VANGELIS PAPATHANASSIOU sex power

Το “Sex Power” είναι ένα θρυλικό soundtrack του Βαγγέλη Παπαθανασίου από το 1970. Και λέω θρυλικό, επειδή –ενώ είναι του Vangelis– ελάχιστοι το γνώριζαν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90.
Έμαθα, κατά πρώτον, για την ύπαρξη αυτού του άλμπουμ στις αρχές εκείνης της δεκαετίας, όταν το είχα δει να πωλείται στον κατάλογο ενός γάλλου εμπόρου, του Frank Luinaud. Θυμάμαι πως είχα ζητήσει από τον Γάλλο να μου αντιγράψει το άλμπουμ σε μια κασέτα και να μου φωτοτυπήσει το εξώφυλλο, παίρνοντας θάρρος από το γεγονός πως ήμουν, κατά έναν τρόπο, πελάτης του, λέγοντάς του πως ετοιμάζω κάποιο βιβλίο και τα λοιπά.... Ο Luinaud δεν είχε αρνηθεί κι έτσι είχα εγκαίρως το σχετικό υλικό, ώστε να γράψω μια γνώμη για το “Sex Power” στο βιβλίο μου Ραντεβού στο Κύτταρο [Δελφίνι, 1996], δείχνοντας παραλλήλως και το εξώφυλλο (στο σχετικό section). Δεν γνωρίζω αν νωρίτερα είχε γραφεί κάτι στην Ελλάδα γι’ αυτό το άλμπουμ –αν είχε αναφερθεί κάπου και το γνωρίζετε, πείτε το και σ’ εμένα–, παρότι, κι αυτό είναι το περίεργο, είχε υπάρξει περί τα μέσα(;) των 70s μία ελληνική κοπή του! Τον Σεπτέμβριο του 1997 ο Mark J.T. Griffin έγραψε στο #217 τεύχος του Record Collector ένα άρθρο για τον Παπαθανασίου κι εκεί ανέφερε το “Sex Power” (στη γαλλική και την ελληνική έκδοσή του). Πιθανώς δε να το είχε πρωτοκάνει στο βιβλίο του V-A-N-G-E-L-I-S The Unknown Man, που είχε τυπωθεί το 1994 – πάντως, σίγουρα, υπάρχει η σχετική αναφορά στην δεύτερη έκδοση του βιβλίου [Private Issue, Ythanbank(Scotland) 1997]. Λίγα χρόνια αργότερα ξαναέγραψα για το “Sex Power” σ’ ένα άρθρο μου στο Ποπ & Ροκ (#252, 5/2000), πιο μετά δε και στο Jazz & Τζαζ (#115, 10/2002), την εποχή δηλαδή που είχε αναλάβει υπηρεσία το internet, ήτοι οι συλλέκτες της δισκογραφίας του Παπαθανασίου· έκτοτε… ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον. Γιατί τα θυμάμαι όλα αυτά; (Είναι ήδη γνωστό σε κάποιους). Για να χαιρετήσω την πρώτη επίσημη επανέκδοση του άλμπουμ (μια συνεργασία της ελληνικής Missing Vinyl με την ολλανδική Music on Vinyl), 43 χρόνια μετά την πρώτη γαλλική κυκλοφορία του, και μάλιστα σε μία audiophile edition, βγαλμένη από τα original vinyl masters, τυπωμένη σε 180 γραμμαρίων βινύλιο και σε 1000 συνολικώς αντίτυπα.

Το “Sex Power” είναι το soundtrack της φερώνυμης ταινίας του γάλλου σκηνοθέτη Henry Chapier, στην οποίαν πρωταγωνιστούσαν ο Alain Noury, η Juliette Villard, η Jane Birkin και η Bernadette Lafont. Την ταινία δεν την έχω δει, αλλά από ένα πολύ μικρό clip που υπάρχει διαθέσιμο στο YouTube ανακάλεσα στη μνήμη κάτι από το κλίμα του Zabriskie Point (ίσως να είναι η ιδέα μου…). Δεν ξέρω, πάντως, αν το φιλμ του Chapier έχει κάποια σχέση με… soft porno και τα συναφή, όπως γράφεται κατά κόρον στο διαδίκτυο και όπως με είχαν πληροφορήσει κι εμένα κάποτε. Έτσι, ας γράψουμε  για τη μουσική, αφού δεν μπορούμε να πούμε σχεδόν τίποτα για την ταινία. Το “Sex Power” είναι λοιπόν το πρώτο γαλλικό soundtrack του Βαγγέλη Παπαθανασίου και λογικώς πρέπει να συντίθεται προς τα τέλη του 1969 ή ακόμη πιο πιθανόν στις αρχές του ’70, όταν οι Aphrodite’s Child βρίσκονταν σε περιοδεία στη Νότια Ευρώπη (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία), αλλά χωρίς τον Παπαθανασίου, ο οποίος, παραμένοντας στο Παρίσι, έβαζε πλώρη για τα δικά του σχέδια.

Η πρώτη πλευρά του δίσκου αποτελείται από 6 tracks (άνευ τίτλων) συνολικής διάρκειας 17 λεπτών. Μετά την ολίγων δευτερολέπτων εισαγωγή, περνάμε στο πρώτο κατ’ ουσίαν θέμα. Στηριγμένο στα κρουστά, στα πλήκτρα και βασικά στα χορωδιακά φωνητικά, το κομμάτι αυτό διακρίνεται για τη μελωδική στόφα του. Θα μπορούσε να γράψει κάποιος για μια συνέχεια του ήχου της B side του “In Concert & in the Studio” του Γιώργου Ρωμανού, με μιαν αίσθηση... chariots of fire· με τα πάντα να μεγαλύνονται από την ηχογράφηση-παραγωγή. Το επόμενο θέμα έχει ακουστικό ήχο και είναι ενοργανωμένο για κιθάρα. Κάποιοι off ήχοι από το φιλμ, του δίνουν έναν πρόδηλο cinematique αέρα. Ακολουθεί ένα track που ξεκινά, συνεχίζει και ολοκληρώνεται στηριζόμενο στα κρουστά (υποθέτω πως όλα τα κρουστά τα χειρίζεται ο Vangelis). Είναι κάπως ραφιναρισμένο. Δεν έχει π.χ. την άγρια ομορφιά αναλόγων θεμάτων από τον ελληνικό κινηματογράφο – του Γιάννη Μαρκόπουλου φερ’ ειπείν. Δεν το ανέφερα τυχαίως το όνομα του Μαρκόπουλου. Έχω την αίσθηση πως αποτελεί μία πρώιμη επιρροή του Παπαθανασίου, πράγμα που φαίνεται στο επόμενο κομμάτι. Μία πολύ ωραία κάπως trad μελωδία, που ανακαλεί στη μνήμη μου το soundtrack της ταινίας Επιχείρησις Απόλλων (στο οποίον είχε συμμετάσχει και ο Παπαθανασίου). Κομματάκι… τουριστικό δηλαδή, αλλά κομψό. Η πλευρά θα ολοκληρωθεί μ’ ένα ακόμη «ήσυχο» μελωδικό κομμάτι, παιγμένο στο πιάνο. Η δεύτερη πλευρά έχει διάρκεια 17:27 και περιλαμβάνει πέντε θέματα. Το πρώτο έχει ένα ημι-ηλεκτρονικό κάπως στυλ, αλλά τα διαρκή κρουστά και το φλάουτο το μετατοπίζουν σε πιο folk περιοχές. Ακολουθεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα του LP και, περαιτέρω, το μεγαλύτερο σε διάρκεια. Κι εδώ κάποια πρώιμα, ψιλά ηλεκτρονικά δηλώνουν παρόν, όπως και τα κρουστά και ακόμη τα βυζαντινά chorus vocals (πιθανώς να είχε κάτι από τότε στο μυαλό του ο Vangelis και αναφέρομαι στο «666»). Η ανάπτυξη μοιάζει κάπως αυτοσχεδιαστική, ενώ έχει πέσει και η σχετική στούντιο επεξεργασία. Αν μου έλεγε κάποιος δηλαδή πως αυτός που ακούγεται να ψέλνει προς το τέλος, στο συγκεκριμένο track, είναι ο Ντέμης Ρούσσος θα το πίστευα… (Το λέω επειδή δεν αναφέρεται τίποτα σχετικό στο άλμπουμ). Early κιμπορντικός και μεγαλοπρεπής Vangelis στο επόμενο θέμα, με κάτι από το ίχνος των αναγνωρισμένων mid-seventies άλμπουμ του. Κομμάτι οδηγός. Όπως και το επόμενο, που κινείται σ’ ένα πιο σκοτεινό και κάπως πειραματικό στυλ με υπόκωφους θριλερικούς ήχους, πειραγμένα φωνητικά (στο στυλ της Edda Dell'Orso – δεν αποκλείω να είναι και πάλι ο Ρούσσος!) και cool γενικώς ατμόσφαιρα (θα ταίριαζε σε ταινία του Argento). Το κλείσιμο της πλευράς και του άλμπουμ αναλαμβάνει το πιάνο. Αποδίδεται μία ολίγων δευτερολέπτων απλή, ωραία μελωδία, που σβήνει με fade out. Γενικώς; Το πρώτο (δυσεύρετο) άλμπουμ του Βαγγέλη Παπαθανασίου. Χρειάζεται κάτι άλλο;

Επαφή: http://www.veamusic.com/catalogue/ownlabel.php