GORDIAN ένα μεγάλο «μυστικό» του ελληνικού ροκ, που τώρα θα το μάθουν όλοι

Ελάχιστοι γνώριζαν μέχρι πριν λίγο καιρό την ύπαρξη αυτού του ελληνικού συγκροτήματος από το πρώτο μισό των seventies, των Gordian, και ακόμη λιγότεροι, φυσικά, είχαν υπ’ όψιν τις εγγραφές τους. Έρχεται όμως, τώρα, και γι’ αυτούς (τους Gordian) το πλήρωμα του χρόνου, καθώς η Anazitisi Records φέρνει στο φως τα χαμένα τραγούδια τους, τυπώνοντάς τα σε 500 αντίτυπα gatefold βινυλίου κάτω από τον τίτλο “Madeka”.

Η ιστορία θα μας γυρίσει πίσω στο χρόνο, στο 1972, όταν ο κιθαρίστας, πιανίστας κ.λπ. Γιώργος Σκλήρης (από τα θεσσαλονικιώτικα sixties γκρουπ Cool Cats και Up-Tight) θα βρεθεί στο Λονδίνο, αποφασισμένος να παίξει τις μουσικές που αγαπούσε – μπαίνοντας, κατ’ αρχάς, σ’ ένα παρακλάδι των περίφημων Osibisa, τους Saga, οι οποίοι όμως διαλύονται την άνοιξη του ’73.

Οι μήνες κυλούν... και όταν φθάνουν στο Λονδίνο ο κιθαρίστας Παντελής Δεληγιαννίδης (από Olympians, Δάμων & Φιντίας, Μπουρμπούλια κ.λπ.) και ο Βλάσσης Μπονάτσος, που ψαχνόταν μετά τη διάλυση των Πελόμα Μποκιού, οι Gordian ήταν πλέον γεγονός – καθώς στην μπάντα βρέθηκαν ακόμη ο Μάκης Γιαπράκας (από Cool Cats, Blow Up, Up-Tight, Μακεδονομάχους...) σε φλάουτο, κλαρίνο, κρητική λύρα, όργανο, μπάσο, φωνητικά και ο Κώστας Σκλήρης στο μπάσο (που είχε περάσει κι εκείνος από τους Πελόμα Μποκιού). Μ’ αυτή τη σύνθεση οι Gordian θα γράψουν τρία κομμάτια, τα οποία διακρίνονται για τον… greek progressive χαρακτήρα τους.

Εξάλλου, υπέρ τους λειτουργούσε και το γεγονός πως είχαν τη δυνατότητα να δουν «ζωντανούς» στο Λονδίνο τους Traffic, Uriah Heep, Santana, Frank Zappa, John Mayall κ.ά. παίρνοντας «ιδέες», και βεβαίως να βρεθούν στα χέρια των έμπειρων ροκ τεχνικών και παραγωγών των βρετανικών στούντιο, που ήξεραν καλύτερα απ’ όλους να διαχειρίζονται τον progressive ήχο δίνοντας στις συνθέσεις τους επιπρόσθετη αξία.

Το πρώτο από εκείνα τα tracks ήταν το “Evening train”. Σκληρό ροκ, που ανακαλεί στη μνήμη μας τον ήχο των Μπουρμπουλιών, με τον Μπονάτσο να διαπρέπει στο... παραδοσιακό τραγούδι, τον Δεληγιαννίδη να παίζει με τη σιγουριά του φτασμένου κιθαρίστα (όπως και ήταν) και με τον Γιαπράκα να «γεμίζει» με το κλαρίνο του. Δεύτερο κομμάτι το “Bucolic”. Παραδοσιακή η μελωδία, διασκευασμένη εδώ από τους Gordian, με την εισαγωγή-ταξίμι του Δεληγιαννίδη να βάζει σφραγίδα, πριν ξεδιπλωθεί η ροκιά μέσα από τα σκληρά riffs της κιθάρας, τα breaks του κλαρίνου και τα φωνητικά του Μπονάτσου, που παραπέμπουν εντελώς στους Πελόμα Μποκιού («Ανατριχίλα»). Εξαιρετικό κομμάτι, που μόνον έλληνες ροκάδες θα μπορούσε να το αποδώσουν τοιουτοτρόπως. Το τρίτο track των Gordian, από εκείνο το αρχικό session, είναι το έσχατο του LP, το “Evening train revisited”, στο οποίο αείμνηστος Μπονάτσος παίζει κρουστά à la Jim Capaldi, τονίζοντας ακόμη πιο πολύ τη ρυθμική γραμμή του.

Στην παράδοση, λοιπόν, που είχαν δημιουργήσει ο Διονύσης Σαββόπουλος με τα συγκροτήματά του (Μπουρμπούλια, Λαιστρυγόνα), οι Socrates Drank the Conium, ακόμη και οι Axis (με το παραδοσιακό, όσο και πανευρωπαϊκό hit “Ela-Ela”), αναμιγνύοντας δηλαδή rock passages με παραδοσιακούς ελληνικούς ρυθμούς, οι Gordian θα μπουν με φόρα, διαπρέποντας και στο επόμενο session. Στα έξι υπόλοιπα tracks τού LP, δηλαδή, που ολοκληρώθηκαν με τον επίσης πολύ καλό τραγουδιστή Alan Kay και τον ντράμερ Γιώργο Μπάρμπα – καθότι ο Μπονάτσος θα επέστρεφε στην Ελλάδα, ψάχνοντας, εδώ, πια, την καριέρα του.

Πρώτο ανάμεσά τους, το φερώνυμο με τον τίτλο του δίσκου, το οργανικό “Madeka” (παραδοσιακή η μελωδία), στο οποίον ο Kay τραγουδάει σαν τον Ντέμη Βισβίκη των Axis (δηλαδή εμένα μου τον θυμίζει πολύ), με τους υπαινιγμούς από το “Ela-ela” να ακούγονται και στο «πειραγμένο» πιάνο (που μετατρέπεται σε σαντούρι). Πολύ ωραίο κομμάτι. Το “Joyful life” επίσης έχει χαρισματικά φωνητικά, ωραίο ομαδικό παίξιμο και σαν τραγούδι δείχνει πόσο μπροστά, και έτοιμοι συγχρόνως, ήταν οι Gordian, για κάτι μεγαλύτερο. Δυστυχώς δεν συνέβη… για ’κείνους πρώτα-πρώτα. Το “Eis ton kampo” δεν είναι άλλο από το ζωναράδικο «Δω στα λιανοχορταρούδια», που είχε διασκευάσει και ο Σαββόπουλος με τη Λαιστρυγόνα στη «Μαύρη θάλασσα» από το LP «Το Βρώμικο Ψωμί». Οι Gordian μπορεί να δανείστηκαν την ιδέα, αλλά το κομμάτι το αποδίδουν εξ’ ίσου καλά, για να μην πω καλύτερα! Ο Γιαπράκας κεντάει στο φλάουτο, το ρυθμικό τμήμα είναι άπιαστο, ενώ τα γεμίσματα του Σκλήρη προσθέτουν σε θέρμη και ζωντάνια. Το “Upside-down world” είναι ένα τραγούδι, που πάλι θα φέρει στη μνήμη μου τους Axis, με τον Alan Kay να κινείται με άνεση στις ρυθμικές και μελωδικές μεταβολές. Το βουκολικό κλείσιμο με τις απογειωτικές κιθάρες τού Δεληγιαννίδη (και του Σκλήρη;) είναι ιδανικό.

“Further than nowhere” λέγεται το προτελευταίο track από το δεύτερο session των Gordian. Η ακουστική κιθάρα, το φλάουτο και το πιάνο της εισαγωγής δημιουργούν μια βάση για ένα folk-rock διαμάντι – και έτσι κάπως εξελίσσεται το κομμάτι, παρότι ανεβάζει ρυθμούς πολύ γρήγορα. Έτσι έπαιζαν εκείνη την εποχή μεγάλα συγκροτήματα, όπως οι Fairport Convention και οι Strawbs. Έξοχο κομμάτι. Στο ίδιο πάνω-κάτω ύφος και το “Eyes grow wide” δείχνει, και αυτό, τη μεταστροφή των Gordian από τα πιο παραδοσιακά (ελληνικά) θέματα στα πιο βρετανικά. Δεν χρειάζεται να πω πως, και εδώ, οι συμπατριώτες μας, με τον βρετανό τραγουδιστή στη σύνθεσή τους, τα καταφέρνουν περίφημα.

Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις πολύ σοβαρού ανέκδοτου υλικού από το ελληνικό progressive των early seventies και οι Gordian είναι μία από αυτές.

Μπράβο στην Anazitisi γι’ αυτόν τον αδάμαντα.

Επαφή: www.anazitisirecords.com