CONTEMPORARY GUITAR

Στα τέλη της δεκαετίας του ’80, όταν έπεσε στα χέρια μου το άλμπουμ “Contemporary Guitar” [USA. Takoma C-1006, 1967], με τις συμμετοχές των John Fahey, Robbie Basho, Harry Taussig, Max Ochs και Bukka White μόνον τον τελευταίο είχα ακουστά (δεν είμαι σίγουρος αν είχα, καν, δίσκο του). Αγόρασα λοιπόν το συγκεκριμένο LP, για το οποίο λέω τώρα λίγα λόγια, για δύο, κυρίως, λόγους. Πρώτον, για το εξώφυλλό του, και δεύτερον γιατί ήταν φθηνό. Βασικά, όμως, ήταν το εξώφυλλο. Μου άρεσε πολύ εκείνο το… τεχνολογικό κολάζ, που μύριζε από μίλια sixties και το οποίο με παρέπεμπε σ’ ένα από τα ωραιότερα βιβλία που είχα διαβάσει ως μαθητής· τον τόμο ΥΛΗ, τού Life. Οι χοντροκομμένοι υπολογιστές – σ’ έναν UNIVAC πρωτοέγραψα σε Fortran, στο Πολυτεχνείο – οι δορυφόροι, οι τεχνικοί που σκύβουν πάνω από την «καρδιά» ενός αντιδραστήρα… θαυμάζοντας το φαινόμενο Cherenkov, οι παλαιολιθικές γεννήτριες και τα βολτόμετρα, όλα μού φαίνονταν κάπως μαγικά στα τέλη των eighties· μου θύμιζαν τότε, και πολύ περισσότερο σήμερα, έναν κόσμο που τον αγάπησα όχι μόνο νοερώς, αλλά στην πράξη… εγκαταλείποντάς τον, στην πορεία προς χάριν της γραφής. Αυτά τα ολίγα… δακρύβρεχτα, πριν μπούμε στην ουσία.Η Takoma Records (από το προάστιο Takoma Park, της Washington DC) ιδρύθηκε το 1959 από τους John Fahey (1939-2001), Norman Pierce και ED Denson. Το καλοκαίρι του 1963, ο Fahey και ο Denson θ’ ανακαλύψουν τον παροπλισμένο bluesman Bukka White κάπου στο Memphis, ο οποίος κατά τον Bob Groom ζούσε δουλεύοντας, part-time, σ’ ένα εργοστάσιο κατασκευής δεξαμενών. [Bob Groom “The Blues Revival”, εκδ. Studio Vista, London 1971]. Υπό την καθοδήγηση των δύο ερευνητών, o Bukka White θα γράψει το περίφημο LP “Mississippi Blues” [Takoma B-1001, 1964], συντείνοντας καθοριστικώς και κιθαριστικώς στην blues αναγέννηση της περιόδου. (Ένα άλμπουμ, που οι περισσότεροι γνωρίσαμε από την έκδοση της Sonet). Ήταν η εποχή, κατά την οποίαν ο Fahey αρχίζει να αποτυπώνει το κιθαριστικό του στυλ και την ευρύτερη φιλοσοφία του σε μια σειρά από άλμπουμ, που απετέλεσαν στη διαδρομή μνημεία του american primitivism – του κιθαριστικού τρόπου, που καθιέρωσε ο ίδιος επηρεασμένος από τα blues, την country, τον Ives, τον Bartok... (Ο Fahey παρουσίασε το ’59 ένα από τα πρώτα παντελώς ανεξάρτητα άλμπουμ στην αμερικανική δισκογραφία, το “Blind Joe Death”, το οποίο ξαναηχογράφησε λίγα χρόνια αργότερα). Δίπλα, λοιπόν, στον Fahey δεν θα μπορούσε παρά να βρεθούν μουσικοί των ιδίων (ή περίπου των ιδίων) αισθητικών απόψεων, καλλιτέχνες που συνέβαλαν με το έργο τους στην… διεκδίκηση ενός νέου κιθαριστικού ρόλου. Πρώτος, ανάμεσά τους, ο Robbie Basho (1940-1986), που πρωτοεμφανίζεται στην Takoma με το LP “Vol. 1 The Seal Of The Blue Lotus” [C-1005, 1965]. Εδώ, τον ακούμε στο μακρόπνοο “Incarnations of the rose”. Ο Basho που είχε «τρέλα» με τις μουσικές της Ασίας και της Άπω Ανατολής, παρουσιάζει την… προσωπική του raga, με την κιθάρα του να θυμίζει κάτι σαν sarod. Ο Harry Taussig, ένας «άγνωστος» κιθαρωδός, ακούγεται σε δύο κομμάτια, το “Water verses” και το “Children’s dance”. Το δεύτερο είναι καταπληκτικό – θα έλεγα δε πως θα μπορούσε να είχε επηρεάσει ακόμη και τον Peter Green στο δικό του “Oh well”· αν υπήρχε ποτέ περίπτωση ο Green να είχε ακούσει αυτό το κομμάτι. Η τέχνη του Max Ochs (γενν. στο Queens το 1940) καταγράφεται στις δύο raga. Λίγα χρόνια αργότερα τέτοια κομμάτια θα αποκαλούνταν «ψυχεδελικά». Το “The Fahey sampler” του John Fahey είναι πλήρως χαρακτηριστικό της κιθαριστικής ιδιομορφίας του παίκτη. Ένα κομμάτι, που περικλείει εντός του την ουσία του new age, για έναν ήχο κοντά στη φύση, αλλά με αγέρωχο κάλλος. Το κορυφαίο “Old man walking blues” του Bukka White (1906-1977), απλώς, αιτιολογεί την παρουσία του διακεκριμένου bluesman, μέσα στην παρέα των υπολοίπων μοντερνιστών, που ήταν κάτι σαν παιδιά του.