ΜΑΙΡΗ ΔΑΛΑΚΟΥ – ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΙΤΣΙΛΑΔΗΣ

Στη δεκαετία του ’70 (κυρίως) το λεγόμενο σατιρικό τραγούδι (Θέμης Ανδρεάδης, Γιάννης Λογοθέτης, Χάρρυ Κλυνν κ.ά.) διεκδικούσε ένα σεβαστό κομμάτι από την… πίτα της δισκογραφίας. Το φαινόμενο είχε ξεκινήσει ήδη από την περίοδο της χούντας, αφού στις μπουάτ της εποχής και, λιγότερο φανερά, στη δισκογραφία (θυμάμαι, έτσι προχείρως, τα «Μικροαστικά» του Λουκιανού Κηλαηδόνη και τον «Ταρζάν» του Γιάννη Μαρκόπουλου από το 1973), αυτού του τύπου το τραγούδι ευνοούσε στο να ειπωθούν αλήθειες μ’ έναν τρόπο ευτράπελο, συγκαλυμμένο, ικανό συν τοις άλλοις ν’ αποφύγει και τα προβλήματα με τη λογοκρισία. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο κυκλοφορούν και τα «Σατυρικά» [Sonora SNR 601] επί Μεταπολίτευσης πια (1975), ένα ενδιαφέρον άλμπουμ, το οποίο υπέγραφαν από κοινού η Μαίρη Δαλάκου και ο Βαγγέλης Πιτσιλαδής. 

Η Δαλάκου ήταν γνωστή στα sixties μέσα από τις συνεργασίες της με τον Γιάννη Μαρκόπουλο (κυρίως) και βεβαίως από το πρώτο προσωπικό της άλμπουμ, την «Απανεμιά» [Polydor 45.294, 1968], εκεί όπου απέδιδε –ζωντανά ηχογραφημένη στη γνωστή μπουάτ της Πλάκας–, κομμάτια των Χατζιδάκι, Μαρκόπουλου, Καλδάρα, A.C. Jobim, calypso, δικά της κ.λπ. Ο Πιτσιλαδής ήταν, και αυτός, μία… διχασμένη sixties περίπτωση. Ωραία λαϊκά για τον Μπιθικώτση, τον Κόκοτα, τη Μοσχολιού και την Κουμιώτη, και από την άλλη «σέικ» και «μπλουζ» για τους Olympians, ή τον Tony Pinelli. 

Στα «Σατυρικά» μελοποιούνται ποιήματα των Κώστα Βάρναλη, Αργύρη Ευταλιώτη και Βασίλη Ρώτα, στίχοι του Γιάννη Κιούρκα, ενώ διασκευάζονται και δύο δημοτικά. Από τα 12 τραγούδια του LP, οκτώ αποτελούν συνθέσεις της Δαλάκου και τέσσερα είναι συνθέσεις του Πιτσιλαδή, ο οποίος ενορχηστρώνει, διευθύνοντας συγχρόνως την ορχήστρα. Ο ήχος είναι μοντέρνος – να μην πω rock ή funk –, αλλά επειδή η παραγωγή είναι φτωχή το συνολικό αποτέλεσμα δεν «δείχνει». Κιθάρες, ηλεκτρικό μπάσο, πιάνο, σύνθια και από ’κει και πέρα funky και rock ρυθμοί, αλλά και διασκευασμένοι παραδοσιακοί, όπως και μπαλάντες, διαμορφώνουν ένα συμπαθές ηχητικό πλαίσιο, το οποίο ορισμένες φορές «ξεφεύγει» (προς τα πάνω).Συγκριτικώς, το καλύτερο κομμάτι του δίσκου είναι η «Παπαδιά» (μουσική Μαίρη Δαλάκου, ποίηση Αργύρη Ευταλιώτη). Μετράνε επίσης: το «Λονδίνο» του Πιτσιλαδή με τους… απομυθοποιητικούς στίχους του Κιούρκα («Στο Λονδίνο όταν πάω με τους χίπις θα γυρνάω / με σοφούς και με λοξούς άσπρους, μαύρους και Ινδούς. / Και στο πέρασμα του αιώνα, μακρυά απ’ τον αγώνα / θα ξεχάσω μια στιγμή την παλιοζωή. / Στου Πικαντίλι την πλατεία, με ασημένια κελεμπία / γένια, μαλλιά και χαϊμαλιά, με ψωμί κι ελιά. / Κι όταν η άδεια τελειώσει, πριν το Λονδίνο με παλαβώσει / θα ξαναπάω στη δουλειά, για να ζήσει η φαμελιά»), όπως και το «Πότε θα έρθη μια στιγμή» των ιδίων με τις κοινωνικές του αναφορές, την ωραία μελωδία στο ρεφρέν και τη «βαθιά» ρυθμική συνοδεία. Υπάρχει ακόμη μία… πρώιμη μελοποίηση της «μπαλάντας του Κυρ-Μέντιου» του Βάρναλη από τη Μαίρη Δαλάκου (η μελοποίηση του ιδίου ποιήματος από τον Λουκά Θάνο, με την ερμηνεία του Νίκου Ξυλούρη από το «Σάλπισμα» του '78, είναι εκτός συναγωνισμού), και επίσης η άποψή της για τον «Άγνωστο στρατιώτη» (λόγια που καίνε) του Βασίλη Ρώτα.
Με μια καλύτερη παραγωγή τα «Σατυρικά» θα πετούσαν πιο ψηλά.