δύο CD της Amirani Records

Ο Gianni Lenoci (γενν. το 1963) είναι ένας από τους πιο αξιοσέβαστους jazz/ avant πιανίστες της ιταλικής σκηνής. Έχει συνεργαστεί σε live και στην δισκογραφία με δεκάδες μουσικούς (Steve Lacy, Enrico Rava, Paul Lovens, John Tchicai, David Murray, Evan Parker…) ανάμεσά τους δε και με τους Σάκη Παπαδημητρίου-Γεωργία Συλλαίου (π.χ. στο άλμπουμ “Nosferatu A Monopoli”, που τυπώθηκε για την εταιρεία Anakrousis το 2005). Ένα από τα πιο πρόσφατα άλμπουμ τού Lenoci έχει τίτλο “Morton Feldman: for Bunita Marcus (1985)” [Amirani Contemporary/ Teriyaki AMRN 035/ 02-C/ TRK 06] και δεν είναι άλλο από την απόπειρά του να ερμηνεύσει (ηχογράφηση από τον Απρίλιο του 2011 στην πόλη Monopoli) ένα από τα πιο διάσημα τελευταία έργα του διακεκριμένου αμερικανού συνθέτη της πρωτοπορίας Morton Feldman (1926-1987).

Το “For Bunita Marcus” είναι συντεθιμένο το 1985 και είναι αφιερωμένο στην Bunita Marcus (γενν. το 1952) συνθέτιδα, μαθήτρια και συνεργάτιδα του Feldman. Στο ένθετο του CD υπάρχουν δύο κείμενα, ένα της Marcus κι ένα του μουσικολόγου Marco Lenzi, που αναφέρονται στο έργο, την ιστορία και τα χαρακτηριστικά του. Η Marcus σημειώνει πως το έργο το άκουσε για πρώτη φορά ερμηνευμένο από την Aki Takahashi και πως αντιλήφθηκε από την αρχή, γιατί, για ποιο λόγο, το αφιέρωσε σ’ εκείνην ο Feldman· ταίριαζε, όπως η ίδια λέει, με την πιανιστική ιδιοσυγκρασία της. Επρόκειτο για μία εκτεταμένη στο χρόνο σύνθεση (η διάρκειά της ήταν γύρω στα 67 λεπτά), επίμονη στην ανάπτυξή της και απαιτητική στη σύλληψή της, που ανταποκρινόταν στις καλλιτεχνικές ανησυχίες της. Ο Lenzi, από τη μεριά του, σημειώνει πως το έργο χαρακτηρίζεται κυρίως από clusters τριών ή τεσσάρων νοτών παιγμένα σε αργό τέμπο, από αλληλουχίες πιο σύνθετων φορμών, που επαναλαμβάνονται σταθερά με minimal ρυθμικές εναλλαγές, και από αριστερά-δεξιά arpeggios σε εναλλαγή. Η ουσία είναι μία. Το “For Bunita Marcus” είναι επιβλητικό και σε καθηλώνει, χωρίς να διαθέτει κανένα από εκείνα τα στοιχεία που θα χαρακτηρίζονταν «εντυπωσιακά». Αυτή είναι η δύναμή του. Μία απλή στη βάση της, αλλά με εσωτερικό παλμό, σύνθεση, που μπορεί να κυριαρχεί επί του χρόνου, και βεβαίως μιας σταθερής ή περίπου σταθερής μετρονόμησης που συντελεί, και αυτή, προς ένα εκστατικό συνεχές. Ο Lenoci εξασκημένος προφανώς στα «δύσκολα» και αναμετρούμενος όχι μόνο με το πιανιστικό έργο, αλλά και με τον εαυτό του, ανταποκρίνεται στo μυστικιστικό περιεχόμενο τού “For Bunita Marcus”, προσφέροντας μιαν ερμηνεία λιτή και ουσιαστική, κοντά, ή μάλλον «πάνω», στις πρωτότυπες συνθετικές απαιτήσεις.

Το “Tecniche Arcaiche” [Amirani AMRN 035] του Nicola Guazzaloca, ηχογραφημένο στην Μπολόνια τον Μάρτιο του 2013, είναι ένα πιανιστικό άλμπουμ. Αποτελείται δε από τρία μέρη. Στο πρώτο (τα πρώτα εννέα tracks, «μέσης» διάρκειας δύο λεπτών) το πιάνο είναι βασικά προετοιμασμένο, στο δεύτερο μέρος, ήτοι τα tracks 10-18, το πιάνο είναι βασικά κανονικό, ενώ στο τρίτο μέρος καταγράφεται ένας ζωντανός πιανιστικός αυτοσχεδιασμός, που έχει διάρκεια περί τα 9 λεπτά. Στα credits του άλμπουμ διαβάζουμε πως ο Guazzaloca, εκτός από πιάνο, μεταχειρίζεται και αντικείμενα. Τι αντικείμενα δεν διευκρινίζεται, αλλά προφανώς είναι εκείνα (τα γνωστά) που ρίχνουν μέσα στο πιάνο οι αυτοσχεδιαστές για να παράξουν «εκπληκτικούς» ήχους, ή άλλα που παρεμβάλλονται μεταξύ των χορδών, ή άλλα που «βασανίζουν» τις χορδές κ.ο.κ. Γενικώς, η φαντασία και η έμπνευση μετράει πολύ στις prepared piano καταστάσεις – και εδώ, στην περίπτωση του Guazzaloca, φαίνεται πως περισσεύουν. Ήχοι που άλλοτε μοιάζουν ηλεκτρονικοί, άλλοτε κιθαριστικοί και άλλοτε κρουστοί (αν και κρούσεις, στην «προετοιμασμένη» κατάσταση υπάρχουν σε μόνιμη βάση), και οι οποίοι, έτσι όπως «κόβονται» λόγω των συντόμων διαρκειών, αποκτούν μιαν αυθυπαρξία. Τώρα πόσο… προετοιμασμένο και πόσο αυτοσχεδιαστικό μπορεί να είναι αυτό το μέρος τού “Tecniche Arcaiche” είναι κάτι για το οποίον μόνον ο Guazzaloca θα μπορούσε να μας διαφωτίσει. Κατά τα λοιπά, και όσον αφορά στο parte seconda, εδώ τα πράγματα είναι περισσότερο σαφή. Το πιάνο, στην πιο καθαρή μορφή του πρωταγωνιστεί. Αδιάκοπα clusters, ελλειπτικές «διακεκομμένες» γραμμές, ρυθμική ποικιλία, γρήγορα γενικώς tempi και συνεπώς μια μουσική αποδεκτή, θα έλεγα, ακόμη και από ένα μέσο «τζαζ» αυτί. Στο τελευταίο και μεγαλύτερο σε διάρκεια track του CD, το 9λεπτο “improvvisazione (live)”, ο ιταλός πιανίστας δείχνει τις δυνατότητές του στον… ορθόδοξο πιανιστικό αυτοσχεδιασμό, προβάλλοντας μελωδικές γραμμές της στιγμής και ολοκληρωτικό παίξιμο σε όλες τις οκτάβες. Όπως γράφει και ο Gianni Mimmo (ο ιδιοκτήτης της Amirani Records): «Το ‘Techniche Arcaiche’ είναι μια σπουδαία δουλειά, ίσως η κορυφαία της πυκνής δισκογραφίας του Nicola Guazzaloca και, σίγουρα, η πιο κοντινή στο αυθεντικό προσωπικό του στυλ».

Επαφή: www.amiranirecords.com