ΝΤΙΡΛΑΝΤΑ

Την play-list με τα 25 τραγούδια του Σαββόπουλου, που ανέβηκε το πρωί στο Spotify, μέσω του LiFO. gr, την έφτιαξα σε χρόνο dt. Χωρίς καν ν’ ακούσω τα κομμάτια. Απλώς σκέφτηκα λίγο σε σχέση με την θέση τους, το να κολλήσω ποια με ποιο κτλ. Ήθελα η λίστα να είχε μια συγκεκριμένη ροή, πηγαίνοντάς σε από το ένα θέμα στο άλλο. Γιατί στη λίστα υπάρχουν θέματα, υπάρχουν sections. Τέλος πάντων, ελπίζω όσοι την άκουσαν να την απόλαυσαν – και ιδίως οι νεότεροι, που δεν είναι εξοικειωμένοι με αυτές τις καταστάσεις και που θα αντιλήφθηκαν, ελπίζω, τι εστί Σαββόπουλος.
Λοιπόν, τη λίστα την άκουσα μία φορά, μετά, όταν ανέβηκε στο Spotify από το LiFO, για να δω τέλος πάντων τι ακριβώς έφτιαξα. Άκουσα και τα 25 τραγούδια ένα-ένα, αλλά όταν έφθασα στο υπ’ αριθμόν 11... ανατρίχιασα. Δεν μου συνέβη με κανένα άλλο τραγούδι της λίστας. Παρότι με 2-3 πολυαγαπημένα, που τα έχω συνδέσει με συγκεκριμένες καταστάσεις, αν τα έβαζα κι αυτά μέσα, πιθανώς να συνέβαινε το ίδιο. Τέλος πάντων με το Ντιρλαντά, παρότι άκουγα τη λίστα έτσι κάπως επαγγελματικά να πούμε, μου σηκώθηκε η τρίχα.
Τι αριστουργηματική εκτέλεση είν’ αυτή; Τι διονυσιακή γιορτή έστησε μέσα σε 2-3 λεπτά ο Σαββόπουλος; Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αυτό το τραγούδι ακούστηκε σε κάθε μεριά του κόσμου το 1970-71. Ακόμη και ο Ιάπωνας ακόμη και ο Βραζιλιάνος θα έμειναν με ανοιχτό το στόμα.
Το άδικα υποτιμημένο Ντιρλαντά (ήταν κι αυτός ένας από τους λόγους που το έβαλα στη λίστα) είναι ένα από τα πρώτα τραγούδια που θυμάμαι από την πολύ παιδική μου ηλικία. Το θυμάμαι δηλαδή από τότε που βγήκε, γιατί ακουγόταν παντού. Και όταν λέω παντού... παντού. Ήταν σίγουρα το πρώτο τραγούδι του Σαββόπουλου που θα έφθανε ποτέ στ’ αυτιά μου. Λέω «του Σαββόπουλου», γιατί μόνο ο Σαββόπουλος αναδημιούργησε το τραγούδι κάνοντάς το κάτι ξεχωριστό, επεμβαίνοντας φυσικά και στα μουσικά μέρη και στο στίχο. Με λεπτές επεμβάσεις όμως, που να μην αλλοιώνουν την αρχική νησιώτικη πηγή.
Το Ντιρλαντά, για το οποίο έχω γράψει πολλά και στο πρόσφατο βιβλίο μου, είναι ένα τραγούδι της εργατιάς (να το πω έτσι), της ναυτικής εργατιάς. Οι στίχοι του έχουν πολυθεματικό χαρακτήρα, με τις αντιφωνίες να του δίνουν αυτόν τον σχεδόν εξεγερτικό αέρα. Η ενορχήστρωση του Κοντογιώργου στον δίσκο και βεβαίως οι παρεμβάσεις του Σαββόπουλου υπήρξαν καταλυτικές.
Δεν ξέρω, για παράδειγμα, πόσοι έχουν προσέξει το δίστιχο «Ω ντιρλαντά θα δέσω κόμπο / βρε στο λαιμό τους των αρχόντω». Αυτό είναι σαββοπουλικό, γιατί το αρχικό του καπετάνιου έλεγε «Ω ντιρλαντά κι ήρτεν ο κόμπος / βρε στο λαιμό τως των αρχόντω».
Δηλαδή είναι άλλο το ήρθε ο κόμπος στο λαιμό των αρχόντων (σαν να πνίγηκαν μόνοι τους, ενώ κάτι έτρωγαν ας πούμε) και είναι άλλο το... θα πάω ΕΓΩ να δέσω κόμπο στο λαιμό τον αρχόντων. Και γιατί θα τους δέσω τον κόμπο; Όχι για να τους φτιάξω τη γραβάτα προφανώς, αλλά για να τους... καρυδώσω (για... όσα καλά έχουν κάνει στον κόσμο). Αν «η βία είναι η μαμή κάθε παλιάς κοινωνίας, όταν αυτή εγκυμονεί τη νέα» (όπως έλεγε ο Μαρξ), ο Σαββόπουλος έχει απέναντί του ένα αντιδημοκρατικό καθεστώς, που αντιπροσωπεύει την παλιά κοινωνία, που τον έχει φυλακίσει, που τον έχει βασανίσει, που έχει βάλει χαφιέδες να τον παρακολουθούν στενά και να τον αναστατώνουν και μέσω αυτής της καταπληκτικής διασκευής τούς στέλνει ένα... δωράκι. (Όταν η Μαρινέλλα θα το έκανε επίσης επιτυχία το Ντιρλαντά, λίγο αργότερα, θα το έλεγε με τα λόγια του καπετάνιου, όχι με τα λόγια του Σαββόπουλου – και ακόμη κι αυτό για μένα δείχνει κάτι).

Αν ήμουνα 17-18 χρονώ το 1970 δεν θα ήθελα να ήμουνα χίπις, γιατί οι έλληνες χίπιδες ήταν κάτι το ξεφτιλέ τότε (δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να αναπτυχθεί original hippy κίνημα στην Ελλάδα των σίξτις, όχι λόγω χούντας φυσικά, αλλά λόγω της φτώχειας και της ανέχειας της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας, για την οποία η επίπλαστη ευμάρεια και η κατανάλωση ήταν κάτι το άγνωστο μετά από τον πόλεμο, ώστε να έδινε κάποια τροφή στην αποτίναξή τους, στην αναζήτηση δηλαδή μιας πιο ανθρώπινης ζωής, κοντά στη φύση κτλ, όπως συνέβη στη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ), αλλά... ντιρλαντάς, σαν τον Παράβα ας πούμε, πολύ θα ήθελα να ήμουν. Γιατί ο Παράβας ήταν από τους ελάχιστους που είχε αντισταθεί με τα θεατρικά του νούμερα, τότε, στο καθεστώς, πληρώνοντάς το με κυνήγι, με κόψιμο σκετς και με εξορία στη Γυάρο, όταν αυτή θα ξανάνοιγε από τον Ιωαννίδη.