YPSILON top greek mellow rock

Οι Ypsilon ήταν το… προτελευταίο σημαντικό γκρουπ (σημαντικό – το ξανατονίζω) της ελληνικής ροκ παροικίας στη Γαλλία (το τελευταίο ήταν οι Queen Samantha). Ένα συγκρότημα, που κράτησε λιγότερο από ένα χρόνο στη ζωή, προλαβαίνοντας ν’ αφήσει έναν μεγάλο δίσκο, μερικά 45άρια, καθώς και μια συμμετοχή (με δυο τραγούδια) σε μια ταινία της εποχής. Ποιας εποχής; Στο 1977 αναφερόμαστε.

Δεν ξέρω γιατί (δηλαδή ξέρω), αλλά το μοναδικό άλμπουμ των Ypsilon μού αρέσει πολύ. Μου αρέσει από τότε που το πρωτάκουσα, από μιαν ελληνική κόπια, στα μέσα του ’80. Έχει εξαιρετικές συνθέσεις, ωραίους στίχους, δυνατές ερμηνείες και βεβαίως ευρωπαϊκή-πλούσια παραγωγή. Μπορεί, τη χρονιά που κυκλοφόρησε το “Morning Sunrise”/ “Metro Music Man” η pop να ήταν αλλού προσανατολισμένη, όμως οι άνθρωποι που είχαν ξεκινήσει στα μέσα του ’60 (που δεν ήταν 18άρηδες δηλαδή το 1977) έπρεπε με κάποιον τρόπο να υπάρξουν καλλιτεχνικώς. Όσους δεν τους έφαγε το disco κύκλωμα (όχι, πάντα, με τιποτένια αποτελέσματα) θα έβγαζαν ή ανούσια easy και ψευτορόκ άλμπουμ ή συγκροτημένες δουλειές σαν το LP των Ypsilon. Κάποιοι, πολλοί (δεν ξέρω), μπορεί να διαφωνήσουν με αυτό, αλλά για μένα –για τα δικά μου… bel canto γούστα– το “Metro Music Man” είναι ένα ωραίο άλμπουμ. Και είναι τιμή για τον Λάκη Βλαβιανό, τον Λουκά Σιδερά και τον Δημήτρη Κατακουζηνό, που είχαν τη δύναμη –όταν γκρουπ όπως οι Procol Harum και οι Moody Blues τα είχαν «φτύσει»– να προτείνουν τις δικές τους mellow (“Metro music man”, “Tender”) και funky (“Ms. Lopez”) τραγουδάρες.

Με τη σύνθεση Λάκης Βλαβιανός πιάνο, fender rhodes, moog, πλήκτρα, Δημήτρης Κατακουζηνός μπάσο, φωνητικά, Λουκάς Σιδεράς ντραμς, κρουστά, φωνή και με κάποιον κιθαρίστα ονόματι José Sour ν’ ακούγεται σε δυο κομμάτια (“Day of the dove”, “Tender”), οι Ypsilon –με τις αθάνατες μνήμες από τα τραγούδια των Aphrodite’s Child, Eros, Axis, Ντέμη Ρούσσου, Σταμάτη Σπανουδάκη, Δημήτρη Ταμπόση κ.λπ.– έχουν έτοιμο ένα set ένδεκα τραγουδιών (έξι του Βλαβιανού, τρία του Σιδερά, δύο του Κατακουζηνού), τα οποία διακρίνονται για τις ωραίες μελωδίες τους, τις εξαιρετικές ερμηνείες του Σιδερά (που αποδεικνύει, για ακόμη μία φορά, πόσο καλός τραγουδιστής υπήρξε) και τους ευαίσθητους και πνευματώδεις αγγλικούς στίχους της Sharon Woods. (Η ίδια είχε βάλει αγγλικούς στίχους και στο “Jesahel” των Ιταλών Delirium, που είχε τραγουδήσει ο Joel Daydé, ενώ είχε συνεργαστεί και με την Sigma Fay στα άλμπουμ “Love’s Fool” και “Dead Line”). Τραγούδια όπως τα “Morning sunrise”, “Day of the dove”, “Corners of my life”, “Metro music man” (Starring of the Paris Metro seven nights a week/ phantom of the Paris Underground…), “Ms. Lopez” (Senorita Lopez came/ to Santa Fe one day/ a black carnation upon her chest/ and vengeance on her face) και “Tender” είναι από τα ωραιότερα δείγματα mellow rock του δεύτερου μισού των seventies.

Ypsilon: Δημήτρης Κατακουζηνός, Λάκης Βλαβιανός, Λουκάς Σιδεράς

Με το LP να βγαίνει σχεδόν παντού στον κόσμο (στην κεντρική και μεσογειακή Ευρώπη, στο Ισραήλ, στην Ιαπωνία, στον Καναδά, στην Ελλάδα, πολύ πιθανώς και σε άλλες χώρες, αλλά μάλλον όχι στη Βρετανία και τις ΗΠΑ), οι Ypsilon ήταν ένα από τα σχήματα, που έκαναν την διαφορά στο είδος (το 1977), έχοντας, αναλόγως, και επιτυχία. Θυμάμαι πως πολλά χρόνια πριν, όταν ακούγαμε αυτό το LP μ’ ένα φίλο μού είχε πει πως του θύμιζε το “Wet Dreams” [Harvest, 1978] του Richard Wright. Δεν χρειάζεται να πω πως το “Metro Music Man” ηχεί στ’ αυτιά μου πολύ καλύτερα, από το άλμπουμ του οργανίστα των Pink Floyd.

Όχι τυχαίως, λοιπόν, οι Ypsilon θα βρεθούν να συνεργάζονται με τον δημοφιλή κινηματογραφικό συνθέτη Georges Garvarentz στο OST (ή BOF –Bande Originale du Film– όπως λένε τα soundtracks οι Γάλλοι) της ταινίας τού Max Pécas Marche Pas Sur Mes Lacets! (1977), αποδίδοντας τα “Let me sing my song” και “Cosmic ride”, την ίδιαν ώρα που χώνουν κομμάτια τους και σε εμπορικές συλλογές, όπως στην “Spécial Club/ Eté 77, Volume 1” (μαζί με tracks των Hamilton Bohannon, Mort Shuman, 10cc κ.ά.). Και καλά όλα τούτα θα μου πείτε… στην Ελλάδα τι συνέβαινε; Μα και στην Ελλάδα οι Ypsilon δεν πέρασαν απαρατήρητοι – και όχι μόνον επειδή το LP τους κυκλοφόρησε σε ελληνική εκτύπωση, το 1977, από την Phonogram…

Δεν ξέρω πόσοι παλαιότεροι θυμούνται την Οπτικοακουστική, ένα… ηχομουσικό περιοδικό που πρωτοβγήκε στην αγορά (μάλλον) τον Νοέμβριο του 1974 και που κοντράριζε, να το πω έτσι, το Ήχος & Hi-Fi, που είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά τον Απρίλιο του ’73. Τα 3/4 του περιοδικού καταπιάνονταν με μηχανήματα (ενισχυτές, πικάπ, ηχεία κ.λπ.) και υπήρχε και 1/4, σαν φτωχός συγγενής, στο οποίο διάβαζες καμμιά συνέντευξη, καμμιά είδηση, ο-θεός-να-τις-κάνει δισκοκριτικές κ.λπ. Γενικώς, τα «ελεύθερα» περί μουσικής κείμενα της Οπτικοακουστικής ήταν για κλάματα (δηλαδή για πολλά γέλια), αλλά, ανάμεσα –σ’ ένα κάπως ρεπορταζιακό στυλ–, μπορούσες να διαβάσεις και κάτι ενδιαφέρον. Στο τεύχος 39 της Οπτικοακουστικής (Ιανουάριος 1978) ο Ντίνος Κωστόπουλος από τη Θεσσαλονίκη (γνωστός από τα nostalgia parties των 90s κ.λπ.) γράφει για τους Ypsilon: «Το άλμπουμ τους έφθασε στο Νο 6 στη Γαλλία, στο Νο 17 στη Γερμανία, στο Νο 19 στην Ιταλία, Νο 20 στην Ολλανδία και στην Ελλάδα ασφαλώς ανάμεσα στο Τop-10 της δημοτικότητας, πράγμα που σημαίνει ότι η δεύτερη μουσική τους εργασία, σίγουρα θα μπει στο Top-20 και της Μ. Βρετανίας». Δεν θα αναφερθώ στη… σιγουριά του Κωστόπουλου, αφού «δεύτερη μουσική εργασία» δεν υπήρξε, αλλά για το γεγονός πως στο ελληνικό Top-50 που δημοσιεύεται στο περιοδικό δεν αναφέρονται πουθενά οι Ypsilon. Γενικώς, η… ασυνεννοησία των συντακτών της Οπτικοακουστικής ήταν τραγική. Κάποια συντάκτις π.χ. γράφει για το… πανγκ ροκ, «τη νέα τρέλλα» («πανγκ» γραμμένο έτσι όπως το βλέπετε) και κάποιος άλλος ανώνυμος-αστοιχείωτος (που παριστάνει και τον διαβασμένο) κάνει στο ίδιο τεύχος κριτική (υποτίθεται) για τους Damned, με την μπαρούφα να πηγαίνει σύννεφο.

Στα τέλη του ’77,  και αφού το “Metro Music Man” είχε πια κυκλοφορήσει, οι Ypsilon είχαν νέα line-up, κυρίως για τις ανάγκες των live. Ο Κατακουζηνός είχε αποχωρήσει, ο Σιδεράς είχε αναλάβει πλήρως και αποκλειστικώς(;) το τραγούδι, κι έτσι δύο νέοι μουσικοί έρχονταν να πλαισιώσουν το σχήμα. Όπως γράφει ο Κωστόπουλος: «οι δύο γάλλοι μουσικοί ήταν ο Νταν Νηλ Ντίβενς μπάσο και ο Φρανσουά Ντεντόβ ντραμς». Για να συνεχίσει ο ίδιος…

«Η είδηση ότι οι Ypsilon θα εμφανισθούν μαζί με τον Αρτ Σάλιβαν στο Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού της ΔΕΘ ήταν ασφαλώς, για όσους ήξεραν το γκρουπ, ό,τι πιο καλό μπορούσε να ζητήσει κανείς, αλλά δυστυχώς η ιστορία αυτή δεν έγινε πραγματικότητα.(…) Οι Ypsilon δεν εμφανίστηκαν στο Φεστιβάλ, αν και οι ίδιοι το ήθελαν πολύ, γιατί πραγματικά η μετακίνηση των ηχητικών τους ήταν ένα τεράστιο πρόβλημα, όχι τόσο οικονομικό για τη ΔΕΘ (300.000 δραχμές) [σ.σ. ψιλολοΐδια…], όσο από τεχνικής πλευράς, που θα σήμαινε ότι δυο ολόκληρα καμιόνια από το Παρίσι έπρεπε να στηθούν πάνω στο πάλκο του Φεστιβάλ. Παρ’ όλα αυτά ο Ρόμπερτ Σέτο (σ.σ. Robert Séto), 48 ετών, ένας από τους τέσσερις ρόουντ μάνατζερ των Ypsilon ύστερα από αίτηση της ΕΡΤ, ήρθε με τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ στις 16 Σεπτεμβρίου (σ.σ. του 1977), για να γίνει την επομένη στις γραφικές ακρογιαλιές της Χαλκιδικής, μια μουσική ταινία για την ΕΡΤ, που είδαμε ή θα δούμε, σε παραγωγή του Κ. Φέρρη».

Ο Λουκάς Σιδεράς με τον Ντίνο Κωστόπουλο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης, 9/1977

Ο Κωστόπουλος είχε συναντήσει τον Λουκά Σιδερά, όταν είχε έρθει τον Σεπτέμβριο του ’77 στη Θεσσαλονίκη, κι είχε συζητήσει μαζί του για τους Ypsilon. Είχε πει ο Σιδεράς: «Όλο το καλοκαίρι κάναμε πρόβες, για να βρούμε αυτό που λέμε ‘μια γραμμή στον ήχο’ και να σχεδιάσουμε σωστά την προσπάθειά μας. Δουλέψαμε πολύ για να το πετύχουμε αυτό. Στα μέσα του Αυγούστου μαζί με τον Δ. Κατακουζηνό –που έφυγε τελικά απ’ το γκρουπ…– ολοκληρώσαμε την ηχογράφηση του άλμπουμ, που τώρα βρίσκεται στο Νο 6 στη Γαλλία, κάναμε σώου για πολλά ευρωπαϊκά τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά δίκτυα και τώρα ετοιμαζόμαστε για μεγάλη τουρνέ στις κυριότερες γαλλικές πόλεις, που θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος της χρονιάς. Στην τουρνέ αυτή θα παρουσιάσουμε κυρίως τη νέα μας δουλειά, που έγινε μαζί με τον Νηλ Ντίβενς και τον Ζαν Φρανσουά και που θα κυκλοφορήσει σε δίσκο τον Νοέμβριο. Θέλουμε πολύ να έρθουμε στην Ελλάδα για δυο εμφανίσεις, μια στην Αθήνα και μια στη Θεσσαλονίκη, αλλά αυτό μάλλον θα γίνη στην ερχόμενη χρονιά (σ.σ. το 1978), μετά τη συναυλία μας στο Ολυμπιά, στις 30 Ιανουαρίου».

Έπαιξαν τελικώς στο Olympia οι Ypsilon ή όχι; Δεν είμαι σίγουρος…

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ
(όλες οι εκδόσεις είναι του 1977)

LP

1. “Morning Sunrise”/ “Metro Music Man” – FR. Philips 9101 145

– “Morning Sunrise”/ “Metro Music Man” – CAN. Philips 9101 145

– “Morning Sunrise”/ “Metro Music Man” – NL. Philips 9120 218

– “Morning Sunrise”/ “Metro Music Man” – GER. Philips 9120 218 (άλλο εξώφυλλο)

– “Morning Sunrise”/ “Metro Music Man” – GR. Philips 9120 218

– “Morning Sunrise”/ “Metro Music Man” – SP. Philips 9120 218

– “Morning Sunrise”/ “Metro Music Man” – JAP. Philips RJ7283

2. Georges Garvarentz – Marche Pas Sur Mes Lacets!, BOF – FR. Philips 9120 270

45s

1. Morning sunrise/ Metro music man – FR. Philips 6172 019

2. Corners of my life/ Day of the dove – FR. Philips 6172 070

3. Corners of my life/ The president – GER. Philips 6042 321

4. Day of the dove/ Metro music man – GER. Philips 6042 330

Συλλογή

1. Various – Spécial Club/ Eté 77, Volume 1 – FR. Philips 6830 757