ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ… και από σπόντα ελληνικό ροκ

Όταν είχα γράψει για πρώτη φορά για την επιστημονική φαντασία, το ελληνικό ροκ κ.λπ. (ρίξετε μια ματιά εδώ http://diskoryxeion.blogspot.gr/2013/02/blog-post_19.html) είχα υποσχεθεί πως θα επανέλθω. Και να λοιπόν κάποια ακόμη λόγια με αφορμή μία έκδοση κι ένα εξώφυλλο...

Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 είχε πέσει στα χέρια μου ένα βιβλίο των εκδόσεων Κάκτος, που είχε τίτλο Ανθολογία Επιστημονικής Φαντασίας και που περιελάμβανε διηγήματα των Isaac Asimov, Fritz Leiber, Eric Frank Russell, John Wyndham, E.M. Forster, Chad Oliver, Ron Goulart και Fredric Brown. Τότε, μπορεί να διαβάζαμε χωρίς να καταλαβαίναμε και πολλά (κριτικές, εξάλλου, δεν γράφονταν για τέτοια πράγματα), τώρα όμως, αν ενδιαφέρεται κανείς να το ψάξει αντιλαμβάνεται πως ορισμένοι συνήθιζαν να... γδέρνουν αναγνώστες εκείνες τις εποχές, πουλώντας τους… ό,τι εύρισκαν και ό,τι να ’ναι. Στην εν λόγω ανθολογία του Κάκτου (δεν αναφέρεται έτος κυκλοφορίας, αλλά πρέπει να μιλάμε για τα πρώτα χρόνια του ’80) ακόμη και τα ονόματα των συγγραφέων ήταν γραμμένα-μεταφρασμένα λάθος (Όλιβερ Σαντ αντί για Τσαντ Όλιβερ, Ροντ Γκούλαρ αντί για Ρον Γκούλαρτ, Φρέντερικ Μράουν αντί για Φρέντρικ Μπράουν κ.λπ.), ενώ υπήρχαν και διηγήματα που είχαν αποδοθεί σε «λάθος» συγγραφέα (στο οπισθόφυλλο), αφού είχαν μπερδευτεί μέχρι και οι ρουμπρίκες! Π.χ. το διήγημα Ο Κονρουά και οι Κόπιες του δεν ήταν του Φρέντερικ Μπράουν, αλλά του Ρον Γκούλαρτ. Παρεμπιπτόντως, στη φοβερή αυτή ιστορία ο αποτυχημένος συγγραφέας Κονρουά προέβαλλε τη σκέψη του φτιάχνοντας κόπιες τού εαυτού του, όντας σ’ ένα δικό του πλανήτη, βρίσκοντας έτσι αναγνωστικό κοινό… που δεν ήταν άλλο από τις ρέπλικές του! (Τι μου θυμίζει… τι μου θυμίζει…). Επίσης, κατά έναν παράδοξο τρόπο το βιβλίο δεν διέθετε μεταφραστή(!!) παρά μόνον επιμελητή, ενώ δεν υπήρχε περαιτέρω η παραμικρή πληροφορία για το εξώφυλλο (θα ήταν πολυτέλεια), το οποίον ανήκε στον βρετανό σχεδιαστή Angus McKie.

Δεν χρειάζεται να πω πως εμείς που ακούγαμε μουσική και αγοράζαμε δίσκους εκείνη την εποχή γνωρίζαμε το εξώφυλλο από το (πειρατικό) LP του Βαγγέλη Παπαθανασίου “Hypothesis” [UK. Affinity AFF 11, 1978], στο οπισθόφυλλο του οποίου μπορούσε κάποιος να διαβάσει… cover illustration by Angus McKie. Μάλιστα, και απ’ όσο το έψαξα, την ίδια χρονιά είχε επανακυκλοφορήσει στη Βρετανία (πρώτη έκδοση το 1975) κι ένα βιβλίο του Brian Stableford υπό τον τίτλο Promised Land/ The Third HOODED SWAN Adventure [Pan Science Fiction, London 1978] με το ίδιο ακριβώς εξώφυλλο! (Προφανώς οι άνθρωποι της Charly, στους οποίους ανήκε η ετικέτα Affinity, «δανείστηκαν» το cover από το βιβλίο, για να προωθήσουν την κυκλοφορία τους. Όσοι, δε, έχουν ακούσει το “Hypothesis”, ηχογραφημένο τον Μάιο του ’71 στο Λονδίνο, γνωρίζουν πως δεν είχε ουδεμία σχέση με το μεταγενέστερο electronic/ cosmic/ space έργο του Vangelis και άρα, το cover τού McKie δεν μπορεί παρά να δρούσε παραπλανητικώς). Το Promised Land δεν ξέρω αν έχει μεταφραστεί στη γλώσσα μας, διατίθεται όμως ένα άλλο βιβλίο τού Stableford (Μπράιαν Στέημπλφορντ) υπό τον τίτλο Τα Άνθη του Κακού [Τρίτων, Αθήνα 2005].

Ένα άλλο που παραξένευε σ’ εκείνο το βιβλίο του Κάκτου –κι ίσως ήταν τούτο το πιο… αλλόκοτο απ’ όλα– αφορούσε στην εκτύπωση, που έμοιαζε τουλάχιστον είκοσι χρόνια παλαιότερη! Δεν ήταν μόνον το πολυτονικό, ήταν και ο τύπος των τυπογραφικών στοιχείων που θύμιζε βιβλίο του ’60 (ή και του ’50). Τι είχε συμβεί; Ήταν ολοφάνερο πως εκείνο το παλαιό πλέον βιβλίο του Κάκτου ήταν φωτογραφική ανατύπωση κάποιου ακόμη παλαιότερου (κουράστηκα να βάζω θαυμαστικά).

Δεν ψάχνω μόνον εγώ τα πράγματα, εννοείται, τα ψάχνουν κι άλλοι. Έτσι, μπαίνοντας στο site Greek SciFi Wiki (http://is.gd/Seivti) πληροφορήθηκα πως το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 1961, από τις εκδόσεις Γαλαξίας, υπό τον τίτλο Φανταστικά Διηγήματα σε επιλογή και μετάφραση Ροζίτας Σώκου, για να ξανατυπωθεί από τις εκδόσεις Ερμείας/ Γαλαξίας το 1978 υπό τον τίτλο Επιστημονική Φαντασία/ Τα καλύτερα διηγήματα του κόσμου. Η έκδοση του Κάκτου ήταν η τρίτη δηλαδή, κι εκείνη στην οποίαν παραλείπεται το ονοματεπώνυμο της μεταφράστριας και επιμελήτριας, για να αντικατασταθεί από εκείνο ενός ασχέτου (Β. Αναστασιάδης). Και όπως είχε σημειώσει η ίδια η Ροζίτα Σώκου (πάντα από την Greek SciFi Wiki… http://is.gd/lNJTIu): «Κάποτε ρώτησα τον Χατζόπουλο (σ.σ. ιδιοκτήτης των εκδόσεων Κάκτος) γιατί το έκανε κι εκείνος μου απάντησε ότι του έφεραν το βιβλίο, χωρίς να γνωρίζει ότι ήταν αντιγραφή τού δικού μου. Όταν δε τον ρώτησα ποιος ήταν αυτός ο Αναστασιάδης, μου είπε: ‘Ένας υπάλληλός μου’ (σ.σ.!!)»…

Όποιος διαθέτει φαντασία θα μπορούσε να συγγράψει μία ωραία ιστορία… ακόμη και αν δεν ήταν επιστημονική…