Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ μια «τύχη» κι ένα ποίημα

Τη σχολική χρονιά 1972-73 πήγαινα στη Δευτέρα Δημοτικού. Εκείνη τη χρονιά συμπλήρωνα, όπως και διάφοροι άλλοι συμμαθητές, το άλμπουμ της σοκολατοβιομηχανίας ΜΕΛΟ Σταθμοί στην Ιστορία. Για όσους δεν γνωρίζουν να πω πως στις γκοφρέτες ΜΕΛΟ της εποχής υπήρχε εσώκλειστη μία «τύχη» (έτσι την αποκαλούσαμε, επειδή δεν ήξερες τι θα σου τύχει), ένα «χαρτάκι» τέλος πάντων, το οποίο κόλλαγες στο σχετικό άλμπουμ, στο συγκεκριμένο πλαίσιο, στο συγκεκριμένο νούμερο. Κάποιος που θα κατόρθωνε να μαζέψει και τα 120 νούμερα-χαρτάκια με τους «ιστορικούς σταθμούς» (από την… ανακάλυψη της φωτιάς, μέχρι την διαστημική εποχή!), θα μπορούσε να στείλει το άλμπουμ (συμπληρωμένο) στα γραφεία της ΜΕΛΟ, παίρνοντας δώρο μία δερμάτινη μπάλα (το να είχες και να έπαιζες με δερμάτινη μπάλα ήταν σχεδόν αδιανόητο για τα πιτσιρίκια των λαϊκών γειτονιών του ’72), ή μία κούκλα (αν ήσουν κορίτσι), ή ένα μεγάλο πακέτο σοκολάτες (για τους γλυκατζήδες και των δύο φύλων). Εγώ, κατά έναν περίεργο τρόπο, και παρότι είχα συμπληρώσει εκείνο το άλμπουμ, δεν το επέστρεψα ποτέ στη ΜΕΛΟ (και τώρα που... μεγάλωσα προσπαθώ να καταλάβω το «γιατί»). Είχα κοπιάσει για να το ολοκληρώσω, για να βρω δηλαδή και τα 120 πολύχρωμα «χαρτάκια» μέσα στις γκοφρέτες, και ίσως γι’ αυτό προτίμησα να το κρατήσω, καταχωνιάζοντάς το κάπου στο πατρικό μου. Η πιο ωραία κίνηση; Αναμφιβόλως!

Πριν κανα-δυο χρόνια σ’ ένα παζάρι δίσκων κουβεντιάζοντας μ’ έναν μαγαζάτορα που ασχολείται (και) με τα πράγματα της παιδικής μας ηλικίας (τώρα ως έμπορος πλέον – πάντα υπάρχουν κάποιοι που μπορούν να χρυσοπληρώσουν τις αναμνήσεις τους...) έφερε η κουβέντα, ανάμεσα σε άλλα, κι εκείνα τα άλμπουμ της ΜΕΛΟ (που δεν ήταν ένα, ήταν περισσότερα, αλλά το Σταθμοί στην Ιστορία ήταν το πιο ωραίο). Όταν του είπα ότι «το έχω» και μάλιστα «συμπληρωμένο με τα δικά μου χέρια», ταράχτηκε. Αμέσως με ρώτησε αν το πουλάω. Φυσικά, του είπα «όχι». Μπορεί να πουλήσω τον όποιον δίσκο, αν βρεθώ σε ανάγκη, αλλά οι Σταθμοί στην Ιστορία είναι για 'μένα κάτι σαν το… rosebud του Kane – δεν έχουν τιμή. (Όπως γράφει και η Wikipedia… is the emblem of the security, hope and innocence of childhood, which a man can spend his life seeking to regain). Τέλος πάντων... Το καρτελάκι, η «τύχη» της Μάχης της Κρήτης που βλέπετε από κάτω είναι από εκείνο το άλμπουμ…

Γιατί θυμήθηκα τους Σταθμούς της Ιστορίας; Όχι πάντως για λόγους… νοσταλγίας. Όπως έχω ξαναγράψει δεν μου αρέσει να νοσταλγώ, μου αρέσει να θυμάμαι. Το θυμήθηκα λοιπόν, γιατί διάβασα προσφάτως ένα ποίημα σχετικό με τη Μάχη της Κρήτης (20/5/1941-1/6/1941 – αυτές τις ημέρες πριν 72 χρόνια), που μου άρεσε πολύ και θα ήθελα να το αναπαράγω. Είναι ένα ποίημα του Κυπρίου Κυριάκου Χαραλαμπίδη και μάλλον υπάρχει στο βιβλίο του Στη Γλώσσα της Υφαντικής [Μεταίχμιο, Αθήνα 2013], αλλά εγώ το αντιγράφω από το #99 τεύχος του περιοδικού Εντευκτήριο, που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό (15/4/2013). Το ποίημα περιγράφει τη συνάντηση στον… Άδη τριών μανάδων (δύο Κρητικές, η Δασκαλάκαινα και η Βαλαβάναινα, και μία Γερμανίδα η κόμησσα φον Μπλίχερ), που είχαν, και οι τρεις τους, δέκα παιδιά νεκρά στη Μάχη της Κρήτης (είναι πραγματική η ιστορία). Η Γερμανίδα θα… αποζημιώσει τις Κρητικές μ’ έναν ανατριχιαστικό, ποιητικό εννοείται, τρόπο...

ΣΤΟΝ ΑΔΗ ΤΡΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΘΟΝΤΑΙ

Στον Άδη τρεις και κάθονται μανάδες πικραμένες,

δυο με κρουσμένα σωθικά, σαν Κοντομαριούσες

μ’ εφτά παιδιά στο θάνατο (παραγγελιά του Τρέμπες)

κι η τρίτη με ξανθά μαλλιά – η κόμησσα φον Μπλίχερ.

Άλλες ψυχές εκεί κοντά, ο πρίγκιπας του Βάλστατ

που ’χε του Μότσαρτ τ’ όνομα κι ο Χανς ο αυτάδελφός του,

δεν πέσαν απ’ τον ουρανό τη γη για να ποτίσουν

παρά για να θεριέψουνε του Γ Ράιχ τη δόξα.

Μαζί μ’ αυτούς κι ο Λέμπερεχτ, της μάνας του καμάρι

που ’ναι χαμένος σε χασιά, τση Κρήτης τα φαράγγια

κι ουδένας είδε τ’ άβατο της ξέβαφης ζωής του.

Σαν είπανε στην κόμησσα επίσημα η Λουφτβάφε

για τον τρανό ξολοθρεμό και των τριών παιδιών της

γκρεμίστηκαν οι πύργοι της, πέσανε τα μαλλιά της,

χρυσή ροδιά ξεράθηκε, ταράχτηκε η μιλιά της.

Μόνη αμυδρή μικρή χαρά, μαζί και περηφάνια

που ο Χανς, παρότι πιο μικρός, στα δεκαφτά του χρόνια,

καβάλα σ’ άλογο έτρεχε –κι ήλιος εφτά κοντάρια–

νερό στα χείλια κι άρματα να πρόφταινε στον Βόλφγκανγκ.

Κάποιοι του τόπου χωρικοί ως σήμερα θωρούνε

μέσα στα σπάρτα κάποτε τον Χανς σαν Άι-Γιώργη

και να καλπάζει σ’ άλογο, ας ειν’ κι επιταγμένο.

Αυτά είναι δώρα της καρδιάς για μάνα πικραμένη.

Γυρνά στη Δασκαλάκαινα και μ’ αρχοντιά της κρένει:

«Για σε, καλή, τα τέσσερα παιδιά σου θα τα κάνω

δυο κόμητες, δυο πρίγκιπες κι ακόμα παραπάνω.

Και συ των Βαλαβάνηδων η ζυμωμένη λύπες,

εδώ τελειώνουν τα βουνά – σε βρήκα και με βρήκες.

Στον Άδη μέσα κατοικούν τα βάσανα του κόσμου·

πάρε από μένα τη χαρά και συ τη λύπη δος μου».