MANFRED SCHOOF της γερμανικής τζαζ ιστορίας

Πρωτοπόρος της ευρωπαϊκής free jazz, ο γερμανός τρομπετίστας, κορνετίστας και φλουγκελχορνίστας Manfred Schoof (γεννημένος στο Μαγδεμβούργο το 1936) είναι υπεύθυνος για μερικά από τα σημαντικότερα άλμπουμ του χώρου. Τόσο με τα δικά του γκρουπ (κουιντέτα, σεξτέτα, πιο πολυμελείς ομάδες), όσο και ως μέλος άλλων ορχηστρών, όπως της περιώνυμης Globe Unity του Alexander von Schlippenbach (πρώτος τη τάξει στο φερώνυμο LP, που ηχογραφήθηκε τον Δεκέμβριο του 1966 στην Κολωνία για την MPS), ο Manfred Schoof είναι ένας μουσικός ο οποίος πέρασε, πολύ νωρίς, και από την Ελλάδα, ρίχνοντας τον σπόρο του. Να τι έγραφε ο Σάκης Παπαδημητρίου στο περιοδικό Jazz Forum (#29, June 1974), που κυκλοφορούσε (στην αγγλική γλώσσα) από τις Polish Jazz Society και European Jazz Federation:

«Η Δευτέρα, 18 Μαρτίου 1974, ήταν μία μεγάλη μέρα για τους φίλους της jazz στη Θεσσαλονίκη. Δύο χρόνια είχαν σχεδόν περάσει από την προηγούμενη τζαζ εμπειρία, όταν το Otto Wolters Trio εμφανίστηκε μπροστά σ’ ένα ακροατήριο 300 ατόμων. Αυτή τη φορά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Το Manfred Schoof Quintett έπαιξε σ’ ένα πολύ εκδηλωτικό ακροατήριο 800 ατόμων. Ο Manfred Schoof ήταν γνωστός στους jazz-fans της πόλης, επειδή είχε ξαναέλθει στη Θεσσαλονίκη, ως μέλος του συγκροτήματος του Gunter Hampel, το 1965. Το κουιντέτο αποτελείτο από τους Manfred Schoof τρομπέτα, Michel Pilz μπάσο κλαρίνο, Erhard Kroeger τρομπόνι, Dieter Flimm ντραμς και Eberhard Weber μπάσο. Αυτό το κοντσέρτο ήταν το σημαντικότερο που είχε συμβεί στην πόλη τα τελευταία 5 χρόνια. Η σύγχρονη jazz, μετά απ’ αυτό το live κέρδισε πολλούς καινούριους φίλους».

Με δύο επισκέψεις στην Ελλάδα πριν το 1975(!) –νομίζω πως ήλθε πάλι και αργότερα, αλλά δεν είμαι σίγουρος, ενώ θα βρίσκεται και στην Τήνο, στο Tinos Jazz Festival την 1η Σεπτεμβρίου!– ο Manfred Schoof είναι και θα παραμένει πάντα ένα πρόσωπο προς εξερεύνηση…

Ένα πρώτο σημαντικό LP του Manfred Schoof Quintett είναι οπωσδήποτε το “Voices” [CBS] ηχογραφημένο την 2α Μαΐου του ’66 στο στούντιο Walldorf στην Φρανκφούρτη του Μάιν. Στο γκρουπ; Πέντε από τα μέλη της Globe Unity Ορχήστρας (Alexander von Schlippenbach πιάνο, Gerd Dudek τενόρο, Manfred Schoof κορνέτα, Buschi Niebergall μπάσο, Jackie Liebezeit ντραμς – αργότερα στους CAN). Επίσης, από την ίδιαν εποχή (Μόναχο, 1966) προέρχεται και το “The Early Quinet”, που πρωτοβγήκε στην FMP το 1978. Την επόμενη χρονιά (1967) ένα άλλο LP [Wergo] αυτή τη φορά του Manfred Schoof Sextett (οι πέντε προηγούμενοι συν τον Sven Åke Johansson κρουστά) έρχεται να ενδυναμώσει την «περίπτωση Schoof», μέσα στο αναπτυσσόμενο ευρωπαϊκό free jazz/improv σκηνικό, με το “European Echoes” [Δυτική Γερμανία, FMP 0010, 1969] –πρώτο νούμερο της FMP, της Free Music Production δηλαδή, ηχογραφημένο στη Βρέμη τον Ιούνιο του 1969– να πέφτει σαν βόμβα μέσα στο ελεύθερο κύκλωμα.

Με απίστευτη σύνθεση μπάντας (Enrico Rava, Manfred Schoof, Hugh Steinmetz τρομπέτα, Peter Brötzmann, Gerd Dudek τενόρο, Evan Parker σοπράνο, Paul Rutherford τρομπόνι, Derek Bailey κιθάρα, Fred van Hove, Alexander von Schlippenbach, Irène Schweizer πιάνο, Arjen Gorter, Peter Kowald, Buschi Niebergall μπάσο, Han Bennink, Pierre Favre ντραμς) και με τα πάντα να χτυπάνε κόκκινο –είναι ανομολόγητη η ένταση, το πάθος και η δύναμη των παιξιμάτων και βεβαίως της εγγραφής– το “European Echoes” είναι ένα φλογισμένο, παντελώς αυτοσχεδιαστικό έπος, που αντανακλά οπωσδήποτε τα… διαλυτικά διδάγματα του Μάη του ’68 (και όχι μόνο τα γαλλικά)· την απόπειρα αναδόμησης μιας κοινωνίας μέσω των συντριμμιών της διάλυσής της. Ο Μάης απέτυχε, η μουσική επέτυχε…