ΑΛΕΞΗΣ ΤΑΜΠΟΥΡΑΣ με αφορμή δύο σχέδια

Δεν ξέρω πόσοι από εσάς έχετε δει το Μαύρο + Άσπρο των Θανάση Ρεντζή και Νίκου Ζερβού (η ταινία υπάρχει στο Vimeo – δίνω το link στα σχόλια). Γυρισμένο περί το καλοκαίρι του 1973 το Μαύρο + Άσπρο προβάλλεται στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς) και εν συνεχεία, «πετσοκομμένο» και για σύντομο διάστημα, στις αίθουσες, πιάνοντας πάτο από εισπρακτικής πλευράς (5278 εισιτήρια). Η ταινία που σχετίζεται με ποικίλα γεγονότα που προηγήθηκαν της εξέγερσης του Πολυτεχνείου (το σενάριο αφορά σ’ έναν άβουλο φοιτητή που έρχεται από την Θεσσαλονίκη στην Αθήνα για να σπουδάσει Καλές Τέχνες, ο οποίος, ενώ συμμετέχει σε όλες τις ζυμώσεις της εποχής αναζητώντας υποτίθεται το… ανέφικτο, τελικώς καλοβολεύεται με το… εφικτό) έχει ένα ιστορικό ενδιαφέρον λόγω μερικών σημείων, που είναι κάπως ιδιαίτερα κατακρατώντας ένα νόημα.

Ας πούμε στο Μαύρο + Άσπρο, την μουσική επιμέλεια του οποίου είχε ο αείμνηστος Γιώργος Παπαδάκης, ακούγονται εκτεταμένα αποσπάσματα από το “The Dark Side of the Moon” των Pink Floyd, που είχε κυκλοφορήσει την άνοιξη του ’73 και στην Ελλάδα. Έπειτα, στους τίτλους της ταινίας ακούγεται η μελωδία από το «Καλημέρα ήλιε» του Μάνου Λοΐζου (με την Χαρούλα Αλεξίου), όχι όμως με τους στίχους του Λοΐζου (όπως όλοι τούς γνωρίζουμε από τον δίσκο που τυπώθηκε αργότερα), αλλά με εντελώς διαφορετικούς, γραμμένους από τον Δημήτρη Χριστοδούλου. Στο 37:20 ο πρωταγωνιστής της ταινίας, που είναι ο σκηνοθέτης Γιώργος Τσεμπερόπουλος, επισκέπτεται μαζί με τον ζωγράφο φίλο του (υποδύεται ο ζωγράφος Αλέξης Ταμπουράς) ένα δισκάδικο υπό τους ήχους του “Highway star” των Deep Purple από το “Made in Japan” –το δισκάδικο πρέπει να είναι το Pop Eleven (ας το επιβεβαιώσουν, ή όχι, όσοι θυμούνται την διαρρύθμισή του)– ενώ στη συνέχεια ο ζωγράφος, δηλαδή ο Αλέξης Ταμπουράς που κατά βάσιν «παίζει» τον εαυτό του, δείχνει μια σειρά δικών του (καταπληκτικών) σχεδίων στον φίλο του (Τσεμπερόπουλος), περιγράφοντάς του την συνειδησιακή και καλλιτεχνική έκρηξη στην φοιτητική Αμερική, στα χρόνια του πολέμου στο Βιετνάμ.

Όλα αυτά γιατί τα γράφω; Θα μπορούσα να απαντήσω: «έτσι, χωρίς λόγο». Υπάρχει, όμως, λόγος και αυτός σχετίζεται με δύο σχέδια του Αλέξη Ταμπουρά (πάντα καταπληκτικά) που βρήκα-είδα προσφάτως, δημοσιευμένα στο πάλαι ποτέ μηνιαίο περιοδικό επιστημονικής φαντασίας NOVA (εκδότης-διευθυντής: Άγγελος Μαστοράκης, σύμβουλος εκδόσεως: Λεωνίδας Χρηστάκης), στο τεύχος 3, τον Ιούλιο 1978, τα οποία σκανάρω και αναδημοσιεύω προς γενικότερη τέρψη…

Τέλος, ψάχνοντας στο δίκτυο εντόπισα μία συνέντευξη του Αλέξη Ταμπουρά στην Athens Voice (7/2/2013) από την οποίαν αντιγράφω το τελευταίο τμήμα της: «Μετά τον Εμφύλιο σχεδόν όλοι οι πνευματικοί άνθρωποι, από τη φύση τους ευάλωτοι, είχαν εξοντωθεί. Από τους επιζήσαντες οι αριστεροί κατέφυγαν πίσω από το ‘Σιδηρούν Παραπέτασμα’ για να σωθούν και οι ελάχιστοι υπόλοιποι φυγαδεύτηκαν με πλοίο στη Γαλλία. Εδώ δεν απέμεινε κολυμπηθρόξυλο. Έτσι, αναγκαστικά, βάλαμε ‘τους λύκους να φυλάνε τα πρόβατα’. Τα αποτελέσματα τα ζήσαμε. Τώρα μπροστά στον επικείμενο κίνδυνο, αυτοί οι λύκοι φόρεσαν προβιές και κρύφτηκαν μέσα στο κοπάδι φωνάζοντας: ‘Πού είναι ο λύκος; Πού είναι ο λύκος;’. Και μερικά πρόβατα λένε ‘να αυτοί που θα μας σώσουν’. Το έργο θα μπορούσε να ξαναπαιχτεί από την αρχή. Αλλά το πρόβλημα για αυτούς που επιθυμούν κάτι τέτοιο είναι η εξής ‘λεπτομέρεια’: ο λαός δεν είναι κοπάδι πρόβατα και ποτέ δεν υπήρξε, καθότι κάθε εξουσία απορρέει απ’ αυτόν. Μάλλον είναι ένας σοφός ελέφαντας και τώρα έχει εξοργιστεί και είναι έτοιμος να ισοπεδώσει τα πάντα για να σώσει τα παιδιά του που τα βλέπει μέσα στο καταχείμωνο να λιποθυμούν από την πείνα σε σχολεία χωρίς θέρμανση».

Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω σε όλα, επικροτώντας το ποθούμενο, αλλά, από την άλλη μεριά, κουνάω και το κεφάλι μου…