληροφοριες εχει δωσει ο Στέλιος Ξαγοραράκης ιδιοκτητης του Mermaid Cafe που σημερα ζει εδω και 40 φευγα χρονια μονιμα Αμερικη, ουσιαστικα εκδιωθεις απο τους ντοπιους.Τα κουραφεξαλα περι ντυλαν.τζοπλιν και οποιου αλλου ειναι τουλαχιστον αστεια.Ο πουλικακος καπου τα μπερδευει με αυτα που λεει,ομως λογω του εντονου και πολυταραχου νεανικου του βιου αποκλειεται να λεει φουμαρα.Απο την αλλη αν οντως ηταν παροντας στα τοτε δρωμενα θα επρεπε να δωσει πιο συμπαγεις πληροφοριες και οπωσδηποτε καποιο εποχιακο υλικο(πραγμα που το εχει κανει σε αλλες περιπτωσεις). Γ.Κ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Εξαιρετικο το αρθρο σου οπως παντα αγαπητε Φωντα ευχαριστω πολυ για τις πληροφοριες που μας δινεις να εισαι παντα καλα παρε και ενα αλμπουμ που εχω φτιαξει στο google+ μαζευοντας διαφορες photo στο web για τα Ματαλα

    https://plus.google.com/u/0/photos/100487228077719247574/albums/5966864334945120881

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Στα υπόψη και σχετική ακαδημαϊκή εργασία από το 2008:

    Θανάσης Χ. Θεοδώρου, Διπλωματική Εργασία με τίτλο: Βιογραφικές ρήξεις και ηθικός πανικός. Η κοινότητα των χίπις στα Μάταλα (1965-1975), Ρέθυμνο, Οκτώβριος 2007, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ, ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ,ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ


    http://www.soc.uoc.gr/socpms/My_Homepage_Files/downloads/Hmerida%20Autoaxiologhshs/Diplwmatikes%20Pms%20Sociology/Diplwmatikes%20131207/20080125_Theodorou_Thanasios_Mc.pdf



    spatholouro

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστούμε spatholouro

      Έτρεξα το paper στα γρήγορα. Γι’ αυτό και τα συμπεράσματά μου θα είναι… βιαστικά.

      Πολύ μπλα-μπλα και ουσία ελάχιστη. Είναι χαρακτηριστικό των πανεπιστημιακών εργασιών αυτού του τύπου η… αμπελοφιλοσοφία. Μέχρι να φτάσουν σε δυο λόγια ουσίας σού σπάνε τα νεύρα. Και τότε, όταν φθάσουν στο ζουμί, εκεί που πρέπει να τα δώσουν όλα, μετά από λίγο «κλείνουν». Ο συγκεκριμένος μάς πρήζει μ’ ένα σωρό «άσχετες» ιστορίες, ενώ το θέμα μας είναι τα Μάταλα.
      Για μένα, από τις 110 σελίδες τού paper αξίζουν μόλις 7! Από την 84 έως την 91, όταν γίνεται η αποδελτίωση των τοπικών φυλλάδων. Όμως ακόμη και σ’ αυτό το κεφάλαιο, που επιγράφεται «Ηθικός πανικός και τοπικός τύπος» και που ξεκινά από τη σελίδα 79, πρέπει να φθάσουμε στη σελίδα 84 τελικώς, για να διαβάσουμε τα του… τοπικού τύπου. Ακόμη κι εκεί δηλαδή στις πρώτες 5 σελίδες, διαβάζουμε ξανά για άσχετα ζητήματα (τεντυμπόυδες κ.λπ.).


      Κρατώ κι αυτό από τη σελίδα 75…

      «Ωστόσο η κοινότητα παρά τον διωγμό της επανέρχεται λίγο αργότερα, από το σημείο αυτό και έπειτα όμως ξεκινά τόσο το σταδιακό ‘‘ξεφούσκωμα’’ του παγκόσμιου χίπικου κινήματος όσο και η αλλαγή του χαρακτήρα των Ματάλων που πλέον μετατρέπονται σταδιακά σε δημοφιλή τουριστικό προορισμό και πολύβουο τόπο».

      Διαγραφή
  8. Αμάν ρε παίδες με την ψυχεδελική νεολαία,τους τεντυμπόηδες,την γενιά του 50,του 60,του 70 και τις επαναστάσεις τους
    όπως έλεγε και ο αείμνηστος Χρήστος Βακαλόπουλος για άλλο θέμα-
    εμείς ας ακούσουμε κρυφά και να την βγάλουμε με χειμερινούς κολυμβητές,με Ξυδάκη..
    και μεταξύ μας τι σκατά άλλαξαν τα μάταλα στην ελληνική κοινωνία δεν μπορώ να καταλάβω
    Ανώνυμος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φιλε ανωνυμε θα συμφωνησω μαζι σου στο πρωτο σκελος.Ομως η παρατηρηση στην οποιαδηποτε αλλαγη στην κοινωνια απο τα ματαλα ειναι κατα την αποψη μου αστοχη.Τα ματαλα και οτι ελαβε χωρα εκει,δεν ηταν καποιο κινημα κονωνικοπολιτικο για να επιφερει αλλαγες και να μετρηθει η δυναμικη του.Απλα σε ενα πανεμορφο μερος νεοι απο ολο τον κοσμο αυθορμητα και οχι οργαμωνμενα διαλεξαν εναν ιδιαιτερο τροπο εκφρασης μακρια απο την φασαρια και τα κακως κειμενα του δυτικου πολιτισμου(οσο γινοταν),για παρτι τους και καλα εκαναν.Αλλωστε οι περισσοτεροι εξ'αυτων δεν ειχαν κοινες ιδεες και κουλτουρα ουτε φυσικα τις ιδιες αναγκες εκφρασης.Οτι εκαναν δεν το εκαναν για να γινουν ηρωες και πρωτες μουρες.Απλοι καθημερινοι νεοι της εποχης με τα προβληματα τους ηταν.Η σταση τους εντασεται σε ενα γενικοτερο φαινομενο αμφισβητησης του αστικου καθωσπρεπισμου απο τους νεους της εποχης που αποκαλεσθηκε παγκοσμιως ως "χιπισμος".Εδω αλλοι και αλλοι προσπαθησαν συνειδητα και οργανωμενα να αλλαξουν πραγματα στη κοινωνια και απετυχαν.Σε τελικη αναλυση τα Ματαλα ηταν απλα ενα free camping νεων σε μια πανεμορφη παραλια, για να εκφρασουν τις αναγκες τους,με τον δικο τους τροπο και στυλ.Ωραια πραγματα.Φωντα καλημερα.Υ.Γ(Το στελνω ως ανωνυμος λογω καποιου θεματος που εχω με το ΟpenΙD στο PC.Κρανιας Γιαννης.)

      Διαγραφή
    2. Καλημέρα Γιάννη. Κάπως έτσι ήταν τα πράγματα...

      Διαγραφή
  9. Οι βλακειες που εχουν γραφτει για τα ματαλα είναι απειρες. Τωρα εψαξα και διαβασα αυτά για το νιξον. Ακομα γελαω!!!
    Γιαννης (άλλος Γιαννης)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Άλλε Γιάννη συγκρατήσου, γιατί έχουν γράψει και χειρότερα… Και χειρότερα βεβαίως-βεβαίως…

      Διαγραφή
  10. Στα Μάταλα βρέθηκα καλοκαίρι του '73 με τον πατέρα μου 6 χρονών - τότε μέναμε στο Αμάρι και δεν κάνω πλάκα. Παίζοντας λοιπόν στην παραλία βρέθηκα στην είσοδο μίας σπηλιάς από αυτές που βρίσκονται κάτω στην παραλία. Μπροστά είχε μια κουρελού, και καθώς την τράβηξα, μέσα ήταν καθιστός ένας hippie. Κάτι είπε σε ξένη γλώσσα - που να καταλάβω τι έλεγε - φοβήθηκα και έφυγα. Ποιους λοιπόν γράφει αυτές τις σαχλαμάρες ότι οι σπηλιές έκλεισαν το 1968; Ως συνήθως γράφουν για γεγονότα άνθρωποι που δεν βρέθηκαν ποτέ σ'αυτά όταν έγιναν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. http://online.wsj.com/articles/the-muse-behind-joni-mitchells-carey-1415721658

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κατ’ αρχάς το εντυπωσιακό είναι πως εγώ γράφω το κείμενο για τα Μάταλα, την 11/11 στις 12:33 το πρωί, ενώ η Wall Street Journal την ίδια μέρα λίγες ώρες αργότερα (11 πρωινή Νέας Υόρκης, δηλαδή 6 το απόγευμα ώρα Ελλάδας)!!

      Μαθαίνουμε 2-3 πραγματάκια από την Joni Mitchell… δεν υπάρχει λόγος…

      Κατ’ αρχάς ότι δεν είχε σκοπό να πάει στα Μάταλα (γιατί δεν τα ήξερε). Στην Αθήνα άκουσε τη λέξη «Μάταλα» κι είπε να πάει…

      Μετά μαθαίνουμε πως η ρακή είναι… τούρκικο λικέρ…

      Επίσης πως τον Απρίλη του ’70 πήγε στα Μάταλα ο Γιάννης Πετρίτσης για να μαζέψει hippies για την ελληνική παράσταση του “Hair” (μία παράσταση την οποίαν παρακολούθησε η Joni Mitchell μαζί με τον Cary Raditz)

      Ακόμη, πως οι στρατιώτες ήταν… στρατιώτες (κανονικοί έλληνες στρατιώτες) και όχι… αμερικανοί λιποτάκτες!!

      Και τέλος πως και στο “California” υπάρχει μία έμμεση αναφορά στα Μάταλα.

      Διαγραφή
  12. ...και η συνέχεια από πλευράς Cary Raditz

    http://tinyurl.com/qhhoxx6

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μάλιστα...

      Δεν μαθαίνουμε τίποτα ευρύτερου ενδιαφέροντος από εδώ, πέραν κάποιων λεπτομερειών της προσωπικής τους ιστορίας. Ας πούμε ότι η φωτογραφία τους είναι τραβηγμένη στο Ηράκλειο το Πάσχα του 1970 (26 Απριλίου είχε «πέσει» το Πάσχα το 1970).

      Το πιο ενδιαφέρον για μένα σημείο της συνέντευξης θα μπορούσε («θα» λέω) να ήταν τούτο:

      “How did you feel when she left for Paris?

      It was painful, but I understood. I liked Matala and was preoccupied with my business. After she left, I traveled around Crete early that summer and returned to the States in July of ’70”.

      Είναι η εποχή της επιχείρησης κλεισίματος των σπηλιών στα τέλη Μαΐου του 1970. Δεν υπάρχει καμμία νύξη του Raditz περί κλεισίματος των σπηλιών και πολύ περισσότερο περί βιαίου κλεισίματος των σπηλιών. Θα μπορούσε κάτι να πει επ’ αυτών, αλλά δεν είπε τίποτα… Σιγά μην τον ρωτούσε και ο δημοσιογράφος (κάποιος Marc Myers) τέτοια πράγματα…
      Και στην Αμέρικα, μη νομίζεις, για «αγάπες και λουλούδια» ενδιαφέρεται ο κόσμος… Ένας νεανικός έρωτας, μεταξύ μιας διάσημης τραγουδίστριας κι ενός hippy της εποχής σ’ έναν απομακρυσμένο τόπο, στου διαόλου τη μάνα, με σπηλιές, φεγγάρια και κύματα σαν πρόβατα να σκάνε στην παραλία, είναι ό,τι πρέπει για την κοινωνική αναθέρμανση ενός love story. Το βλέπω να γίνεται ταινία, θεατρικό, βιβλίο, φωτορομάντζο στη… Βεντέτα και δε συμμαζεύεται…

      Διαγραφή
  13. τις βλακειες του νταλουκα για τα ματαλα πρεπει να τις περιλαβουν τα ‘ελληνικα hoaxes’
    Α.Κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ferris Costas
    Στην πραγματικότητα, δεν "έκλεισαν" ποτέ. Απλώς παρήκμασαν. Η ζυγαριά έγειρε ανάμεσα στο 1971 και 1972, όταν η Μύκονος έκλεψε την επισκεψιμότητα των hippies από τα Μάταλα, που περνούσαν 6 μήνες στο Κασμίρ (ή αλλού στην Ινδία) και άλλους 6 στο Ελληνικό νησί.

    Maria Koundourou
    οι σπηλιες εκλεισαν το 77 αλλα συχνα τα συρματα τα εκοβαν κ εμεναν πολλες παρεες μεχρι το 84 !Τοτε εμεινα κ γω για τελευταια φορα !!

    ΑπάντησηΔιαγραφή