ο RY COODER στη Βιβλιοθήκη…

«Ry Cooder, Ένας μουσικός θησαυρός» ήταν ο τίτλος του άρθρου του Γιάννη Πετρίδη στη Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας (#614, 31/7/2010). Γι’ άλλη μια φορά ο γνωστός τοις πάσι ραδιοφωνικός παραγωγός υποστηρίζει ανακρίβειες. Ξεκινάει λοιπόν το άρθρο ως εξής, οι εμφάσεις δικές μου:
«Ένας από τους μουσικούς που δικαιούνται τον χαρακτηρισμό του χαρισματικού μουσικού, είναι χωρίς αμφισβήτηση ο Ry Cooder. Παράλληλα είναι εμφανές το ότι αυτός ο μεγάλος μουσικός είναι σχετικά αδικημένος σε σχέση με άλλους μεγάλους κιθαρίστες που, χωρίς να είναι απαραίτητα καλύτεροί του, κατάφεραν να έχουν καλύτερη αντιμετώπιση από πλευράς κοινού, γιατί από την πλευρά των ειδικών της μουσικής ο Ry Cooder έχει εκτιμηθεί όσο του αξίζει και το περιοδικό «Rolling Stone» σε μία λίστα που δημοσίευσε πριν από μερικά χρόνια, τον κατατάσσει στην 8η θέση με τους σημαντικότερους κιθαρίστες όλων των εποχών».
Προσπερνώ το γεγονός ότι το κείμενο θέλει «χτένισμα», αφού οι λέξεις… μουσικούς, μουσικού, μουσικός, καλύτεροι, καλύτερη, μεγάλους, μεγάλος καταγράφονται σε δυο προτάσεις με ρυθμό πολυβόλου, όπως προσπερνώ κι εκείνο το «χωρίς αμφισβήτηση» – λες και όποιοι αμφισβητήσουμε τη... χαρισματικότητα του Ry Cooder θα έχουμε διαπράξει κανένα έγκλημα –, για να μείνω, για λίγο στην… αποκατάσταση, που παρέχει η 8η θέση στη λίστα με τους «σημαντικότερους κιθαρίστες όλων των εποχών» κατά το Rolling Stone. Ας πω, λοιπόν, πως καμία τέτοια λίστα, που φτιάχνεται από ασχέτους προς τη μουσική, δεν μπορεί να έχει την παραμικρή αξία – καθότι μόνον οι άσχετοι και οι «ειδικοί» μπορούν να βάζουν στις ζυγαριές τους κιθαρίστες, αποδίδοντάς τους θέσεις, του τύπου… όγδοος, εικοστός όγδοος, εκατοστός όγδοος. Και, φυσικά, ποτέ κανείς δεν αποκαθίσταται με καταλήψεις «θέσεων» σε καταλόγους, πόσω μάλλον όταν οι άνθρωποι οι οποίοι φτιάχνουν ή αναπαράγουν αυτούς τους καταλόγους δεν μπορούν να ξεχωρίσουν μια ματζόρε κλίμακα από μία μινόρε. Αλλά, για να προχωρήσουμε…
«Αυτό που κάνει τον Cooder να ξεχωρίζει σε σχέση με άλλους, είναι η ικανότητά του να παίζει όλα τα είδη της μουσικής: ροκ, μπλουζ, τζαζ, φολκ, τεξ-μεξ, γκόσπελ, μελωδίες της Χαβάης, καλύψο και ό,τι άλλο μπορεί να φαντασθεί κανείς». Κι εδώ ο συντάκτης πέφτει σε μεγάλη λούμπα, γιατί αν υπάρχει κάτι που να κάνει τον Ry Cooder να ξεχωρίζει ως κιθαρίστας, αυτό δεν μπορεί να είναι σώνει και καλά η ενασχόλησή του με διαφορετικά πράγματα, αλλά κάτι άλλο, ίσως, το οποίο, σε όλο το κείμενο, πασχίζουμε να το μάθουμε. Δηλαδή κάποιος κιθαρίστας, που έπαιξε στη ζωή του συνεχώς το ίδιο πράγμα και δεν ασχολήθηκε αναγκαστικά με όλα τα προαναφερθέντα δεν ξεχωρίζει; Δηλαδή οι κιθαρίστες του blues από τον Charley Patton και τον Robert Johnson, μέχρι τον John Lee Hooker, τον Otis Rush και τον Buddy Guy είναι ή δεν είναι σημαντικοί; Μάλλον θα πρέπει να συμβουλευτώ τη λίστα του Rolling Stone…
Στη συνέχεια, όταν ο συντάκτης μπαίνει στα τσάτρα-πάτρα βιογραφικά στοιχεία για τον Ry Cooder, χάνεται η μπάλα, καθώς «μαθαίνουμε» πως ο Josh White ήταν μπλουζίστας (έπαιξε και blues φυσικά, αλλά αν τον πεις μόνον έτσι τότε είναι σίγουρο πως αγνοείς το έργο του – η Wikipedia π.χ., που τόσο συμβουλεύεται ο Πετρίδης, γράφει ας πούμε πως ο Josh White ήταν singer, guitarist, songwriter, actor and civil rights activist) και πως ο «ιερωμένος Gary Davis ήταν αυτός που του μετέφερε την αγάπη για την παραδοσιακή μουσική» (φυσικά πρόκειται για τον τραγουδοποιό Rev. Blind Gary Davis, που έπαιζε blues βασικά, με θρησκευτικό και ενίοτε μυστικιστικό περιεχόμενο και όχι έτσι γενικά «παραδοσιακή μουσική»). Και πιο κάτω… «Στα 17 του χρόνια ήταν μέλος της μπάντας που συνόδευε την τραγουδίστρια Jackie DeShannon κι έναν χρόνο αργότερα, το 1965, μαζί με τους Taj Mahal και τον μετέπειτα ντράμερ των Spirit, Ed Cassidy, φτιάχνουν το πρώτο τους συγκρότημα με το όνομα The Rising Sons. Τότε κυριαρχούσε ο ήχος συγκροτημάτων όπως οι Byrds και το μπλουζ-ροκ που έπαιζαν οι Rising Sons προκάλεσε αμέσως το ενδιαφέρον της CBS. Όμως ο δίσκος που είχαν ετοιμάσει δεν κυκλοφόρησε και το συγκρότημα έπαψε να υπάρχει. Όλα αυτά πριν εμφανισθούν οι Butterfield Blues Band, οι οποίοι γνώρισαν μεγάλη επιτυχία παίζοντας ανάλογη μουσική». Εδώ, οι ανακρίβειες χτυπάνε κόκκινο. (από αριστερά: Ry Cooder, Taj Mahal, Jesse Lee Kincaid, Kevin Kelley, Gary Marker)
Κατ’ αρχάς οι Rising Sons (στην αρχή υπήρχε και “The”, αλλά αφαιρέθηκε αργότερα – προφανώς γιατί το είχαν κατοχυρώσει άλλοι… Rising Sons) φτιάχτηκαν το 1964 (αναφέρεται στο CD της Columbia), και όχι το 1965, από τους Ry Cooder, Taj Mahal, Gary Marker, Jesse Lee Kincaid και Ed Cassidy (δεν συμμετέχει στην ηχογράφηση του άλμπουμ, αφού στη θέση του είναι ο Kevin Kelley που πήγε αργότερα στους Byrds, τους Fever Tree και αλλού). Επίσης, δεν έμειναν αδισκογράφητοι εκείνα τα χρόνια, αφού η Columbia έδωσε ένα 45άρι (το 1966;) με τα τραγούδια “Candy man/ The devil’s got my woman” (δεν είμαι σίγουρος αν κυκλοφόρησε κανονικά ή τυπώθηκε μόνον ως promo). Μπορεί, βεβαίως, μετά τα μέσα του ’65 οι Byrds να κυριαρχούσαν, αλλά αυτό, απ’ ό,τι φαίνεται, ήταν η αιτία ώστε οι Rising Sons να παροπλιστούν, αφού ο ήχος τους έμοιαζε περισσότερο με Byrds, παρά μ’ εκείνον των Butterfield Blues Band. Καθότι, αν έπαιζαν «μπλουζ-ροκ», όπως λανθασμένα λέει ο Πετρίδης, τότε δεν θά’χε πρόβλημα η Columbia να τους κυκλοφορήσει άλμπουμ, προκειμένου να κοντράρει την Elektra (που είχε τον Paul Butterfield με την μπάντα του). Επειδή όμως ο ήχος των Rising Sons, εκτός από τις blues άκρες, είχε πολλά στοιχεία από Byrds, ακόμη και από Dylan (άκου το “2:10 train” π.χ.), πιθανώς να θεώρησε η Columbia πως θα έπρεπε να τους παρακάμψει, για να μην «αδυνατίσει» τα κυρίαρχα ονόματά της. Ποιος ξέρει τι ακριβώς παίχτηκε, ώστε να μείνει εν τέλει ένα εξαιρετικό όντως άλμπουμ στο ράφι, για κάμποσα χρόνια. Ηχογραφήσεις (άλμπουμ) των Rising Sons κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στα late seventies από κάποια εταιρία Groucho (την ίδια που είχε βγάλει κι ένα LP των Charlatans), το 1992 σε CD από την Columbia, Legacy/ Sony Music, και για πρώτη φορά το LP όπως πρέπει, μόλις το 2001 από την Columbia/ Sundazed [LP 5054].
Και βεβαίως αυτό που λέει ο Πετρίδης «όλα αυτά πριν εμφανισθούν οι Butterfield Blues Band, οι οποίοι γνώρισαν μεγάλη επιτυχία παίζοντας ανάλογη μουσική» είναι παντελώς λάθος. Οι Rising Sons δεν έπαιζαν «ανάλογη μουσική» με τους Butterfield Blues Band (επειδή ο ήχος κάνει τη μουσική το ότι κάποιοι παίζουν blues δεν σημαίνει πως έχουν «ανάλογο» ήχο – τι σχέση έχουν τα blues του Captain Beefheart με τ’ «ανάλογα» του Alexis Korner;) και, τέλος πάντων, όταν οι Butterfield Blues Band πρωτοεμφανίστηκαν, το 1963 – αναφέρομαι στο live, στο Big John’s Club του Σικάγο, το καλοκαίρι του ’63, που πρωτοβγήκε από την Red Lightnin’ το 1972, όταν στο γκρουπ έπαιζαν οι Smokey Smothers, Jerome Arnold και Sam Lay –, οι Rising Sons ήταν ανύπαρκτοι.
Και κάτι ακόμη. Ακούγοντας κομμάτια όπως το “.44 blues” από το LP των Rising Sons, μου κάνει εντύπωση πόσο κοντά είναι ο ήχος τους μ’ εκείνον του “Safe as Milk” των Captain Beefheart and His Magic Band, που κυκλοφόρησε ενάμισι-δύο χρόνια αργότερα (9/1967). Παράξενο; Ίσως όχι και τόσο, αν σκεφθούμε πως τρία(!) μέλη των Rising Sons πήραν μέρος στην ηχογράφησή του. Ο Ry Cooder (αυτό το λέει ο Πετρίδης), ο Taj Mahal, αλλά και ο Gary Marker ως μηχανικός ήχου (γι' αυτούς δεν το λέει).
«Ο παραγωγός Terry Melcher, γιος της Doris Day, τον βοήθησε να παίξει σε μερικές από τις ηχογραφήσεις των Paul Revere and the Raiders…», ok, δεν αναφέρεται όμως το… προηγούμενο και βασικότερο. Πως ο Terry Melcher ήταν ο παραγωγός του άλμπουμ των Rising Sons…
Όσον αφορά στις συνεργασίες του Ry Cooder ο Πετρίδης αδιαφορεί και δε λέει κουβέντα για τις παρουσίες του στα άλμπουμ των Monkees “Head”, Gentle Soul, Judy Henske & Jerry Yester “Farewell Aldebaran” (το πρωτάκουσα στην επανέκδοση βινυλίου της Radioactive πριν από λίγα χρόνια), Phil Ochs “Greatest Hits”, Neil Young (στο πρώτο του), GTO’s “Permanent Damage” (υπάρχουν μαρτυρίες ότι είναι κι εκεί)… αγνοώντας, προφανώς, και την περίπτωση των Ceyleib People και του άλμπουμ τους “Tanyet” (τέλη ’67), για το οποίο γράφεται στο myspace πως… Ry Cooder’s Ceyleib People are arguably one of the more innovative groups of the late 60’s, ενώ άλλοι το παρουσιάζουν ως… short-lived L.A. studio band was the brainchild of successful session musician/ producer Mike Deasy (guitar, sitar) and prior Captain Beefheart And His Magic Band member Ry Cooder (slide guitar). Ας σταματήσω, όμως, εδώ... Τα ’χουμε ξαναπεί, εξάλλου, για τα κείμενα του Γιάννη Πετρίδη - που μπάζουν πανταχόθεν - και απ’ ό,τι φαίνεται θα τα ξαναπούμε…