ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΝΘΙΜΟΣ μεγαλύτερη κουβέντα

Ο Αποστόλης Άνθιμος είναι ένας ελληνικής καταγωγής κιθαρίστας (αλλά και ντράμερ και κιμπορντίστας), που διέπρεψε στην πολωνική σκηνή του rock στα χρόνια του ’70. Με καριέρα που έπιασε κορυφή όντας μέλος των SBB, ο Άνθιμος εξακολουθεί να προάγει την ηλεκτρική πενιά παίζοντας όπου τον καλέσουν και κυκλοφορώντας συνεχώς καινούρια άλμπουμ (με τους SBB ή προσωπικά). Κύριε Άνθιμε η πρώτη μου απορία. Πώς στην κομμουνιστική Πολωνία ένας νέος που μεγάλωνε στη δεκαετία του ’60 όπως εσείς είχε αμερικανικά πρότυπα (rock, jazz, blues) όσον αφορά στη μουσική κουλτούρα; Τι σήμαιναν όλα αυτά σε μια χώρα του ανατολικού μπλοκ εκείνη την εποχή;Θα πρέπει να πούμε από την αρχή πως, στην Πολωνία, υπήρχε πάντα ισχυρή μουσική παράδοση. Έτσι λοιπόν τίποτα απ’ αυτά που συνέβαιναν στη Δύση δεν έμενε κρυφό στην Πολωνία. Εγώ μεγάλωσα ακούγοντας Jimi Hendrix και Led Zeppelin, δίσκους των οποίων έφερνε από την Αγγλία ένας φίλος μου. Παράλληλα, ακούγαμε όλοι στο ραδιόφωνο τα jazz προγράμματα του Roman Waschko, ενός πολύ δημοφιλούς πολωνού παραγωγού που πέθανε το 2002. Υπήρχε φυσικά η Φωνή της Αμερικής και βέβαια, υπήρχε ο Krzysztof Komeda, η παγκόσμια αναγνώριση του οποίου, μέσα από τις ταινίες του Polanski, δημιουργούσε ισχυρές βάσεις σε όλους εμάς, που είμασταν νέοι, να πιστέψουμε σ’ αυτό που κάναμε. Ακόμα έπαιξε ρόλο και το φεστιβάλ Jazz Jamboree, εκεί όπου, πολύ συχνά, μπορούσε να δει κανείς αμερικανούς μουσικούς, όπως τον Elvin Jones ή τον Cannonball Adderley. Δεν ξέρω αν ακούγεται στην Ελλάδα παράξενο ή όχι, αλλά οι Πολωνοί ήταν πάντοτε φιλοαμερικανοί.
Εντάξει, ο κόσμος είχε αυτά τα αισθήματα. Το κράτος όμως τι ρόλο έπαιζε;Δεν είχε πρόβλημα. Να φανταστείτε ότι το 1967 είχαν έρθει στην Πολωνία οι Rolling Stones (σ.σ. λίγες μέρες πριν έρθουν και στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του ’67). Το κράτος θα μπορούσε να βοηθήσει κιόλας, όταν έβλεπε πως οι μουσικοί ή κάποια γκρουπ είχαν επιτυχία, παρέχοντας στούντιο, προβολή στα ραδιόφωνα κ.λπ.
Όπως διαβάζω στο οπισθόφυλλο του δεύτερου άλμπουμ των SBB, εσείς ξεκινάτε να παίζετε blues στις αρχές της δεκαετίας του ’70 μ’ ένα γκρουπ ονόματι Silesian Blues Band…Γεννήθηκα στο Κατοβίτσε, μία πόλη της Σιλεσίας στο νότο, με ισχυρό εργατικό στοιχείο (ανθρακωρύχους κ.λπ.). Σε μια τέτοια περιοχή ίσως δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι αναπτύχθηκε μία σκηνή blues και όχι τόσο jazz ή rock. Από την ίδια περιοχή προέρχονταν και οι Breakout, ένα από τα πιο δημοφιλή blues γκρουπ της Πολωνίας, στους οποίους έπαιζε μπάσο ο Jozef Skrzek. Κάποια στιγμή, ο Skrzek φεύγει από τους Breakout και με την προσθήκη του ντράμερ Jerzy Piotrowski, σχηματίζονται οι Silesian Blues Band.
Νομίζω πως δεν υπάρχουν ηχογραφήσεις των πρώτων SBB (Silesian Blues Band)…Όχι ακριβώς. Επίσημα δεν ηχογραφήσαμε κάτι, όμως πήγαμε στο τοπικό ραδιόφωνο και παίξαμε το ’71. Μάλιστα ετοιμάσαμε κι ένα ντέμο, το άκουσαν παραπάνω και μας κάλεσαν, λίγο αργότερα, στο ραδιόφωνο της Βαρσοβίας. Εκεί, στο στούντιο, γνωριστήκαμε με τον Czeslaw Niemen. Μας άκουσε, του αρέσαμε και αποτελέσαμε το συγκρότημά του.
Ο Niemen είχε ήδη μεγάλη επιτυχία. Φανταζόμαι πως για ’σας, που είχατε ηλικία τότε κάτω από τα 20, το να παίξετε μαζί του ήταν ένα κάποιο όνειρο...Βέβαια. Ο Niemen ήταν πολύ καλός μουσικός και είχε ωραίες ιδέες, αν και όταν πήγαμε στο Μόναχο, για να ηχογραφήσουμε το “Strange Is this World” τα αφεντικά της CBS που ήταν Εβραίοι του επεφύλασσαν άλλο ρόλο. Θυμάμαι πως ήθελαν να τον παρουσιάσουν κάπως σαν τον Ivan Rebroff, που είχε τότε μεγάλη επιτυχία, ερμηνεύοντας παραδοσιακά ρωσο-εβραϊκά τραγούδια. Ευτυχώς, κάτι τέτοιο δεν συνέβη, για να ηχογραφήσουμε τελικά ένα καθαρό progressive rock άλμπουμ. Η επιτυχία ήταν μεγάλη. Φθάσαμε να παίξουμε μέχρι και με τον Jack Bruce σε μια παραγωγή των Lippmann και Rau (σ.σ. γερμανοί παραγωγοί, από τους ιδρυτές του American Folk and Blues Festival και της εταιρίας L+R).Πώς έγινε κι επιστρέψατε στην Πολωνία, μετά απ’ αυτήν την επιτυχία;Βασικά ο Skrzek ήθελε να φτιάξει το δικό του γκρουπ, γιατί δεν πολυσυμφωνούσε με την κατεύθυνση που ήθελε να δώσει στην μπάντα ο Niemen. Πήγαμε να κάνουμε κάτι ως τρίο στη CBS, αλλά η φάση δεν προχώρησε. Έτσι γυρίσαμε πίσω.
Φθάνουμε λοιπόν στην ίδρυση των δεύτερων SBB (από τις πολωνικές λέξεις szukaj, burz, buduj που σημαίνουν ψάχνω, σπάζω, κτίζω). Στα μέσα των 70s το rock ήταν… αυτό που ήταν. Πώς το αντιμετωπίσατε εσείς;Στην Πολωνία υπήρχαν δεκάδες κιτς γκρουπ, όμως η Muza δεν είχε πρόβλημα να βγάλει και πιο αντιεμπορικά πράγματα, αρκεί να είχαν μια κάποια επιτυχία. Εμείς παίζαμε τότε αυτό το δυναμικό fusion μπροστά σε δέκα χιλιάδες άτομα…
Από οικονομικής πλευράς πώς ήταν τα πράγματα;Άσχημα. Από τις πωλήσεις των δίσκων δεν παίρναμε σχεδόν τίποτα. Από τα live μπορούσε να πάρεις το πολύ 3-4 μισθούς εργάτη. Εντάξει, από τους ανθρακωρύχους ζούσαμε καλύτερα, αλλά και πάλι τα λεφτά ήταν λίγα. Σκεφθείτε μόνο ότι οι κιθάρες, οι ενισχυτές, τα μεγάφωνα, τα πάντα, στηρίζονταν στην εφευρετικότητά μας. Ιδιοκατασκευές και τέτοια. Κάποια στιγμή μας δάνεισε ο Niemen κανονικά όργανα, ενισχυτές κ.λπ., για να συνεχίσουμε.
Έχω μία (δεύτερη) απορία. Γιατί οι πολωνικοί δίσκοι βινυλίου ακούγονται τόσο χάλια;Αυτό το έμαθα χρόνια αργότερα, όταν πήγα και ηχογράφησα στην Αμερική. Τα στούντιο στην Πολωνία ήταν πολύ καλά. Αλλά τι έκαναν οι άνθρωποι… Μας ηχογραφούσαν πάνω σε πολυχρησιμοποιημένες μπομπίνες. Σβήνανε-γράφανε αυτό έκαναν συνέχεια…
Οι SBB κάνουν μεγάλη επιτυχία. Ηχογραφούν, ένα από τα ωραιότερα σκληροπυρηνικά jazz-rock που ακουγόταν τότε στην Ευρώπη, δημιουργούν όνομα στη Γερμανία, στα τέλη του ’70, κάνοντας τον ήχο τους πιο συμβατικό, αλλά εσείς κάποια στιγμή τα παρατάτε όλα κι έρχεστε στην Ελλάδα. Πώς βρήκατε εδώ τα πράγματα;Πολύ δύσκολα. Στην Ελλάδα έρχομαι για μόνιμη εγκατάσταση το 1983. Είχα ξανάρθει για λίγο το ’81 κι είχα παίξει σε λαϊκά μαγαζιά στο Βόλο. Γνώρισα κάποιους μουσικούς τότε που με βοήθησαν, τον Γιώργο Φιλιππίδη, τον Ηρακλή Τριανταφυλλίδη κι άρχισα να παίζω όπου μπορούσα να βρω. Αναρωτιόμουνα, πολλές φορές, που πήγαινα κι έμπλεκα, όμως δεν γινόταν κι αλλιώς. Το ’86 φέρνω τον Tomasz Stanko στο Λυκαβηττό, αλλά και αυτό το γεγονός, για λόγους ανεξάρτητους από εμένα, δεν λειτούργησε υπέρ μου. Μπαίνω στην ελληνική σκηνή και παίζω με την Μπέλλου, τον Νταλάρα, την Κανελλίδου, τον Μητροπάνο… Όμως εγώ είχα στο νου μου άλλα πράγματα. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν υπήρξε έδαφος…
Και με τους νέους SBB τι γίνεται;Εν τω μεταξύ δε σταμάτησα να πηγαίνω στην Πολωνία, στην οποία και εγκαταστάθηκα μονίμως πριν από λίγα χρόνια. Εκεί ο μύθος των SBB δεν είχε ακόμα σβήσει. Βγαίνουν τα παλιά άλμπουμ σε CD και γίνεται χαμός. Μαζευόμαστε ξανά, χωρίς τον ντράμερ Piotrowski, ο οποίος μένει πλέον στην Αμερική, ηχογραφούμε νέα CD, βγαίνουν ανέκδοτα δικά μας, όπως ένα live στο Sopot το ’78 κ.λπ. Στα ντραμς έχουμε πια τον Gabor Nemeth και συνεχίζουμε…
Επιλεκτική δισκογραφίαΠροσωπικά1. Days We Can’t Forget – Gowi CDG 17 – 1994
2. Theatro – Selles Enterprises SELL 0130 – 1999
3. Back To the North – Metal Mind Productions MMP CD 0396 – 2006
4. Miniatures – Metal Mind Productions MMP CD 0648 – 2008
Με τους SBB1. SBB – Muza SX 1142 - 1974
2. Nowy Horyzont,2 – Muza SX 1206 – 1975
3. Pamiec – Muza SX 1345 – 1976
4. Ze Slowen Biegne Do Ciebie – Muza SX 1434 – 1977
5. Follow My Dream – GER. Spiegelei-Intercord INT 160.611 – 1978
6. SBB - CZ. Supraphon 1 13 2218 - 1978
7. Reko-reko/ Serenada "gia sena" - Tonpress S-124 - 1978; (το cover φαίνεται πιο πάνω)
8. Welcome – GER Spiegelei-Intercord INT 145.600 – 1979
9. Memento Z Banalym Tryptykiem – Muza SX 1966 – 1980
10. Live 1993 – Stuff S 013-2 – 1993
11. Absolutely Live – Yesterday 83098804-2 – 1999
12. Nastroje – Jazz N’ Java JNJ010 – 2002
13. Freedom, Live Sopot ’78 – Silesia CD 002 – 2002
14. Blue Trance – Metal Mind Productions MMP CD 0680 – 2010
(τα τελευταία 5-6 χρόνια έχουν κυκλοφορήσει περισσότερα από 20 CD των SBB!)
Με τον Czeslaw Niemen1. Strange Is This World – UK. CBS 64896 – 1972
2. Niemen Vol.1 – Muza SXL 0859 – 1973
3. Niemen Vol.2 – Muza SXL 0896 – 1973
4. Ode to Venus – UK. CBS 65606 – 1973
Με τους Krzak1. ’i – Tonpress SX-T24 – 1982
Με τον Tomasz Stanko1. C.O.C.X – Pronit M-0011 – 1983
2. Lady Go – Muza SX 2224 – 1983
3. Chameleon – GR. Utopia LP 1002 – 1989
Apostolis Anthimos Quartet feat. Arild Andersen double bass, Tomasz Szukalski sax, Krzysztof Dziedzic drums. Live in Zakopane, United European Jazz Festival. “New Century” is released on CD “Back To The North” [Metal Mind Productions, 2006]. Different version of this song is available on SBB CD “New Century” [Metal Mind Productions, 2005]. Από την περιγραφή στο YouTube…