Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2014

ο ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ ΜΑΝΕΛΛΗΣ και οι ροκάδες

Στην ανάρτηση της 8/12/2012, υπό τον τίτλο «Στην Αθήνα του ’76», ξεφυλλίζοντας ένα παλαιό τεύχος του περιοδικού Αθηνόραμα (το υπ’ αριθμόν 5 τής 13-19/11/1976) είχα καταγράψει ανάμεσα σε άλλα και την παρουσία των Κώστα Τουρνά, Λήδας, Τζελσομίνα, Robert Williams και Φραγκίσκου Μανέλλη(!) στο Κύτταρο (Ηπείρου και Αχαρνών), σ’ ένα πρόγραμμα (Πρόβα) που επιχειρούσε να δώσει πρώτη θέση στους μοντέρνους τραγουδιστές της εποχής (οι οποίοι συνήθως αποτελούσαν «τσόντα» στα μεγάλα σχήματα της πίστας).
Το 1976 το ελληνικό ροκ, όπως έχει τονιστεί κι άλλες φορές, ήταν κατ’ ουσίαν ανύπαρκτο αφού δεν υπήρχε σκηνή (ασχέτως κάποιων δίσκων που μπορεί να τυπώνονταν), με τους περισσότερους από τους μουσικούς να αντιμετωπίζουν σοβαρότατο πρόβλημα επιβίωσης. Κάποιοι, δηλαδή, που ζούσαν από την μουσική (όχι αναγκαστικώς από την δισκογραφία) στα τέλη του ’60 και τις αρχές του ’70, παίζοντας στα κλαμπ, ή σε χορούς που διοργάνωναν… Δημόσιες Υπηρεσίες ή Λέσχες Αξιωματικών, με τον ερχομό της Μεταπολίτευσης θα βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση. Ορισμένοι, σίγουρα, εγκατέλειψαν, κάποιοι μπόρεσαν να επιβιώσουν συμμετέχοντας στις… αντάρτικες και τις έντεχνες ορχήστρες της περιόδου, ενώ άλλοι, στρίβοντας προς τις μουσικές σπουδές, θα δημιουργούσαν μία καινούρια, διαφορετική καριέρα. Εκείνο που λέει ο Δημήτρης Πουλικάκος στην πολύ διαφωτιστική συνέντευξή του στο Ποπ & Ροκ (#28, 6/1980), στην οποίαν έχω καταφύγει κι άλλες φορές, είναι χαρακτηριστικό της πορείας των μουσικών του ελληνικού ροκ στα μέσα του ’70:  
«Εκείνο το χειμώνα του ’76 δούλεψα στο Θεμέλιο με τον Μητσιά, την Κωχ, και την Τσανακλίδου, όπου έκατσα όλη τη σαιζόν.(…) Εκεί έπαιζα με την ορχήστρα του Θεμέλιου που ήτανε: ο Αντώνης Τουρκογιώργης κιθάρα, ο Τσουπάκης ντραμς, ένας Ανακρέων μπάσο, ο Γανωσέλης είχε βοηθήσει στις ενορχηστρώσεις κ.λπ. Την άλλη χρονιά (1977-78) δούλεψα στο Βαριετέ πάλι με δικά μου κομμάτια. Εκεί ήτανε τότε διάφοροι: ο Μουστάκας, η Χρονοπούλου, η Βρανά, η Ζαχά, η Λίντα Άλμα, ταχυδακτυλουργοί, ο Τζακ Παλλάς ακροβάτης με πατίνια, ο Λαμάρ, ατραξιόν, νούμερα κλπ.(…)».
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν όχι μόνον το πώς είχε εξελιχθεί η διασκέδαση της εποχής (κοινώς προς ένα… τουρλουμπούκι), αλλά και πώς ακριβώς την στήριζαν οι ροκάδες των sixties και των seventies. Κι εν πάση περιπτώσει –αν θέλετε την γνώμη μου– καλώς έπρατταν, αφού κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει κανέναν στην προσπάθειά του να επιβιώσει· ακόμη και όταν παραμελεί το rock ή το… underground
Οι πρωταγωνιστές  της Πρόβας. Πίσω (όρθιοι από αριστερά): Gelsomina, Κώστας Τουρνάς, Λήδα. Κέντρο: Φραγκίσκος Μανέλλης, Κατερίνα Αντωνίου. Μπροστά (καθιστοί από αριστερά): Δημήτρης Ψαριανός, Πωλίνα, Robert Williams
Το 1976 ο Κώστας Τουρνάς έχει έτοιμο ένα μιούζικαλ, την Πρόβα, το οποίο και ανεβάζει στη σκηνή του Κυττάρου (περίοδος 1976-77). Συμμετείχαν διάφοροι τραγουδιστές (Δημήτρης Ψαριανός, Gelsomina, Λήδα, Robert Williams, Πωλίνα…) όλοι από τη σκηνή του ελληνικού ροκ, οι περισσότεροι με μικρή ή μεγαλύτερη παρουσία στα συγκροτήματα (μπάντα Tony Pinelli, Λήδα-Σπύρος, Poll, Osiris, Sunset…), όπως και πενταμελής ορχήστρα την οποίαν αποτελούσαν οι Νίκος Θεοδωράκης ντραμς, Γιώργος Ζηκογιάννης μπάσο, Μπάμπης Λασκαράκης κιθάρα, Βαγγέλης Κουτσοτόλης πνευστά και Σαράντης Κασσάρας πιάνο, μέλοτρον, συνθεσάιζερ (δεν χρειάζεται να πω πως και αυτοί είχαν περάσει από τα συγκροτήματα του ’60 και του ’70). Η υπόθεση της Πρόβας, όπως την διαβάζω στο περιοδικό Μοντέρνο Τραγούδι (#378, 12/1976) ήταν η εξής:  
«Ένας κυνηγός ταλέντων (ο Φραγκίσκος Μανέλλης), κάτι σαν καλλιτεχνικός διευθυντής θα λέγαμε, ζητάει με αγγελίες στις εφημερίδες νέους τραγουδιστές, να φτιάξη ένα πρόγραμμα για κέντρο. Έτσι του παρουσιάζονται όλοι οι γνωστοί μας ένας-ένας τραγουδιστές και μετά από κωμικούς διαλόγους και επεισόδια αρχίζει να παρουσιάζει ο καθένας το ρεπερτόριό του, με σκοπό να αρέσει στο ‘αφεντικό’ και να τον προσλάβη στη δουλειά.(…) Ο Μανέλλης, όπως πάντα αμίμητος κωμικός, αυτοσχεδιάζει με χίλια δυο ευρηματικά επεισόδια και κινήσεις…».
Και εν συνεχεία…
«Η Κατερίνα Αντωνίου είναι μια συμπαθητική νέα φωνή κι ερμηνεύει όμορφα γνωστά κομμάτια. Ο Δημήτρης Ψαριανός σε μεγάλες στιγμές ερμηνείας τραγουδά… Τουρνά, αλλά δεν διστάζει και… Μαρίνο. Η Τζελσομίνα χορεύει και τραγουδάει μοντέρνους ρυθμούς με την χαρακτηριστική της ξενική προφορά… Η Λήδα, στη συνέχεια, με τη διαφορετική ζεστή ‘μπουατική’ φωνή της λέει μόνη της (αλλά και με τον Ρόμπερτ Ουίλιαμς) γνωστά τραγούδια (Σαββόπουλος…), ενώ τραγουδά κι ένα νέο, το ‘Γεννήθηκες’ (που είναι λέει απάντηση του ‘Όταν θα γεννηθή ο γιός σου’)… Ο Ρόμπερτ έχει κι αυτός ένα νέο τραγούδι, το ‘Μόνος μου’, και δεν ξεχνάει να πη (με τον τυποποιημένο τρόπο πια… ‘Μπέσσυς-Ρόμπερτ’) το ‘Σαν ένα όνειρο’ μαζί με την Πωλίνα, η οποία και συνεχίζει με το δικό της ρεπερτόριο. Με τον Τουρνά η ‘Πρόβα’ τελειώνει…».
Ο Φραγκίσκος Μανέλλης που είχε δώσει ρέστα ως… πρόεδρος(!) των ελλήνων χίππυς στην ταινία του Βασίλη Μπέτσου Ένας Χίππυς με Φιλότιμο (1970) δεν είχε κανένα απολύτως πρόβλημα να μπει και να σταθεί σ’ ένα μουσικό έργο, που αφορούσε, βασικά, στη νεολαία. Όπως είχε πει και ο ίδιος στο Μοντέρνο Τραγούδι:  
«Ο ηθοποιός δεν πρέπει να αρνείται ποτέ το ρόλο που του προτείνουν. Κάποτε μου είχαν πει, παρόλο που έπαιζα μόνο σε επιθεώρηση, να κάνω τον Κινησία στο κλασικό θέατρο... (σ.σ. ο Μανέλλης φαίνεται πως είχε συμμετάσχει σε κάποιο ανέβασμα κωμωδίας του Αριστοφάνη). Δέχτηκα και αυτό πέτυχε… Εδώ όλοι είπαν πως… ο Μανέλλης θα είναι ‘ξεκάρφωτος’ μέσα στους νέους. Ο Τουρνάς όμως ‘έπιασε’ πολύ τον τύπο κι έτσι δέθηκε και δικαιολογήθηκε η παρουσία μου... Αισθάνομαι ότι συνταυτίζομαι και παίρνω ζωή από τους νέους. Και όταν ο ηθοποιός παίρνει ένα ρόλο που του αρέσει, τον φτιάχνει ακόμη περισσότερο»
Από αριστερά: Robert Williams, Φραγκίσκος Μανέλλης, Κώστας Τουρνάς
Λογικώς, ο ρόλος στην Πρόβα, δίπλα στους κορυφαίους «νεανικούς» τραγουδιστές της περιόδου 1976-77, ήταν από τους τελευταίους του Φραγκίσκου Μανέλλη, αφού την επόμενη χρονιά (1978) ο αγαπημένος (από τους λαϊκούς ανθρώπους) κωμικός θα φύγει από τη ζωή στα 67 του χρόνια…

13 σχόλια:

  1. ΩΡΑΙΟΤΑΤΟ ΑΛΛΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ.Η ΤΑΙΝΙΑ "ΕΝΑΣ ΧΙΠΠΥΣ ΜΕ ΦΙΛΟΤΙΜΟ" ΗΤΑΝ ΣΕ ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΟΥ ΜΠΕΤΣΟΥ.ΤΗΝ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΕΙΧΕ ΑΝΑΛΑΒΕΙ Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΟΥΚΑΣ,ΓΝΩΣΤΟΣ ΜΑΣ ΦΥΣΙΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ "ΤΗΣ ΚΑΚΟΜΟΙΡΑΣ".
    ΧΑΡΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν μπορώ να καταλάβω... Όλες οι βάσεις του διαδικτύου (κι εγώ αυτές κοίταξα) γράφουν… σκηνοθεσία Κώστας Δούκας, σενάριο Βασίλης Μπέτσος… Κάτι άλλο θα σκεφτόμουν…

      Να κάνω κι εγώ όμως μια… παρατήρηση. Ο Κώστας Δούκας, ο μπακάλης στο «Της Κακομοίρας», δεν έχει σχέση με τον σκηνοθέτη Κώστα Δούκα που έφθασε να γυρίζει soft core στα 70s («Το Νησί της Αμαρτίας») και hard core στα 80s («Ποιος θα Πηδήξει τη Γοργόνα;»).

      Διαγραφή
  2. Ο Μανέλλης παίζει και στην ταινία "Τα ομορφόπαιδα" του 1971 όπου εμφανίζονται (και όχι απλά ακούγονται, αν θυμάμαι καλά) οι ΠΕΛΟΜΑ ΜΠΟΚΙΟΥ.

    Νικος Καρ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Στο cinegreece.com διαβάζουμε πως στην ταινία εκτός από τον Βλάσση Μπονάτσο και τους Πελόμα Μποκιού συμμετείχε και ο Γιάννης Πάριος. Οι ροκάδες δηλαδή της εποχής ήταν mainstream, αφορούσαν σε όλη την ελληνική οικογένεια, τραγουδούσαν μαζί με τις φίρμες του ελαφρολαϊκού τραγουδιού και προβάλλονταν κατά κόρον από τις λαϊκές ταινίες, τον Τύπο κ.λπ. Ούτε… underground, ούτε κουραφέξαλα…

      Διαγραφή
  3. Ακόμα και γέροι άφηναν μαλλιά, καθώς και γριές φορούσαν σούπερ μίνι, όπως λένε κι οι στίχοι του λαϊκού άσματος που παραθέτω στην αρχή. Το 1970, οι λαϊκοί τραγουδιστές όπως ο Πάριος είχαν ίδια μαλλιά με τους Πελόμα Μποκιού (βλ ταινία «Τα Ομορφόπαδα», όπου εμφανίζεται και ο τραγουδιστής και το συγκρότημα)...
    Απόσπασμα από σχόλιό μου στο Δισκορυχείον στις 24 Σεπτεμβρίου 2010 - 10:49 μ.μ.
    Η ταινία υπάρχει ολόκληρη εδώ: http://www.veoh.com/watch/v19561276PJZSAEwF
    Κι εδώ: http://www.youtube.com/watch?v=Eh5QxLPk_Cw&feature=player_detailpage#t=2064 οι χίππις χορεύουν με Iron Butterfly (Ένας χίππις με φιλότιμο)
    Manwolf Louie

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όταν βλέπω τον χίπι να κρατάει μπουζούκι και να χορεύει υπό τους ήχους των Iron Butterfly εμένα το μυαλό μου πάει στην… ελληνική ψυχεδέλεια.

      Διαγραφή
  4. Ομολογώ ότι δεν είχα δει πέρυσι αυτό το άρθρο, αν και εδώ και πολλά χρόνια ψάχνω απάντηση στο ερώτημα: Κυκλοφόρησε, τελικά, ποτέ δίσκος από αυτή την παράσταση; Τα στοιχεία που, ως τώρα έχω, είναι διφορούμενα... Θα ήθελα να μου δώσετε τα φώτα σας...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν γνωρίζω να υπάρχει δίσκος από την "Πρόβα".

      Απορώ με τη λέξη "διφορούμενα". Υπάρχουν κάποιοι, δηλαδή, που λένε ότι υπάρχει;

      Διαγραφή
    2. Συγγνώμη για την ανωνυμία πριν, το διόρθωσα! Τον αναφέρει συνεχώς ο κ. Πέτρος Δραγουμάνος στους καταλόγους Ελληνικής Δισκογραφίας, και μάλιστα με κωδικό! Όμως, όπου αλλού έχω ρωτήσει, έχω πάρει αρνητική απάντηση. Ομολογώ, πάντως, ότι τόσα χρόνια δεν έχω τολμήσει να ρωτήσω έναν εκ των συντελεστών, του οποίου είμαι φαν...

      Διαγραφή
    3. Μπορείτε να μου πείτε τι στοιχεία δίνει ο Δραγουμάνος (τίτλος άλμπουμ, κωδικός, εταιρεία, χρονιά); Γιατί ψάχνοντας σε μια παλιότερη έκδοση που έχω δεν βρήκα κάτι. Κατ’ αρχάς σε ποιο όνομα είναι καταχωρισμένος ο δίσκος; Στον Κώστα Τουρνά;

      Διαγραφή
  5. Σας έγραψα το πρώτο μήνυμα από τη δουλειά μου. Τώρα στο σπίτι, κοιτώντας μετά από πολύ καιρό την cd-έκδοση του 2005, δεν το έχει. Είπα οκ, στο βιβλίο είναι... Δεν τον αναφέρει ούτε στο βιβλίο του 1992... Κι όμως, είχα σκαλώσει ότι τον ανέφερε, κι ακόμα κόβω το χέρι μου ότι το έχω δει... Μάλλον το είδα σε κάποιο από τα βιογραφικά που κυκλοφορούν ευρέως σαν copy-paste στο ίντερνετ... Ελπίζω να το βρω σε κάποια άσχετη στιγμή, σαν "φλασιά", όπως πολλές φορές μας συμβαίνει...Σας ζητώ συγγνώμη, και αν θέλετε, σβήστε τη συνομιλία μας, μην την πατήσει κανένας με το δικό μου σκάλωμα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όχι, εντάξει no problem. Θα το ψάξω κι εγώ, ή όποιος άλλος.
      Μπορεί και ο Πέτρος Δραγουμάνος, που είναι αναγνώστης του «δισκορυχείου» (και fan του Κώστα Τουρνά), αν μας διαβάζει να μας πει και κάτι παραπάνω…

      Διαγραφή
  6. Δεν ξερω κατα ποσο ισχυει, αν το συγκεκριμενο σχημα ειχε κανει περιοδια ...ανα την Ελλαδα. Παντως ενα σχημα χωρις Τζελσομινα, Ψαριανο, Αντωνιου αλλα με ολους τους υπολοιπους ειχε ερθει το 1977 στην Χαλκιδα στον Κιν/φο ''ΜΑΓΙΑ''....ημουν εκει καπου στα 14 χρονια μου κοντα.Για μουσικους δεν θυμαμαι κατι ...δυστυχως...Ευχαριστω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή