Παρασκευή 31 Μαΐου 2013

ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ για τη… χαμένη τιμή των ποιητών

Χρόνια πριν την προχθεσινή ανοιχτή επιστολή του στον Πρωθυπουργό Σαμαρά, ο Νάνος Βαλαωρίτης έσκαβε πιο βαθειά, δια της τέχνης του, στην προσπάθειά του να εντοπίσει τα διαχρονικά προβλήματα όπως και τις παθογένειες του ελληνικού χώρου. Τώρα, μέσω μιας εντελώς περιοριστικής λογικής (και το λέω τούτο με όλο το σεβασμό προς τον γηραιό ποιητή), το βασικό μας ζήτημα φαίνεται πως εξαντλείται στη δράση της Χρυσής Αυγής ως απειλή για τις Φιλιππινέζες στην Ελλάδα(!), και στο ότι ο… Οδυσσέας Ελύτης δεν θα μπορούσε να κυκλοφορήσει νύχτα στη σημερινή Αθήνα, επειδή θα έπεφτε στα χέρια «φανατικών μαυροφορεμένων ομάδων νεοναζιστών»! Και να επί το έργον τα «προοδευτικά» παπαγαλάκια…
Η δική μου γνώμη είναι πως η χρυσαυγίτικη μαφιόζικη συμπεριφορά δεν είναι το πρόβλημα (τουλάχιστον με τον τρόπο που παρουσιάζεται), αλλά μία «πρώτης τάξεως» μέθοδος ώστε να ξαναβρεί το κράτος τον βηματισμό του σε μια περίοδο βαθειάς αμφισβήτησης του ρόλου του. Όπως γράφει και ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά του (Ενότητα 18): «Ο φόβος εντείνει την προσοχή για την ασφάλεια του Κράτους. Αυτοί λοιπόν που αγρυπνούν για τη σωτηρία του, οφείλουν από καιρού εις καιρόν να υποκρίνονται πως υφίστανται ή πλησιάζουν κίνδυνοι, που είναι ακόμα μακρινοί, έτσι ώστε οι θορυβημένοι πολίτες να βρίσκονται συνεχώς σε συναγερμό, όπως οι νυχτοφύλακες». Στην πραγματικότητα οι «κίνδυνοι» δεν είναι τίποτα άλλο από τη δύναμη κρούσης του συστήματος. Κάπως αλλιώς τα λένε οι του ΚΚΕ (κάτι περί «μακριών χεριών» και τα λοιπά), αλλά επί της ουσίας περί αυτού πρόκειται. Τέλος πάντων… δεν είναι της ώρας. Να πω μόνον πως από τον Βαλαωρίτη της «επιστολής», εγώ, προσωπικώς, προτιμώ τον Βαλαωρίτη του παρακάτω ποιήματος…
Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει
(…)
3
Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει
Όλο τη στίβουν σαν λεμόνι
Μα δεν βγαίνει άλλο γαλόνι
Στον τενεκέ των σκουπιδιών
Το ΕΛΙΞΗΡΙΟ των Θεών
Μ’ αυτό που αλείβαν άλλοτες
Τους μυημένους των θνητών…
Μόνο βούρλα μεσ’ τους βάλτους
που φυτρώνουν όπου έπεσε
Της φαντασίας ο σπόρος
Κι ένα χέρι ναυτικό
Ενός παλιού αναθήματος…
Μεσ’ τ’ ανοίγματα γλιστρώντας
Ένα φίδι γραμμωτό
Σαν τη μεγάλη μοναξιά
Μεσ’ το μυαλό και την καρδιά
Το κυπαρίσσι-φάντασμα
Όπως μια πολύ θλιμμένη
Που όταν γεννιέται μια φορά
Δεν μπορεί πια να πεθάνει
Ώσπου ναρθεί η Συντέλεια.
Κάτω απ’ τη δάφνη την πικρή
Στο λύκο ανάμεσα και το σκυλί…
Είναι η Ελλάδα σήμερα
Ένα φέρετρο από φως
Που σκοτώνει κάθε ελπίδα
Είναι το μάταιο όνειρο
Του κληρονόμου που έρχεται
Να παραλάβει τα χαρτιά
Μιας μικρής ιδιοκτησίας
Που κανείς δεν ξέρει αν είναι
Και που είναι αν είναι ακόμα!

5
(…)
Άθελά της την καρφώνουν
Σε σανίδα σωτηρίας
Οι δυνατοί του κόσμου
Οι ληστές και τα μπουλούκια
Γραμματείς και Φαρισαίοι
Που την έχουνε δεμένη
Με σχοινιά και με παλούκια
Για να μην ξημερωθεί
Στον ίδιο τόπο τον στενό
Που τη θέλουν πλαγιασμένη
Όπως μια περισπωμένη
Από λόφους και βουνά
Που έχουν σχήμα ανθρώπινο…
Αιώνια καταδικασμένη
Εν τάφω εν ζωή να μένει.

6
Κι εν τούτοις η Ελλάδα
                    ποτέ δεν πεθαίνει
Μα στον ύπνο βυθισμένη
Στριφογυρίζει ανήσυχη
Βλέποντας όνειρα κακά
Πως θα τη  φάει ο δράκοντας
Ανατολής και Δύσης
Καθώς πάει παρακαλώντας
Να της μιλήσει ο αμίλητος
Να τη χωρέσει ο αχώρητος
Να κινηθούν τ’ ακίνητα
Να ειπωθούν τ’ ανείπωτα
Πριν να τα πάρει ο όρθρος
Της νύχτας πνεύματα κακά
Φτερουγίζοντας σαν τα πουλιά
Προς τα πίσω ή προς τα μπρος
Προς τα μέσα ή προς τα έξω
Προς τα πάνω ή προς τα κάτω…
Κι ό,τι πάει να γίνει
Σβύνοντας σαν το κερί
Την τελευταία στιγμή
Μόλις φυσήξει η σάλπιγγα
Ενώ ξαναγκρεμίζονται
Τα τείχη της σαν ιδεώδη
Και καίγονται τα δέντρα της
Σαν έρχεται το καλοκαίρι
Και τα παιδιά της φλέγονται
Να πάνε σ’ άλλα μέρη
Μήπως συμβεί τ’ ανεπανόρθωτο
Κι αλλάξει η επωδός
Και μαθευτεί μια μέρα
Πως η Ελλάδα ΠΕΘΑΝΕ.

7
Κι ας μη ζούσε από καιρό
Παρά σε κάποιου τ’ όνειρο
Που του πέρασε απ’ το νου
Σαν αγέρας πρωινός
Σαν καπνός του ΔΕΙΛΙΝΟΥ.

Απόσπασμα από το ποίημα Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, γραμμένο για το περιοδικό Κριτήριο (#1, 12/1965). Αναδημοσίευση, ως ανάτυπο, στο περιοδικό Κούρος (Νάνου Βαλαωρίτη Αντιποιήματα/ Τρεις Μαρτυρίες, Αθήνα, 1972).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου