Πέμπτη 29 Δεκεμβρίου 2011

δύο ελληνικά άλμπουμ για το ’11

Πέρυσι, τέτοιαν εποχή, είχα επιλέξει 29(!) άλμπουμ ελληνικής παραγωγής 2010, που είχαν για μένα κάποιαν ευρύτερη αξία. Είχα προσπαθήσει να συμπεριλάβω πολλά και διαφορετικά πράγματα, δίνοντας ταυτοχρόνως και μιαν εικόνα της εντόπιας σκηνής, που έβραζε και βράζει, δίχως να εξατμίζεται… Εφέτος, δεν υπάρχει λόγος να πράξω το ίδιο. Η κατάσταση, παρ’ όλες τις επιμέρους δυσκολίες, πολυμερίζεται με τον πρέποντα τρόπο και οι αξιόλογες δουλειές ξεπετάγονται, από παντού, με τέτοιο ρυθμό, ώστε να είναι δύσκολο να τις παρακολουθήσεις (όλες). Είπα λοιπόν να επιλέξω δύο μόλις άλμπουμ, που μου προξένησαν ιδιαίτερη εντύπωση μέσα στη χρονιά που φεύγει, εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους, έχοντας ως μοναδικό κοινό σημείο την (ελληνική) καταγωγή των δημιουργών τους. Το ένα είναι η «Ηλιοθεραπεία» του Boy (έχω ήδη αναρτήσει κείμενο, κι εδώ το μεταφέρω κάπως διαφοροποιημένο) και το άλλο η “Amaryllis”, ενός jazz μουσικού της διασποράς, του Βασίλη Παπαδόπουλου. THE BOY – Ηλιοθεραπεία & Μαύρο Αίμα – GR. Inner Ear ΙΝΝ036
Αυτό που παρουσιάζει ο The Boy στην Ηλιοθεραπεία δεν έχει όμοιό του στη σύγχρονη ελληνική δισκογραφία. Δεν είναι τόσο το μουσικό background, ένα electro-punk κάπως eighties… προσαρμοστικότητας, δεν είναι τόσο η αδούλωτη στιχουργική του, που είναι αυτή που είναι (γνωστή, σε όσους, από την εποχή των Mary and The Boy και των προηγούμενων προσωπικών του άλμπουμ), δεν είναι η ερμηνεία του (πνιγμένη και με τα σωθικά να πάλλονται), είναι, βασικά, ο συνδυασμός τους, η συνισταμένη, η γενική κατάσταση που υψώνει την Ηλιοθεραπεία στα όρια του… δεκαπεντάλογου.O Boy, για ακόμη μία φορά, εξηγεί για ποιον ακριβώς λόγο βρίσκεται στη δισκογραφία (δε μιλώ για τη συγγραφή ή τη σκηνοθεσία). Τι είναι εκείνο που τον κινητοποιεί, που τον μετατρέπει σ’ ένα σεισμογράφο των προπατορικών βαρών και του κληρονομημένου ευνουχισμού. Υπάρχει μία στροφή, στην υπερχειλίζουσα στιχουργική του, που μας οδηγεί κατ’ ευθείαν στο ψαχνό. Γράφει κάπου: «Πια δεν θέλουμε μπαμπά, μαμά, δασκάλα, αρχηγό, θεό. Θέλουμε μόνο ένα αλάνθαστο σχέδιο να ανατινάξουμε το εγώ και το εδώ». Είναι οι λέξεις εντός των οποίων εσωκλείεται η ουσία της «ηλιοθεραπείας»· ένα άλμπουμ πολιτικού και κοινωνικού σφρίγους, που δεν χαρίζεται σε κανέναν, βάλλοντας ταυτοχρόνως κατά πάντων. Μοναδικό το τραγούδι «Άνθρωπος», συμπυκνώνει την ποιητική και συνθετική δεξιότητα του Boy προς την κατασκευή (και) ολοκληρωμένων ασμάτων.
Αλλά και πάλι στις περιπτώσεις εκείνες, όπου τα τραγούδια μοιάζουν ή είναι… ανολοκλήρωτα, η ίδια γενικότερη θέση και στάση δεν αλλάζει. Όπως είχα σχολιάσει και πριν λίγες μέρες, σ’ εκείνη την παλαιά ανάρτηση… ο άνθρωπος, σε κάθε άλμπουμ του, ξεγυμνώνεται σε τέτοιο βαθμό, επιτυγχάνοντας να μεταφέρει στον ακροατή έναν κόμπο στο λαιμό (έστω και παρά τη θέλησή του – ή μήπως να βάλω ερωτηματικό;). Κάπως σαν να… κρύβεσαι εσύ και όχι εκείνος· που βρήκε τον τρόπο να ενσταλάξει στο βαθύ προσωπικό, έναν παλμό συλλογικό. Δεν συναντάται, εν ολίγοις, τέτοιος λόγος σήμερα στην ελληνική δισκογραφία· κι από ’κει πρέπει να ξεκινήσουμε. Όλα τ’ άλλα – ακόμη και τη μουσική – θα τα δούμε στην πορεία.
(Η έκδοση περιλαμβάνει κι ένα βιβλιαράκι 108 σελίδων, που τιτλοφορείται «Μαύρο Αίμα»).VASSILIS PAPADOPOULOS – Amaryllis – GER. Musikverlag Orfeas (άνευ κωδικού στη ράχη ή το label)
Δώδεκα χρόνια μετά το “Karibu” [Music Verlag Orfeas, 1999], ένα από τα καλύτερα άλμπουμ greek jazz της… προπερασμένης δεκαετίας, που έγινε με τη συμβολή των Γιώργου Τρανταλίδη, Δημήτρη Μαρινάκη, Πέτρου Κούρτη, Φίλιππου Τσεμπερούλη, Ρήγα Σαριτζιώτη, Κώστα Γανωσέλλη, Γιώτη Κιουρτσόγλου, Σταύρου Λάντσια, Γιάννη Θεοδωρίδη κ.ά., ο συνθέτης και ενορχηστρωτής Βασίλης Παπαδόπουλος, μόνιμος κάτοικος Γερμανίας από 45ετίας, επιστρέφει στη δισκογραφία με τo “Amaryllis”, έναν δίσκο… αμερικανικό, ηχογραφημένο στο Somers της Νέας Υόρκης και με τη συμμετοχή top sessions μουσικών, που τους απολαμβάνουμε σε πλείστα όσα projects. Ας τους αναφέρω έναν-έναν, ξεκινώντας από ’κει την παρουσίαση τού “Amaryllis”. Στα σαξόφωνα συναντάμε τον Bill Evans (ένας από τους top saxmen στις ΗΠΑ τα τελευταία 30 χρόνια), τον Bill Harris (άπειρες οι συνεργασίες, από τον Isaac Hayes και τον Bruce Springsteen, μέχρι τον Gerry Mulligan και τον Phil Woods) και τον Ken Gioffre (σημερινό μέλος των Blood, Sweat and Tears, έχει παίξει/δισκογραφήσει με τους B.B. King, Dianne Reeves, Tito Puente, The Temptations, Cab Calloway, Dr. John, Buddy Guy…), στην τρομπέτα και το φλούγκελχορν τον Don Harris (αδελφός και συνοδοιπόρος του Bill Harris, έχει περάσει από τους Tower of Power), στα πλήκτρα τον Clifford Carter (από τους Elements, έχει παίξει με τον τραγουδοποιό James Taylor, τον Herbie Mann και δεκάδες άλλους), στο μπάσο τον Dave Anderson (άπειρο κι εδώ το βιογραφικό – Art Garfunkel, Blood, Sweat & Tears, Petula Clark, Taj Mahal, Rory Block...) και στα ντραμς τον Joel Rosenblatt (μέλος των Spyro Gyra). Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, πως με μία τέτοια session ομάδα μουσικών οι συνθέσεις του Βασίλη Παπαδόπουλου έχουν εξασφαλίσει την καλύτερη αποτύπωση. Για να δούμε, όμως, και τις λεπτομέρειες…
Το άλμπουμ ανοίγει με το “Where are you (intro)”, σύνθεση στηριγμένη στα keyboards, η οποία κυλά σε αργό τέμπο και με τη μελωδία σε πρώτο πλάνο. Το “Karibu” που ακολουθεί, και το οποίο προέρχεται από τον προηγούμενο δίσκο «πεπλατυσμένο» κατά ενάμισι λεπτό, είναι σύμμειξη (ελληνικών) παραδοσιακών στοιχείων και ηλεκτρικής jazz, η οποία χαρακτηρίζεται από τις καθαρές πνευστές γραμμές, τα πληκτρονικά στρώματα και τα ακαταπόνητο rhythm section («δύναμη» οι Anderson και Rosenblatt). To ηλεκτρικό πιάνο του Carter από τη μία, όπως και η παρουσία των Harris από την άλλη, είναι ό,τι οδηγεί το “I am here for you” προς την κατεύθυνση του contemporary fusion. Τo funky μπάσο στην εισαγωγή, αλλά και η μελωδία που υποστηρίζεται από το πιάνο στο “Daydreaming”, είναι σίγουρο πως δεν μας προϊδεάζουν για το trad ξέσπασμα που θ’ ακολουθήσει· κάτι που δείχνει την ικανότητα του Παπαδόπουλου να αναμιγνύει «αναφορές», δίχως να προεξοφλεί τις διαδοχές τους (άρα και να μας κρατά σε εγρήγορση, ως ακροατές). Το φερώνυμο “Amaryllis” θα μπορούσε να είναι τραγούδι. Τόσο πηγαία είναι η μελωδία του, που κινείται σ’ ένα nostalgic (ελληνικό) ηχόχρωμα, με τα πνευστά και το πιάνο να παρέχουν ρίγη συγκινήσεως. Πανέμορφο κομμάτι. Ανακάλεσα στη μνήμη μου τον… καλύτερο Dusko Gojkovic. Στο “Love to dance” τα swinging στοιχεία υποβοηθούν τη μελωδία ν’ «ανέβει» ακόμη περισσότερο, ενώ το σόλο του Bill Evans στο σοπράνο είναι μαγικό. Το “Where are you” χαρακτηρίζεται από το πακτωμένο funky υπόστρωμα (με μιαν ιδέα ρυθμικής κιθάρας, που βγαίνει από τα πλήκτρα προφανώς), την ασυγκράτητη μελωδία παιγμένη από την τρομπέτα, το σόλο στο τενόρο και το ηλεκτρικό πιάνο, το κλείσιμο με fade out... Εντυπωσιακό. Στο “Juan Dolio” τα latin στοιχεία είναι κάτι παραπάνω από προφανή, όπως, φυσικά, και η αυθόρμητη χορευτικότητα. Top σύνθεση το “Wonderful time”. Πάνω σε μία στιβαρή ρυθμική βάση εναποτίθεται μία επική, trad μελωδία, για ν’ ακολουθήσει ένα break από το τενόρο, πριν επανέλθει το βασικό μελωδικό σχήμα, δεύτερο break από το όργανο, τρίτο από το μπάσο και κλείσιμο με το βασικό σχήμα, συν ένα ακόμη break, από τα ντραμς τούτη τη φορά. Progressive αποτύπωση και αρχιτεκτονική, κορυφαίο κομμάτι. Το έσχατο “Magic touch” είναι ένα μινόρε, χαμηλών τόνων, αλλά υψηλού συναισθηματικού φορτίου, κατάλληλο για το κλείσιμο ενός άλμπουμ, που χωρίς πολλά-πολλά σου αφήνει τη βεβαιότητα του πλήρους και του τεκμηριωμένου.
Το “Amaryllis” είναι, απλώς, μια κορυφαία στιγμή της σύγχρονης (ελληνικής) τζαζ.
Επαφή: www.v-papadopoulos-music.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου