MARIA DEL MAR BONET “melancolía y agonía”

Παρότι το ιταλικό και το γαλλικό τραγούδι είχαν από καλή έως και πολύ καλή πρόσβαση στο ελληνικό ακροατήριο ακόμη και πριν τη δεκαετία του ’60, δεν συνέβαινε το ίδιο και με το ισπανικό. Όχι πως δεν υπήρχαν ισπανικά γκρουπ ή καλλιτέχνες που ακούστηκαν στην Ελλάδα των sixties (π.χ. οι Bravos ή ο Bruno Lomas), αλλά σε κάθε περίπτωση τα ονόματα ήταν περιορισμένα, και πάντως… απείρως λιγότερα από τα ανάλογα ιταλικά ή γαλλικά. Το αποτέλεσμα ήταν τραγουδοποιοί όπως οι Lluís Llach, Joan Manuel Serrat, Carlos Cano, Hilario Camacho, Luis Eduardo Aute, Maria del Mar Bonet και πολλοί άλλοι να παραμείνουν άγνωστοι στη χώρα μας στα χρόνια της μεγάλης δόξας τους (οι περισσότεροι παραμένουν «άγνωστοι» ακόμη και τώρα).

Ερμηνεύτρια και τραγουδοποιός υψηλής κλάσης, η Maria del Mar Bonet συνέδεσε την εμφάνισή της στην ισπανική δισκογραφία με την άνθηση του καταλανικού τραγουδιού στα τέλη του ’60, όταν καλλιτέχνες όπως ο Lluís Llach, ο Joan Manuel Serrat καθώς και οι υπόλοιποι των Setze Jutges, τραγουδώντας στην καταλανική και επηρεασμένοι βασικά από τον Georges Brassens και τον Jacques Brel, έθεταν τις βάσεις όχι μόνον του καταλανικού, αλλά και του ευρύτερου, σύγχρονου, ισπανικού τραγουδιού. Ένα από τα άλμπουμ της Maria del Mar Bonet που μου προξένησε μεγάλη εντύπωση όταν το άκουσα για πρώτη φορά (στα χρόνια του ’90) ήταν το δεύτερό της, που είχε τίτλο “Maria del Mar Bonet” [Bocaccio BS-32100] και το οποίον είχε κυκλοφορήσει το 1971. Στα χέρια μου είχε φθάσει μιαν επανέκδοση εκείνου του δίσκου από το 1977 στην εταιρεία Caudal [CAU - 500] – κόπια που μου είχε προταθεί από έναν ισπανό trade-partner σε μιαν εποχή όπου η τραγουδοποιός ήταν ακόμη άγνωστη στην Ελλάδα. Περιττό να πω πως ο δίσκος με είχε μαγέψει· και ακόμη με μαγεύει, όταν για κάποιο λόγο τον επαναφέρω στο πικάπ. Μεγάλες ερμηνείες, έξοχες μελωδίες, ευρηματικές ενορχηστρώσεις και εν τέλει άφθαστα τραγούδια, όπως το “Cançó per una bona mort” (μουσική-στίχοι από την Maria del Mar Bonet) ή το “Ronda amb fantasmes” (ένα αντιπολεμικό σονέτο του ποιητή Bartomeu Roselló-Porcel, που πέθανε το 1938 σε ηλικία 25 ετών), να σε κυκλώνουν από παντού. Ας μην λησμονηθεί, περαιτέρω, και ο ρόλος στην ηχογράφηση μιας θαυμάσιας ευρωπαϊκής ελαφράς ορχήστρας, της Jacques Denjean Orchestra, η οποία συνόδευε στα χρόνια του ’60 κόσμο και κοσμάκη, από την Francoise Hardy και την Νάνα Μούσχουρη μέχρι τον Τούρκο Barış Manço.
Φυσικά, η πορεία της Maria del Mar Bonet μετά απ’ αυτό το άλμπουμ θ’ αποδειχθεί σημαντικότατη. Δεκάδες ηχογραφήσεις θα συμβούν πλάι στους διασημότερους εκπροσώπους του ισπανικού τραγουδιού (άξιο μνήμης ένα επίσης φερώνυμο άλμπουμ της από το 1974, στο οποίο συνεργάστηκε με τον Hilario Camacho), οι οποίοι και θα την τιμήσουν στο δικό της “El Core del Temps” [Picap, 1997], ένα διπλό CD, ισχυρό αναμνηστικό μιας εμφάνισής της στην  Palma de Mallorca (23/4/1997). Δίπλα της θα βρεθούν οι Manuel Camp, Joan Manuel Serrat, Paco Cepero, Lautaro Rosas, Martirio, Lluís Llach, αλλά και η φίλη της Νένα Βενετσάνου.

Ας ξαναπώ λοιπόν (γιατί το έχω ξαναγράψει στο Jazz & Τζαζ πριν από δέκα και βάλε χρόνια) πως η σχέση της Maria del Mar Bonet με την ελληνική μουσική είναι μακροχρόνια και βαθειά – κάτι που είχα την ευκαιρία να το διαπιστώσω… με τα μάτια και τ’ αυτιά μου σε μία από τις κατά καιρούς παρουσίες της στην Ελλάδα, στο αθηναϊκό WOMAD της 16/6/2002. Η τραγουδοποιός ερμηνεύει ελληνικά τραγούδια στην καταλανική τουλάχιστον από το 1987 και το άλμπουμ της “Gavines i Dragons” (το «Δεν ήταν νησί» των Χατζιδάκι-Καζαντζάκη και το «Ξενιτεμένο μου πουλί» των Χρήστου Λεοντή-Γιώργου Αρμένη). Μάλιστα το 1993 ηχογράφησε ένα ολόκληρο CD υπό τον τίτλο “El.las” [Ariola] με τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, ενώ στα περισσότερα από τα επόμενα άλμπουμ της όλο και κάποιο ελληνικό τραγούδι θα προτείνει ανάμεσα. Αν και η Maria del Mar Bonet αποδίδει σαν ελληνίδα τα τραγούδια μας (το “El.las” είναι εξαιρετικό), εγώ προτιμώ τις παλαιές εγγραφές της από τα sixties και τα seventies…