«Η κίνηση των χίπις δεν στέκεται άσχετη στο χώρο της ιστορίας. Τα ίδια τα Παιδιά των Λουλουδιών αναζητούν συνδετικούς κρίκους με άλλα κινήματα και ιδεολογίες του παρελθόντος και ευχαρίστως συσχετίζουν τη φιλοσοφία και τον τρόπο ζωής τους με μεγάλες ιστορικές και μυθικές προσωπικότητες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται ο Βούδας, ο Χριστός – που τον αποκαλούν ‘ωραίο τύπο’ – ο Φραγκίσκος της Ασίζης κι ο Μαχάτμα Γκάντι, άνθρωποι που γι’ αυτούς είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία η εσωτερική ειρήνη από τον αγώνα για ισχύ και επιτυχία. Η αμερικανίδα ιστορικός Barbara Buchmann παρομοίασε τους χίπις με τους κυνικούς, τους οπαδούς της φιλοσοφικής σχολής που ίδρυσε ο μαθητής του Σωκράτη Αντισθένης το 400 π.Χ.».Παρένθεση. Τώρα ο Τζαίησον Ξενάκις πήρε την ιδέα από την κυρία Buchmann ή το αντίθετο; Ή μήπως τίποτα από τα δύο; Πάντως, όπως διαβάζω στο βιβλίο του Ξενάκη «Χίππηδες και Κυνικοί» [πρώτη έκδοση Ελεύθερη Βιβλιοθήκη Panderma Αθήνα 12/1976, δεύτερη έκδοση Εκδόσεις Μη Άμεσης Επανάστασης, Αθήνα 12/1979, Πέμπτη έκδοση Απόπειρα, Αθήνα 6/1991] διάλεξη μ’ αυτό το θέμα “Hippies & Cynics” έδωσε ο Ξενάκης στην ελληνική λέσχη του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα (Καναδάς), τον Νοέμβριο του 1970. Κλείνει η παρένθεση.
«Οι κυνικοί φιλόσοφοι ήταν, όπως γράφει η Barbara Buchmann, τόσο αχτένιστοι και αξύριστοι όσο και τα Παιδιά των Λουλουδιών. Όπως οι χίπις έτσι κι εκείνοι επέδειξαν σεξουαλική ελευθερία χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό και με την ξεδιάντροπη και προκλητική στάση τους σκανδάλισαν την αρχαία αθηναϊκή κοινωνία. Συχνά ασκούσαν δριμύτατη κριτική σε βάρος κυβερνητικών παραγόντων, τους οποίους δεν δίσταζαν να χαρακτηρίσουν άχρηστους κλέφτες. Η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται με ελάχιστες διαφορές. Μια ματιά στο παρελθόν αρκεί, για να ανακαλύψει κανείς κοινά χαρακτηριστικά ανάμεσα στον χιπισμό και τις θρησκευτικές αιρέσεις του Μεσαίωνα, τα σπουδαστικά σωματεία του 19ου αιώνα, τις διεθνείς κινήσεις νεολαίας του 20ου αιώνα, τους προσκόπους και άλλες παρεμφερείς οργανώσεις.(...) Το καλύτερο παράδειγμα είναι η εξάπλωση του χριστιανισμού από τη μικρή κοινότητα των πρώτων χριστιανών σ’ ολόκληρη τη γη. Όχι πως θέλω να συγκρίνω τους χίπις, όπως κάνουν μερικοί κοινωνιολόγοι, μ’ αυτούς τους Χριστιανούς, αλλά θεωρώ απαραίτητο να μην υποβιβάσω τα Παιδιά των Λουλουδιών. Η στάση τους αποτελεί έκφραση της πανάρχαιας ανησυχίας του ανθρώπου, που βρίσκει λύτρωση στην ουτοπική ελπίδα για ανακάλυψη του εαυτού μας απ’ τη μια, και υπερνίκηση της αποξένωσης απ’ την άλλη.(...) Ανάμεσα στους προδρόμους τους ξεχωρίζουν οι Μπογκομίλοι (‘φίλοι του Θεού’), μια θρησκευτική αίρεση στη Βουλγαρία του 10ου αιώνα, όταν η τσιγκουνιά, ο αλκοολισμός και η μοιχεία ήταν στην ημερησία διάταξη. Οι αιρετικοί ξεσηκώθηκαν ενάντια στο κατεστημένο, ενάντια στην εκκλησία και τους ευγενείς και φέρονταν σκληρά στους αμαρτωλούς. ‘Από πού έρχονται λοιπόν αυτοί οι λύκοι, αυτά τα παλιόσκυλα, οι αιρετικές διδασκαλίες, αν όχι από την τεμπελιά και την χυδαιότητα των βοσκών; Από πού οι ληστές και οι κλέφτες, το ψέμα κι η απάτη, αν όχι από την παραλυσία των επισκόπων;’.(...) Από τη Βουλγαρία έφτασε η αίρεση διαμέσου της Βοσνίας, ως την καρδιά της Δύσης, ως τη Λομβαρδία, τη Νότια Γαλλία και τη Φλαμανδία. Τον 11ον αιώνα κάνουν την εμφάνισή τους στις χώρες αυτές αιρετικοί με το όνομα ‘καθαροί’, των οποίων το πεδίο δράσης εξαπλώνεται ως το Στρασβούργο και την Κολωνία. Η Ιερά Εξέταση, που παραχωρήθηκε το 1232 από τον Πάπα Γρηγόριο τον Ένατο στους Δομινικανούς, με την τρομοκρατία και την τυραννία που ασκούσε, είχε σαν συνέπεια την οριστική αποχώρηση εκατομμυρίων Καθολικών. Οι πιστοί όμως δίνουν τη λύση στην κρίση της καθολικής εκκλησίας: είναι ο σχηματισμός των ορδών των ζητιάνων, των Φραγκισκανών στην Ιταλία, των Δομινικανών στη Νότια Γαλλία, των Βεγουίνων στην Φλαμανδία. Η διδασκαλία του Αγίου Φραγκίσκου φαίνεται ότι βρήκε ιδιαίτερη ανταπόκριση στα Παιδιά των Λουλουδιών της Αμερικής με ορισμένες βέβαια παραλλαγές. Όπως ο πλούσιος γιος του εμπόρου της Ασίζης προκαλούσε την εποχή του πετώντας πέρα τα πολυτελή φορέματα, έτσι και οι χίπις με το περίεργο ντύσιμό τους θέλουν να προκαλέσουν τους γονείς και τους δασκάλους τους. Εκεί που ο Φραγκίσκος πρόσφερε για παράδειγμα την αγνή, χριστιανική ζωή του, οι χίπις θέτουν σαν πρότυπο το ιδανικό της αγάπης. Ιδιαίτερα ευχάριστη βρίσκουν την αποστροφή του Φραγκίσκου για σπουδές. Ο φόβος του, για την υπεροψία των λογίων, τον έκανε υπερασπιστή της πνευματικής αυτάρκειας. Συμβούλευε τους οπαδούς του να μην σπουδάζουν, ενώ παράλληλα τους προέτρεπε να γυρίσουν τις πλάτες τους στην κοινωνία και τις προκαταλήψεις της.(...) Την πραγματική φτώχια, όπως το ζητούσε ο Φραγκίσκος, την έκαναν έμβλημά τους. Αποδέχονται μονάχα την ταπεινή υπηρεσία και την χειρονακτική εργασία, που πάντα επαινούσε ο Άγιος της Ασίζης. Πάντως η εργασία είναι η τελευταία διέξοδος, το αναπόφευκτο, όταν όλες οι άλλες πηγές έχουν στερέψει. Πριν όμως καταφύγουν σ’ αυτή τη λύση δοκιμάζουν τη ζητιανιά. Ζητιανεύουν με απαιτητικές χειρονομίες και προκλητικά αλαζονικό ύφος. Για τον Άγιο Φραγκίσκο η ζητιανιά ήταν ένα μέσο αυτοταπείνωσης, για τα Παιδιά των Λουλουδιών είναι μια αξίωση, που εγείρουν με νωχελική υπεροψία προς τους ευημερούντες, από τις τάξεις των οποίων αποσπάστηκαν».Όποιος βρει τον «Χιπισμό» ας τον διαβάσει. Ας έχει όμως και το νου του, γιατί, παρακάτω, η Gisela Bonn λέει διάφορες κοτσάνες, κάνοντας φοβικό κήρυγμα σε στυλ κατηχητικού… Τέλος πάντων, δεν υπάρχει λόγος να κάνω, τώρα, κριτική σ’ ένα βιβλίο του ’70 (που δεν το θεωρώ, σήμερα ειδικά, κάτι ιδιαίτερο). Απεναντίας, μπορεί να κάνω στο “Hippies of the Religious Right” του Preston Shires (εκδ. Baylor University Press, Waco/ Texas, 2007), το οποίο, τώρα, το διαβάζω από το google. Θα το παραγγείλω κιόλας…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου