THE DUKE OF BURLINGTON criss-cross

Πριν λίγες μέρες συζητώντας μ’ ένα φίλο περί μουσικής και δίσκων μού ανέφερε ως «μεγάλη ανακάλυψη» το άλμπουμ των Duke of Burlington που είχε κυκλοφορήσει σε διάφορες χώρες της Ευρώπης το 1970. Κάπου είχε πετύχει μία ιταλική κόπια σε ετικέτα Signal [S-LP 300] –εκείνη με την καλόγρια στο εξώφυλλο– κι είχε μείνει έκπληκτος από κομμάτια όπως το “Flash” (Leander/Wace) τα δύο “Viva tirado” (Gerald Wilson), το “Bourrée” (Ian Anderson-Jethro Tull), το… ερωτογενές “L.S.D.” (Librae/ Solidi/ Denarii/ Lumni) και βεβαίως το… μεγαλειώδες “Criss-cross” (Lumni)· ένα από τα ωραιότερα rock κομμάτια με πιάνο –όπως μου είπε– που είχε ποτέ ακούσει. Δεν είχα παρά να συμφωνήσω.
Οι Duke of Burlington ήταν ένα (κάπως library) psych-pop σχέδιο του Ιταλού Mario Βattaini, ο οποίος… ενοχλημένος, πιθανώς, από τα φώτα της δημοσιότητας υπέγραφε τα ποικίλα projects που δημιουργούσε, πάντα, με διαφορετικά ψευδώνυμα. Όπως διαβάζουμε στην ιταλική Wikipedia χρησιμοποιούσε τα ψευδώνυμα Anoub και Lumni ως συνθέτης, ως στιχουργός το Alleroif, όταν σουίνγκαρε στο ακορντεόν (γιατί, βασικά, ήταν ακορντεονίστας και κιμπορντίστας) υπέγραφε ως Batman, ενώ όταν έβγαινε στη γερμανική αγορά υιοθετούσε το… Early Freeman und sein Orchester!! Το Duke of Burlington φαίνεται πως ήταν μια χαρά για τα pop-psych κομμάτια που αποφάσισε να συνθέσει ή να διασκευάσει ο Battaini σ’ εκείνο το LP παίζοντας όλα τα όργανα μόνος του και κάνοντας πάταγο· όχι ακριβώς με το LP, αλλά με τα σχετικά 45άρια που είχαν ως πρώτη πλευρά το “Flash” και ως δεύτερη κάποιο άλλο κομμάτι (το “30 60 90”, το “Soul stomp”, το “Criss-cross”…) και που είχαν ξεκινήσει να βγαίνουν από το 1969 και μετά. Το “Flash” μάλιστα, όπως διαβάζουμε πάντα στην ιταλική Wikipedia, επείχε ρόλο soundtrack σε τηλεοπτική διαφήμιση των ελαστικών επιδέσμων (επιγονατίδες κ.λπ.) Dr. Gibaud – κάτι που βοήθησε κατά πολύ στην… επέλασή του προς τις ευρωπαϊκές ντισκοτέκ (μετά το σχετικό… ξεβίδωμα δεν μπορεί παρά να πουλήθηκαν τόνοι από έμπλαστρα). Το κομμάτι, βεβαίως, δεν ήταν σύνθεση τού Battaini, αλλά των Βρετανών Mike Leander/ Robert Wace, η οποία είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά από τον… Μαρκήσιο του Κένσινγκτον (Marquis of Kensington) στο γερμανικό 45άρι “Sister Marie/ Flash” [CBS, 1967]. Ο Mike Leander ήταν φημισμένος παραγωγός και ενορχηστρωτής (είχε ενορχηστρώσει το “She’s leaving home” από το “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” – το μοναδικό track των Beatles που δεν είχε ενορχηστρώσει ο George Martin), ενώ ο Robert Wace ήταν manager των Kinks.
Οι ενορχηστρώσεις του Battaini ήταν πάντως εντυπωσιακές, για τα δεδομένα της εποχής, αλλά και της ευρύτερης pop αφήγησης. Το open drum στο “Flash”, η κολλητική πιανιστική γραμμή, η… ψυχεδελική κιθάρα, η ατμόσφαιρα του κομματιού γενικώς ήταν, άπαντα, εκτός συναγωνισμού. Και βεβαίως αν μιλάμε για το “Criss-cross”, που ήταν σύνθεση του Ιταλού, να πούμε τι; Το πιάνο ήταν όλα τα λεφτά – ένα πιάνο, που το ακούμε καθ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια να γεμίζει και να κάνει στράκες σ’ ένα latin-jazz/jazz-rolling στυλ. Αλλά και τα υπόλοιπα κομμάτια –πρωτότυπα ή διασκευές– δεν ήταν λιγότερο εντυπωσιακά. Ο ήχος π.χ. στα “Viva tirado” ξεφεύγει από εκείνον των Chicano, είναι πιο «στρογγυλός», το hammond παίζει χωρίς αιχμές, αλλά με βάθος, ενώ και η κιθάρα έχει πιο ουσιαστική παρουσία. Τέλος πάντων…

Το 45άρι “Flash/ Criss-cross” [Polydor 2061 031] είχε κυκλοφορήσει και στην Ελλάδα, το 1970 ή ’71, κάνοντας την ίδιαν εντύπωση. Και τα δύο κομμάτια –αλλά ιδίως το “Criss-cross”, όπως μού έχουν πει οι παλαιότεροι– παίζονταν πολύ στα μπαρ και τις ντισκοτέκ, ενώ ένας φίλος υποστηρίζει πως το δισκάκι ακουγόταν και σε μιαν ελληνική ταινία τής περιόδου. Πιθανώς, δεν το γνωρίζω, αλλά δεν το αποκλείω. Να πω, ακόμη, πως παραγωγός των Duke of Burlington ήταν ο Gino! Ο Gino Cudsi, ο άνθρωπος που ηχογράφησε (μαζί με τους Γαλαξίες) το ιστορικό (και θρυλικό συνάμα) για τη μοντέρνα ελληνική σκηνή surf-garage 45άρι “Snap-snap-snap/ Cleopatra in bluejeens” [Polydor NHH 54 897, 1964] και που τραγούδησε μοντέρνο τραγούδι στη γλώσσα μας… χρόνια πριν από τους Olympians. (Καθότι όλο και σε κάποια… εφημερίδα θα διαβάσετε πως οι Olympians ήταν οι πρώτοι που έκαναν pop με ελληνικό στίχο). Αργότερα ο Gino, που είχε παράλληλη καριέρα στην Ιταλία, την Ισπανία, την Δυτική Γερμανία και βεβαίως την Ελλάδα ηχογράφησε και άλλα τραγούδια στην ελληνική (σε ετικέτες Polydor, Butterfly…), βρέθηκε πίσω από τους σκληρούς progsters Eden Rocs (που έχουν τραγουδάρες), τους επίσης σκληρούς Rog & Pip, έκανε τους δίσκους της Ρούλας (ένα κοριτσάκι που πρωταγωνιστούσε στη δισκογραφία και το σινεμά στα πρώτα χρόνια του ’70), για να γίνει πιο γνωστός (στα seventies πάντα) μέσω του ντούο Gino & Lucille (ή Lucile)… Σίγουρα κάτι θα ξέχασα…